در سال ۱۹۳۶ میلادی (۱۳۱۴ شمسی) کوزه ی عجیبی در نزدیکی شهر باستانی تیسفون در جنوب شرقی بغداد کنونی کشف شد. کشف  این اختراع ایرانیان به اندازه‌ای تعجب و شگفتی جهانیان را بر انگیخت که حتی برخی از دانشمندان اروپایی و امریکایی این اختراع ایرانیان را به موجودات فضایی و ساکنان فراهوشمند سیارات دیگر که با بشقاب‌های پرنده و کشتی‌های فضایی به زمین آمده‌ بودند، نسبت دادند، و آن را فراتر از دانش اندیشمندان و پژوهشگران ایرانی دانستند.
برای ایشان پذیرفتنی نبود که ایرانیان ۱۵۰۰ سال پیش از گالوای ایتالیایی (۱۷۸۶ میلادی) پیل الکتریکی را اختراع کرده باشند.

 ارتفاع کوزه ۱۴ سانتی متر و قطر آن ۸ سانتی متر بود. در وسط کوزه لوله ای مسی به ارتفاع ۹٫۸ سانتی متر و قطر ۲٫۶ سانتی متر و در وسط این لوله ی مسی، میله ای آهنی به طول ۷٫۵ سانتی متر قرار داشت که

هر دوی آن‌ها با قیر در جای خود محکم شده بودند. یک دیسک مسی هم در ته لوله ی مسی وجود داشت.

از زمان کشف این وسیله نظریه‌های زیادی درباره ی کاربرد آن بیان شده است. در سال ۱۹۴۰، ویلهم کونیگ، رئیس آلمانی موزه ی ملی عراق، نظریه ی بسیار جالب و تعجب آوری را مطرح کرد.  

کونیگ فکر می‌کرد که این کوزه یک پیل الکتریکی یا باتری است که برای آبکاری طلا یا نقره به کار می‌رفته است. آبکاری فرآیند روکش‌ دهی فلزی با احیا کاتیون بوسیله جریان الکتریکی و نشاندن آن بصورت یک لایه روی ماده‌ای دیگر مانند فلز است.

بر اساس نظریه ی کونیک، در سال ۱۹۴۰، ویلارد گری ماکتی از این کوزه درست کرد و محلول مس سولفات را درون آن ریخت. او ثابت کرد که این کوزه می‌تواند جریان الکتریکی برقرار کند. بعد از جنگ جهانی دوم چندین باتری باستانی دیگر نیز در همان قسمت‌های عراق کشف شدند.

به دلیل این که این کوزه در نزدیکی شهر بغداد کنونی کشف شده بود به باتری بغداد هم معروف شد.

در سال ۱۹۷۰، آرن اگبرکت، باستان شناس آلمانی، آزمایش دیگری روی این کوزه‌ها انجام داد.

او به جای محلول مس سولفات از آب انگور تازه استفاده کرد. او مشاهده کرد که کوزه ولتاژ ۰٫۸۷ ولت ایجاد می‌کند. آزمایش اگبرکت نشان داد که در ۱۸۰۰ سال پیش، انسان‌ها می‌توانستند به وسیله ی یک ماده ی اسیدی، الکتریسیته ایجاد کنند.

با این که بسیاری از افراد نظریه ی کونیگ را باور دارند، افراد دیگری هم هستند که مخالف آن هستند. چندین شی آبکاری شده در کنار این کوزه‌ها کشف شده اند که مطابق نظریه ی کونیگ هستند، ولی مخالفان این نظریه می‌گویند که این اشیا به وسیله ی ذوب کردن طلا ساخته شده اند. دیگر آزمایش‌هایی که روی کوزه‌ها انجام شدند نشان دادند که آن‌ها مکانیسم بسیار اولیه ای دارند و می‌توانند یک جسم کوچک را در طول دو ساعت با لایه ای یک میکرومتری از طلا آبکاری کنند.

با این حال نظریه ی کونیگ درباره ی آبکاری هیچ وقت مورد قبول همه واقع نشده است و نظریه‌های دیگری درباره ی کاربرد این کوزه‌ها بیان شده اند. پاول کیسر بیان کرد که ممکن است پزشکان و شفا دهندگان باستانی از جریان خفیفی که با ریختن اسید در کوزه ایجاد می‌شود، برای درمان بیماران استفاده کرده باشند. بعضی از باستان شناسان کلا باتری بودن آن را زیر سوال می‌برند. موجود نبودن سیم و استفاده از قیر برای محکم کردن میله ی آهنی و لوله ی مسی از دلایل آن‌هاست. بر اساس گفته ی آن‌ها استفاده از قیر، مدرک مورد استفاده بودن کوزه‌ها برای نگه داری کتیبه‌ها و اجناس مقدس در فضای محفوظ از هوای لوله ی مسی است.

در حال حاضر این باتری‌ها در موزه ی عراق نگه داری می‌شود. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که این  باتری در دوران اشکانیان ساخته شده است، اما دکتر سنت جان سیمپسون این کوزه را مربوط به دوران ساسانیان می‌داند. با این که همه درباره ی کاربرد این باتری اتفاق نظر ندارند، یک چیز کاملا مشخص است:

این باتری  به دست صنعتگران ایرانی ساخته شده است .

nojavanha.com

محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، دانشمند، مؤلف، مترجم، و مدیر چندین نشریه و روزنامه، سیاستمدار برجسته دوران ناصرالدین شاه قاجار و چهارمین فرزند حاج علی‌خان اعتمادالسلطنه است که در ۲۱ شعبان ۱۲۵۹ ق. در تهران متولد شد . محمدحسن خان جزئ نخستین محصلان دارالفنون بود و در آنجا مدت ۱۲ سال به تحصیل زبان فرانسوی و فنون نظامی‌پرداخت. اعتمادالسلطنه مدت بیست‌ وپنج سال همراه و همنشین ناصرالدین شاه بود و در بسیاری از سفرهای داخلی و خارجی از جمله سه سفر شاه به اروپا همراه او بوده است. وی همه روزه ساعت‌ها با شاه همنشینی می‌کرد و او را در جریان آخرین اخبار و رویدادهای جهان قرار می‌داد و نشریات فرانسوی را برایش می‌خواند. عتمادالسلطنه سرانجام در سن ۵۳ سالگی و حدود یک ماه پیش از قتل ناصرالدین شاه در ۱۳ نوروز و پس از بازگشت از زیارت حضرت عبدالعظیم، بر اثر سکته قلبی درگذشت. پیکرش را پس از مدتی به نجف حمل کردند و در وادی‌السلام به خاک سپردند. جالب است بدانید اعتماد السلطنه فرزند حاج علی خان  فراش باشی است که به دستور ناصرالدین شاه مامور قتل امیبر کبیر بود و اورادر حمام فین کاشان به قتل رساند . اما اعتماد السلطنه در آثارش بخشی از کارهای امیر کبیر را نقل کرده است متن زیر را از کتاب صدر التواریخ او برگزیده ایم وبه فارسی روان بازنویسی کرده ایم تا مطالعه آن برای شما راحت تر باشد .

 میرزا تقی خان امیر کبیر به خاطر قرار دادهایی که ایران با کشور‌های خارجی داشت جلو ورورد  کالاهای خارجی را نمی‌گرفت . اما در نزد مردم آن چنان رفتار می‌کرد که به کالای ایرانی بیشتر از کالای خارجی ارزش می‌گذاشت . و حتی لباس‌هایش را از پارچه‌های ایرانی می‌دوخت و مردم نیز که رفتار او را می‌دیدند از او پیروی می‌کردند  و رفتار وفرهنگ ایرانی را کنار نمی‌گذاشتند . پیشرفت صنایع کشور را  بارنگ‌های زرد وسرخ خارجی عوض نمی‌کردند . به این ترتیب مردم کالای کشور خودشان را می‌خریدند تا همیشه پولشان در دست خودشان رواج داشته باشد و پولشان به خارج نرود و خودشان بعداز مدتی معطل وسرگردان بمانند .

امیر دراین زمینه تلاش زیادی کرد . در زمان امیر پارچه بافی در اصفهان و کاشان وخراسان پیشرفت بسیاری کرد . او دستور داد به جای شال کشمیری که پولش به جیب خارجیان می‌رفت در کرمان شالی ببافند به نام شال امیری . قیمت این شال به طاقه ای ۱۶۰ تومان رسید و از شال کشمیری برتری یافت وبه خوبی بافندگان از عهده این کار برآمدند .

البته هر طاقه از شال معمولی به ۳۰ یا ۴۰ تومان به فروش می‌رسید و هنوز از آن شال‌ها در ایران وجود دارد اما تا چند سال دیگر اسم این شال باقی می‌ماند امااثری از آن باقی نخواهد بود چون بعد از رحلت امیر دیگر به آن کیفیت شال امیری را نمی‌بافند .

زمانی که امیر با موکب همایونی (ناصر الدین شاه قاجار ) از اصفهان به طرف تهران می‌آمدند در شهر قم توقف کردند . در این شهر قلیان بلور از انگلیس می‌آوردند و به قیمت ۵ تومان می‌فروختند این قلیان‌ها بسیار زیبا و خوش آب ورنگ بود وثروتمندان در مهمانی‌ها از آن استفاده می‌کردند و به این ترتیب به دیگران فخر می‌فروختند .

در زمان توقف امیر در قم ، سفالگران قمی‌کوزه قلیانی سفالی به حضور او آوردند که آتشدانش نیز سفالی  نبود. امیر دستور داد همین قلیان‌های سفالی را چاق کنند و برای او ودرباریان بیاورند .و بعد در همان جا گفت که این قلیان‌ها ی سفالی خوب چیزی است واستفاده از آن‌ها بی سلیقگی نیست . همین یک کلام کافی بود که دیگر در مهمانی هیچ کس ، قلیان بلور تراش انگلیسی استفاده نشود. واکنون کار به جایی رسیده است  که ثروتمندان واشراف به هرجا که وارد می‌شوند از همین قلیان‌های سفالی استفاده می‌کنند و حقیقتا آن را بهتراز کوزه قلیان انگلیسی می‌دانند و قیمت قلیان خارجی در ایران ارزان شده است . امروزه همه جا از قلیان‌های سفالی لعابدار ساده و برجسته که رنگ‌های گوناگونی دارد و بسیار هم مرغوب است استفاده می‌کنند و عده زیادی از طریق ساخت این کوزه‌ها امرار معاش می‌کنند .

nojavanha.com

” بخوان به نام پروردگارت که همه چیز را آفرید . که انسان را از خون بسته آفرید . بخوان که پروردگار تو بسیار کریم است . هم او که آموخت نوشتن با قلم را . و به انسان آموخت آنچه نمی دانست . “

                                                                                           ( سوره ی علق ، آیات ۵-۱ )

پروفسور فرای ، استاد دانشگاه‌ها روارد :

” حدود سال ۶۱۰ میلادی ، جبرئیل بر محمد امین ( ص ) نازل شد و به او ابلاغ کرد تا این آیات قرآن را بخواند ، و چنین بود که رسالت او آغاز شد . تحولات اسلام در تاریخ جهان خارق العاده بود ، و در ایران شکوفایی عظیم هنر ، صنعت و دانش را به همراه داشت ؛ عصر زرین ایران از اینجا آغاز شد . “

یکی بین و یکی گوی و یکی دان              بدین ختم آمد اصل و فرع ایمان

                                                               شیخ محمود شبستری ( گلشن راز )   

در طول چهار قرن پس از سقوط ساسانیان ، ایرانیان با قبول پیام توحید و ضمن حفظ و تداوم میراث فرهنگی خود به تدریج به اسلام گرویدند و بر پایه ی اعتقادات تازه ی خود فرهنگی جهانی را شکل دادند که حاصل تلاقی سنت‌های گوناگون بود . در نتیجه ، هنر و معماری اوج گرفت ، علومی مانند پزشکی ، شیمی و نجوم پیشرفت‌های چشمگیر کرد و زبان فارسی با جذب واژگان عربی گسترشی بی نظیر یافت . به این ترتیب ، می توان این دوره را عصر طلایی فرهنگ ایران نامید .

” ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را گروه‌ها و ملل مختلف قرار دادیم تا نسبت به هم معرفت و شناخت پیدا کنید . به درستی که گرامی ترین شما نزد خدا پرهیزگار ترین شماست .

                                                                              سوره ی حجرات ، آیه ی ۱۳

اسلام در ایران

اسلام ، که در لغت به معنی تسلیم در برابر خداوند است ، پرستش الله را جایگزین ستایش ظل الله ساخت و پرهیزگارترین مردمان را نزد خداوند ، مقرب ترین دانست . بدین ترتیب ، با سر دادن ندای برابری همه ی انسان‌ها ، منزلت و اعتبار اجتماعی از دست رفته را به محرومان بازگرداند .

پروفسور حامد الگار ، استاد دانشگاه کالیفرنیا ، برکلی :

” جوهره ی پیام دین اسلام در همین کلمه ی اسلام نهفته است که به معنی تسلیم به اراده ی خداوند است . تسلیمی که در نهاد آن برابری کامل همه ی ابنای بشر به ودیعه گذاشته شده است . هر چند اولین اجابت کنندگان این دعوت ، ساکنان شبه جزیره ی عربستان بودند ؛ اما از همان ابتدا پیام اسلام پیامی جهانی بود که افراد غیر عرب را هم به خود جذب می کرد . به طوری که در میان یاران نزدیک پیامبر اسلام ، چند غیر عرب ، از جمله سلمان فارسی هم بودند که ایرانی تبار بود . می خواهم به یک نکته ی ظریف اشاره کنم : اولین سرزمین خارج از شبه جزیره ی عربستان که اکثریت مردم آن به اسلام گرویدند ، ایران بود و نه یک سرزمین عربی مانند سوریه یا مصر . اسلام آوردن ایرانیان خود نشانه ی آن است که مسلمان شدن معادل عرب شدن نبوده است . “

  پروفسور سید حسین نصر ، استاد دانشگاه جرج و اشنگتن دی . سی . :

” اسلام با خود پیامی آسمانی آورد که مثل باران بر روح ایرانیان بارید و آن را شکوفا کرد . ایرانی‌ها ، که به دلایل گوناگون از جمله اشاعه ی مانی گری و مزدک گرایی و حوادث اجتماعی ، سیاسی و مذهبی در دوران ساسانیان به شدت مستاصل شده بودند آمادگی پذیرش این دین جدید را داشتند . این که پنجاه هزار عرب توانستند با تهدید و اجبار ، سی میلیون ایرانی را مسلمان کنند ، سخنی گزاف و بیهوده است . واقعیت این است که اکثریت ایرانیان آماده ی پذیرش این پیام بودند . به همین دلیل وقتی آن باران ، بر این خاک آماده باریدن گرفت ، هم چون هنگام فرا رسیدن بهار ، گلها شکوفا شدند و زندگی جدیدی آغاز شد . بنابر این با این که ایرانیان ، پیش از ظهور اسلام هم تمدن با شکوهی بنا نهاده بودند ، شکوفایی علم و اندیشه در تمدن ایرانی پس از اسلام در این سرزمین آغاز شد . “

دست کم یک قرن طول کشید تا اسلام جایگزین آیین زرتشت شود . به دنبال آن ، ایران دستخوش چنان تحولات ژرف و دیرپایی شد که تا آن زمان بی سابقه بود .

پروفسور سی . ای . بازورث ، استاد دانشگاه منچستر :

” به عقیده ی من ، هماهنگی فرهنگ ایرانی با فرهنگ اساسا عربی اسلام به آمیزه ای پربار از این دو انجامید و شکوفایی عظیم نگارگری ، معماری و ادبیات در این عصر زرین را به دنبال داشت . “

ایرانیان برای مردمان و دینی که پذیرای عقاید دیگر ملل بودند رهاوردی بی همتا داشتند : تجارب تمدنی باستانی و دیرپا .

                                                                                                         منبع : هفت رخ فرخ ایران

                                                                                                         نویسنده : فرزین رضاییان

nojavanha.com

در سال ۱۳۸۰ سیل بخش‌هایی از کناره هلیل رود در نزدیکی شهر جیرفت در استان کرمان را تخریب کرد و از دل زمین اشیایی مربوط به ۷۰۰۰ سال قبل پدیدارشد . باستان شناسان ایرانی به سر پرستی پروفسور مجید زاده بعد از حضور در محل و حفاری این منطقه به اشیا بسیار با ارزشی دست پیدا کردند .  آنها در تپه ای به نام کنار صندل بقایای  معبد بزرگی  را که برای نیایش خدایان ساخته شده بود یافتند و بالاخره معلوم شد که  اولین تمدن دنیا در این منطقه ایجاد شده است و وبه نام باستانی آرتا  نامیده می‌شده است اشیا یافته شده که بخشی از آن امروزه در موزه جیرفت قرار دارد نشان از هنرمندی و پیشرفت هنرمندان این سرزمین دارد.                                                                                                                                                                                                   

nojavanha.com

در شهر‌های مختلف ایران بناهای با شکوه فراوانی وجود دارد که یا دگار دوره‌های مختلف تاریخی است و معمولا نام بسیاری از هنرمندان و حاکمان را در خود زنده نگه داشته است . اما بعضی از حاکمان نیز  نامشان در خاطره شهر‌ها باقی مانده است البته نه به نیک نامی‌بلکه  به ظلم وخشونت وتخریب بناهای باارزش فرهنگی .

سلطان مسعود میرزا معروف به ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین شاه نیز یکی از همین افراد است .او حدود سال ۱۲۲۸ش به‌دنیا آمد. و سه سال از مظفرالدین‌شاه بزرگ‏تر بود ولی چون مادرش از خاندان قاجاریه نبود،نتوانست ولیعهد شود . مسعودمیرزا در ابتدا با لقب یمین‌الدوله، حکومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا این‌که لقب ظل‌السلطان یعنی سایه‌ی پادشاه را به او دادند .

در زمان حکومتش بر فارس به‌خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولی مدتی بعد به اصفهان رفت و تا ۳۴ سال بعد با ستم حکومت کرد ظل‌السلطان، قشون مجهز و منظمی پدید آورد و با باج‏گیری و گرفتن  مالیات‏های سنگین از مردم ، ثروتی افسانه‏ای گرد آورد که به اعتراف خودش، برای ده نسل پس از او هم کافی بود. وی، املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف می‏کرد و شورش‏ها را با سنگدلی سرکوب می‏نمود .

ظلم و ستم او به حدی بود که ناصرالدین شاه تصمیم گرفت خود به اصفهان رفته و موضوع را بررسی کند اما ظل السلطان پیش دستی کرده و با هدایای فراوانی به حضورپدرش رفت و تقدیم بخشی از اموالی که به زور از مردم گرفته بود شاه را راضی کرد که او را عزل نکند  اما عقده اینکه او هرگر نمی‌توانست پادشاه شود تا پایان عمر برایش باقی ماند .

او در دوران پادشاهی برادرش مظفرالدین شاه قاجار نیز حاکم اصفهان بود و با شدت زیاد انقلابیان مشروطه خواه را سرکوب می‌کرد . اما زشت ترین  خاطره ای که از او برای همه ایرانیان و به ویژه مردم اصفهان باقی مانده است نابودی کاخ‌های زیبای اصفهان است که از دوران صفویه به یادگار مانده بودند . جهانگردانی مختلفی که اصفهان را در آن روز گار دیده بودند  این کاخ‌ها و باغ‌های اطرافش را توصیف کرد ه اند ساختمان‌هایی که برای هرکدامشان صدهها هنرمند چیره دست  ماه‌ها زحمت کشیده بودند و نام اصفهان با این بناها در دنیا شهره بود . فهرست نابودی این کاخ‌ها  به بیش ۴۰ ساختمان وباغ می‌رسد . کاخ‌های بینظیری مانند : باغ و قصر سعادت آباد- عمارت هفت دست- قصر نمکدان- آئینه خانه- بهشت برین- بهشت آئین– انگورستان– بادامستان – عمارت و باغ نقش جهان و…

 ظل‌السلطان همچنین آینه کاری‌های روی ستون‌های عالی قاپو و چهل‌ستون را از میان برد و علاوه بر این دستور داد روی نقاشی‌های نفیس داخل کاخ چهل ستون را با گچ بپوشانند و نقاشان قاجاری  روی آنها دوباره نقاشی کنند .

امروزه توصیف این باغها را فقط می‌توان در کتاب‌های مسافران خارجی که به اصفهان آمده بودند دید و نقاشی‌هایی که آنها در کتابهایشان کشیده اند تنها خاطره  ای از این بناهای بلند به خاک افتاده است .

مسعودمیرزا در اواخر عمر، مدتی را در اروپا گذراند تا این‌که پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تیرماه ۱۲۹۷ش برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ق در حدود هفتاد سالگی به کام مرگ افتاد .

                                                                    سر در باغ زرشک

                                                                                کاخ آیینه خانه

                                                                               شیر خانه

کاخ سر پوشیده از این کاخ فقط چهار زیر ستون سنگی باقی مانده که اکنون در حیاط کاخ چهل ستون نگهداری می‌شود .

nojavanha.com

این شهر تاریخی در نزدیکی شهر کازرون در استان فارس قرار گرفته است . بیشاپور در کنار تنگه ای که رودخانه ای پر آب از میانه آن می‌گذرد بنا شده است و محیطی سرسبز وزیبا دارد همانطور که ازنام شهر پیداست این شهر به دستور شاپور ساسانی که بین سالهای ۲۴۱تا ۲۷۲میلادی سلطنت می‌کرد ساخته شده است .  شاپور در جنگی با والرین پادشاه روم اورا شکست داد و والرین را با هزاران نفر از سربازانش به اسارت گرفت .

نقش بر جسته تسلیم شدن والرین در برابر شاپور ساسانی(نقش رستم)            

رودخانه شاپوروتنگ چوگان

ایرانیان از این اسیران برای ساختن پل بزرگی در نزدیکی دزفول امروزی و همچنین شهر بیشاپور استفاده کردند . بزرگ ترین دلیل استفاده از سربازان رومی‌برای ساختن بیشاپور نقشه این شهر است . همه شهر‌های ساسانی نقشه ای دایره ای شکل دارند اما نقشه بیشاپور مانند زمین فوتبال بزرگی مستطیل شکل است .

 نقشه ماهواره ای شهر ساسانی گور ( فیروز آباد )

 نقشه ماهواره ای شهر ساسانی بیشاپور

نوع معماری شهر واستفاده از نقوش موزاییکی در ساختمان‌ها نشانه‌های دیگری ازساخته شدن این شهر به دست سربازان رومی‌است . دیواره‌ها و کف کاخ‌های بیشاپور با این موزاییک‌های زیبا آراسته شده بود که بیشتر در معماری رومی‌رواج داشت . بخش زیادی از این موزاییک‌ها بعد از کشف به وسیله باستان شناسان به موزه لوور پاریس منتقل شد وامروزه درآنجا نگهداری می‌شود .

شهر بیشاپور با روشی که مهندسین یونانی ابداع کرده بودند ساخته شده یعنی دو خیابان وچهار دروازه آن یکدیگر را قطع می‌کردند . یکی از خیابانها در جهت شمال به جنوب و دیگری شرق به غرب است و هر کدام در انتها به یکی از دروازه‌های شهر منتهی می‌شده‌اند. دروازه غربی، ورودی اصلی شهر بوده‌است.

دروازه شهر بیشاپور

باستان شناسان در سالهای گذشته فقط بخش‌های کوچکی از این شهر را اززیر خاک بیرون آورده اند و ده‌ها هکتار دیگر این شهر منتظر است تاروزی رازهای نهفته در دل خود را اشکار کند .

nojavanha.com

فست فود برای کودکان ، آری یا خیر؟

فست فودها شامل بسیاری از غذاها میشود که سریع و راحت  آماده شده و در ضمن خوشمزه هستند.ولی سوال مهم این است آیا غذاهای فست فود  برای کودکانمان مناسب است و یا خیر؟آیا علت افزایش بی سابقه چاقی در کودکان به علت افزایش مصرف بی رویه فست فودها نیست؟ آیا غذاهای فست فود تمام مواد مغذی لازم  برای کودک ما را داراست؟

بدون شک یکی از عوامل افزایش چاقی در کودکان افزایش مصرف فست فود ها است ولی تنها علت آن نیست. افزایش ساعات تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری ،کاهش فعالیت بدنی و انتخابهای غذایی نادرست و... نیز در ایجاد این مشکل نقش دارند. متاسفانه باید پذیرفت که اکثر خانواده ها کودکان خود را با فست فود آشنا نموده اند و حذف کامل این نوع مواد غذایی تقریبا ناممکن است.

یکی از نکات اصلی در افزایش وزن کودکان انتخاب نوع ماده غذایی می باشد. کودکان چاق معمولا پر کالری ترین و پر چرب ترین غذاها را انتخاب می نمایند. انتخاب نادرست غذایی در مورد فست فود ها نیز صدق می کند.در مورد تمام کودکان ، چه آنها که چاقند و چه آنها که لاغرند و یا کودکان با وزن طبیعی ، انتخاب درست غذای فست فود بسیار مهم است.

نکته مهم دیگر تعداد دفعات مصرف فست فود است. اگرچه مصرف ماهی یک بار یک نوع غذای فست فود در ماه مشکلی را به همراه ندارد ولی متاسفانه خیلی از خانواده ها این نوع غذاها را در سبد معمول غذایی هفته خود قرار می دهند.

در مورد کودکان نوپا باید مصرف غذاهای فست فود بطور جدی محدود گردد، چرا که کودک طعم های شور، شیرین و چرب را خیلی سریع یاد می گیرد و پیشگیری از ایجاد عادات غذایی نادرست و جلوگیری از عادت کردن به مصرف خوراکی های بی ارزش و نا سالم ، خیلی راحت تر از این است که وقتی عادات غلط غذایی در کودکی شکل گرفت آن را یکباره اصلاح کرد.

در کودکان بعد از سنین نوپایی که ذایقه آنها شکل گرفته است برگر های خانگی کم چرب که گهگاه مصرف شوند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی باعث چاقی کودک شما  نمی شوند و شامل مقادیر خوبی از آهن ، ویتامین ب و پروتئین می باشند. متاسفانه باید اذعان کرد که تعداد کمی از انتخاب های معقول غذایی در مورد غذاهای فست فود وجود دارد که اغلب همراه با دریافت مقادیر بالایی از کالری و چربی هستند.  اغلب این غذاها کم ارزش بوده و سرشار از نمک هستند. در ضمن در برخی از آنها  از گوشت با کیفیت پایین استفاده می شود.

برای مثال کودک 7 ساله شما نیاز به حداکثر 76 گرم چربی در روز و چیزی حدود 1970 کیلوکالری دارد و اگر شما در لیست غذاهای مورد علاقه کودکان ببینید ، به طور میانگین یک چیزبرگر کوچک به همراه سیب زمینی سرخ کرده و یک نوشابه، شامل 1150 کیلوکالری و 44 گرم چربی است.

لذا یک چنین وعده غذایی ای بیش از 58% نیازهای کالری روزانه و 58% مقدار مجاز چربی در یافتی روزانه کودکتان را در بر می گیرد. در این صورت بقیه وعده های غذایی  روزانه می بایست از لحاظ چربی و کالری کاهش یابند و بیشتر شامل سبزی و میوه باشد تا در نهایت یک رژیم متعادل که منجر به اضافه وزن نشود مهیاگردد.

راه حل :

متاسفانه باید پذیرفت که ذائقه کودکان با غذاهای فست فود آشنا شده است و حذف کامل این نوع غذاها از سبد غذایی خانواده یک هدف تقریبا دست نیافتنی است. اما می توان در حین اینکه از طعم این غذاها بی بهره نبود  از مصرف بی رویه و مشکلات استفاده بیش از حد از این مواد غذایی جلوگیری کرد:

1. بهترین اقدام  این است که برای کودکتان برگرها، پیتزاها، ساندویچ ها و سیب زمینی سرخ کرده و ... را در خانه سرو کرده و سایز غذاها را کاهش دهید و سبزیجات و سالاد و میوه را به همراه آنها ارائه کنید.
    
2. مصرف غذاهای  فست فود را به حداکثر 1-2 بار در هفته محدود نمایید ، نکته مهم این است که شما باید به تدریج مصرف اینگونه مواد را در کودک خود کاهش دهید که البته این کار آسانی نیست ، چراکه بسیاری از کودکان هیچ غذایی به غیر از برگرها و سیب زمینی سرخ کرده و پیتزا  را به عنوان وعده های غذایی اصلی شان  نمی خورند.
    
3. کودکتان را به فعالیت بدنی تشویق کنید تا قبل از اینکه کالری های اضافی تبدیل به چربی شوند، آنها را بسوزاند.
    
4. پدر و مادر نیز از خوردن غذاهای فست فود پرهیز نمایند.

پیشنهاداتی در مورد وعده های غذایی اصلی کودکانی که فست فودها را دوست دارند:

• در طی چند ماه و به تدریج بر روی تدوین غذاهای جدید نزدیک به الگوی رژیم غذایی معمول فرزندتان کار کنید . سعی نکنید تغییر ناگهانی و کلی در ر‍ژیم غذایی فرزندتان ایجاد کنید.
   
• اگر کودکان شما اضافه وزن دارند  آنها می توانند حتی با فست فودها کاهش وزن بیابند. مهم انتخاب درست فست فود، میزان مصرف آن در هر وعده و تعداد دفعات مصرف آن است.
   
• به راحتی می توانید سعی کنید وعده های غذایی را به کم چرب ترین و کم کالری ترین شکل ممکن طبخ کنید .
   
• در ساندویچ برگر ها از گوشت های لخم بدون چربی و برش های سیب زمینی تنوری و یا خلال های سیب زمینی خانگی استفاده کنید .در تهیه پیتزای خانگی از پنیر پیتزای کمتری استفاده کنید.
   
• باید از ارائه مقدار زیادی چیپس یا سیب زمینی به کودک اجتناب کنیم و سپس اطمینان حاصل کنیم که غذای بقیه روز وی کم کالری و کم چرب باشد.
   
• بسیاری از غذاهایی که آنها را بی ارزش تلقی می کنیم در حقیقت ممکن است مواد مفیدی هم داشته باشند و لذا نباید در مورد تمام کبابها و چیپس ها و یا سیب زمینی های برشته بدبین و نگران باشید و از آنها اجتناب کنید ، بلکه می توانند انواع سالم تری از آنها را نیز بیابید و تهیه کنید.
   
• برای یک کودک دارای اضافه وزن بهترین نقطه برای شروع : حذف نوشیدنی های شیرین حاوی شکر و دسر ها و میان وعده های شیرین و چرب می باشد.

novindiet.com

اهمیت فروکتوز در چاقی شکمی کودکان

فروکتوز قندی که امروزه به میزان زیاد در نوشیدنی ها و غذاهای فراوری شده استفاده می شود، یکی از عواملی است که در شیوع چاقی در این سالها موثر بوده و مصرف آن همواره مورد انتقاد قرار گرفته است. به تازگی در یک مطالعه نشان داده شده است که وجود فروکتوز در زمان بلوغ سلول های چربی در دوران کودکی، سبب تبدیل تعداد بیشتری از آنها به چربی شکمی شده و حساسیت آنها را به انسولین کاهش می دهد.

نتایج این پژوهش حاکی از این بود که مصرف بالای فروکتوز در دوران کودکی سبب افزایش چربی شکمی شده که با افزایش ریسک بیماری های قلبی همراه است. چاقی شکمی که با دور کمر بالا تشخیص داده می شود در ابتلا فرد به بیماری های قلبی و دیابت نوع 2 تاثیر به سزایی دارد.

در این مطالعه، برای فهم این موضوع از بافت چربی احشایی و زیر جلدی 32 کودک سالم که هنوز به دوران بلوغ خود نرسیده بودند نمونه گرفته شد. این نمونه ها به مدت 14 روز در محیط حاوی مقدار طبیعی گلوکز (قند اصلی موجود در جریان خون و منبع اصلی انرژی بدن) یا محیط حاوی مقادیر بالای فروکتوز قرار داده شدند. و سپس تفکیک سلولی در آنها بررسی شد.

محققان دریافتند که فروکتوز نسبت به گلوکز تاثیرات متفاوتی داشته و سبب بلوغ تعداد بیشتر سلول های چربی و تبدیل آنها به چربی احشایی می گردد. همچنین حساسیت نسبت به انسولین را در هر دو نوع چربی احشایی و زیر جلدی کاهش  می دهد. که این امر ابتلا فرد به دیابت نوع 2 را سبب می گردد.

نکته عملی: رعایت عادات سالم غذایی و داشتن رژیمی متناسب در دوران کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است و در سلامت کودک در آینده نیز موثر است. جالب است بدانید در این زمینه تنها مصرف مواد قندی حاوی گلوکز دارای اهمیت نیست بلکه قند فروکتوز موجود در مواد غذایی را نیز باید جدی گرفت. بر همین اساس توصیه می شود: مصرف نوشیدنی های گازدار ، آبمیوه های صنعتی و غذاهای فراوری شده حاوی فروکتوز که می توانند سبب چاقی کودکخصوصا چاقی شکمی شود را در کودکی محدود نمایید.

novindiet.com