تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : در مورد اختلاف متدولوژي و منطق صوري برخي نظر داده‏اند كه منطق صوري در باره صورت و شكل قضايا بحث مي‏كند و متدولوژي روش شخات درباره مواد قضايا و روش شناخت در هر علمي به گونه‏اي است به حسب اختلاف مورد فكر كه ايا از مقوله است يا اجسام طبيعي و يا امور نفساني و يا امور اجتماعي. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : ماهوي يعني چيزي كه منسوب است به ماهيت مثلاً گفته مي‏شود زوجيت از عوارض ماهوي است يعني از عوارضي است كه بر ماهيت اربعه عارض مي‏شود. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : نظر به اين كه در منطق از صورت و شكل قضايا بحث مي‏كند و كيفيت آنها را به گونه‏اي كه به استنتاج صحيح منجر شود بيان مي‏كند آن را منطق صوري ناميدند. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : هر موجودي از آن جهت كه ممكن است محتاج به علت است و مناط احتياج عبارت است از امكان نه اصل وجود زيرا خداوند كه وجودش عين ذات او است و ممكن الوجود نمي‏باشد نياز به علت ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : مكان ويژگيهاي ماده است. و مكان آن فضايي است كه يك جسم اشغال مي‏كند. يك حقيقت مجرد داراي ابعاد نيست تا نياز به اشغال فضايي داشته باشد. بنابراين سخن از مكان مجرد امر صحيحي نيست. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اختلاف در اثر توجه نداشتن به شرايط مقدمات قياس است وقتي در مورد مقدمات دقت لازم اعمال نشد طبعاً عقيم مي‏شود و توجه كردن و دقت در ترتيب مقدمات مي‏تواند جلو خطا را بگيرد و حداقل، خطا را كاهش دهد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : در اين مسئله چند نظر مختلف وجود دارد يكي اين كه جهان بيني خود بخود ايدئولوژي خاصي را به وجود مي‏آورد، و اختلاف ايدئولوژي‏ها تنها از اختلاف در جهان بيني ناشي مي‏شود و در مقابل آن نظر ديگري است كه ايدئولوژي ابداً ارتباطي با جهان بيني ندارد و با داشتن هر گونه جهان بيني مي‏توان ايدئولوژي‏هاي مختلفي را پذيرفت چنانكه اختلاف سليقه‏هاي مردم در انتخاب رنگ لباس، ربطي به جهان بيني ايشان ندارد. به نظر ما هيچ كدام از اين دو نظر صحيح نيست و ميان ايدئولوژي و جهان بيني رابطه‏اي وجود دارد ولي آن نه گونه رابطه‏اي كه ميان علت تامه با معلول و ميان شرط كافي با مشروط وجود دارد بلكه از قبيل رابطه علت ناقصه با معلول و رابطه‏ي شرط لازم با مشروط است. يعني ايدئولوژي نيازمند به جهان بيني هست ولي جهان بيني به تنهايي كافي نيست كه خود بخود ايدئولوژي را مشخص سازد بلكه بايد مقدمات ديگري به آن، ضميمه شود تا ايدئولوژي مشخصي بدست آيد مثلاً از اين قضيه« خدا موجود است» به تنهايي نمي‏توان نتيجه گرفت كه خدا را بايد پرستش كرد ولي بدون داشتن قضيه اول هم نمي‏توان قضيه دوم را اثبات كرد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : ايدئولوژي از نظر ساخت لغوي واژه‏اي است مركب از دو جزء «ايده» و «لوژي» كه ايده به معني انديشه، تصور، عقيده، نظر، آگاهي و... آمده است و لوژي كه به صورت پسوند امروزه معمولاً به معني دانش و شناسائي بكار مي‏رود و معروف علم است مانند سوسيولوژي (جامعه شناسي) پسيكولوژي (روانشناسي) و... بنابراين ايدئولوژي نيز از نظر ساختمان لغوي مرادف با دانش و شناخت عقيده يا بطور خلاصه (عقيده شناسي) است اما امروزه ايدئولوژي معمولاً كاربردهاي ديگري دارد كه در معني زير بيشتر بكار مي‏روند. الف - ايدئولوژي به معني عام كه مرادف مكتب است و مجموعه‏اي از رهنمودهاي مكتب را چه در بعد انديشه و چه در بخش عمل در بر مي‏گيرد. ب - ايدئولوژي به معني خاص كه تنها از بخشي مكتب را كه به رفتار انسان و دستورالعملها(بايدها و نبايدها) مربوط مي‏شود در بر مي‏گيرد كه در اين صورت در برابر بخش ديگر يعني جهان بيني (انديشه‏هاي بنيادي) مكتب بكار خواهد رفت. با اين توضيح روشن شد كه ايدئولوژي اسلامي مجموعه‏اي رهنمودهاي اسلام يا دستورالعملهاي آن مي‏باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : ماهيت در خارج از ذهن محقق است و اين كه در تعريف انسان مي‏گوييم حيوان ناطق اين شكافتن مفهوم و ماهيت انسان است كه مفهوم اجمالي انسان را به مفهومي مفصل تبديل كرده‏ايم، و اگر بخواهيم وجود را هم در تعريف انسان اخذ كنيم بايد، انسان را به افرادش تعريف كنيم بگوئيم مثلاً انسان زيد، عمر، بكر، خالد است زيرا فرد همان ماهيتي است كه در خارج تحقق يافته است. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : هر موجود خارجي را كه ما با آن روبرو مي‏شويم دو مفهوم از آن مي‏توانيم انتزاع كنيم يكي مفهوم هستي در برابر نيستي و اين مفهوم بسيار روشن است و مفهوم ديگر ماهيت آن موجود است كه وقتي سؤال شود كه فلان چيز چيست در پاسخ همان ماهيت را پاسخ مي‏گوييم في المثل وقتي به يك انسان در خارج مي‏نگريم كه موجود است اين كلمه حاكي از همان هستي است و مفهوم ديگر اين است كه مي‏گوييم انسان است و اين مفهوم اشاره به ماهيت او است كه وقتي پريش مي‏شود اين موجود چيست؟ در پاسخ آنرا يادآور مي‏شويم. « بخش پاسخ به سؤالات »