تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : استفادة مسلمان از شعاير بيگانه چون صليب جائز نيست، (1) ولي به مسلمان بودن شخص آسيب نمي رساند، در صورتي كه به اعتقادات اسلامي پاي بند باشد.پي نوشت ها : 1 - آيت الله تبريزي، استفتاآت ، ص 507 ، سؤال 2225.

پاسخ : خوانندگي زنان به صورت مطلق حرام نشده است.خواندن و خوانندگي زن در صورتي كه : 1 - غنايي و مطرب نباشد، 2 - صداي او را مرد نامحرمي نشنود، 3 - مضمون اشعارو مطالب آن زشت و حرام نباشد،بنابراين خوانندگي زن براي زنان با رعايت شرايط بالا اشكال ندارد.نيز خوانندگي زن به نحو غنا عروسي و مجلسي كه به طور عرفي قبل يا بعد از آن صورت مي گيرد، مشروط به اين كه صداي او را نامحرم نشنود، اشكال ندارد.(1)همخواني (كر) زنان در بين خانم ها و همچنين در مقابل مردان نامحرم اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود، اشكال ندارد.(2)تنها صورت تك خواني زن در صورتي كه نامحرم صداي او را بشنود، چه همراه موسيقي باشد و چه نباشد، جائز نيست.(3)علت و چرايي اين مسئله به اين بر مي گردد كه از ديدگاه اسلام زن احترام و حرمت خاصي دارد به اضافه اينكه ممكن است مردان هوسباز از آنان سوءاستفاده كنند و يا از خوانندگي زنان، مردان و جوانان به فساد و گناه كشانده شوند.پي نوشت ها : 1 - سيد مسعود معصومي، احكام روابط زن و مرد، ص 231.2 - همان، به نقل از آيات عظام: امام، خامنه اي و فاضل.3 - همان، ص 234، به نقل از آيات عظام: امام ، اراكي ، تبريزي ، فاضل، بهجت و خامنه اي.

پاسخ : قرآن مجيد امّي بودن پيامبر (ص) را يكي از نشانه هاي روشن حقانيت دعوت حضرت مي داند و مي فرمايد : "تو قبل از نزول قرآن هرگز كتابي را نمي خواندي و هرگز با دست چيزي نمي نوشتي، مبادا دشمناني كه درصدد ابطال دعوت تو هستند، گرفتار شك و ترديد شوند. (1) (و بگويند آن چه را آورده، نتيجة مطالعه كتب پيشين و نسخه برداري از آن ها است".امي بودن پيامبر يكي از گونه هاي اعجازي قرآن مجيد است، چون قرآن را كسي آورده كه قادر به خواندن و نوشتن نبود. اين امر نشان مي دهد كه قرآن كتابي است كه از طرف خدا نازل شده است. چگونه مي توان باور كرد شخص درس نخوانده بانيروي خود كتابي بياورد كه از آوردن مثل آن عاجزند ؟ "پس هر چند خواندن و نوشتن براي هر انساني كمال محسوب مي شود، ولي گاهي شرايطي پيش مي آيد نخواندن و ننوشتن كمال است. اين در مورد پيامبران مخصوصا خاتم انبيا كاملا صدق مي كند، زيرا اگر دانشمندي درس خواند و فيلسوفي ادعاي نبوت كند و كتابي را ارائه دهد، چه بسا ممكن است در گفتة او ترديد شود و كتاب را زاييده انديشه هاي او بدانند اما اگر ببيينيم از ميان يك قدم عقب افتاده ، انساني كه هرگز كتابي نخوانده ، كتابي به عظمت عالم هستي با محتوايي بسيار بلند و عالي ارائه داد، مي توان درك كرد كه تراوش مغز او نيست، بلكه وحي آسماني و تعليم الهي است".(3)نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت به غمزه مسئله آموز صد مدرس شدالبته اين مسئله مربوط به قبل رسالت و بعثت پيامبر اسلام است، اما بعد از بعثت پيامبر و نزول آيات قرآن ، بسياري از مفسران و تاريخ نويسان بر اين اعتقادند كه پيامبر خواندن و نوشتن را فرا گرفت، اگر چه شايد خود چيزي ننگاشته است تا شبهة آوردن قرآن به وسيله خود پيامبر يا اضافه كردن آن تقويت نشود.پي نوشت ها : 1 - عنكبوت (29) آيه 48.2 - تفسير نمونه، ج16، ص 306.

پاسخ : در مورد تعيين شمار امامان، دليل يا فلسفة خاصي ذكر نشده است. اگر هر تعدادي تعيين مي شد، باز جاي سؤال داشت كه چرا اين عدد انتخاب شد؟ در عين حال مي بينيم كه عدد دوازده در مورد اوصيا و جانشينان پيامبران گذشته نيز مطرح بوده اما اين كه آيا در اين موضوع سرّي نهفته است، شايد بتوان گفت: اشخاص ديگري شايستگي اين مقام را نداشتند و خداوند به علم مطلق خود مي داند كه چه كساني شايستگي مقام رسالت و امامت را دارند، به همين خاطر مقام امامت را تنها در اين افراد و تعداد قرار داده است.

پاسخ : تبعيض در مورد خداوند تصور ندارد، چرا كه همة مخلوقات خلق او هستند و همه را خدا به وجود آورده است. اگر تفاوتي بين مردم به چشم مي خورد، منشأ آن بشر است. هر كس به اندازة ظرفيت وجوديش از نعمت هاي الهي بهره مند مي شود. عدل الهي چنان گسترده است كه دستورهايش را طوري صادر كرده كه همه بتوانند عمل كنند و اختصاص به باسواد يا بي سواد، شهري و روستايي و عرب و عجم ندارد. هر كس در هر كجا قرار گيرد و در هر شرايطي و در هر محيطي زندگي كند، اگر به وظيفه اش عمل نمايد، پيش خداوند ارزشمند است. در ضمن خداوند به هر كس به اندازه توان فكري، جسماني روحي و ... تكليف كرده و از اين جهت بعضي از تكاليف را به انسان هاي خاص نموده است.مطمئناً چيزي كه خداوند از انسان آگاه مي خواهد، از انسان جاهل نمي خواهد. در عين حال ملاك برتري به تقوا و پاكي بر اساس معرفت و شناخت است.قرآن مي فرمايد: "إنّ اكرمكم عندالله اتقكم؛ گرامي ترين شما پيش خداوند با تقوا ترين شما است". خداوند در اين آيه چيزي را ملاك برتري افراد قرار داده كه از عهدة همگان بر مي آيد، حتي در دورترين روستاها و در بين بي سوادان. خيلي ها از همان اوّل پيش پيامبر اسلام(ص) بودند، ولي در آخر منافق و بي ايمان از دنيا رفتند. بعضي هم بودند كه از دور شنيدند پيامبري در حجاز ظهور كرده و به او ايمان آوردند، مثل اويس قرني با اين كه پيامبر(ص) را نديد، ولي به او ايمان آورد و در جنگ صفين در ركاب اميرمؤمنان(ع) به درجه شهادت نايل شد. اما اين كه گفته ايد: كساني كه در عصر پيامبر زندگي مي كردند، به صورت مستقيم مي توانند مشكلات ديني خود را در محضر پيامبر طرح كنند و از ايشان پاسخ سؤالات خود را دريافت كنند، مي توان گفت: امروز نيز با توجه به وجود قرآن و روايات، مي توانيم مشكلات فقهي، اخلاقي و اعتقادي خود را از اين مجموعه به دست بياوريم. متفكران و انديشمندان اسلامي در رشته هاي مختلف علوم اسلامي با آگاهي و چيرگي كه بر منابع اسلامي دارند، پاسخگو به مسائل اعتقادي، فقهي و مذهبي هستند.اختلاف مراجع تقليد در استنباط هاي فقهي امري طبيعي است و اختصاص به مراجع تقليد هم ندارد. تمام صاحب نظران در رشته هاي مختلف با يكديگر اختلاف دارند، ولي منشأ اختلاف در احكام فقهي، امور ذيل است:1ـ درجه و رتبه علمي افراد متفاوت است.2ـ نحوة ورود و خروج (چگونگي برداشت) آنان به بحث هاي علمي و تخصصي باعث اختلاف نظر و برداشت مي شود. 3ـ اختلافات مبنايي در اصول و فقه باعث اختلاف فتوا مي شود. 4ـ تفاوت افراد در هوش و ذكاوت نيز باعث تفاوت نظر فقهي مي شود. اختلاف نظرها غالباً در مسايل فقهي و در جزئيات است، اما آيات و رواياتي كه به طور صريح در مورد باورها و اعتقادات و جهان بيني انسان آمده يا ارزش ها و ملكات اخلاقي كه در آن ها بيان شده، براي هر كسي قابل فهم است.

پاسخ : در پاسخ به اين سؤال و تا حدي سؤال دوم جزوه اي به پيوست ارسال مي شود. آن را خوب مطالعه فرموده و چنانچه سؤال يا ابهامي برايتان باقي ماند، در مكاتبة بعدي بنوييسد تا پاسخ ارسال شود.

پاسخ : دختر و پسري كه هنوز به عقد شرعي يكديگر در نيامده اند، اگر چه به هدف ازدواج با هم مرتبط مي شوند، لازم است حدود شرعي را رعايت كنند. اينان با ساير نامحرمان تفاوتي ندارند.بسياري از جوانان بر اين باورند كه اگر بگويند: دختر و پسر براي همديگر هستند، بدون اجراي صيغة محرميت، به معناي رهايي از هر قيد و بند شرعي و نيز موانع ديگر است اما چنين نيست. واقعيت اين است كه در اين دوره مي بايست در هر گونه ارتباطي، مسائل شرعي و اخلاقي رعايت شود، تا زندگي سالم و پايداري شكل گيرد، در غير اين صورت ارتباط دو نفر به بهانة ايجاد تفاهم و شناخت بيشتر براي ازدواج خصوصاً در صورت تكرار و گذشت زمان موجب صميميت و جاذبة غير قابل اجتناب شده و خسران به بار مي آورد. معمولاً بازندة اصلي دختر خواهد بود. به خصوص اگر خانواده دختر هم در جريان امر قرار نداشته باشند. در مورد اين مسئله انسان بايد با حساسيت برخورد كند، زيرا گاهي در موقعيتي قرار مي گيرد كه نه خود خواسته و نه حتي تصور آن را مي كرد و به راهي بدون بازگشت مي رسد.به همين جهت مي بايست براي شناخت بيشتر، تحقيقات پيش از عقد را انجام داد. اگر به هر دليلي ارتباط پيش از ازدواج از حدّ متعارف خارج و به صميميت كشيده شده، براي دوري از كار حرام لازم است هر چه زودتر به عقد يكديگر در آيند.البته از راه هاي مختلف مي توان پيش از ازدواج از فرد مورد نظر اطلاعاتي به دست آورد مانند تحقيق از پدر و مادر و خانواده ايشان و گفتگوي مستقيم با وي با نظارت والدين. جلسات مي تواند به صورت چند مرحله برگزار شود.پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 417، مسئلة 2435.2. ميزان الحكمه، ماده مرئه، شمارة 18653.3. همان، ماده نظر، شمارة 20280 و 20281.

پاسخ : امام زمان(ع) از ما روي برنگردانده است تا با خواندن او با كلمات "يا قائم آل محمد" به سوي ما بيايد. از برخي روايات استفاده مي شود كه حضرت شاهد و ناظر اعمال شيعيان است و به آنان توجه دارد و لحظه اي از آن ها غافل نيست. در بعضي روايات آمده است كه حضرت ميان مردم رفت و آمد مي كند، اما مردم او را نمي شناسند. امام صادق(ع) فرمود: "... جاي انكار نيست كه خداوند با حجت خود همان كار را انجام دهد كه با يوسف(ع) انجام داد. صاحب الزّمان(ع) آن مظلوم حق از دست داده، ميان مردم رفت و آمد مي كند در بازار قدم مي نهد و گاهي بر فرش منزل هاي دوستان مي نشيند، لكن او را نمي شناسند تا زماني كه خداوند به وي اجازه دهد كه خود را معرفي كند، آن گونه كه حضرت يوسف(ع) را اجازه داد هنگامي كه برادرانش گفتند: تو يوسفي، گفت: آري من يوسفم".(1)اگر انسان با صداقت و پاكي و با تمام توجه حضرت را صدا كند، خواه با لفظ "قائم آل محمد" يا هر اسم ديگر، مطمئناً توجه حضرت را به سوي خود جلب نموده است، اگر چه خود را براي شخص ظاهر نسازد.پي نوشت ها: 1. "رجال" سيد بحر العلوم، ج 3، ص 320، به نقل از مجله حوزه، ويژه امام زمان، ص 53.

پاسخ : ازدواج با سني كه ناصبي (دشمن اهل بيت) نباشد، اشكالي ندارد. اگر مرد شيعي با زن سني ازدواج كند، اشكالي ندارد ولي اگر زن شيعي با مرد سني ازدواج كند، خلاف احتياط است. حضرت امام مي فرمايد: "تا آن جا كه ممكن باشد، اين احتياط ترك نشود".(1) يعني زن شيعي سعي كند با مرد سني ازدواج نكند چون خواه ناخواه تحت تأثير شوهرش قرار مي گيرد يا اگر اختلافاتي پيش آيد، فرزندان به روش پدر بيشتر تمايل پيدا مي كنند. نقش پدر و مادر در تربيت فرزند بسيار است. اگر زن شيعه مذهب با مرد سني ازدواج نكند بهتر است.پي نوشت ها: 1. تحرير الوسيله، ج 2، ص 286، مسئلة 8.

پاسخ : يكي از واجبات شرعي براي خانم ها رعايت حجاب اسلامي در مقابل نامحرم است. بر زن واجب است تمام بدن و موي خود را از نامحرم بپوشاند، ولي پوشانيدن صورت و دست ها تا مچ واجب نيست.(1) چنانچه زني خود را از نامحرم حفظ نكند و حجابش را رعايت ننمايد، گناهكار است. زن بدحجاب يا بي حجاب از لشكريان شيطان است. رسول خدا(ص) فرمود: "براي شيطان لشكري بزرگتر و قوي تر و نيرومندتر از زنان (بد) و غضب نيست".(2) زني كه خود را در معرض نگاه نامحرمان قرار دهد و خويش را حفظ ننمايد، در گناه كساني كه به وسيلة نگاه به او مرتكب گناه مي شوند، نيز شريك است.رسول خدا(ص) فرمود: "زن و مردي كه از راه حرام چشم شان پر شود، خداوند چشمش را در قيامت پر از آتش مي كند".(3)البته شايد بعضي نسبت به اين مسائل ناآگاه باشند و ارزش حجاب و ديگر دستورهاي الهي و اطاعت آن ها را ندانند، كه در چنين صورتي موظف به كسب آگاهي هستند. در تهران اگر چه برخي نسبت به مسائل اسلامي، بي اعتنا يا ناآگاه هستند، امْا بسياري هم هستند كه علي رغم مسائل و يا شايد مشكلاتي كه حفظ حجاب دارد، آن را به جان و دل پذيرفته و به آن عمل مي كنند. در ضمن اين بدان معنا نيست خانم هايي كه حجاب را رعايت مي كنند، در امور ديگر مرتكب گناه مي شوند و يا اصلاً براي آن ها عذاب نباشد.انسان ها با توجه به اعمال و نيت ها و به همان اندازه مورد بازخواست قرار گرفته و جزا داده مي شوند.پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 2، مسئلة 2435.2. ميزان الحكمه، مادة مرئه، شمارة 18653.3. همان، مادة نظر، شمارة 20280، 202814.