تبیان، دستیار زندگی

اسفنج هاکربنات کلسیم کربنات کلسیم آنزیمها

اسفنج ها ساده ترین حیوانات پر سلولی هستند و به عبارت دیگر پست ترین و یا ابتدایی ترین جانوران پر سلولی اند. بطور کلی محیط زیست آنها آبی و غالبا دریایی بودند و به جسم خارجی متصل اند. بدن اسفنج ها شبیه یک کیسه تو خالی است که در قاعده به وسیله یک پایه یا بدون پایه به جسمی متصل شده است. دیواره آن پر از سوراخ های ریز است و از این جهت به آنها " Porifera " می گویند (دارای Fera + سوراخ Porous).  حفره میانی را اسپونگوسل گویند که خود از بالا توسط منفذی به نام اسکولوم (دهانه) به خارج باز می شود. اسپونوگوسل در برخی از اسفنج ها بزرگ و عمیق و در بعضی دیگر کوچک و کم عمیق است. از نظر شکل بسیار متفاوتند و ممکن است به اشکال مختلف ، استوانه ای، منشوری، کروی، مخروطی، گلدانی شکل، دیسکی شکل و... دیده شوند. برخی از آنها  دارای پایه کوتاه یا بلند هستند. شکل حیوا ن در برخی ثابت است و در عده ای دیگر ممکن است متغیر باشد. ابعاد آن غالبا بین 1 میلی متر تا 2 متر در قطر و ارتفاع تغییر می کند. اسفنج های عهد حاضر اکثرا به رنگ خاکستری یا خرمایی کم رنگ دیده می شوند اما گاهی به رنگ های قرمز روشن، آبی، بنفش و سیاه نیز دیده شده اند.

بدن اسفنج شامل سه نوع سلول اصلی است :

1- سلول های پیناکوسیت

2- سلول های یقه دار : که با تاژک خود جریان آب را به داخل حفره بدنی هدایت می نمایند .

3- سلول های آموبوئید : که سلول های اسکلتی و سلولهای مربوط به تولید مثل سلولهای آموبوئید در یک ماتریکس با سلول های آزاد (ژل کلوئیدی ) قرار می گیرند .

اسفنجها را بر اساس ساختمان اسکلت درونی به 4 رده تقسیم می‌کنند :

1- رده اسفنجهای آهکی با اسپیکولهایی از جنس مانند لوکوسولینا.

2- رده اسفنجهای شیشه‌ای با اسپیکولهای 6 محوری سیلیسی.

3- رده دمواسپونژیا متشکل از تارهای اسپونژین یا اسپیکولهای سیلیسی و یا هر دو.

4- رده اسکلرواسپونژیا با اسکلت داخلی آن مشابه با اسفنجهای معمولی.

ساختمان مجاری در اکثر اسفنجها ، بسیار پیچیده و دارای انشعابات زیادی است. مجاری با توجه به نوع انشعابات ، به سه گروه تقسیم می‌شوند:   آسکون - سیکون - لوکون

استخوان‌بندی

بدن نرم اسفنجها بوسیله اجسام ریز متعددی به نام سوزنه (اسپیکول) که به صورت بلورهایی در درون مزانشیم جایگزین شده‌اند نگهداری می‌شود. ترکیب شیمیایی اسپیکولها ، در انواع مختلف اسفنجها تفاوت دارد. در لوکوسولیناوسیفا ، از جنس و در اسفنجهای شیشه‌ای ، از جنس سیلیس است.

اسپیکولها از نظر اندازه و شکل خارجی متفاوت هستند. برخی از آنها پیچیده‌اند. اسفنجهای حمام و برخی دیگر از اسفنجها دارای الیاف اسفنجی هستند. ترکیب شیمیایی این ماده مانند ناخن و پشم ، از جنس اسکلروپروتئین و کاملا در برابر مقاوم است.

نوشته شده توسط علیرضا ربیعی

صحیح بخارى ، ج 4، ص 163.

كافى ، ج 6، ص 515.

انس بن مالك گوید: رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: شبى كه مرا به آسمان بردند و سیر دادند، به گروهى از مردم گذشتم كه لبهایشان با مقراض هاى آهنین بریده مى شد، و من گفتم : اى جبرئیل ، اینها چه كسانى هستند؟ گفت : ایشان گویندگانى از اهل دنیا و از جمله كسانى هستند كه مردم را به كارهاى خیر و نیك امر مى كردند و خود را فراموش ‍ مى نمودند

تفسیر و نورالثقلین ، ج 1، ص 75.

از مسیرة بن معبد نقل شده كه گفت : مردى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و اظهار داشت : یا رسول الله ! ما مردم زمان جاهلیت بودیم . بتها را پرستش مى كردیم . فرزندان خود را به قتل مى رساندیم . من دخترى داشتم و از اینكه او را به مهمانى مى بردم ، خیلى خوشحال مى شد. روزى او را به قصد مهمانى بیرون بردم . دخترم دنبال سرم حركت مى كرد، رفتم تا به چاهى رسیدم . آن چاه از خانه ام ، زیاد دور نبود. دست دختر را گرفته ، او را در چاه انداختم . آخرین چیزى كه از او به یاد دارم ، این است كه فریاد مى كرد: پدر! پدر!...
رسول اكرم صلى الله علیه و آله با شنیدن این ماجرا، آن چنان گریه كرد كه اشك دیدگانش خشك شد

الوفاء، ج 2، ص 541.

مردى خدمت پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله آمد و عرض كرد:
یا رسول الله ! فامیل من تصمیم گرفته اند بر من حمله كنند و از من ببرند و دشنامم دهند، آیا من حق دارم آنها را ترك گویم ؟
فرمودند:
در آن صورت خداوند همه شما را ترك مى كند.
عرض كرد: پس چه كنم ؟
فرمودند: بپیوند با هر كه از تو ببرد، و عطا كن به هر كه محرومت كند، و در گذر از هر كه به تو ستم نماید، زیرا چون چنین كنى ، خدا تو را بر آنها یارى دهد

اصول كافى ، ج 3، ص 221، ح 2.

بحارالانوار، ج 16، ص 152

امیرالمؤ منین حضرت على بن ابیطالب علیه السلام فرمود: روى یكى از شمشیرهاى پیامبر صلى الله علیه و آله سه جمله نوشته شده بود: وصل كن با كسى كه با تو قطع رحم كرد، و حق را بگو اگر چه بر ضرر خودت تمام شود و خوبى كن بر كسى كه به تو بدى كرده است .⁽

سفینة البحار، ج 1، ص 516.

از انس بن مالك نقل شده كه گفت : همانا رسول اكرم صلى الله علیه و آله بر گروهى از كودكان گذشت و به ایشان سلام داد.

مكارم الاخلاق ، ص 16.