مشاهده مطالب کاربر

تعداد مطالب : 5528

تعداد نظرات : 628

زمان آخرین مطلب : 4160روز قبل

عقاید و احکام

ناشکری، نشانه تسلط ابلیس و تحقق وعده شیطان

نشانه های ظاهر، گواه حالات باطن

انسان موجودی شگفت و پیچیده است. خاستگاه این پیچیدگی و شگفتی را می‌توان در عظمت و بزرگی خداوند جست؛ زیرا براساس آموزه های قرآنی، انسان صورت و مظهر خداوندگاری است و خداوند همه اسماء و صفات خویش را به انسان داده و او را بر صورت خویش آفریده است. به این معنا که اگر صفات و اسمای الهی بخواهد تجسم یابد، در صورت و شکل انسانی تجسم می‌یابد.

همین پیچیدگی‌های انسان به او اجازه می‌دهد که در اوج هستی و در مرتبه شرافت و کرامت بنشیند و بر طارم گردون قرار گیرد، چنان که به او اختیار و حق انتخاب آزاد داده شده تا به پست‌ترین جایگاه و درک اسفل فراق از اسمای الهی تنزل یابد و همه آن صفات و اسمای الهی را دفن کند و خاسر و زیانکار در رستاخیز، سازه پست از شخصیت خود را ببیند.

حالات انسانی چنان که قرآن بیان می‌کند، از شهادت و ظهور گرفته تا سر و خفی و اخفی متفاوت است. از این رو حتی روان شناسان چیره دستی که با هیپنوتیزم در ضمیر ناخودآگاه شخص نفوذ می‌کنند به برخی از این سطوح و حالات نهان و مخفی هرگز دست نمی‌یابند و حتی به نظر می‌رسد که جز خدا برخی ازاین سطوح حتی برای فرشتگان بسیار مقرب الهی نیز مخفی می‌ماند چه برسد که فرشتگان کاتب اعمال انسانی بتوانند آن را دریابند و بنگارند.

خداوند گزارش می‌کند که ابلیس با آنکه از جن بوده و از مرتبه انسان خیلی پست‌تر و پایین‌تر است، حالتی را داشته که حتی فرشتگان قدس و مقرب الهی از آن آگاه نبودند و تنها خداوند از آن آگاه بود؛ لذا می‌فرماید او از کافران بود نه اینکه در این آزمون سجده بر آدم (ع)، کافر شده باشد، بلکه آن باطن خویش را آشکار کرد. (بقره، آیه ۳۴)

همین فرشتگان مقرب الهی نیز از حقیقت حالات آدمی آگاه نبودند و از همین رو اعتراض می‌کنند که چرا می‌بایست انسان ساخته از گل و خاک به عنوان خلیفه انتخاب شود. (بقره، آیه ۳۰) پس انسان حالاتی را داراست که جز خداوند هیچ کس بدان آگاه نیست.

اما خداوند راهی برای انسان‌ها گذاشته تا با نگاهی به آن، خود و دیگران را بشناسند. البته همه انسان‌ها از حقیقت خود آگاه بوده و نسبت به خود بصیرت و بینایی تمام و کاملی دارند (قیامت، آیه ۱۴) اما راه شناخت شخصیت و حالات باطنی انسان، نشانه‌هایی است که از خود بروز و ظهور می‌دهد.

از این رو برای شناخت انسان متقی می‌توان او را با قرار دادن در مواضع خطر شناخت. اگر انسان از تقوای عقلانی و فطری برخوردار باشد، به حکم عقل و فطرت وقتی پولی به او قرض می‌دهید، بی آنکه نوشته و شاهدی در اختیار داشته باشید، آن را در زمان موعدش باز می‌گرداند. اگر قرار ملاقاتی با او گذاشته‌اید هر جوری شده خودش را به سر میعادگاه می‌رساند. اگر زشتی و منکری را دید، نه تنها بی تفاوت نیست، بلکه زبان به اعتراض و انکار می‌گشاید و نهی از منکر می‌کند؛ اگر خوب و زیبایی را دید زبان به تحسین و تشویق می‌گشاید و علاقه و محبت خود را به کمالات، نیکویی‌ها، زیبایی‌ها و خوبی‌ها نشان می‌دهد.

اصولا انسان‌های منافق که انسان‌های بی تقوای عقلانی و دو چهره هستند، وقتی سخنی می‌گویند که دروغ و نفاق آمیز است، می‌توان ایشان را از لحن سخن شناخت؛ زیرا لحن سخنشان به گونه ای است که در نهایت آنان را رسوا می‌سازد. (محمد، آیه ۳۰)

به هر حال، برای هر حالت باطنی است می‌توان نشانه های ظاهری را یافت که گواه حالات باطنی است و می‌توان براساس آن، نیت و حقیقت شخصیت و اعمال انسان را دانست.

سپاس و ناسپاسی نشانه ایمان و کفر

شاید شگفت انگیز باشد که خداوند در بیان نشانه های ایمان به خدا و کفر به او، سپاس و ناسپاسی را به عنوان مهم‌ترین و کامل‌ترین نشانه معرفی کرده است. پرسش این است که چرا خداوند میان این همه نشانه برای شناخت حقیقت کفر و ایمان شخص، به شکر و کفران توجه می‌دهد و کفران را نشانه کفر و شکر را نشانه ایمان معرفی می‌کند؟

خداوند در بیان عناد و دشمنی ابلیس و شیطان با انسان از زبان ابلیس نقل می‌کند که سوگندخورده است تا مردم را به ناسپاسی و کفران بکشاند: قال فبما اغویتنی لاقعدنّ لهم صراطک المستقیم ثم لاتینهم من بین أیدیهم و من خلفهم و عن أیمانهم و عن شمائلهم و لا تجد أکثر هم شاکرین؛ ابلیس گفت: پس به سبب آنکه مرا به بیراهه افکندی من هم برای فریفتن آنان حتما بر سر راه راست تو خواهم نشست. آنگاه از پیش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها می‌تازم و بیش‌ترشان را شکرگزار نخواهی یافت. (اعراف، آیات ۱۶ و ۱۷)

در این آیه خداوند گزارش می‌کند که هدف ابلیس در تسلط و ولایت یابی برانسان، کشاندن وی به ناسپاسی است. به نظر ابلیس که خداوند آن را انکار نکرده است، نشانه تسلط و ولایت ابلیسی و شیطانی، ناسپاسی بشر است. براین اساس، می‌توان گفت که نشانه ولایت الهی و ایمان، شکرگزاری و نشانه ولایت ابلیس و حکومت شیطان برانسان، ناسپاسی اوست.

ابلیس در این آیه بیان می‌کند که از هرکار و شیوه ای استفاده می‌کند تا انسان را به ناسپاسی بکشاند. این بدان معناست که سپاس و ناسپاسی از سوی انسان، مهم‌ترین نشانه و اصلی‌ترین اثر و پیامد ایمان و کفر است. بنابراین اگر بخواهیم معیاری در رابطه با ایمان و بندگی شخصی ارایه دهیم می‌بایست آن معیار را سپاس و شکر بدانیم؛ چنان که ناسپاسی، مهم‌ترین دلیل بر کفر انسان است.

ابلیس چنان که خداوند در این آیه بیان می‌کند، سوگندهای بسیار غلیظ و شدید می‌خورد تا انسان را از راه به در کرده و او را به ناسپاسی بکشاند؛ زیرا به نظر ابلیس، ناسپاسی بدترین شیوه و رویه برخورد با خداوندگاری و پروردگاری خداست. پس اگر کسی ناسپاسی پیشه کند ابلیس به هدف خود یعنی ضلالت و گمراهی بشر دست یافته است و نشان می‌دهد که انسان شایسته خلافت الهی نیست.

اما پرسش این است که چرا مهم‌ترین نشانه بندگی و ولایت الهی در شکرگزاری و سپاسگزاری انسان خودنمایی می‌کند و ولایت ابلیسی و شیطانی و خروج از راه مستقیم انسانیت و عبودیت، در ناسپاسی خود را نشان می‌دهد؟

در پاسخ به این پرسش باید به نقش سپاس و شکر در نگرش قرآنی توجه داشت و اینکه کفران و ناسپاسی به چه معنایی است.

چیستی سپاس و ناسپاسی

در پاسخ به چرایی این که ابلیس از میان همه نشانه های گوناگون و متعدد ایمان و کفر، به سپاس و ناسپاسی توجه می‌کند و آن را مهم‌ترین نشانه بر ولایت خداوندی یا ولایت شیطانی بر می شمارد، باید گفت که شکر کردن نخستین جلوه عقل عملی است. به این معنا که عقل عملی، حکم می‌کند که انسان در برابر نعمت و نعمت دهنده، شاکر و سپاسگزار باشد.

شکر دو وجه دارد؛ گاه شکر به انسان و گاه به خدا نسبت داده می‌شود. وقتی شکر به انسان نسبت داده شود به معنای شناخت احسان و نشر آن (لسان العرب، ج ۷، ص ۱۷۰، «شکر») و به تعبیر دیگر، تصور نعمت واظهار آن است. (مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ص ۴۶۱، «شکر»)

این نوع از شکر سه قسم است: ۱-شکر قلبی که یادآوری نعمت است ۲-شکر زبانی که سپاسگزاری و ستایش بر نیکی احسان کننده و صاحب نعمت است ۳-شکر سایر اعضای بدن که به کارگیری و صرف آن در جای خود است؛ و وقتی شکر را به خدا نسبت داده و خدای را وصف به شکر نماییم، مقصود، ا نعام و احسان بر بندگان و دادن جزای عبادات آنها. (مفردات، ص ۴۶۱-۴۶۲، «شکر»؛ فرهنگ فارسی، ج ۲، ص ۲۰۵۷) و یا رشد اعمال نیک آنان و اعطای پاداش مضاعف به آنها است. (لسان العرب، ج ۷، ص ۱۷۰، «شکر») در مقابل، کفران و ناسپاسی به معنای پوشاندن نعمت و ترک سپاس از آن است (مفردات، ص ۷۱۴، «کفر») .

عقل انسان حکم می‌کند که انسان باید شاکر و سپاسگزار نعمت باشد. در این میان چه نعمتی بزرگ‌تر از نعمت وجود است که خداوند به انسان ارزانی داشته است.

از نظر قرآن نشانه هدایت انسان و ضلالت وی در شکر و کفران است. (انسان، آیه ۳) در حقیقت نشانه این که انسان در مسیر فطرت و عقل سلیم حرکت می‌کند یا خیر، باید در همین شکر و سپاس و یا کفران و ناسپاسی جست. انسانی که در مسیر هدایت گام بر می‌دارد انسانی سپاسگزار است وگرنه ناسپاسی، خود بهترین دلیل و گواه بر گمراهی و خباثت طینت و شخصیت و دفن عقل و فطرت او است. (نمل، آیه ۴۰، لقمان، آیه ۱۲) از این رو گفته‌اند: من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق، کسی که عادت به تشکر و سپاس نداشته باشد و شکرگزار بنده ای نباشد که به او نعمتی داده و خدمتی کرده است، هرگز شکرگزار خالق و پروردگارش نیز نخواهد بود.

در حقیقت بهترین جلوه عقل و بندگی و اطاعت و هدایت و تقوا و علم و حکمت و ایمان را باید در شکرگزاری از هر کسی و هر نعمتی دانست.

به سخن دیگر، عقلانیت بشر در این رفتار خودنمایی می‌کند و اگر کسی بخواهد در مورد دیگری، قضاوت کند که او انسانی خردورز یا سفیه و بی خرد است می‌بایست به این بعد رفتاری او توجه کرد که آیا سپاسگزار است یا ناسپاس.

پس اگر بخواهیم درباره کسی قضاوت کنیم که آیا مؤمن و متقی و عبدالله و صالح و محسن و مانند آن است یا انسانی کافر، فاجر، عبدالشیطان، طالح و بدکار و مانند آن است، باید نگاه کنیم که تا چه اندازه شاکر و سپاسگزار و قدردان است و یا چه مقدار در ناسپاسی و کفران غرق است.

آثار و پیامدهای سپاسگزاری و ناسپاسی

برای اینکه درک بهتری از این مسئله داشته باشیم به این نکته توجه می‌دهیم که خداوند برای سپاسگزاری و ناسپاسی پیامدها و آثاری را بیان کرده است که خود گواه این معناست که تا چه اندازه سپاس و ناسپاسی در تبیین حقیقت شخصیت انسانی نقش اساسی و مهم دارد.

از نظر قرآن، کسی که ناسپاسی می‌ورزد، سزاوار دوزخ بلکه حتی عذابهای سخت و شکنجه های دردناکی در همین دنیاست. به این معنا که خداوند به انسان ناسپاس حتی مهلت این را نمی‌دهد تا عذاب و شکنجه‌اش را به تأخیر اندازد و در قیامت او را به سبب ناسپاسی عذاب و شکنجه کند، بلکه می‌کوشد تا در همین دنیا از او انتقام گیرد و به شدت عذاب نماید و عذاب او را به روز رستاخیز نمی‌اندازد. (سباء، آیات ۱۶ و ۱۷؛ نساء، آیه ۱۴۷؛ انسان، آیات ۳ و ۴؛ عنکبوت، آیات ۶۵ و ۶۶)

خداوند اقوام بسیاری را به سبب همین کفران نعمت و ناسپاسی نسبت به خداوند در همین دنیا عذاب کرده است. در حقیقت ریشه بسیاری از بلایا و بدبختی‌ها و گرفتاری‌های بشر در ناسپاسی اوست و اگر کسی سزاوار سرزنش باشد خود شخص است که با ناسپاسی، خریدار عذاب دنیوی سخت و شکنجه های شدید شده است و به جای امنیت برای خود شر و ناامنی و عذاب دنیوی را خریده است. (ابراهیم، آیه ۲۸؛ نحل، آیات ۵۳ تا ۵۵ و نیز ۷۱ و ۷۲ و ۸۳)

خداوند در آیه ۱۱۵ سوره مائده در تحلیل و تبیین علت مسخ شدن گروهی از یهودیان و عذاب سخت در همین دنیا، به کفران و ناسپاسی آنان اشاره می‌کند و می‌فرماید که همین رفتار زشت و قبیح عقلانی و عقلائی و وحیانی موجب شده است تا خداوند ایشان را در همین دنیا مسخ و عذاب کند. البته مقصود از عذاب در آیه شریفه، عذاب مسخ است. (تفسیر شریف لاهیجی، ج ۱، ص ۷۲۷) .

از نظر قرآن، ناسپاسی موجب می‌شود تا انسان نعمت هائی چون آسایش و آرامش را از دست بدهد و گرفتار تنگ روزی و ناامنی گردد (رعد، آیه ۱۱؛ نحل، آیه ۱۱۲)

به هر حال ریشه بسیاری از گرفتاری‌ها و عذاب‌های دنیوی را می‌بایست در همین رفتارهای زشت خود به ویژه ناسپاسی جست.

چنان که گفته شد ناشکری و کفران نعمت، از قبایح انسانی است و عقل عملی حکم می‌کند که ناسپاسی رفتاری نابهنجار و ضد ارزشی و اخلاقی است. خداوند این حکم عقل را تایید کرده و آن را از امور زشت و ناپسند شمرده است. (بقره، آیات ۵۷ و ۱۵۲؛ نساء، آیه ۱۴۷ و آیات دیگر)

بنابراین باید گفت که ناسپاسان کسانی هستند که خردورزی ندارند و عقل خویش را به کار نمی‌گیرند و تعقل نمی‌ورزند. چنان که خداوند این مطلب را درآیاتی متذکر می‌شود. به این معنا که انسان‌های ناسپاس انسان‌های جاهل و سفیه و نابخردی هستند و همین ناسپاسی آنان خود مهم‌ترین دلیل بر سفاهت و نابخردی آنان است و نیازی نیست برای شناخت خردمندی و نابخردی کسی به نشانه ای دیگر مراجعه کرد؛ بلکه همین نشانه سپاس و ناسپاسی، بهترین نشانه از خردورزی و نابخردی شخص است. (ملک، آیات ۲۱ تا ۲۳؛ اسراء، آیه ۹۹)

اصولا شکرگزاری، نشانه عقل عملی و از مستقلات عقلی است. این عقل است که حکم می‌کند که شکر و سپاس، عملی خوب و زیباست و ناسپاسی رفتاری زشت و بد می‌باشد. این حکم وجوبی عقل را خداوند درقرآن مورد توجه قرار داده و می‌فرماید که انسان‌های عاقل انسان‌های ناسپاسی نیستند و نسبت به هر نعمتی از جمله نعمت وجود و هدایت و مانند آن سپاسگزار خداوندگار خویش هستند. (نحل، آیه ۱۱۴؛ بقره، آیه ۱۷۲)

خداوند در این آیه اخیر یعنی ۱۷۲ سوره بقره می‌فرماید: عبادت خداوند بر شما واجب است، چون خدای شما است، و از باب خداوندگاری و انجام عمل شکر عملی و عبادت واقعی لازم است تا سپاسگزار باشید. درحقیقت اگر انسان عبادت می‌کند می‌خواهد به حکم عقل شکر و سپاس گوید. بنابراین شکر، واجب عقلی است که وجوب عبادت نعمت دهنده را سبب می‌شود و ما را ملزم می‌کند تا در مقام بندگی و عبادت درآییم. بنابراین، ارتباط تنگاتنگی میان حکم وجوب عقلی شکرگزاری نعمت بخش وجود و دیگر نعمت‌ها و حکم وجوب عبادت وجود دارد.

به سخن دیگر، حکم عقلانی بروجوب شکر، مقتضی حکم واجب عبادت خداوندگار به عنوان تنها نعمت بخش هستی است.

البته شکر نعمت حکم عقلانی و عقلایی است که شارع آن را تایید کرده است ولی این بدان معنا نیست که خداوند نیازمند شکر ماست بلکه این شکرگزاری سودش به خود انسان می‌رسد زیرا نشانه ای ازعقلانیت و درک مسیر زندگی و اهداف آفرینش است و همین مساله موجب می‌شود تا در مسیر درست صراط مستقیم گام بردارد و از نعمت‌های دیگر الهی نیز بهره مند گردد و بیش از پیش از نعمت‌های خداوند سود برد. از این رو شکر نعمت را عامل افزایش آن دانسته‌اند؛ زیرا شرایط را برای بهره مندی از نعمت‌های خداوند غنی با لذت فراهم می‌آورد. (نمل، آیه ۴۰؛ لقمان، آیه ۱۲؛ ابراهیم، آیه ۷)

به هرحال، مهم‌ترین نشانه اینکه شخصی بنده خدا و خردورز و متقی و صالح و تحت ولایت الهی است، نگاه به رفتار شکرآمیز اوست؛ چنان که ناسپاسی و کفران بهترین نشانه برای این است که بدانیم شخصی تحت ولایت شیطان و بندگی اوست و شیطان توانسته هدف خود را تحقق بخشد و او را از راه خداوندی بیرون برده و به بردگی وبندگی خویش بکشاند و دچار خسران و زیان ابدی کند.

محسن مقدمی

منبع : آینده روشن

دوشنبه 15/12/1390 - 15:4

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 1 ]

ادبی هنری

بازار مکاره‌ای برای خندیدن

تلویزیون، رسانه‌ای است متفاوت و مستقل از دیگر ساختارهای رسانه‌ای نمایشی. رسانه‌ای که مقتضیات و مختصات خویش را دارد؛ و جالب‌تر آن که با توجه به شرایط و قوانین رسانه‌ای کشور ما، این رسانه بسیار ویژه‌تر و منحصر به فردتر می‌شود. رسانه‌ای که بر اساس یک سلیقة ثابت و مشخص و بر اساس یک نگاه منشوری ثابت عمل می‌کند.

از جمله تفاوت‌های تلویزیون با سایر هنرهای تصویری، ویژگی «عامه‌پسندی» آن است. که ناشی از مخاطب وسیع و پردامنة آن می‌باشد و برای تأمین این ویژگی چاره‌ای جز میل به سوی قالب‌ها و گونه‌هایی که مورد عنایت و توجه عامة جامعه قرار گیرد، نیست. از جملة مهم‌ترین قالب‌هایی که در همة سیستم‌ها، برای نیل به این مقصود به کار گرفته می‌شود استفاده از برنامه‌های «کمدی» است.

رویکرد به چنین برنامه‌هایی بسیار تحت تأثیر جامعه و ساختارهای تاریخی و اجتماعی مردم آن می‌باشد. تلویزیون جمهوری اسلامی ایران نیز این موضوع را از ابتدای فعالیت در دستور کار خود قرار داده بود. دهة هفتاد تلویزیون را می‌توان دورة طلایی و شکوفایی کمدی تلویزیونی در ایران دانست. دورانی که پایه‌گذار و منشأ شکل‌گیری کمدی‌های پخته‌تر تلویزیونی در دهة هشتاد گردید.

در دهة هفتاد آیتم‌های کوتاه نمایشی کمدی که در قالب یک مجموعه ارائه می‌شدند، متولد شده و زمینه را برای ورود این رسانه به مجموعه‌های داستانی تلویزیونی با رویکرد کمدی ایجاد کردند. رشد تکنیک‌های نگارش متون، تکنیک‌های ایجاد موقعیت‌ها و فضاهای کمدی، خلق شخصیت‌های کمیک و… مرهون همین آیتم‌های نمایشی دهة هفتاد است.

اما با ورود در دهة هشتاد و شکل‌گیری کمدی‌های داستانی به خصوص با درخشش دو تیم خلاق و توانمند در آن سال‌ها یعنی مهران مدیری و مهران غفوریان، مسیر رشد و نمو و دگردیسی ادامه نیافت. در واقع انتظار این بود که در دهة سوم زمینه‌ها برای ورود به عرصه‌های حرفه‌ای و علمی‌تر کمدی ایجاد گردد. اما عملاً تلویزیون با ساخت مجموعه‌ای چون خنده‌بازار که به نوعی بازگشت به دوران ساخت آیتم‌های نمایشی طنز است، مخاطب را ناامید می‌کند و از آن بدتر این که با این بازگشت به آن نوع ساختار نمایشی، نمی‌تواند قدرت و کیفیت آیتم‌های نمایشی دهة هفتاد را تکرار نماید. که در این مورد خواهیم گفت.

در ابتدا باید از تشتت و ناآگاهی در دنیای کمدی‌های تلویزیونی در بین هنرمندان و مدیران یاد کرد. کاربرد واژه‌هایی چون طنز، کمدی و… بدون این که در جای مناسب خود به کار روند و به طبع آن از لوازم اختصاص خویش استفاده نمایند از مهم‌ترین مشکلات عرصة تولیدات تلویزیونی است.

«طنز» واژه‌ای است متعلق به دنیای ادبیات؛ و کاربرد مطلق و محض آن در دنیای هنرهای نمایشی اشتباه است. اگر بخواهیم ساده و با اغماض سخن گوییم کاربرد محتوایی و تکنیکی آن در دنیای ادبیات دراماتیک مفهوم «کمدی» را می‌سازد. طنز، واژه‌ای است عربی به معنای طعنه زدن، و عیب گفتن که معادل لاتین آن ساتیر «Satir» می‌باشد. سویفت در پیشگفتار «نبرد کتاب‌ها» می‌نویسد:

«طنز نوعی آیینه است، که نظاره‌گران عموماً چهرة هر کس به جز خود را در آن تماشا می‌کنند، و به همین دلیل است که در جهان این گونه از آن استقبال می‌شود و کمتر کسی آن را بر خورنده می‌یابد.» (طنز-آرتور پلارد)

ملویل کلارک نیز در باب تنوع طنز این‌گونه می‌نویسد:

«جهان طنز روی یک بیضی به دور دو کانون، یعنی افشای بلاهت و تنبیه رذالت، در نوسان است. مقولات شوخی و جدی، مبتذل و آموزنده را در بر می‌گیرد. دامنه‌اش از نهایت شقاوت و خشونت تا غایت شکوه و ظرافت است. تک‌گویی، گفتگو، نامه، خطابه، روایت، تصویر حالات، شخصیت‌پردازی، تمثیل، خیال بافی، مضحکه، هزل، تقلید، مسخره‌آمیز یا هر نوع وسیله و شیوة دیگر را چه تنها و چه با یکدیگر به کار می‌گیرد، و سطح آن مثل رنگ آفتاب‌پرست، لحن‌های گوناگون طیف طنز را ارائه می‌دهد: بذله، فکاهی، تمسخر، کنایه، طعنه، بدبینی و هتاکی» (مطالعات دربارة شیوه‌های ادبی)

اما زمانی که این کارکردها بخواهد به دنیای نمایش، خواه تئاتر، تلویزیون و یا سینما وارد شود با شکل‌گیری کمدی روبه‌رو هستیم. که دیگر اقتضائات و ویژگی‌های خاص خویش را دارد.

عنصر مشترک هر دوی این دو واژه در لبخند خلاصه گردیده است. هر چند این لبخند در فرم‌های گوناگون تفاوت‌هایی پیدا می‌کند. اما اساساً هدف چیست؟ آیا هدف آثار کمدی صرفاً خنداندن است. خنده با چه انگیزه و چه فایده‌ای؟

جیمز بیتی، استاد فلسفه، در مقاله‌ای با عنوان «خنده از دیدن دو یا چند جزء یا شرایط ناهماهنگ، نامتجانس، یا نامتناسب شکل می‌گیرد، که یا در یک مجموعه یا ابژة ترکیبی به شکل واحد تلقی می‌شوند، یا آن که با شیوة منحصر به فردی که ذهن بر اساس آن، آن‌ها را دریافت می‌کند نوعی رابطة متقابل ایجاد می‌کند» (کمدی-اندرو استات)

اما جنگ خنده‌بازار. دلیل آن که از این مجموعه با نام جنگ یاد می‌کنم دقیقاً خود کلمة جنگ است. جنگ یعنی برنامه‌ای که اساساً و صرفاً بر سرگرمی لحظه‌ای بنا شده است. تا لحظاتی بتواند مخاطب را از دنیای واقعی خود خارج نموده و سرگرم سازد. چنین کارکردی شبیه به کارکرد یک شهربازی یا سیرک شبیه است.

اما مگر کمدی که پایة آن طنز است فقط به دلیل سرگرمی محض لحظه‌ای شکل گرفته است؟ قطعاً پاسخ منفی است. یکی از مهم‌ترین اهداف طنز، اصلاح جامعه و حواشی آن است. طنز با بزرگ نشان دادن عیب‌ها و عدم تناسب‌ها به طور کاملاً هوشمندانه و نه بی‌هدف تلاش می‌کند تا جامعه را به سوی اصلاح و پالایش سوق دهد.

پس اساساً با مروری بر آیتم‌های برنامة تلویزیونی خنده‌بازار چیزی جز تلاش برای خندان مخاطب به هر زحمتی نمی‌بینیم. تلاشی که با تنها جزئی از مخاطب که کار نکرد فکر و اندیشة او است. اساس این برنامه بر شوخی استوار گشته است. اصولاً شوخی یکی از ابزارهای پر کاربرد در طنز بوده و هیچ مشکلی هم ندارد. به این شرط که در راستای هدف غایی طنز گام بردارد. نه به سخره گرفتن افراد یا جریان‌های سیاسی و اجتماعی. به سخره گرفتن‌هایی که گاه از اساس اشتباه هستند.

برنامه‌ساز باید بداند چه چیزی و یا چه کسی را برای شوخی انتخاب می‌کند و چه هدفی از این انتخاب دارد. در سرتاسر مجموعة خنده‌بازار هیچ تفکر یا اندیشة مشخصی در این راستا دیده نمی‌شود. مثلاً شوخی با یک نقاش و معلم مشهور چه مفهوم و معنایی دارد. با هدف نشان دادن کدام زشتی اخلاقی یا رفتار غلط تولید می‌شود. شوخی با افراد و اصناف اشکالی دارد و کسی نیز با آن مخالف نیست. اما به شرط این که در راستای یک هدف مشخص به کار گرفته شود.

از اساسی‌ترین اهداف طنز نقد است، شاید مجموعة خنده‌بازار در جاهایی تلاش دارد که به نقد برخی رفتارهای سوء و نامناسب اجتماعی و یا سیاسی بپردازد. به عنوان مثال نقد رفتارهای مذمومی چون غیبت و یا وعده دادن‌های بی‌پایه و اساس به مردم و… این مسئله فی‌نفسه اتفاق مبارکی است. اما تکرار آن در یک قالب ثابت نمایشی بدون ارائة خلاقیت، موجب کسالت و حتی در برخی موارد نتیجة معکوس می‌گردد.

مجموعة به اصطلاح کمدی خنده‌بازار تلاش می‌کند تا چهره‌های شناخته شده و مشهور برای عامة مردم را مورد استهزاء قرار دهد. توجه به این نکته ضروری است که استهزاء صفتی نکوهیده است و اساساً با شوخی تفاوت دارد. شیوع این سلیقة عمومی که ما از به سخره گرفتن یکدیگر لذت می‌بریم عامل موفقیت و جذابیت کاذب این مجموعه شده است.

از دیگر ضعف‌های اساسی این مجموعه ضعف مفرط در به کارگیری متن نمایشی به عنوان پایه و اساس درام است. در واقع هیچ‌گاه این آیتم‌های نمایشی بر اساس یک متن کاملاً برنامه‌ریزی شده از پیش حرکت نمی‌کنند. هیچ‌گاه شخصیت شکل نمی‌گیرد و مجموعه به تیپ‌سازی‌های محدود و کم عمق منتهی می‌شود که طبیعتاً به دلیل سطحی بودن هیچ‌گاه از عمق و دامنة نفوذ و اثرگذاری برخوردار نخواهد بود. از همه مهم‌تر آن‌که عنصر کارگردانی هنری که نقش شکل دهندگی و هدایت را بر عهده دارد به هیچ عنوان دیده نمی‌شود. بازی‌های تماماً کلیشه‌ای و قالبی، عدم وجود خلاقیت، میزانسن‌های ابتدایی و ناکارآمد خود نشان از این ماجرا دارد.

همچنین وظیفة کارگردان هنری ایجاد یک ارتباط معنایی و مفهومی پنهان بین آیتم‌های نمایشی است. زیرا حتی در چنین برنامه‌هایی آیتم‌ها باید مانند دانه‌های یک تسبیح با یکدیگر ارتباط داشته باشند. اما چنین ارتباطی در کل این مجموعه دیده نمی‌شود.

اصولاً باید کمدی را به دلیل حساسیت‌ها و ظرافت‌های فراوان مشکل‌ترین ژانر و گونة نمایشی محسوب کرد. اما در عمل برداشت خندة صرف از برنامه‌های کمدی در رسانه‌های تصویری کشور ما منجر به نوعی تساهل و تسامح گردیده که منجر به انحطاط فرم و محتوا می‌گردد. رویکرد تلویزیون به ساخت چنین برنامه‌هایی در واقع بازگشت به گذشته آن هم به شکل ابتدایی و غیرقابل قبولش است. سریال خنده‌بازار را باید بازار مکاره‌ای از شوخی‌های بی‌پایه و هدف، به سخره گرفتن دیدگاه‌ها و افراد (به جای نقد) و یک عامل سرگرم‌کننده سطحی دانست.

محمد جواد استادی/

منبع: رصد

دوشنبه 15/12/1390 - 14:59

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

بیماری ها

25 روز تا قلبی سالم‌تر

با تغییرات ساده و کوچک می‌توانید خطر ابتلا به بیمارهای قلبی را تا 92 درصد کاهش دهید.برای اینکه قلبی سالم‌تر داشته باشید، 25 توصیه برای شما داریم. سعی کنید هر روز یکی از این نکته‌ها را به کار ببندید و به مدت یک ماه فقط روی انجام چند توصیه تمرکز کنید. وقتی انجام این توصیه‌ها برایتان عادت شد، توصیه‌های دیگر را هم به مرور به عادت‌هایتان اضافه کنید.

چای سبز بنوشید

این نوشیدنی فوق‌العاده چند آنتی‌اکسیدان قدرتمند دارد که کلسترول خون را پایین می‌آورند حتی ممکن است به کاهش فشارخون نیز کمک‌کنند. نوشیدن 5/2 فنجان چای سبز در روز به سلامت قلبتان کمک می‌کند.

مواظب چربی‌های اشباع شده باشید

به خواندن برچسب اطلاعات تغذیه‌ای روی بسته‌بندی مواد غذایی عادت کنید. هرگز نباید اجازه دهید کالری دریافتی از چربی‌ها، بیشتر از 30 درصد مقدار کالری دریافتی روزانه‌تان را تشکیل دهد.

هنگام خواندن ترکیب مواد غذایی به کلمه «هیدروژنه» دقت کنید. روغن‌های هیدروژنه همان روغن اشباع شده یا جامد هستند که باید مصرف آنها را به حداقل برسانید.

مثل ایتالیایی‌ها آشپزی کنید

تا جایی که امکان دارد، در تهیه غذا از روغن زیتون استفاده کنید. روغن زیتون کلسترول بد خون را پایین می‌آورد و به افزایش کلسترول خوب خون کمک می‌کند. روغن زیتون سرشار از آنتی‌اکسیدان است و به این ترتیب می‌تواند به پیشگیری از سرطان و بیماری‌های مزمنی چون آلزایمر کمک کند.

بیشتر بخوابید

نتایج یک پژوهش که در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شده، نشان می‌دهد افزودن هر یک ساعت به خواب شبانه در میانسالان، می‌تواند خطر رسوب کلسیم در دیواره سرخرگ‌ها را که یکی از علل بیماری قلبی است، تا 33 درصد کاهش‌دهد. محرومیت از خواب، باعث می‌شود تا بدن هورمون‌های استرس بیشتری تولید کند.

فیبرها را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید

پژوهش‌ها نشان می‌دهند هر چه فیبر بیشتری مصرف کنید، احتمال اینکه به حمله قلبی دچار شوید، کمتر می‌شود. برای صبحانه از نان‌های سبوس‌دار یا غلات پرک‌شده که حاوی گندم و جوی کامل هستند، استفاده کنید. سعی کنید روزانه بین 25 تا 35 گرم فیبر مصرف کنید.

ماهی بخورید

چربی‌های اشباع شده گوشت قرمز باعث گرفتگی سرخرگ‌ها می‌شوند اما ماهی‌هایی مثل ماهی «آزاد» و ماهی «کولی»، سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به سلامت قلب کمک می‌کنند. مصرف یک وعده ماهی سرشار از امگا3 در هفته می‌تواند خطر مرگ ناشی از حمله قلبی را 52 درصد کاهش دهد.

روزتان را با آبمیوه آغاز کنید

آب‌پرتقال حاوی فولیک‌اسید است که به پایین‌آوردن هوموسیستئین (اسیدآمینه زیانبار برای قلب) کمک می‌کند. آب‌انگور نیز آنتی‌اکسیدان‌هایی دارد که مانع لخته‌شدن خون در رگ‌ها می‌شوند. فقط یادتان باشد از آبمیوه‌های طبیعی استفاده کنید نه انواع بسته‌بندی شده.

با دیگران رفت‌و‌آمد کنید

سعی کنید ارتباطتان را با کسانی که دوستشان دارید حفظ کنید. پیوند صمیمی با اعضای خانواده، دوستان و افراد جامعه می‌تواند با اضطراب و افسردگی که باعث ابتلا به بیماری های قلبی می‌شوند، بجنگد.

به سبزی‌ها اهمیت دهید

متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند روزانه 2 فنجان سبزی مصرف کنید. برای این کار باید نیمی از هر وعده غذای شما از سبزی تشکیل شده‌باشد.

مصرف شکر را کم کنید

نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد مصرف روزانه 2 تا 3 لیوان نوشیدنی صنعتی شیرین مانند آبمیوه‌های مصنوعی، می‌تواند خطر ابتلا به فشارخون شدید را تا 87 درصد افزایش‌دهد.

در میان‌وعده آجیل بخورید

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد کسانی که در هفته بیش از 140 گرم آجیل مصرف می‌کنند، یک سوم کمتر از دیگران به بیماری قلبی و حمله قلبی دچار می‌شوند. یادتان باشد در مصرف مغزها زیاده‌روی نکنید چون چربی و کالری بالایی دارند و باعث افزایش وزن می‌شوند.

20 دقیقه پیاده‌روی کنید

2 ساعت و نیم ورزش در هفته (یعنی کمی بیشتر از 20 دقیقه در روز) خطر حمله‌های قلبی را به یک‌سوم می‌رساند. این یعنی پیشگیری از سالانه 285 هزار مرگ در ایالات‌متحده‌آمریکا و از بین رفتن کامل دیابت نوع 2. باور می‌کنید؟

از دود و دم فرار کنید

اگر دوستان یا همکارانتان در نزدیکی شما سیگار می‌کشند، از آنها فرار کنید. استنشاق دود سیگار یا قلیان شما را به اندازه 80 تا 90 درصد شخصی که سیگار یا قلیان می‌کشد، در خطر بیماری قلبی قرار می‌دهد. حتی چند دقیقه یا چند ساعت مواجهه با دود سیگار دیگران، می‌تواند اثری معادل سیگار کشیدن درازمدت بر قلب شما داشته باشد.

پتاسیم دریافت کنید

بیشتر افراد سدیم را بیشتر از پتاسیم دریافت می‌کنند در حالی که برعکس این کار درست است. پژوهشگران می‌گویند برای کاهش فشارخون، علاوه بر کم کردن مصرف سدیم از طریق کاهش مصرف نمک، بهتر است پتاسیم دریافتی‌تان را نیز افزایش دهید. پتاسیم در موز، رب گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی تنوری، ماست و طالبی وجود دارد.

بذرکتان بخورید

بذرکتان یکی از بهترین منابع چربی‌های امگا3 و دوستدار قلب است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افزودن بذرکتان به رژیم غذایی می‌تواند از بروز بیماری قلبی تا 46 درصد پیشگیری کند. شما می‌توانید روزانه 2 قاشق بذرکتان روی ماست، سالاد یا روی مخلوط شیر و غلات صبحانه بپاشید.

حرکات کششی انجام دهید

انعطاف‌پذیری بدن می‌تواند کلید سلامت قلب باشد. پژوهشگران ژاپنی دریافته‌اند افراد بالای 40 سال که انعطاف بدنی بیشتری دارند، 30 درصد کمتر از افرادی که به بدنشان کش و قوس نمی‌دهند، دچار سخت شدن سرخرگ‌ها یا همان تصلب شرایین می‌شوند. این پژوهشگران می‌گویند انجام حرکات کششی به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز می‌تواند به انعطاف‌پذیری سرخرگ‌ها کمک و آنها را از سخت‌شدن محافظت کند.

سویا را جایگزین گوشت کنید

اگر بخشی از گوشت قرمز مصرفی خود را با سویا جایگزین کنید، این پروتئین گیاهی می‌تواند به کاهش کلسترول خون کمک کند. البته بهتر است بیشتر از لوبیای سویا استفاده کنید تا سویای فرآوری شده و مکمل‌های حاوی سویا زیرا سویا ترکیبی به نام فیتواستروژن دارد که مانند استروژن می‌تواند باعث رشد بعضی سلول‌های سرطانی شود

بیشتر بخندید

بهترین راه برخورد با اشتباه‌های کوچکی که در طول روز مرتکب می‌شوید و اتفاق‌های آزاردهنده‌ای که گاهی تصادفی برایتان رخ می‌دهند، خندیدن به آنهاست.

ویتامین D و روغن ماهی مصرف کنید

دکتر داریوش مظفریان، استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه هاروراد می‌گوید: «تنها مکمل غذایی که نقش آن در پیشگیری از مرگ ناشی از بیماری قلبی در تمام پژوهش‌های بالینی به اثبات رسیده، روغن ماهی است.»

نتایج پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند کمیود ویتامینD می‌تواند خطر بیماری‌های عروق محیطی را تا 80 درصد افزایش دهد و باعث ابتلا به دیابت شود. هر دوی این بیماری‌ها، تهدیدکننده سلامت قلب هستند.

برای همسرتان کاری انجام دهید

همان‌طور که شواهد زیادی نشان‌می‌دهند، یک ازدواج خوب می‌تواند از شما در برابر بسیاری از بیماری‌ها محافظت کند، پژوهش‌های زیادی نیز ثابت می‌کنند که ازدواج نامناسب در طول سالیان، به سلامت آسیب می‌رساند بنابراین بهتر است سعی کنید روابطتان را با همسرتان بهبود دهید.

میزان استرس خود را تخمین بزنید

بزرگ‌ترین علت ایجاد استرس، زندگی کردن با روشی است که با شخصیت حقیقی و درونی شما همخوانی ندارد. هر روز کارهایی را که انجام داده‌اید، با خودتان مرور کنید و ببینید آیا کارهایی که انجام می‌دهید با شخصیت حقیقی و درونی‌تان همخوانی دارد؟

شکلات تلخ بخورید

شکلات‌های تیره آنتی‌اکسیدان‌ دارند که به انعطاف سرخرگ‌ها کمک می‌کند. برای بهره بردن از این خاصیت، روزانه 25 گرم شکلات تلخ (70 درصد یا بیشتر) بخورید.

به معنویت روی بیاورید

با بعد معنوی روحتان دوست شوید و به آن هم پر و بال بدهید. وقتی نماز می‌خوانید، این کار را با تمرکز و اشتیاق انجام دهید. پژوهش‌ها نشان می‌دهند کسانی که با خلوص نیت عبادت و در مراسم مذهبی شرکت می‌کنند، در زندگی آرامش بیشتر و عمر طولانی‌تری دارند. داوطلب شدن در انجام امور خیریه نیز همین تاثیر را بر زندگی دارد.

به غذاها سیر اضافه کنید

مصرف روزانه فقط یک حبه سیر، یا خوردن 300 میلی‌گرم سیر 3 بار در روز، خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد.

5 دقیقه مدیتیشن انجام دهید

نوعی مدیتیشن وجود دارد که در آن فرد باید فقط روی لحظه حاضر تمرکز کند. انجام این تمرین به مدت 5 دقیقه در روز می‌تواند فشار استرس‌های روزانه را بر ذهن کاهش دهد.

منبع : هفته نامه سلامت

دوشنبه 15/12/1390 - 14:56

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

دنیای گیاهان و حیوانات

پروانه‌ای با بالهای 25سانتیمتری

محققی در منطقه هیمالیا موفق به عکاسی از گونه ای از پروانه بیدی با نام "آتاکوس" یا "اطلس" شده است که به عنوان بزرگترین پروانه بید در جهان معرفی شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، این پروانه شگفت انگیز که توسط محققی به نام "ساندش کادور" در شرق منطقه هیمالیا مشاهده شده است، طول بالهایی برابر 25 سانتیمتر دارد.

کادور که این پرانه را حشره ای غول پیکر می نامد تایید می کند که زمانی پروانه بالهایش را از هم باز کرد درست مانند این بود حشره قصد حمله دارد و حالتی دفاعی به خود گرفته است.

کادور پس از غلبه بر ترس خود به حشره نزدیک شده و عکسبرداری از آن را آغاز کرد. با این همه حقیقت این است که این پروانه غول پیکر با وجود ابعاد بزرگی که دارد کاملا بی خطر است.

طول بالهای این پروانه 25 سانتیمتر است

دلیل انتخاب نام اطلس برای این حشره الگوهای رنگارنگی است که بر روی بالهای آنها دیده می شود و یادآور نقشه های رنگارنگ جغرافیایی است. طول عمر این بیدها حداکثر دو هفته است، این حشرات که پرنده هایی ناپایدار هستند برای پرواز به مناطق دوردست نمی روند و تنها هدف آنها در طول زندگی شان به عنوان یک پروانه بید، تولید مثل است.

بیدهای اطلس در جنگلهای گرمسیری جنوب شرق آسیا یافت می شوند و در مجمع الجزایر "مالای" به وفور دیده می شوند. کرم این پروانه برای داشتن بالهایی به این وسعت، باید برای بیش از 6 هفته به صورت ثابت به خوردن ادامه دهد.

الگوی رنگارنگ بالهای این بید الگو و رنگ بدن جانداران سمی را تقلید کرده است

محققان بر این باورند الگوی ترسناک روی بالهای این حشره برای ایجاد هراس در دل شکارچیانی است که فکر شکار بیدها را در سر می پرورانند، رنگهای به کار گرفته شده در بالهای این پروانه های بزرگ به صورت زیرکانه ای مشابه رنگ بدن جانداران سمی در طبیعت است.

بر اساس گزارش میل آنلاین، ظاهر این حشره به اندازه ای جالب توجه است که چینی ها این حشره را "بید کله ماری" می نامند زیرا سر بالهای این بید به سر خزنده ها شباهت دارد.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:52

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

نجوم

رصد دانشمند ایرانی تایید شد

محقق ایرانی دانشگاه سن فرانسیسکو و همکارانش در حدود پنج سال پیش هسته ای تاریک را در مرکز بقایای به جا مانده از خوشه کهکشانی Abell 520 کشف کرد که اکنون به واسطه رصدهای جدید وجود این پدیده به اثبات رسیده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، زمانی که خوشه های کهکشانی با یکدیگر برخورد می کنند ماده درخشان کهکشانها به واسطه ماده ای مرموز به نام ماده تاریک به یکدیگر می چسبند و از خود گازهای داغی به جا می گذارند.

دست کم این چیزی است که اخترشناسان در بقایای خوشه های کهکشانی مشاهده کرده اند، با این همه "اندیشه مهدوی" استادیار دانشکده فیزیک و اخترشناسی دانشگاه سانفرانسیسکو و دیگر محققان با این موضوع مخالف بوده و می گویند خوشه Abell 520 از هسته ای از ماده تاریک برخوردار است که کاملا از ماده درخشان مجزا است.

مهدوی می گوید ما تلاش کردیم مدلهایی ارائه کنیم که بتواند این پدیده را توضیح دهد اما هیچ مدل خوبی موجود نبود. هیچ راهی وجود ندارد که به واسطه آن ماده تاریک و سرد را به این شکل در منطقه ای به همراه چند کهکشان قرار بگیرد.

مهدوی اولین بار در سال 2007 با استفاده از تکنیکی به نام بزرگنمایی گرانشی این هسته را کشف کرد. با وجود اینکه این منطقه مرئی نیست اما محققان می توانند موقعیت و ابعاد حدودی آن را به واسطه رصد چگونگی شکست نور کهکشانهایی که در پشت این لکه تاریک قرار دارد، تخمین بزنند.

خوشه کهکشانی در حال ترکیب Abell 520

رصد سال 2007 توسط تلسکوپهای زمینی انجام گرفته بود و مهدوی در آن سال تنها توانسته بود تعداد محدودی از کهکشانهایی که در پس Abell 520 قرار داشتند را رصد کند. اتمسفر زمین نیز در دقت این رصدها اخلال وارد کرده بود. از این رو دانشمندان تصمیم گرفتند برای مطالعه بهتر از هابل کمک بگیرند تا بتوانند وجود این هسته از ماده تاریک را به اثبات برسانند.

مهدوی می گوید رصد سال 2007 نتایجی داشت که همه امیدوار بودند رد شوند، اما رصد جدید هابل نشان می دهد بدون شک در تکه ای از آسمان لکه ای متمرکز از ماده تاریک وجود دارد. با این همه تایید این رصد چیزی از مرموز بودن آن نکاسته است زیرا هنوز دلیل قانع کننده ای برای توضیح وجود چنین هسته تاریکی به دست نیامده است. در تمامی برخوردهای کهکشانی دگر، ماده تاریک و ماده درخشان کهکشانی در کنار یکدیگر قرار داشته و از هم جدا نیستند.

بر اساس گزارش SFSU، مهدوی دلیل متفاوت بودن خوشه Abell 520 را ناقص بودن درک دانشمندان از نحوه رشد و برخورد کهکشانها می داند و از این رو توضیح این پدیده نیازمندارائه نظریه جدیدی درباره تعاملات ماده تاریک خواهد بود. وی شبیه سازی با کمک ابررایانه ها را تنها راه حل برای کشف اسرار این رویداد می داند.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:51

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

آموزش و تحقيقات

فناوریهایی که به مغز نفوذ می کنند

دانشمندان بریتانیایی می گویند فناوری هایی که می توانند به مغز نفوذ کرده و امکان کنترل جنگ افزارها را از طریق ذهن به وجود آورند، به واقعیت نزدیکتر شده اند.

به گزارش خبرگزاری مهر، محققان باور دارند "سرپوش تفکر" جدید می تواند نیروی ابرانسانی ایجاد کرده و قابلیت تمرکز انسانها و یا کنترل ذهنی جنگ افزارها را ارتقا دهند.

گروهی از اخلاقگرایان بریتانیایی درحال بررسی جنبه اخلاقی ابداعاتی هستند که به واسطه استفاده از توانایی های مغزی کاربردی می شوند. هیات اخلاق زیستی "نوفیلد" یا NCB گروه نظارتی را برای ارزیابی خطراتی که چنین فناوری هایی می توانند در پی داشته باشند به وجود آورده اند.

با در نظر گرفتن احتمال درگیری ها و جنگهای آینده این هیات مستقل در تلاش است تا آنچه منجر به محو شدن خطوط و مرزهای میان انسانها و ماشینها می شوند را تعیین کنند. کاربردهای این فناوری ها از طیف گسترده ای، از پزشکی گرفته تا جنگ افزار و ارتقای توانایی های انسانی برخورداراند و برخی از تکنیکهای این فناوری ها از قبیل شبیه سازی مغزی عمیق در حال حاضر مورد استفاده هزاران بیمار قرار گرفته است.

این هیات نظارت در تلاشند تا دریابند آیا گرفتن تصمیمی تحت تاثیر تراشه الکترونیکی که در مغز کار گذاشته شده است می تواند منجر به از بین رفتن حس مسئولیت پذیری در میان کاربران شود؟ به گفته "توماس بالدوین" از دانشگاه یورک که رهبری این مطالعه را به عهده دارد، مداخله درعملکرد مغز همواره بیم و امید را به همراه یکدیگر برانگیخته است؛ امید درمان بیماری های مرگبار و ترس از عواقبی که تلاش برای ارتقای حافظه انسان بیش از آنچه به صورت طبیعی در توان دارد.

NCB که قصد بررسی موضوعات اخلاقی پیشرفتهای جدید در بیولوژی و پزشکی را دارد، بر روی سه بخش از فناوری های نورونی که منجر به تغییر مغز خواهند شد تمرکز خواهد داشت. این بخشها متشکل از سطح مشترک مغز-رایانه، تکنیکهای شبیه ساز نورونی مانند شبیه سازی مغزی عمیق و درمان مبتنی بر سلولهای بنیادین نورونی خواهند بود. این تکنولوژی ها در حال حاضر در مراحل مختلف توسعه قرار دارند تا در درمان بیماری های مختلف از قبیل پارکینسون، افسردگی و سکته مغزی به کار گرفته شوند.

در بخش نظامی نیز از این فناوری ها برای توسعه جنگ افزارها و خودروهایی استفاده می شود که می توان آنها را از راه دور و با استفاده از سیگنالهای مغزی کنترل کرد. همچنین این فناوری در صنعت ساخت بازی های رایانه ای کنترل از راه دور نیز بسیار پرطرفدار و درآمد زا بوده است.

با این همه محققان بر روی نگرانی هایی که درباره ایمنی این فناوری ها و تکنیکهای آزمایشی نیازمند به کاشت قطعات الکترونیکی درون مغز و مسائل اخلاقی که درباره استفاده از این فناوری ها در پزشکی و دیگر زمینه ها وجود دارد تاکید دارند.

بر اساس گزارش تلگراف، بالدوین می گوید در صورتی که سطح مشترک مغز-رایانه برای کنترل هواپیماهای نظامی و یا سلاحهای کشتار کنترل از راه دور مورد استفاده قرار بگیرد، چه کسی مسئولیت پی آمدهای چنین اعمالی را به عهده می گیرد؟ آیا چنین فناوری هایی مرز میان انسان و ماشین را محو نخواهد کرد؟

دوشنبه 15/12/1390 - 14:50

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

نجوم

کشف لایه ای از اکسیژن در قمر یخی زحل

فضاپیمای ناسا موفق به رصد اکسیژن در اطراف یکی از قمرهای یخی سیاره زحل به نام "دیون" شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، این کشف از نظریه ای که نشان می دهد تمامی قمرهای نزدیک به زحل و مشتری دارای اکسیژن هستند پشتیبانی می کند. محققان می گویند این یافته درصد احتمال کشف مواد مورد نیاز برای تشکیل حیات بر روی این قمر یخی را افزایش خواهد داد.

به گفته "اندرو کوآتز" از محققان دانشگاه کالج لندن قمر دیون از آب مایع برخوردار نیست از این رو نمی تواند از تشکیل حیات پشتیبانی کند، اما این احتمال وجود دارد که دیگر قمرهای زحل از شرایط مناسب تری برای پشتیبانی از حیات برخوردار باشند.

این کشف با استفاده از فضاپیمای کاسینی انجام گرفته است که در حدود دو سال پیش پرواز نزدیکی از کنار دیون انجام داده است. ابزار موجود بر روی این فضاپیمای بدون سرنشین موفق به ردیابی لایه ای باریک از اکسیژن در اطراف قمر شد، این لایه به اندازه ای باریک است که دانشمندان ترجیح می دهند آن را به جای اتمسفر لایه "اگزوسفر بنامند.

بر اساس گزارش بی بی سی، این گونه به نظر می آید که ذرات باردار ساطع شده از تشعشعات قدرتمند نوار درخشان زحل آب موجود در این قمر را به هیدروژن و اکسیژن تبدیل کرده است. احتمال وجود آب در قمر انسلادوس، خواهر کیهانی قمر دیون، وجود دارد و دانشمندان احتمال می دهند اقیانوسهایی از آب مایع در زیر سطح یخی این قمر در جریان است. چنین احتمالی در مورد قمر "اروپا"، "کالیستو" و "گانیمد" نیز وجود دارد.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:49

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

کامپیوتر و اینترنت

هکرهای ناشناس خودشان را هک کردند

شرکت سایمنتک در گزارشی جدید اعلام کرده است که هکرهای ناشناس با نصب ویروس تروجانی به نام "زئوس" جزئیاتی از اطلاعات مالی خود را افشا کرده اند.

به گزارش خبرگزاری مهر، سایمتنک گزارش کرده است که این کار هکرها باعث شده اطلاعاتی از خود آنها افشا شود، به گفته این شرکت این اولین باری است که ناشناسها اطلاعاتی درباره خودشان را کشف می کنند.

شرکت سایمنتک می گوید اعضای گروه ناشناس فریب نوعی تروجان به نام "زئوس" را خورده و آن را بر روی سیستمهای خود نصب کرده اند و این تروجان نیز اطلاعاتی از جزئیات حسابهای بانکی و دیگر اطلاعات شخصی این هکرها را آشکار کرده است.

این شرکت در وبلاگ خود توضیح داده که چگونه اعضای گروه ناشناس در 20 ژانویه از رایانه های شخصی خود برای آغاز حمله DDoS استفاده کردند. این حمله علیه تعداد زیادی از سازمانها و گروهها از قبیل انجمن صنعت ضبط آمریکا و FBI انجام گرفته است.

بر اساس گزارش Zdnet، تعدادی از اعضای احتمالی این گروه در حین انجام این حمله تروجان زئوس را بر روی ابزار حمله ای به نام Slowloris نصب کردند، ابزاری که تهاجم DDoS بر اساس آن انجام گرفت. زمانی که اعضای گروه ناشناس این ابزار را نصب کردند اطلاعات حسابهای بانکی آنها افشا شده و به سروری دورافتاده ارسال شد. با این همه ناشناسها گزارش جدید سایمنتک را نادرست و هجو نامیده اند.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:47

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

کامپیوتر و اینترنت

برنامه جدیدی که سیاست حریم خصوصی گوگل را خنثی می کند

شرکت موزیلا با ارائه برنامه افزودنی برای مرورگر فایرفاکس خود به کاربران این امکان را می دهد تا برای مقابله با سیاست جنجالی و جدید حفظ حریم خصوصی گوگل، شرکتهایی که در حال مشاهده فعالیتهای آنلاین آنها هستند را ردیابی کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر، این شرکت برنامه افزودنی ویژه مرورگر مشهور فایرفاکس خود ارائه کرده است که می تواند به صورت آنی شرکتهایی که در حال کنترل جستجوهای کاربران هستند را به کاربر معرفی کند. شرکت موزیلا بلافاصله پس از اینکه شرکت گوگل سیاست حفظ حریم خصوصی خود را با وجود نارضایتی های فراوان اجرایی کرد، این برنامه جانبی را ارائه کرده است.

سیاست جدید گوگل می تواند دریایی از اطلاعات مرتبط با جستجوهای کاربران را به تجارت 28 میلیون دلاری تبلیغات گوگل بیافزاید بدون توجه به این موضوع که ذخیره سازی چنین حجمی از اطلاعات خصوصی می تواند در بسیاری از کشورها غیرقانونی به حساب بیاید.

برنامه افزودنی Collusion به معنی "تبانی" به کاربران اجازه می دهد که پرده ها از چهره شرکتهای تبلیغات در اینترنت که حرکات آنلاین آنها را ردیابی می کنند بردارند. فایرفاکس دومین مررگر محبوب جهان پس از اینترنت اکسپلورر است، جایگاهی که به شدت در معرض تهدید مرورگر کروم شرکت گوگل قرار دارد.

تجارت گوگل بر مبنای تبلیغات ساخته شده است و این شرکت در سال 2010 توانست از این راه 28 میلیارد دلار درآمد داشته باشد. سیاست جدید حفظ حریم خصوصی گوگل به این شرکت اجازه می دهد اطلاعات گوشی های اندرویدی، وب سایت یوتیوب، سرویس جی میل، و موضوعات جستجو شده در مرورگر کروم را در راستای اهداف تبلیغاتی خود مورد استفاده قرار داده و در مسیر ایجاد تبلیغات شخصی سازی شده برای کاربران قدمی به جلو بردارد.

برنامه جدید موزیلا می تواند به کاربر نشان دهد که دقیقا چه شرکتی در حال کنترل موضوعات جستجو شده در مرورگر و موتور جستجوی گوگل است و همچنین می تواند در زمان حقیقی شبکه ای تار عنکبوتی از تعاملات میان شرکتهای تبلیغاتی و دیگر ردیابهای فعالیتهای کاربران را به دقت نمایش دهد.

این شرکت همچنین در نظر دارد پایگاه داده هایی از بدترین مزاحمان اینترنتی را فراهم آورده و اطلاعات آن را در اختیار مخالفان سیاست جدید گوگل قرار دهد. به گفته موزیلا زمانی که نسخه نهایی این برنامه ارائه شود کاربر می تواند اطلاعات شرکتهایی که وی را کنترل می کنند بر روی پایگاه داده های جهانی قرار دهد. سپس تمامی این اطلاعات با یکدیگر ترکیب شده و در اختیار محققان، خبرنگاران و دیگر تحلیل گران قرار خواهند گرفت.

گوگل بدون کوچکترین توجه به اعتراضات بین المللی که نسبت به سیاست جدید حفظ حریم خصوصی این شرکت به وجود آمده بود، این سیاست را در سرتاسر جهان اجرایی کرد. مقامات اتحادیه اروپا نیز طی ایمیلی به "لری پیج" مدیر اجرایی گوگل، این سیاست را تخلفی آشکار از قوانین اروپایی اعلام کرده اند.

از سویی دیگر متخصصان آژانس حریم خصوصی CNIL که وظیفه بررسی عملکرد گوگل را به عهده دارد می گویند توضیح این شرکت درباره چگونگی استفاده این شرکت از اطلاعات خصوصی کاربران به اندازه ای پیچیده و غیر قابل درک است که حرفه ای ترین متخصصان حریم خصوصی نیز در درک آن مشکل دارند.

بر اساس گزارش میل آنلاین، چنین استفاده ای از اطلاعات خصوصی کاربران در بسیاری از کشورها، از جمله اتحادیه اروپا، ژاپن و کره غیر قانونی به شمار می رود و این کشورها نیز اعتراضات خود را به گوگل اعلام کرده اند.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:46

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

آموزش و تحقيقات

اقیانوسها سریعتر از همیشه اسیدی می شوند

اسیدی شدن اقیانوسها در سیاره زمین نسبت به 300 میلیون سال گذشته سرعت بیشتری گرفته و عواقب شدیدی را برای اکوسیستم دریایی در پی داشته است.

به گزارش خبرگزاری مهر، استفاده از سوختهای فسیلی و آزاد شدن دی اکسید کربن در اتمسفر تنها بر روی هوا تاثیر منفی ندارد، بلکه بر روی آب اقیانوسها نیز تاثیرمی گذارد. به گفته سازمان ملی اتمسفر و اقیانوس شناسی یا NOAA اقیانوسها دی اکسید کربن را جذب می کنند و به این واسطه ph آب دریا افزایش پیدا می کند و این به آن معنی است که صخره های مرجانی با سرعت پایین تری رشد می کنند و میزان نجات گونه های دریایی از این وضعیت رو به کاهش خواهد گذاشت.

اکنون سرعت افزایش ph آب دریاها تغییر کرده و افزایش یافته است، این افزایش سرعت طی 300 میلیون سال گذشته بی سابقه بوده است که این پدیده اکوسیستم دریایی را با خطراتی جدی مواجه کرده است. با این همه ارزیابی تاثیرات آینده این پدیده نیز به واسطه دشوارتر شدن مشاهدات میدانی و بررسی های آزمایشگاهی بسیار دشوار شده است.

دانشمندان برای مهار این مشکل به اطلاعات ثبت شده آب و هوایی متعلق به 300 میلیون سال پیش رو آورده و به بررسی این اطلاعات پرداختند تا میزان انقراض جانداران و تغییرات تکاملی را در میان گونه های دریایی بررسی کنند. نتایج این بررسی ها نشان دادند که 56 میلیون سال پیش میزان انتشار دی اکسید کربن به واسطه وقوع متعدد فورانهای آتشفشانی افزایش قابل توجهی داشته است.

دانشمندان بر اساس این اطلاعات تلاش کردند تا تاثیرات احتمالی این افزایش دی اکسید کربن را در آن تاریخ به گونه ای ترجمه و رمزگشایی کنند تا بتوانند تغییرات آب و هوایی دنیای مدرن را درک کنند. در آن دوران حرارت زمین 10.8 درجه افزایش داشته و آب دریاها 0.4 واحد اسیدی تر شده بود، به این واسطه گونه ای از مرجانها منقرض شدند و این تغییرات برای پنج هزار سال ادامه داشت.

بر اساس گزارش رویترز، با این همه به گفته محققان این تغییرات در آن دوران به نسبت تغییراتی که از آغاز دوران صنعتی در زمین رخ داده، بسیار سریع و کوتاه بوده است. طی 150 سال گذشته میزان اسیدی شدن دریاها بر روی زمین 0.1 واحد افزایش پیدا کرده است و دانشمندان پیش بینی می کنند این میزان تا سال 2100 در حدود 0.2 تا 0.3 واحد افزایش پیدا خواهد کرد.

دوشنبه 15/12/1390 - 14:45

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]