تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : طبق آنچه از كتاب و سنت استفاده مي شود، انسان در فاصله ميان مرگ و رستاخيز عمومي، يك زندگاني محدود و موقتي دارد كه برزخ و واسطه ميان حيات دنيا و زندگي آخرت مي باشد. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتي كه داشته و اعمال نيك و بدي كه در دنيا انجام داده، مورد بازپرسي خصوصي قرار مي گيرد و پس از محاسبه اجمالي، طبق نتيجه اي كه گرفته شد، به زندگي شيرين و گوارا يا تلخ و ناگوار محكوم گرديده، با همان زندگي در انتظار روز رستاخيز عمومي به سر مي برد.(1) از اين بيان استفاده مي شود كه سؤال عمومي بوده و دو فرشته موكّل به سراغ همه مي آيند.شيخ مفيد مي فرمايد: "دو فرشته به نام نكير و منكر بر ميّت نازل مي شوند و از پروردگار و پيامبر و امام و دينش سؤال مي نمايند، اگر پاسخ درست بدهد، او را به ملائكه هاي نعمت و شادماني تسليم مي كنند و اگر جواب كافي ندهد، در اختيار مأموران عذاب قرار مي گيرد".در روايات وارد شده در مورد تلقين ميت گفته مي شود: "اذا اتاك الملكان" يعني وقتي دو فرشته به سراغ تو آمدند. از اين نيز استفاده مي شود كه سؤال عمومي است.(2)در مورد مردگان در زلزله و سيل، در برخي از روايات آمده كه آن ها حكم شهيد را دارند.در كتاب سفينه البحار مرگ هايي را كه در حكم شهيدند و اجر و پاداش شهيد به آنان عطا مي شود، ذكر كرده، از آن جمله دو نوع مرگي است كه در سؤال آمده است: "در زلزله كسي زير آوار مانده و به لقاي حق رسيده، دومي در آب غرق شده است.(3)البته مشخص است انساني كه با اختيار خود به ميدان جهاد و مبارزه با ستمگران و دفاع از اسلام رفته و جان خود را در اين راه از دست داده، مقام بسيار برتري دارد.پي نوشت ها: 1. شيعه در اسلام، علامه طباطبائي، ص 162.2. منشور جاويد، جعفر سبحاني، ج 9، ص 236 و 237؛ علامة طباطبائي، در محضر استاد، ص 158، سؤال 380.3. سفينه البحار، طبع قديم، ج 1، ص 720، مادة شهد.

پاسخ : قضا شدن نماز ربطي به روزه ندارد و به روزه ضرر نمي رساند، نيز بوئيدن عطر براي روزه دار اشكال ندارد، بلي بو كردن گل ها و گياه هاي معطر براي روزه دار مكروه است.(1)پي نوشت ها: 1. امام خميني، توضيح المسائل، مسئلة 1657.

پاسخ : ازدواج شما با خواهر دختر خاله تان اشكال ندارد. اگر زن با شرايطي كه در رساله ها آمده، بچه اي را شير دهد، به اين عدّه محرم مي شود: 1ـ خود زن كه او را مادر رضاعي مي گويند.2ـ شوهر زن كه شيرمال او است و او را پدر رضاعي مي گويند.3ـ پدر و مادر زن، هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعي او باشند.4ـ بچه هايي كه از آن زن به دنيا آمده اند يا به دنيا مي آيند، خواهران و برادران رضاعي او هستند.5ـ بچه هاي اولاد آن زن، هر چه پايين روند، چه از اولاد او به دنيا آمده يا اولاد او آن بچه ها را شير داده باشند.6ـ خواهر و برادر آن زن، اگر چه رضاعي باشند، كه خاله و دايي رضاعي بچه مي شوند.7ـ عمو و عمة آن زن، اگر چه رضاعي باشند.8ـ دايي و خالة آن زن، اگر چه رضاعي باشند.9ـ اولاد شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه پايين روند، اگر چه اولاد رضاعي او باشند.10ـ پدر و مادر شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه بالا روند.11ـ خواهر و برادر شوهري كه شير مال او است، اگرچه رضاعي باشند.12ـ عمو و عمه و دايي و خاله شوهري كه شير مال او است، هر چه بالا روند و اگر چه رضاعي باشند.پدر بچه نمي تواند با دخترهاي زن شيرده و دخترهاي شوهر اين زن كه شير مال او است، ازدواج كند.احكام: اگر كسي با زني كه دختري را شير كامل داده، ازدواج كند و با او نزديكي نمايد، ديگر نمي تواند با آن دختر ازدواج كند.اگر كسي با دختري ازدواج كند، ديگر نمي تواند با زني كه آن دختر را شير كامل داده، ازدواج كند.(2) موارد ديگر را مي توانيد در رساله نگاه كنيد.پي نوشت ها: 1. امام خميني، توضيح المسائل، مسئلة 2474.2. همان، مسئلة 2464.

پاسخ : شركت در مجلس عروسي اشكال ندارد و موسيقي مطرب يعني موسيقي كه مناسب با مجلس لهو و لعب است، حرام است و شنيدن آن جايز نيست، ولي شنيدن صداهاي مشكوك اشكال ندارد، يعني اگر نمي دانيد موسيقي از نوع حرام است يا حلال، شنيدن آن مانع ندارد.(1)به فتواي امام خميني(ره) رقصيدن حرام است، مگر رقص زن براي شوهر و رقص مرد براي زنش، ولي به فتواي آيت الله تبريزي و آيت الله خامنه اي در صورتي كه رقصيدن همراه با حرام ديگري نباشد، مثل آواز غير مشروع (غنا و ترانه) اشكال ندارد، يعني خود رقص حرام نيست.(2) البته اگر در مقابل نامحرم باشد، اشكال دارد.پي نوشت ها: 1. امام خميني، استفتائات، ج 2، سؤال 28.2. سيد مسعود معصومي، احكام روابط زن و مرد، ص 216.

پاسخ : نماز خواندن در برابر تلويزيون يا تابلو اشكال ندارد، ولي هر چيزي كه باعث حواس پرتي شود، بهتر است كه انسان در مقابل آن نماز نخواند.(1) نماز خواندن در اطاقي كه عكس يا مجسمه باشد مكروه است. بديهي است كه فيلم هاي تلويزيون نيز حكم عكس را دارد، بنابراين مي توان گفت نماز خواندن در برابر تلويزيون كه روشن است و برنامه پخش مي كند، كراهت دارد و از ثواب نماز مي كاهد.پي نوشت ها: 1. امام خميني، توضيح المسائل، مسئلة 898.

پاسخ : خواندن قرآن و اهداي ثواب آن به اموات ، پاداش بسيار دارد، خصوصا در ماه مبارك رمضان و شب هاي جمعه. در شب هاي جمعه به خواندن سورة يس و واقعه و جمعه و كهف و اسراء و ... ثواب زياد دارد. اولين زمينه مي توانيد به مفاتيح الجنان، اعمال شب جمعه مراجعه فرماييد. بر سر قبر اموات، خواندن هفت مرتبه سورة انا انزلنا ثواب فراوان دارد.براي اموات از هر چيز بهتر و مفيدت صدقه و احسان به فقرا و اهداي ثواب آن براي مردگان است.رسول گرامي اسلام (ص) فرمود: "صدقه حرارت قبرها را از بين مي برد".(1)براي اموات بهترين دعا اين است كه انسان براي آنان از خداي مهربان طلب عفو و مغفرت كند و بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت هايش را بر آنان نازل فرمايد. دعاي 24 صحيفه سجاديه در مورد دعا براي پدر و مادر است.اين ايه شريفه نيز دعاي خوبي است براي اموات: "ربنا اغفر لي و لوالديّ و للمؤمنين يوم يقوم الحساب".(2)كه در قنوت نمازها خوانده مي شود.پي نوشت ها : 1 - ميزان الحكمه، ماده صدقه، شماره 10342.2 - ابراهيم (14)آيه 41.

پاسخ : خواندن كتاب هاي زير پيشنهاد مي شود:1 - بلاها و بلا ديدگان ، فرج الله هدايت نيا، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي2 - زيبا ترين شكيب، همان3 - جوان و آرامش ، محمد سبحاني نيا، همان4 - جوان و آرامش روان، علي نقي فقيهي ، پژوهشكده حوزه و دانشگاه5 - ايين زندگي ، ديل كارنگي، ارمغاننشاني: دفتر مركزي انتشارات دفتر تبليغات اسلامي (بوستان كتاب) : قم ، خيابان شهدا، صندوق پستي 917 تلفن5- 7742155 و تهران، خيابان انقلاب، خيابان فلسطين جنوبي، كوچة دوم، دست چپ ، پلاك 22/3 تلفن 6460735

پاسخ : از كتاب و سنت استفاده مي شود انسان در فاصله ميان مرگ و رستاخيز زندگي محدود و موقتي دارد كه برزخ و واسطه ميان دنيا و آخرت است. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتي كه داشته و اعمال نيك و بدي كه در دنيا انجام داده، مورد بازپرسي خصوصي قرار مي گيرد و پس از محاسبه گذرا ، طبق نتيجه اي كه گرفته شده، به زندگي شيرين و گوارا يا تلخ و ناگوار محكوم گرديده، با همان زندگي در انتظار روز رستاخيز به سر مي برد. انسان در زندگي برزخي بسيار شبيه است به حال كسي كه براي رسيدگي اعمالي كه از وي سر زده ، به سازمان قضايي احضار شود و مورد بازجويي و بازپرسي قرار گرفته ، به تنظيم و تكميل پرونده اش بپردازد، آنگاه در انتظار محاكمه و بازداشت به سر برد.روح انسان در برزخ به صورتي كه در دنيا زندگي مي كرد، به سر مي برد. اگر از نيكان است، از سعادت و نعمت و جوار پاكان و مقربان درگاه خدا برخوردار مي شود اما اگر از بدان است، در عذاب و همراهي شياطين و پيشوايان گمراهي، روزگار مي گذراند: "و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون)؛ پشت سر آنان برخي است تا روزي كه برانگيخته شوند".(1)همه افراد تا برپايي قيامت كبرا در عالم برزخ به سر مي برند. دربارة ديدار با بستگان و اقوام، از رواياتي استفاده مي شود اموات با هم در ارتباط هستند. از امام علي (ع) مي پرسند: آيا مردگان با هم گفتگو و انس دارند؟ امام فرمود: "آري، اگر پرده از جلو چشم تو برداشته شود، آنها را مي بيني كه حلقه حلقه نشسته اند...". شخصي از امام موسي بن جعفر (ع) پرسيد: آيا اموات بعد از مرگ به ديدار بازماندگان خود مي آيند؟ حضرت فرمود : "بلي" بعد پرسيد : در چه مدتي ؟ حضرت فرمود : "هفته اي يك مرتبه يا ماهي و يا سالي يك مرتبه، كه بستگي به اعمال شخص از دنيا رفته دارد". باز علي (ع) مي فرمايند: "اگر پرده ها برداشته شود، ارواح مؤمنان مي نگريد ... حلقه حلقه نشسته اند و با همديگر ملاقات و گفتگو مي كنند. در اينجا روح هر مؤمني هست و در برهوت روح هر كافري".بنابراين اگر رفتگان و گذشتگان مؤمن باشند و انسان با ايمان از دنيا برود، مي تواند در آن عالم، آن ها را ملاقات نمايد. البته در برخي از روايات آمده كه بعضي از انسان ها اصلا عالم برزخ را درك نمي كنند.عالم برزخ براي انسان هاي بسيار خوب و بسيار بد است و انسان هاي متوسط چندان عالم برزخ را درك نمي كنند. مانند اينكه بعضي از انسان ها به خواب مي روند و هيچ چيز در خواب نمي بينند يا متوجه نمي شوند، اما انسان هاي ديگر خواب بسيار مي بينند.پي نوشت ها : 1 - مؤمنون ( ) آيه 100.2 - شيعه در اسلام ، علامه طباطبائي ، ص 162 و 163.3 - بحارالانوار ، ج27، ص 307؛ آموزش عقايد ، استاد مصباح يزدي ، ج سوم ، ص 70.

پاسخ : مال و پولي كه به انسان از راه ارث مي رسد، خمس ندارد، مگر اين كه انسان بداند صاحب پول ، خمس آن را نداده است. در اين صورت خمس آن بايد پرداخت شود. اگر انسان شك دارد پول يا مال به ارث رسيده، خمسش داده شده يا نه، لازم نيست خمسش را بدهد.(1) بنابراين اگر اطمينان داريد كه خمس نداده، خمس آنها را بايد پرداخت كنيد.نماز قضاي پدر و مادر را مي توانيد خودتان بخوانيد. در اين صورت قرائت نمازتان بايد درست و صحيح باشد ، نيز مي توانيد پول بدهيد و شخص ديگر كه قرائت نمازش صحيح است، براي والدين تان نماز بخواند.پي نوشت ها : 1 - امام خميني ، توضيح المسائل ، مسئله 1754 و 1755.

پاسخ : اهل سنت هر چند اعتقاد به امامت نداشته باشند، مسلمان هستند، زيرا وقتي كسي شهادتين را گفت، تمام احكام اسلام دربارة او جاري مي شود و به عنوان يك مسلمان با او برخورد مي شود، ولي اعمال هر كس از جمله اهل سنت وقتي بدون ولايت باشد، به نقطه لازم از تأثير نمي رسد و انسان را به كمال برتر نمي رساند، چون ولايت فقط يك بحث نظري نيست، بلكه بدان معناست كه در عمل و در صحنه جامعه ببينيم عمل فرد بر گرد چه محوري انجام مي گيرد؟قبولي اعمال در گرو نگرش جامع به دين و ماهيت آن و از جمله ولايت است. اگر منظورتان اين است كه عمل اهل سنت يكسره باطل و بيهوده است، چنين حرفي صحيح نيست، زيرا بسياري از اهل سنت، مستضعف فكري هستند. در احكام فقهي، اهل سنت از مسلمانان محسوب شده اند. هم چنين در هر يك از كتاب هاي تاريخي، خواه از شيعه يا اهل سنت آمده كه مسلمانان پس از پيامبر به دو گروه سني و شيعه تقسيم شده اند.