پرسش

مادر من مبتلا به سرطان ریه می باشد و با توجه به اینكه شیمی درمانی و پرتو درمانی می‌كنند. برای از بین بردن ضعف و بی حالیش چه توصیه غذایی دارید؟

پاسخ

منابع مفید جهت تامین انرژی شامل غذاهای نشاسته ای، انواع کیک، بیسکوئیت، سیب زمینی، برنج، کره، خامه و ماکارونی است.در ضمن پروتئین برای سالم نگه داشتن و ساختن ماهیچه ها و سلول ها لازم می باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان نیاز به پروتئین زیاد دارند . منابع غنی جهت تامین پروتئین شامل گوشت قرمز، مرغ ،ماهی، شیر ، پنیر، ماست ، تخم مرغ، آجیل( مغزها ) و حبوبات است.برای افزایش دریافت انرژی باید موارد زیر را در نظر داشت :1- مصرف میان وعده بین وعده های اصلی ، مثل بیسکوئیت، سیب زمینی، نان سوخاری2- مصرف شیر و ماست پر چرب3- مصرف بیشتر کره ومارگارین4- استفاده از غذاهای سرخ شده اگر قابل تحمل هستند.5- مصرف بیشتر سس مایونز و سایر سس های پرچرب در تهیه ساندویچ ها و سالادها6- استفاده بیشتر از پنیر پیتزا در تهیه پیتزا و سایر غذاها7- مصرف بیشتر عسل ، شکر، نوشیدنی ها، میوه ها و دسرهاعوارض جانبی شیمی درمانی مثل کاهش اشتها، زخم دهان، تهوع و تغییر حس چشایی ممکن است توانایی افراد را در خوردن و آشامیدن تحت تاثیر قرار دهد. راه حل هایی را برای رفع هر یک از این مشکلات بیان می کنیم :کاهش اشتها: برای افزایش اشتها باید وعده های غذایی با حجم کم ولی دفعات زیاد وهمچنین نوشیدنی های مغذی مصرف شوند. همچنین می توانید از پزشک معالجتان در خواست کنید که قرص های افزایش دهنده اشتها برایتان تجویز کند. در این مدت بهتر است غذاهایی استفاده شود که خیلی به جویدن نیاز ندارد به عنوان نمونه مصرف ژله‌ای که در خانه تهیه شده و حاوی تکه‌های میوه است، به دلیل پروتئین مناسبی که دارد بسیار مفید خواهد بود. علاوه بر این، شیربرنج، فرنی‌ای که حاوی پودر گردوی آسیاب شده است، ماستی که داخل آن تکه‌های میوه، هویج رنده شده و کشمش وجود دارد نیز فوق‌العاده مناسب خواهد بود.تهوع :برای از بین بردن این حالت، مصرف غذاهای خشک و ساده، نوشیدنی های مغذی ، نوشیدنی ها و بیسکوئیت های زنجبیلی ،توصیه می شود. بهتر است جایی که بوی غذا در آن حس می‌شود، حضور نداشته باشید چون بوی غذا حالت تهوع را تشدید می‌کند. در مقابل بوییدن پوست لیمو ترش تازه می‌تواند به کاهش این حس کمک کند. مواد غذایی خیلی شیرین یا گرم نیز می‌تواند موجب ایجاد حالت تهوع شود.علاوه بر این موارد توصیه می‌شود بیماران در روند شیمی درمانی حتماً از پروتئین‌های گیاهی و حیوانی به مقدار لازم استفاده کنند و مقدار نمک را در رژیم غذایی‌شان محدود کنند.احساس سیری سریع: برای اینکه این حالت به بیماران دست ندهد، مصرف وعده های غذایی با حجم کم ولی دفعات زیاد ، عدم مصرف نوشیدنی به هنگام خوردن غذا ( می توانید نوشیدنی را 30 دقیقه قبل یا 1 ساعت بعد از غذا بنوشید) توصیه می شود.زخم دهان : یکی از جمله مشکلاتی که این بیماران با آن روبرو هستند،زخم دهان است. لذا برای جلوگیری از بروز این امر باید، رژیم نرم و مایع مصرف شود. از مصرف غذاهای سفت و تند پرهیز شود. از نی برای نوشیدن استفاده شود. همچنین از پزشک داروهایی برای مراقبت دهان تقاضا شود. بهتر است این افراد برای پیشگیری از خشکی دهان زمانی که خارج از خانه هستند یک بطری آب همراه داشته باشند و حتی وقتی تشنه نیستند، آب بنوشند تا دهانشان به کمک آب مرطوب بماند. این افراد می‌توانند از ترکیباتی که تحریک‌کننده ترشحات بزاق است، مانند آبنبات ترش کمک بگیرند. مکیدن یخ نیز شیوه‌ای موثر برای این گروه از بیماران است.خشکی دهان فرد را مستعد ابتلا به زخم‌های دهان می‌کند. در صورتی که فرد به دلیل خشکی دهان دچار زخم دهان شده است، به هیچ وجه نباید از آدامس یا آبنبات ترش استفاده کند. این کار نه تنها کمکی به بیمار نمی‌کند، بلکه موجب تشدید زخم دهان هم خواهد شد.کسانی که به دلیل درمان‌های سرطان دچار زخم‌های دهان یا آفت دهان شده‌اند، اصلاً نباید از ترکیبات اسیدی مانند نوشابه‌های گازدار، گوجه‌فرنگی، رب یا سس گوجه‌فرنگی، مرکبات و کیوی استفاده کنند چون این ترکیبات با تشدید زخم‌های دهانی به بروز عوارض دیگری منجر می‌شود. همچنین بهتر است غذاهای خشک و جامد را نیز مصرف نکنند و بیشتر به شکل پوره یا سوپ غذایشان را میل کنند.تغییرات حس چشایی : بیماران مبتلا ،معمولا با تغییر حس چشائی روبرو هستند،برای رفع این مشکل باید این بیماران دندان های خود را به طور مرتب مسواک کنند. از دهان شویه های تجویز شده استفاده کنند. و همچنین ازغذاهایی که مزه خوبی دارند استفاده کنند.اسهال : این افراد برای درمان اسهال، تحت نظر پزشک می توانند ازداروی ضد اسهال استفاده کنند. برخی مواقع مصرف رژیم کم فیبر ممکن است کمک کند. اگر اسهال بدلیل اشعه درمانی باشد ، مصرف رژیم کم چرب ممکن است موثر باشد. هنگام شیمی‌درمانی، زمانی که فرد دچار اسهال می‌شود، مصرف شیر را کنار گذاشته و به جای آن از ماست و به ویژه ماست پروبیوتیک استفاده کند.یبوست: افزایش مصرف مایعات و رژیم حاوی فیبر بالا به درمان یبوست کمک می کند.همچنین با نظر پزشک از داروهای ملین استفاده شود. برای پیشگیری از یبوست، بیماران حتماً باید آب کافی بنوشند و توصیه می‌شود در رژیم غذایی روزانه‌شان از آلو یا انجیر خشکی که در آب خیس داده شده نیز استفاده کنند.افرادی که شیمی درمانی می شوند و سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف می باشد ، باید از مصرف شیر و محصولات لبنی پاستوریزه نشده مانند تخم مرغ خام، تخم مرغی که کم پخته شده، مغز، ماهی خام یا ماهی نیمه پخته شده خودداری نمایند.وعده غذایی که قبل از شیمی درمانی مصرف می‌شود باید حاوی کربوهیدرات‌ها باشد به عنوان مثال نان، برنج یا ماکارونی‌ای که همراه با سبزیجات مانند قارچ، فلفل دلمه‌ای، هویج و... تهیه می‌شود برای شب قبل از شیمی‌درمانی مناسب خواهد بود.باید در روزهای شیمی‌درمانی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند لبو، خرمالو، کیوی، پرتقال‌های توسرخ، هویج و آب هویج به مقدار زیاد استفاده کنند؛ البته فراموش نکنید مصرف مرکبات در صورتی توصیه می‌شود که فرد دچار زخم‌های دهانی نشده باشد.با آرزوی سلامت