İslam’da Tasavvuf ve İrfan -7

Diğer şeyler Allah'tan ayrılmışlardır İnsanın ruhu bu aleme gelmiş ve maddeye müptela olmuştur. Bu yüzden daima bu alemden kurtulmanın ve kendi asıl vatanı olan aleme ulaşmanın yollarını bulmaya çalışmalıdır. Baştaki gözleri kapamalı kalpteki gözleri açmalıyız. O zaman da görürüz ki aradığımız şey bizden uzaklarda değil belki içimizdedir.

Bu hakk'a ulaşmak diye tabir edilen bir halettir. İnsan bu haletinde her şeyden hatta ken‌dinden bile gaflet içindedir. Cisim, can, zaman, mekân, fikir ve akıldan soyutlanmış ilahi aşkla mest haldedir. Kendisi ile Allah ara‌sında insan artık hiçbir engel görmez olur.

Mecazi dünyevi aşka müptela olan aşık ve maşuklar da kendi vehimleriyle bu alemi aramaktalar. Ama bu alem rububiyet alemidir. İnsan nefsi bedene müptela olduğu müddetçe bu halette baki kalamamakta, dolayı‌sıyla da onun fani ve yokluk olduğunu sanmaktadır. O alem ol‌dukça nadir elde edilen bir anlık geçici bir şeydir." (Seyr-i Hikmet Der Avrupa c. 1, s. 84-95)

2. Bazı kimseler ise Hind dinleri ve mezhepleri ile İslami ta‌savvuf arasındaki yakın bir benzerlik gördükleri için onun Hind fikirlerinden türediğini söylemişledir. Bunların inancına göre İslami tasavvufun Hind fikirlerinden türediğinin en açık delili aralarındaki benzerliktir. Bu benzerlik sebebiyle tasavvufun kökenlerini Hindistan'da aramak gerektiğini söylüyorlar.

Hinduizm tefriki mümkün olmayan ilah ve devlerin çokluğu dolayısıyla anlaşılması zor bir dindir. Ama özetle demek gerekir ki, Hind dinlerinin tümünün esas ve kökeni dört "veda"1ar kitabı‌dır ki bunların adlan da şöyledir:

1. Rıgveda (İlahi ezgiler kitabı)

2. Samaveda (Dini ezgiler kitabı)

3. Yajorveda (Hükümler kitabı)

4. Ârtvaveda (Tılsımlar, dualar sihirler ve virdler kitabıdır).

Bu Vedalar'da mezkur konuların yanı sıra birçok irfanı ve fel‌sefi derin görüşler de vardır. Bu Vedalar için Hind bilginleri tara‌fından birçok açıklamalı kitaplar yazılmıştır.

Vedalar'dan vahdet-i Vücud anlayışına delalet eden birçok işaretler vardır, Deniliyor ki Hayatın tüm güçleri "atman" denilen bir asla dönmektedir. Dolayısıyla her şeyin zuhurunu da Atman'a isnad ediyorlar.

Atman her eşyaya karışmış ve tuzun suda eridiği gibi her şeyde erimiştir. Tuzun bağımsız vücudu (elbette ki sudaki tuzun) olmadığı gibi eşyanın da bağımsız vücudu yoktur. Tüm ne‌fisler Brahman veya Atman'ın bizzat kendisidir.

Hinduizm ve İslami tasavvuf arasındaki bu yakın benzerlik sebebiyle Alford Von Kremer, Max Hoortan, Hartman ve Goldsiher gibi meşhur oryantalistler İslami tasavvufun Hinduizmden türediğini söylemişlerdir. Hartman Zerdüştlük, Budizm ve İslam'ın orta Asya bölgesinde karşılaştığını ve Hinduizm irfanı ve ilmi zühd anlayışının İranlılar tarafından İslam'a ithal edildiğini söyler. (İs‌lam Der İran, s. 332-333)

İslamda Tasavvuf ve İrfan -1

İslamda Tasavvuf ve İrfan -2

İslam’da Tasavvuf ve İrfan -3