تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : كلي داراي اقسام مختلفي است در يك تقسيم كلي پنج قسم است نوع و جنس و فصل و عرض عام و عرض خاص كه به كليات خمس معروف مي‏باشند و در يك تقسيم كلي منقسم مي‏شود به كلي عقلي و منطقي و طبيعي كه در سوال ديگر آن را مطرح ساختيد. كلي منطقي عبارت است از همان وصف كليت و حيثيت اشتراك بين كثيرين و كلي طبيعي عبارت است از چيزي كه داراي اين وصف است مانند انسان و كلي عقلي مجموع صفت و موصوف مثل انسان كلي. و مفهومي كه قابل صدق بر كثيرين است افراد آن گاهي جدا مورد لحاظ مي‏باشند اين را كلي و عام استغراقي مي‏گويند و گاهي مجموع افراد را باهم يك واحد لحاظ مي‏كنند و حكم را روي آن مي‏برند اين را عام مجموعي مي‏گويند. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : فلسفه و علم داراي دو موضوع و دو متد مشخص مي‏باشند يعني فلسفه درباره‏ي مسائل كلي هستي كه عموماً انتزاعي و به اصطلاح از معقولات ثانيه فلسفي هستند بحث مي‏كنند و متد آن تعقلي است و لي علوم درباره‏ي خواص موضوعات خاص مفروض الوجودي بحث مي‏كند و روش آن، تجربي است. بنابراين، كشف علل پديده‏هاي طبيعي نمي‏تواند تاثيري در موضوع فلسفه الهي داشته باشد چون موضوع فلسفه‏ي الهي مسائلي است كه از قلمرو تجربه بيرون است و تجربه و علم نمي‏تواند آنها را اثبات يا نفي كند. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : مفهوم(هر چيزي كه در ذهن انسان تصور مي‏شود) اگر در جهان هستي وجود و هستي براي آن ضرورت و حتميت داشته باشد واجب الوجود به آن گفته مي‏شود مانند وجود خدا و اگر نيستي براي آن ضرورت داشته باشد و قابل پذيرش هستي نباشد ممتنع الوجود گفته مي‏شود مانند مفهوم شريك الباري و اگر قابل پذيرش وجود و عدم هر دو باشد ممكن الوجود به آن گفته مي‏شود مانند مفهوم انسان و حيوان و جماد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : علّت بر دو قسم است علت اعدادي و علت ايحادي. علت اعدادي به چيزي گفته مي‏شود كه زمينه را براي پذيرش اثر از فاعل فراهم مي‏كند مانند خشك بودن محل براي تأثير آتش در سوختن و علت ايجادي به خود فاعل كه تاثير از اوست گفته مي‏شود و بسياري از علتها كه علت ناميده مي‏شوند علت اعدادي هستند مانند پدر كه علت پديد آمدن فرزند ناميده مي‏شود در حالي كه فاعل اصلي كه خالق است خداوند است و پدر علت اعدادي مي‏باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : ممكن الوجود از عدم بوجود آمده ولي نه به اين معني كه عدم ماده و عنصر براي وجود وي بوده است بلكه به اين معني كه پس از نيستي به هستي گرائيده است. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : حركت از نظر محققين فلاسفه دگرگوني تدريجي است و حركت داراي اقسامي است روشن‏ترين گونه و حركت كه همه با آن آشنايي دارند حركت مكاني است كه شي تدريج؛ جاي خود را تغيير مي‏دهد و از مكاني به مكان ديگر منتقل مي‏شود و شبيه آن حركت وضعي است كه جسم به عنوان يك كل جاي خود را عوض نمي‏كند بلكه با گردش به دور خود نسبت مكاني اجزاء آن تغيير مي‏يابد و حركت كيفي و كمي مانند تغييراتي كه در رنگ و حجم سيب حاصل مي‏شود اين اقسام كه گفته شد حركت عرضي است كه تغيير در اوصاف و حالات شي‏ء است و قسم ديگر هم كه برخي فلاسفه مانند صدر المتالهين به آن افزوده‏اند حركت جوهري است و حركت جوهري اين است كه هر پديده‏اي كه داراي بعد زماني باشد و بتواند آنرا با معيارهاي زماني سنجيد وجود دارد. و با توجه به آنچه گفته شد روشن مي‏شود كه حركت در پديده‏هاي مادي است و نتايج حاصل از برهان حركت تنها در اين گونه پديده‏ها صادق خواهد بود. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : مسائل عرفاني مسائلي است كه عشق بخدا و طريق وصول به او را از نظر عملي در انسان زنده مي‏كند و انسان را به خدا نزديك مي‏سازد عرفان كامل جز از طريق اسلام و عمل كردن به تعاليم آن و پيروي از رهنمودهاي پيشوايان ديني و امامان معصومين«عليهم السلام» ميسر نيست. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : واسطه بين حق و باطل باين معني كه چيزي نه حق باشد و نه باطل(به طور كلّي سهمي از حق و يا باطل در آن نباشد) وجود ندارد و چيزي را هم نمي‏توان يافت كه هم از هر جهت حق و هم از هر جهت باطل باشد زيرا اين مستلزم اجتماع نقيضين است. آري ممكن است چيزي از جهتي حق و از جهتي باطل باشد يعني آميزه‏اي از حق و باطل باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : حدوث در لغت به معناي پديد آمدن و واقع شدن امر تازه، و در اصطلاح وجود بعد از عدم است، جهان متشكل از موجوداتي است كه هر كدام محدوديت وجودي دارند و محدويت نشانه داشتن ماهيت و فقر ذاتي است، بنابراين هر موجودي محدودي حادث است، پس جهان نيز حادث است و آنكه داراي ذاتي قديم و ازلي است، خداي متعال است و حدوث جهان - خواه مجرد و يا مادّي - ما را به ازليّت و قديم بودن خداي متعال راهنمايي مي‏كند. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اصولاً حكمت و يا اخلاق كه به نظري و عملي تقسيم مي‏شود بدان معني است كه يك قسم شناختهايي است كه در مورد حقايق جهان پرده از واقعيات بر مي‏دارد و واقع را براي ما كشف مي‏كند اين را مثلاً حكمت نظري مي‏نامند و گاهي خوبي و بدي و حسن و قبح را مشخص مي‏كند آن را حكمت عملي نامند. « بخش پاسخ به سؤالات »