تبیان، دستیار زندگی

روزه و نشانه هاى شيعه

يكى از شبهاى مهتابى، امام على از مسجد كوفه بيرون آمد و به قصد صحرا حركت كرد، گروهى پشت سر آن حضرت به راه افتادند، تا به آن حضرت رسيدند، حضرت نزد آنها ايستاد و فرمود: كيستيد؟

گفتند: ما از شيعيان تو هستيم.

امام با دقّت به چهره آنها نگريست و فرمود: "پس چرا سيماى شيعه را در چهره شما نمى نگرم".

پرسيدند: سيماى شيعه چگونه است؟

فرمود: سيماى آنها: 1 ـ بر اثر عبادت شب و بى خوابى، زرد شده است. 2 ـ و چشمانشان بر اثر گريه از خوف خدا، كم ديد شده. 3 ـ كمرشان بر اثر قيام به عبادت، خم گشته. 4 ـ شكمشان بر اثر روزه گرفتن، فرورفته. 5 ـ و لبهايشان بر اثر دعا خشك شده. 6 ـ و گرد فروتنان بر آنها نشسته است (آثار خشوع و تواضع در چهره آنها آشكار است).⁽¹⁾

لذت معنوى در سايه كم خورى

مرحوم فاضل تونى از علما و مراجع به نام شيعه فرموند;

سالى در مشهد مقدس مشغول تحصيل بودم; در ماه مبارك رمضان آن سال، فقط سه سحر، با نان و ماست به سر بردم و بقيه را بر اثر تنگدستى با نان و پياز گذراندم ولى صفاى باطن و لذت معنوى و روحى را در همان سال يافتم.⁽¹⁾

(1) قصص العلماء، داستانهايى از زندگى علماء، ص 13.

ايثار روزه داران حقيقى

عبدالله مسعود روايت مى كند كه شبى رسول خدا از نماز عشاء فارغ شد مردى از ميان صفوف برخاست و گفت : اى مهاجر و انصار مردى غريبم و بر هيچ چيز قدرت ندارم، مرا طعامى دهيد، رسول خدا گفت اى فقير ذكر غريب مكن كه دل مرا اندوهگين ساختى، بعد از آن فرمود : غريبان چهار قسم اند :

1 ـ مسجدى كه در ميان قومى باشد كه در آنجا نروند ونماز نخوانند.

2 ـ مصحفى و قرآنى كه در خانه اى باشد و مردم آن خانه از آن تلاوت نكنند.

3 ـ عالمى در ميان جماعتى باشد و ايشان تفقد وى نكنند و از او مسائل دينى سؤال نكنند.

4 ـ اسيران اهل اسلام كه در ميان كفار باشد، پس فرمود كيست كه مؤونه و غذاى اين مرد را كفايت كند تا در فردوس اعلى خدا او را جاى دهد؟

حضرت على برخاست و دست سائل را گرفت و به حجره فاطمه زهرا رفت و گفت : اى دختر رسول خدا در كار اين مهمان نظرى كن، حضرت زهرا فرمود : در خانه طعام اندك است حسن و حسين گرسنه اند و شما روزه دارى و آن طعام، يك نفر را بيش كفايت نكند. حضرت گفت : آن را حاضر كن، فاطمه طعام را پيش آورد. حصرت امير آن طعام را پيش مهمان نهاد و پيش خود گفت كه اگر من از اين بخورم مهمان را كافى نباشد و اگر نخورم سبب خجالت مهمان مى شود، پس دست دراز كرد و چنان نشان داد كه چراغ را اصلاح مى كنم و آن را خاموش كرد و فاطمه را گفت در روشن كردن چراغ تعلل كن تا مهمان از خوردن غذا فارغ شود و خود حضرت دهان مبارك را مى جنباند تا مهمان تصور كند كه على غذا مى خورد و از طعام خوردن چون فارغ شد فاطمه چراغ را آورد و طعام همچنان بر جاى خود بود، اميرالمؤمنين فرمود كه اى فقير چرا طعام خود را نخوردى؟ گفت سير شدم پس على و فاطمه و حسن و حسين و فضه و همسايگان از آن طعام خوردند و هنوز باقى بود.

اين خبر در شأن نزول آيه ويؤثرون على انفسهم و لو كان بهم خصاصه، ذكر شده است يعنى مقدم مى دارد محتاجان را بر خودشان و اگر چه به آنچه كه ايثار كردند خود محتاجند.

صائمان صالح

غلامرضا نيشابوري

شهيد رجائى(قدس سره) و جريمة تأخير نماز اوّل وقت

يكى از دوستان شهيد رجائى چنين مى گويد : روزى حدود ظهر نزد شهيد بزرگوار رجائى بودم صداى اذان شنيده شد، در حالى كه ايشان از جايش حركت كرده، مى خواستند خود را براى اقامه نماز آماده كنند، يكى از خدمتگزاران وارد اتاق شد و گفت : غذا آماده است سرد مى شود، اگر اجازه مى فرماييد بياورم. شهيد رجائى فرمود : "خير بعد از نماز" وقتى كه خدمتگزار از اتاق خارج شد، ايشان با جهره اى متبّسم و دلى آرام خطاب به من فرمود : "عهد كرده ام هيچ وقت قبل از نماز نهار نخورم اگر زمانى ناهار را قبل از نماز بخورم، يك روز روزه مى گيرم.⁽¹⁾

كودكان روزه بگيرند

موضوع نماز و روزه تمرينى كودكان و نوجوانان از مسائلى است كه هميشه مورد توجه امامان معصوم بوده است. امام صادق در سخنى فرمودند :

قال الصادق

انا نامر صبياننا اذا كانوا بنى سبع سنين بما اطاقوط من صيام اليوم فان كان الى نصف النهار أو اكثر من ذلك أو أقل قاذا غلبهم العطش و الغرث افطروا حتى يتعودا الصوم و يطيقوه فمروا صبيانكم اذا كانوا بنى تسع سنين با الصوم ما أطاقوا من صيام فاذا غلبهم العطش أفطروا.⁽²⁾

ترجمه : امام ششم فرمود : ما امر مى كنيم بچه هاى خودمان را به روزه گرفتن در وقتى كه پسران هفت ساله باشند، به هر مقدار از روز كه طاقت بياورند; اگر چه نصف روز يا كمتر از آن باشد. پس وقتى كه غلبه كرد بر آنان تشنگى يا گرسنگى افطار مى كنند، براى اينكه عادت به روزه گرفتن نمايند و طاقت آورند تا به پايان رساندن آن، پس شما فرمان دهيد پسران خود را در وقتى مه نُه ساله شدند، به روزه گرفتن به اندازه اى كه طاقت داشته باشند در نگهدارى آن پس وقتى مه غلبه كرد به آنان تشنگى يا گرسنگى افطار كنند.

(1) روشهاى پرورش احساس مذهبى نماز، ص 29.

(2) وسائل، ج 7، ص 168.

وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ  شَهِيداً عَلَيْهِم مِنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيداً عَلَى‏ هؤُلاَءِ  وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ وَهُدىً وَرَحْمَةً وَبُشْرَى‏ لِلْمُسْلِمِينَ

One day We shall raise from all peoples a witness against them from amongst themselves: and We shall bring thee as a witness against these (thy people): and We have sent down to thee the Book explaining all things a guide a Mercy and glad tidings to Muslims.

سوره نحل ایه 89

اللهم اخرجنی من ظلمات الوهم

و اکرمنی بنور الفهم .

اللم افتح علینا ابواب رحمتک .

وانشر علینا خزائن علومک.

التماس دعا

علیرضا ربیعی

رب اشرح لی صدری

و یسرلی امری

و ا حلل عقده من لسانی

یفقهوا قولی

التماس دعا