تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : آن چه در آيات و روايات از پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) رسيده، در مورد حرمت و ممنوعيت غنا و امور لهو است، نه آن چه كه امروزه به عنوان موسيقي شناخته مي شود و حرمت و عدم حرمت آن با توجه به اين كه مصداق غنا يا امور لهو قرار گيرد يا نگيرد، متفاوت است.به همين خاطر به طور طبيعي به دو قسم: مطرب و غير مطرب تقسيم مي شود.بنابراين، امروزه كه بحث موسيقي مطرب و غير مطرب انجام مي گيرد، امر تازه اي نيست. در آيات و روايات، هر نوع صدا و آوازي به طور مطلق مورد تحريم واقع نشده است، به عنوان مثال آواز (حدي) كه براي تند تر رفتن شتران خوانده مي شد و يا آوازي كه در جنگ خندق هنگام حفر آن، براي ايجاد نشاط و نيرو در مسلمانان در زمان پيامبر(ص) خوانده مي شد، مورد تحريم واقع نشده است.اگر بخواهيم موسيقي كه چيزي جز آهنگ موزون و منظم نيست به طور كلي مورد تحريم واقع شود، بايد صداي آبشار، پرندگان و طبيعت از امور حرام قرار گيرد، در حالي كه اين امور مخلوقات الهي اند. به تعبير موسيقي دانان بزرگ، جهان طبيعت و صداهاي آن چيزي جز يك موسيقي نيست.نكتة ديگر آن كه: آنچه غالباً در روايات به آن پرداخته شده، آواز است، نه موسيقي، يعني آن چه به همراه موسيقي خوانده مي شود. علت تحريم در برخي موارد، مربوط به جملات و متني بوده كه خوانده مي شد كه جملات و كلمات مناسب مجالس لهو و لعب بوده و موجب تحريك شهواني مي شد.براي آگاهي بيشتر در مورد غنا (موسيقي مطرب) و علل تحريم آن جزوه اي به پيوست ارسال مي شود.

پاسخ : فقها مي فرمايند: بقاي بر تقليد ميت بايد با اجازة مجتهد زنده باشد و تمامي مراجع فعلي بقاي بر ميّت را اجازه مي دهند.(1) تعداد مراجع تقليد بسيار است. اسامي برخي از مراجع تقليد كه توسط جامعة مدرسين حوزة علمية قم معرفي شده اند به قرار ذيل است: حضرت آيت الله خامنه اي، حضرت آيت الله فاضل لنكراني، حضرت آيت الله بهجت، حضرت آيت الله وحيد خراساني، حضرت آيت الله ميرزا جواد تبريزي، حضرت آيت الله شبيري زنجاني و حضرت آيت الله مكارم شيرازي.براي دريافت سريع تر پاسخ، نامه هاي خود را مستقيماً به نشاني قم، ص.پ 197 ارسال كنيد. پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 24، مسئلة 9.

پاسخ : نماز خواندن مادر جهت آموزش نماز در كنار فرزند پسر نابالغ خود اشكالي ندارد. اگر مادري در كنار فرزند خود نماز بخواند و قصدش اين باشد كه نماز خود را مي خواند، در ضمن فرزندش هم نماز را ياد مي گيرد، اشكالي ندارد، ولي اگر قصد اصلي اش اين باشد كه به فرزندش نماز را بيآموزد، نمازش باطل است(1) يعني نماز واجب محسوب نمي شود.پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، مسئلة 1134.

پاسخ : واجبات نماز يازده چيز است: نيت، قيام يعني ايستادن، تكبيره الأحرام (گفتن الله اكبر در اوّل نماز)، ركوع، سجود، قرائت، ذكر، تشهد، سلام، ترتيب و موالات (پي در پي بودن اجزاي نماز).بعضي از واجبات نماز ركن است، يعني اگر انسان آن ها را به جا نياورد، يا در نماز اضافه كند، عمداً باشد يا اشتباهاً نماز باطل مي شود، اما بعضي ديگر ركن نيست، يعني اگر عمداً كم يا زياد شود، نماز باطل مي شود و چنانچه اشتباهاً كم يا زياد گردد، نماز باطل نمي شود.اركان نماز پنج است: نيت، تكبيره الاحرام، قيام در موقع گفتن تكبيره الأحرام و قيام متصل به ركوع، (ايستادن پيش از ركوع) ركوع و دو سجده.(1)پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 552، مسئله واجبات نماز، ش 942.

پاسخ : با نجس شدن خوشه گندم، گندم داخل خوشه نجس نمي شود. چنانچه ظاهر گندم يا جو نجس شود، با آب يك بار شسته شود، پاك مي شود و با آب قليل دوبار شسته شود، پاك مي شود.(1)پي نوشت ها: 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 116، مسئلة 164.

پاسخ : نماز ميت ركوع و سجده ندارد و توهين كردن به هيچ كس جايز نيست.

پاسخ : "نفخ" در لغت به معناي دميدن هوا در داخل جسم به وسيلة دهان يا وسيله اي ديگر است و مقصود از نفخ در آية شريفه ايجاد روح در آدمي است، به عبارت روشن تر نفس يك نوع اتّحاد با بدن دارد و آن اين است كه متعلق به بدن است و در عين حال يك نوع استقلال هم از بدن دارد، به طوري كه هر وقت تعلقش از بدن قطع شد از او جدا مي شود.(1)به عبارت ديگر انسان از دو چيز مختلف آفريده شده كه يكي در حدّ اعلاي عظمت و ديگري ظاهراً در حد پايين از نظر ارزش. جنبة مادّي انسان را گل بد بوي تيره رنگ (لجن) تشكيل مي دهد و جنبة معنوي او را چيزي كه به عنوان روح خدا از آن ياد شده است.البته خدا نه جسم دارد و نه روح. اضافه و نسبت روح به خدا به اصطلاح "اضافة تشريفي" است و دليل بر اين است كه روحي بسيار پرعظمت در كالبد انسان دميده شده همان گونه كه خانه كعبه را به خاطر عظمتش "بيت الله" مي خوانند و ماه مبارك رمضان را به خاطر بركتش "شهر الله" (ماه خدا) مي نامند، زيرا مي دانيم همه ماه ها و همه مكان ها از آن خدا است ليكن وقتي گفته مي شود خانه خدا، يعني خانه اي كه از نظر شرف و منزلت چنان با عظمت است كه هيچ طرف نسبت و اضافه اي غير از خداوند ندارد.بر اين اساس مفهوم آيه اين مي شود كه در او روحي كه از نظر شرافت، اهميت و توانمندي شما به من قابل انتساب است دميدم. بنابراين معناي آيه اين نيست كه از وجود خود بخشي را جدا ساخته و در قالب آدمي جا سازي نموده، بلكه اضافه به روح هم چنان كه گفتيم اضافه تشريفي است، مانند بيت الله يا شهر الله. مقصود اين است كه روح آدمي از ويژگي هايي برخوردار است كه باعث شرافت آن مي شود، زيرا داراي صفت اختيار و قدرت انتخاب است كه آن را از ديگر موجودات ممتاز مي سازد. با اين ويژگي انسان مي تواند از ملائك برتر شود. اين روح الهي است كه با استعدادهاي فوق العاده اي كه در آن نهفته است و مي تواند تجلّي گاه انوار خدا باشد به او اين همه عظمت بخشيده و براي تكامل او تنها راه اين است كه آن را تقويت كند و جنبة مادّي را كه وسيله اي براي همين هدف است در طريق پيش گرفت اين مقصود به كار گيرد (چرا كه در رسيدن به آن هدف بزرگ مي تواند كمك مؤثري كند).(2)پي نوشت ها: 1. ترجمة تفسير الميزان، ج 12، ص 223 و ج 17، ص 358.2. مكارم شيرازي، ناصر و همكاران، ج 17، ص 78 و 79 و ج 19، ص 337.

پاسخ : ملاك و ميزانى كه فقهاى عظام از مجموعه آيات و روايات استفاده كرده اند, اين است : موسيقى هايى كه باعث شود انسان به لهو و بيهودگى كشانده شود و مخصوص مجالس اهل فساد باشد و از اهداف عالى انسانى بازدارد و آدمى را به غير خدا و معنويت مشغول سازد و به شهوت دعوت كند و محتواى اشعار و لحن آهنگ فائده روحى و معنوى در تربيت و تهذيب نفس نداشته باشد, غير مجاز است . اگر موسيقى صدا و ترنم هاى منظمى باشد كه نوع انسان را از حالت عادى خارج نسازد و فقط باعث شادمانى و باز شدن دل شود, اشكالى ندارد, همچون صداى بلبل و ترنم آبشار و آب زلال .آيهء آخر سورهء جمعه مى فرمايد: <و اذا رأوا تجارة او لهواً انفضّوا اليها و تركوك قائماً قل ما عنداللّه خيرٌ من اللّهوو من التجارة و اللّه خير الرازقين >; هنگامى كه پيامبر(ص) مشغول خواندن خطبهء نماز جمعه بود, كاروان تجارى واردمدينه شد و با آمدن آن ها صداى طبل و بوق و كرنا آمد, تا مردم را دور خود جمع كنند و بازارشان داغ شود.نمازگزاران از پاى سخنان پيامبر برخاستند و به سوى تجارت و لهو شتافتند. از اين رو اين آيه نازل شد و مردم رامورد ملامت قرار داد. آيه مى گويد: <هنگامى كه تجارت يا لهوى را ببينند, پراكنده مى شوند و به سوى آن مى روند و تورا ايستاده در حالى كه خطبهء نماز جمعه را مى خوانى , رها مى كنند. به آنان بگو: آن چه نزد خدا است , از لهو و تجارت بهتر است و خداوند بهترين روزى دهندگان است.(1)پي نوشت ها : 1 - تفسير نمونه , ج 24 ص 130

پاسخ : متأسفانه گرايش به مظاهر غرب امروزه به عنوان مظاهر مدرنيته شناخته شده ، از اين رو گرايش به مدها و آرايش ها و به طور كلي زندگي غربي نوعي پيشرفت تلقي مي شود. كسي كار ندارد كه ايا اين سبك زندگي با فرهنگ ما سازگاري دارد؟ يا نه از اين رو، فرهنگ خودمان، بر اثر بي توجهي و سهل انگاري، كم كم فراموش مي شود.الگوپذيري تنها در مد مو و لباس و آرايش و موسيقي و... نيست، بلكه در معماري ساختمان ها، نظام آموزشي و بانكداري و بيمه و ... نيز جريان دارد كه شرح آن فرصتي ديگر مي طلبد.تقليد اگر به معناي اخذ فرهنگ و خودسازي آن باشد، به اين معنا كه انسان از فرهنگ هاي ديگر خوبي ها و امتيازاتش را اخذ كند و آن را جزء فرهنگ خود نمايد، نه تنها ناپسند نيست، بلكه امري مطابق عقل و منطق است، ولي اگر تنها صورتي سطحي داشته و پيروي محض باشد، بدون در نظر گرفتن خوبي ها و بدي هايش كار بيهوده اي است و اين نوع تقليد است كه مولانا آن را نفرين نموده است: خلق را تقليدشان بر باد داد اي دو صد لعنت بر اين تقليد بادمتأسفانه ما در شناخت فرهنگ خودي و شناساندن آن و در لزوم تبادل با فرهنگ هاي ديگر دچار مشكل هستيم و اين كاري است كه هم مسئولان بايد در مورد آن جديت به خرج دهند و هم تودة مردم.فرهنگ اسلامي به مراتب بهتر و ارزشمندتر از فرهنگ غرب است. در فرهنگ اسلامي با مظاهر فساد و فحشا و ظلم و اجحاف و بي عدالتي مبارزه مي شود، ولي متأسفانه فرهنگ غربي تبليغ كنندة فساد و فحشا است و باعث از هم پاشيدن زندگي خانوادگي و نابودي رحم و مروّت و انصاف مي شود و بر مبناي سود خواهي و سودپرستي است. از اين رو مسلمانان بايد از نظر فرهنگي استقلال داشته باشند. در عين حال از موارد خوب فرهنگ هاي ديگر نيز استفاده كرده و آن ها را در فرهنگ خود وارد كنند.

پاسخ : شعار مرگ بر امريكا اختصاص به ملت ايران ندارد، بلكه شعار همة مظلومان و آزادي خواهان جهان است كه در قالب شعار، كتاب نوشته و نمايش فيلم... ظهور مي كنند. هرگاه واژه امريكا به كار مي رود، مقصود مردم و سرزميني آن كشور نيست، بلكه سياست هاي استعماري حاكم بر آمريكا و سياستمداران و دولتمردان است كه به مرور زمان بر مسند قدرت قرار گرفته و يكي از ديگري برترند. استراتژي غير معقول آنان به گونه اي است كه حتي مردم امريكا نيز عليه آنها شعار مي دهند با اين تفاوت كه شعار مردم امريكا با شعار خارج از امريكا در بهره گيري از واژه ها و ادبيات تفاوت دارد. اگر در خارج از كشور عليه امريكا شعار داده مي شود، مقصود از امريكا دولتمردان آن است. هرگاه در داخل آمريكا عليه رهبران آن شعار داده مي شود، اسم شخص و يا كابينه و با يكي از كارگزاران و رهبران آن را نام مي برند. بستگي به عرف عموي است. بدين سان در داخل امريكا شعار مرگ بر امريكا معنا ندارد، زيرا مردم يك كشور عليه كشور خود شعار نمي دهند. اگر مردم ايران شعار مرگ برامريكا را سر مي دهند، مقصود دولتمردان آن كشور است. مردم ايران با مردم امريكا دشمن نيستند و با سياست هاي اين كشور كه توسط رهبران آن اعمال مي شود، مخالف بوده و عليه دولتمردان شعار مي دهند كه با واژه مرگ بر امريكا ظهور مي كند و اين اختصاص به بوش يا هر رئيس جمهور ندارد. در واقع بوش و ديگر رئيس جمهوري ها به وسيله دست هاي حاكمان اصلي آمريكا هدايت و راهنمايي مي شوند! و اين اختصاص به دوره و زمان خاص ندارد.بسيار ساده لوحانه خواهد بود كه سياست هاي غلط آمريكا و دشمني آن را با ملت ايران از زمان هاي بسيار گذشته مانند حمايت از رژيم شاهنشاهي و كودتاي 28 مرداد و يا دوران جنگ با عراق را در اين زمان مربوط به يك شخص يا اشخاص معين بدانيم. تفكر سلطه و استعمار و به بردگي كشاندن ديگران در تمام سردمداران اين كشور و دست هاي پيدا و پنهان در درون آنها وجود دارد.براساس جنايات و دشمني امريكا با ايران اسلامي بود كه امام امريكا را شيطان بزرگ خوانده و شعار مرگ بر امريكا را قانوني و حق مشروع ملت ايران دانست. جنگ ايران و امريكا، جنگ دو ملت نيست، بلكه جنگ حق و باطل است كه همه بدي ها در رفتار و گفتار دولتمردان امريكا تبلور يافته است.يكي از استراتژي هاي جمهوري اسلامي ايران نفي هرگونه سلطه پذيري و روابط صلح آميز با دولت هاي غير متجاوز و غير محارب است . در قانون اساسي ايران تصريح شده است: " سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران نفي هرگونه سلطه جويي و سلطه پذيري، استقلال همه جانبه و تماميت ارضي كشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت هاي سلطه گر و روابط صلح آميز متقابل با دولت هاي غير محارب است".البته شعار مردم ايران عليه امريكايي ها در بهره گيري از واژه هاي "مرگ بر امريكا" خلاصه نمي شود، بلكه گاهي عليه آن دسته از دولتمردان امريكا كه دشمن ايران محسوب مي شوند، نيز شعار داده مي شود در بعضي تظاهرات و مناسبت هاي ديگر هم شعار مرگ بر امريكا سر داده مي شود كه مقصود دولتمردان است و گاهي شعار مرگ بر بوش و ... داده مي شود.