پرسش

با سلام و خسته نباشید خدمت شما دوستان گرامی: ببخشید مادر من 62 سال سن دارن و فشارخون و تری گلیرسرید بالایی داره نزدیک 400 هستش کلسترول اش هم بالاست، قندش هم لب مرزه و 10 واحد بالاتر از حد نرمال برای چربی و فشارش دارو مصرف می کنه ولی برا قندش نه، در ضمن ایشون سنگ کلیه و کیسه صفرا هم دارن امروز دکتر بودیم گفتن رگ قلبشون چربی گرفته و باید انژیو بشن ولی اصلا قبول نمی کنه! چون خالم یه بار وسط انژیو ایست قلبی داشتن و خاطره بدی داره، راستی ایشون رحمش رو در آورده، الان اومدم توی سایت خوبتون کلی اطلاعات را جع به تغذیه اش گرفتم شما چه رژیم غذایی براشون توصیه می کنید چون بعضی چیزا برا تری گلیسیرید خوبه ولی فشار رو بالا می بره خواستم مواد غذایی که با توجه به مشکلات ایشون با هم سازگاری دارن رو بهم معرفی کنید تا براشون درست کنم. با تشکر

پاسخ

با سلام
در صورتی که پزشک توصیه به آنژیوگرافی کرده اند، باید حتما انجام شود. ایشان باید بدانند در صورتی که گرفتگی رگهای قلبشان زیاد باشد، می تواند سبب سکته ناگهانی شود.
اولین نکته این است که اگر اضافه وزن داند، باید حتما آن را کاهش دهند.
رژیم غذایی که هم برای پیشگیری و هم برای كنترل پرفشاری خون به كار می‌رود، رژیم DASH نام دارد. هدف از این رژیم دریافت بیشتر منابع پتاسیم و کلسیم و منیزیم است. پس باید غذاهایی را دریافت کنید که منابع خوبی برای پتاسیم، کلسیم و منیزیم باشند. به این منظور توصیه های زیر را اجرا کنید:
دو برابر كردن مصرف روزانه‌ی میوه‌ها، سبزی‌ها و لبنیات 2- محدود كردن گوشت قرمز و مصولات آن مانند ژامبون و سوسیس به یک سوم دریافت معمول 3- نصف كردن مصرف چربی، روغن و سس 4- یک چهارم كردن مصرف شیرینی
کاهش دریافت سدیم هم برای کنترل فشار خون ضروری است. مهمترین منبع سدیم همان نمک خوراکی است که باید به یک قاشق مرباخوری در روز محدود شود.
حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در روز و کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن و چاقی) نیز توصیه می شود.
برای کنترل فشار خون بالا رعایت توصیه های زیر مفید خواهد بود:
از مصرف نمک و غذاهای پُر نمک و ادویه بپرهیزید. به جای نمک می ‌توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و...)، پودر سیر و پیاز و آب لیموی تازه استفاده کنید.
مغز‌ها و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی ‌شماری هستند. می ‌توانید از آنها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید. استفاده از آنها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن آنها کمک شایانی می ‌کند.
حداقل 3 بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.
از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می‌ کند، استرس و عصبانیت است.
بنابراین حداقل 3 بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه پیاده روی کنید. ( با نظر پزشک)
چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا 1 ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای آنها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.
از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می ‌شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.
مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس مثل نان لواش را به حداقل برسانید و از نان‌های سبوس‌دار مثل نان جو و نان سنگک استفاده کنید.
همه ی سبزی جات و میوه ها بسیار ارزشمند می باشند ولی در میان میوه ها، سیب ، پرتقال ، گریپ فروت، آلو، انگور و موز و در بین انواع سبزی جات، مصرف کرفس، هویج ، و گوجه فرنگی در کاهش شدت پرفشاری خون بسیار مؤثر می باشد. سبزی جات دیگر نیز با دارا بودن فیبر و موادی نظیر پتاسیم ، منیزیم ، ویتامین C و کلسیم در کاهش فشار خون از ارزش خاصی برخوردار می باشند.
افزایش مصرف سیر و پیاز درتهیه مواد خوراکی و یا به صورت خام مثلاً نصف پیاز در روز و یک حبه سیررنده شده درهروعده ی غذایی

در مورد تری گلیسرید باید گفت:
- چاقی مهم ترین عامل خطر ابتلا به تری گلیسرید بالا است. بنابراین در اولین قدم وزن خود را کاهش دهید.
رژیم غذایی و ورزش، بهترین راه برای کاهش تری گلیسرید خون هستند.
در اینجا یک سری توصیه های غذایی را برای شما بیان می کنیم:
1- کمتر غذا بخورید و بیشتر فعالیت کنید:اگر می خواهید تری گلیسرید خود را کاهش دهید، باید مقدار انرژی که می سوزانید بیشتر از مقداری باشد که دریافت می کنید.
2- شیرینی، شکلات، قند و شکر را از برنامه غذایی خود حذف کنید.
کربوهیدرات های پیچیده بهتر از کربوهیدرات های ساده مثل قند و شکر هستند. منابع غذایی کربوهیدرات های پیچیده شامل: نان و غلات سبوس دار، سبزی ها، میوه ها و حبوبات است.
کربوهیدرات های پیچیده از نظر مواد مغذی، غنی هستند و دارای انواع ویتامین، املاح و آنتی اکسیدان ها هستند.
3- قند و شکر همانند یک سم برای شماست.شکر هیچ ماده مغذی ندارد و فقط کالری دارد. خیلی سریع هم تبدیل به تری گلیسرید می شود.نوشابه ها، دسرهای شیرین، شیرینی ها، شکلات، کیک، کلوچه، آب نبات، آدامس، آب میوه های مصنوعی، ژله، کرم کارامل و... همگی دارای قند هستند.
هنگام خرید مواد غذایی، اگر برچسب غذایی داشت، آن را بخوانید.
4- غذاهایی را که دارای مقدار زیادی انرژی و کربوهیدرات هستند، نخورید.
گوشت سفید کم چرب، میوه ها و سبزی ها، لبنیات کم چرب باید قسمت عمده غذای دریافتی شما را تشکیل دهند.
5- مقدار و نوع چربی مصرفی خود را در نظر داشته باشید.چربی های اشباع و جامد را مصرف نکنید، مثل روغن نباتی جامد، کره، مارگارین، چربی گوشت، پوست مرغ، لبنیات پرچرب، خامه و سس مایونز.
روغن های گیاهی مایع را می توانید مصرف کنید. مصرف اسیدهای چرب اُمگا -3 (در ماهی و روغن تخم کتان) برای شما مفید است.

توصیه برای کاهش چربی مصرفی:
1- جایگزین کردن لبنیات (شیر، ماست، پنیر و...) كم‌چرب به جای لبنیات پرچرب.
2- جدا کردن پوست مرغ و چربی‌های گوشت قرمز هنگام پاک کردن آنها.
3- استفاده از روش كبابی، آب پز و بخار پز برای پختن مواد غذایی به جای سرخ کردن آنها.
4- استفاده از روغن كم در پخت غذاها
5- استفاده از گوشت‌ سفید (ماهی، مرغ و بوقلمون) به جای گوشت قرمز
6- كاهش مصرف مارگارین‌(کره گیاهی) و روغن‌ نباتی جامد
7- استفاده از روغن‌ مایع به جای روغن‌ جامد
8- استفاده از روغن زیتون در برنامه غذایی روزانه
9- مصرف کم غذاهای آماده به ویژه غذاهای سرخ كرده (سیب‌زمینی سرخ كرده ، چیپس و...)
10- افزایش مصرف میوه‌، سبزی‌، حبوبات، دانه‌ها و غلات در برنامه غذایی روزانه
11- افزایش استفاده از نان‌های سبوس‌دار
12- كاهش استفاده از نان‌های روغنی
13- كاهش مصرف زبان، دل، مغز، قلوه و جگر
14- كنترل برچسب مواد غذایی برای تعیین میزان و نوع چربی در آنها
15- عدم مصرف، سوسیس و کالباس و سس های چرب مثل سس مایونز
16- تفت دادن سبزی‌ها روی حرارت كم، به جای سرخ كردن آنها
17- استفاده از بستنی میوه‌ای به جای بستنی سنتی
18- جدا كردن چربی از روی سوپ‌ها و آب خورش‌ها پس از سرد كردن آنها
19- خودداری از خرید گوشت چرخ كرده آماده
20- استفاده از آب لیمو یا آب‌غوره همراه با روغن زیتون و ماست به جای سس مایونز در سالاد

توصیه برای غذا خوردن در رستوران:
1- خودداری از مصرف كره با پلو
2- استفاده از دوغ یا ماست كم چرب به جای ماست پرچرب
3- خودداری از مصرف زرده تخم مرغ همراه با برنج (در چلوكباب)
4- استفاده از غذاهای بخارپز، آب پز و كبابی به جای غذاهای سرخ كرده
5- استفاده از سس گوجه فرنگی به جای سس مایونز هنگام خوردن ساندویچ
6- انتخاب غذاهای پُر سبزی و کم چرب
7- استفاده از یك سالاد سبزیجات همراه با آب‌لیمو، یا سوپ سبزی کم چرب
8- عدم مصرف غذاهای فوری مانند انواع ساندویچ و پیتزا
9- سئوال کردن از مسئولین رستوران درباره شیوه تهیه و پخت غذا (سرخ كردن، كباب كردن، بخارپز كردن و...)
سلامت باشید.