روز اول

به پیاده‌روی كوتاهی بروید: یك پیاده‌روی خوب می‌تواند اعصاب متشنج شما را تسكین دهد. پس چرا امروز به یك پیاده روی 5 تا ۱0 دقیقه‌ای نمی‌روید؟ لازم نیست به جای خاصی بروید یا عجله کنید. هدف فقط این است كه تا حد ممكن هوشیار باشید، همینطور كه پاهای‌تان بر زمین فرود می‌آیند آگاهانه بر آنها تمرکز كنید و حركت سیال تمام عضلات و تاندون‌های پاهای‌تان را احساس كرده و به همه مناظر، صداها و بوها توجه كنید. ممكن است رنگ قرمز توت‌ها را روی درختان و بوته‌ها ببینید. ببینید آیا می‌توانید نسبت به تمامی حس‌های‌تان باز و پذیرا باشید: بوی رطوبت برگ‌های بهاری را استشمام كنید،قطرات باران را روی سرتان احساس كنید و نسیم را روی صورت‌تان ببینید چطور نور و سایه به شكلی غیرمنتظره جایگزین یكدیگر می‌شوند.

روز سوم

تمرین 3دقیقه‌ای تنفس انجام دهید: ذهن وقتی که در آرامش باشد بهتر از ذهنی که پر از مشغله است فکر می‌کند. هنگامی كه خشمگین، خسته، مضطرب یا تحت استرس هستیم یادآوری اینكه چرا باید آرامش خود را حفظ كنیم بسیار دشوار است. در چنین مواقعی احساس می‌كنیم انگار تمام زمین و زمان تنها برای آزار دادن‌مان خلق شده‌اند.

تمرین هوشیاری نسبت به صداها و افكار را انجام دهید: این تمرین به خوبی می‌تواند به ما نشان دهد كه چگونه افكاری در ذهن پدیدار می‌شوند كه به سادگی می توانند ما را درگیر خود کند. به محض اینكه این موضوع را در عمق قلب خود تشخیص دهید، بسیاری از استرس‌ها و مشكلات‌تان در مقابل چشمان‌تان ناپدید خواهند شد. این تمرین شباهت‌های میان صداها و افكار را آشكار می‌سازد. گرچه انگار ما هیچ كنترلی بر پیدا شدن آنچه پیرامون‌مان می گذرد نداریم، اما به سادگی آنها می‌توانند عواطف نیرومندی را در ما برانگیزند كه با خودمان حمل‌شان می‌كنیم و ما را شكننده و شكست خورده رها می‌كنند. صدای کامیون‌ها، صدای رعد و برق، صدای پرندگان، صدای راه رفتن شما بر چمن‌ها، صدای همسرتان و صدای قلب‌تان و حتی صدای افکارتان.

روز ششم

زنگ هوشیاری برای خودتان تنظیم كنید: چند فعالیت معمولی از قبیل فعالیت‌های زیر را از بین فعالیت‌های زندگی روزمره‌تان انتخاب كرده و آنها را به عنوان «زنگ هوشیاری» تعیین كنید.

- آماده‌كردن غذا: غذا فرصت‌های بسیاری را برای هوشیارتر بودن در اختیار شما قرار می‌دهد. اگر در حال آماده‌كردن غذا هستید، توجه هوشیارانه‌ای به آنچه انجام می‌دهید معطوف كنید.

- شستن ظرف‌ها: این كار فرصت فوق‌العاده‌ای برای كشف حس‌های بدنی است. اگر معمولا از ماشین ظرفشویی استفاده می‌كنید، برای تنوع هم كه شده ظرف‌ها را با دست بشویید. به جنس ظرف‌ها، دمای آب و بوی مایع ظرفشویی توجه كنید.

-گوش‌دادن به همسرتان: خیلی راحت است كه به سمت همان گفت‌وگوهای قدیمی بروید اما این بار اجازه دهید صدای همسرتان به عنوان یك«زنگ» باشد و علامتی كه به شما كمك كند به آنچه می‌گوید توجه كامل كنید. قبل از هر پاسخی اول حرف‌های او را با تمام احساسات همراه آن کامل بشنوید.

روز هفتم

به گزارش خبرنگار کلینیک باشگاه خبرنگاران؛ سردرد یکی از شایع ترین بیماری هایی است که اصلی ترین علت بروز آن خستگی است.

بررسی ها نشان می دهند، واژه خستگی یک حس است که میزان آن در افراد مختلف است و سر منشاء آن در چشم ها رخ می دهد چشم اولین عضوی است که خسته می شود و توانایی خود را از دست می دهد از این رو سلول های چشم برای مدتی به درستی خون را در مویرگ های خود انتقال نمی دهند و در این زمان می گویند چشم سکته کرده است.

پزشکان توصیه می کنند: کسانی که با کامپیوتر کار می کنند و یا کارهای سنگین توان آن ها را می گیرد باید هر 1 ساعت یک بار کمی چشم هایشان را ببندند تا خستگی از چشم هایشان دور شود و خدای نکرده چشم هایشان سکته نکند!

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران؛ محققان به تکنولوژی دست یافته اند که می تواند از فلزات مایع در دمای اتاق برای تکنیک های چاپ 3D استفاده کند.

در حال حاضر چاپ 3D اشیاء پلاستیکی امری عادی تلقی می شود، اما ایجاد ساختار 3D در فلزات نادر است، به عنوان مثال ناسا با استفاده از ذوب لیزری به تولید قطعات فلزی پیچیده ای همچون قطعات موتور و موشک پرداخته است، این فناوری نیازمند لیزیک در سطح بالایی از انرژی است.

محققان برای ایجاد سازه ها از فلزات مایع بهره برده اند.‌ آنها دریافته اند که یک آلیاژ فلزی مایع گالیم و ایندیم وقتی با اکسیژن در هوا واکنش می دهد و تشکیل یک پوسته جامد برای حفظ فلز مایع می دهد، این اکسید به سرعت اتفاق می افتد.

ضخامت رویین این پوسته 1 نانومتر است و سطح این فلز را شکننده می کند.

یکی از تکنیک های چاپ این سازه های فلزی انباشتن قطرات فلز مایع بالای یکدیگر و به شکل عمودی است.

در روش دیگر، فلزات مایع را به اتصالات پلیمری یا فلزی تزریق می کنند.

محققان در حال توسعه تکنیکی برای ساخت سیم های فلزی مایع در کاربردهای الکترونیکی و فناوری های چاپ 3D بر روی بردهای الکترونیکی هستند./ح

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، خراسان شمالی به عنوان استان گنجینه فرهنگ‌ها و مهد اقوام و آیین‌های مختلف، آداب و رسومی زیبا و پرمعنی در پیشواز از ماه مبارک رمضان دارد.به گزارش خبرنگار مهر، در این استان قومیت‌های فارس و ترک و کرد و ترکمن در کنار یکدیگر به آرامش زندگی کرده و با وجود داشتن علایق و سلایق مختلف، دلایل وحدت آفرین و اشتراکات زیادی نیز دارند.

ماه مبارک رمضان و عبادات این ماه نورانی یکی از اشتراکات همه اقوام خراسان شمالی بوده که در طی آن هر کدام از آنها به زبانی و بیانی، خالصانه و عاشقانه با معبود خود به نجوا می‌پردازند.

پیشواز رفتن در آستانه ماه مبارک رمضان فرهنگ یکسان تمامی این اقوام است آنان که می‌خواهند به میهمانی خدا بروند سعی می‌کنند خود را از تمام نظرات آماده ورود به آستان قدس الهی کنند.


غالب آداب و رسوم پیشواز رفتن در بین اقوام مختلف این استان یکسان بوده و در واقع ارتباط نزدیک آنان با یکدیگر، به نوعی همگونی فرهنگی ایجاد کرده است اما برخی از رسوم گویا ریشه در سنت‌های بسیار قدیمی قومی خاص داشته و در واقع خاستگاه آن، نحوه زندگی، محل زندگی، زبان، مذهب و دیگر مشخصات یک قوم بوده است.

ترک‌های خراسان شمالی و نظافت خانه و مسجد

ترک زبانان خراسان شمالی در آستانه ماه مبارک رمضان نظافت منازل، مساجد و تکایا را آغاز کرده و همزمان با زیبا کردن ظواهر خانه و کاشانه، سعی می‌کنند زشتی‌ها و پلشتی‌ها را نیز از قلوب خود بزدایند.

بانوان خانه قبل از شروع ماه رمضان «خانه تکانی» کرده و در واپسین روزهای ماه شعبان، ضمن آب و جارو کردن کوچه‌های محل زندگی، خود را آماده حضور در مهمانی خدا می‌کنند.

همچنین آن دسته از افرادی که به خاطر مسائل و مشکلات پیش آمده با یکدیگر زبان بسته هستند با دعوت و ارشاد بزرگان روی همدیگر را بوسیده و کدورت‌ها را کنار می‌گذارند.

یکی از رسوم منحصر به فرد اقوام ترک خراسان شمالی در آستانه ماه مبارک رمضان تهیه و پختن ماهی در کنار سایر غذاهای متنوع است، آنان اعتقاد دارند که ماهی پاک کننده است حال اینکه وجه تسمیه این اعتقاد چیست؟ به نظر می‌رسد به علت محل زندگی ماهی و انتساب آن به دریا و پاک بودن آن باز می‌گردد.

کرمانج های خراسان شمالی و هدیه دادن

فارغ از رسوم یکسانی که کرمانج های خراسان شمالی با دیگر اقوام دارند (همانند نظافت منازل و مساجد و ...)، هدیه دادن در آستانه ماه مبارک رمضان یکی از رسوم تقریبا منحصر به فرد این قوم است.

هدیه دادن به نوجوانانی که تازه به سن تکلیف رسیده‌اند و می‌خواهند برای نخستین بار روزه بگیرند از دیرباز در میان خانواده‌های کرمانج خراسان شمالی مرسوم بوده است.

این هدیه در واقع تشویق کوچک‌ترها برای شروع روزه گرفتن در ماه رمضان بوده و غالبا توسط بزرگ خانواده به نوجوانان اهدا می‌شود.

 
یکی دیگر از رسوم کرمانج های خراسان شمالی ذبح گوسفندی است که از ماه‌های قبل، مخصوص ذبح برای این ماه نگهداری و پروار شده است.

پس از ذبح گوسفند بانوان خانه تقریبا تمام گوشت آن را «قورمه» درست می‌کنند یعنی گوشت را در روغن پخته و آن را برای پخت غذا در روزها و شب‌های ماه رمضان آماده می‌کنند.

ترکمن‌های خراسان شمالی و "آرازا آی"

برخی از ترکمن‌های این استان ماه‌های رجب و شعبان را روزه می‌گیرند که همراه با ماه رمضان 3 ماه را روزه گرفته باشند، آنان ماه رمضان را "آراز آی" می‌نامند و تقریبا تمامی آن‌ها 2 روز مانده به این ماه روزه گرفتن را شروع کرده و در واقع به پیشواز آن می‌روند.

در چند روز مانده به ماه رمضان صدای قرآن از داخل بسیاری از منازل این قوم شنیده می‌شود و در کوچه‌ها نیز کودکان بازی کنان می‌خوانند: آرازا آی گلدی، آغیز آچار لری بلن/ آرازا آی گلدی، تراویح لری بلن/ آرازا آی گلدی، ختم قرآن لری بلن/ آرازا آی گلدی، یا رمضان گیجه سی بلن...

یکی دیگر از رسوم خاص قوم ترکمن در خراسان شمالی اقامه نماز «تراویج» است، ترکمن‌ها در این ماه علاوه بر برپایی نمازهای یومیه، شب‌ها با حضور در مساجد اقدام به برپایی نماز جماعت با عنوان تراویج می‌کنند.

تراویج، نمازی ‪ ۲۰‬رکعتی بوده که در قالب ‪ ۱۰‬نماز دو رکعتی، پس از اقامه نماز عشاء به جماعت خوانده می‌شود.


در این نماز امام جماعت پس از خواندن حمد، ‪ ۱۰‬سوره از سوره‌های کوتاه قرآن مجید را در بجای سوره توحید قرائت می‌کند.

تات ها و چراغانی کوی و برزن

بسیاری از آداب پیشواز در قوم تات خراسان شمالی، با آداب پیشواز غالب مردم در حال حاضر یکسان است، آدابی چون نظافت منازل، غبار روبی مساجد و تکایا و ...که در فرهنگ دیگر اقوام این استان نیز وجود دارد.

در سال‌های گذشته در روستاهای تات نشین خراسان شمالی چراغانی کردن کوچه‌ها و خیابان‌ها تقریبا یکی از رسوم منحصر به فرد این قوم بوده است.

تات ها نیز پیش از شروع ماه مبارک رمضان یک یا 2 روز را زودتر روزه گرفته و به پیشواز این ماه می‌روند.همچنین در شب‌های پیش از ماه رمضان نیز اقدام به برگزاری دوره‌های قرائت قرآن، مجالس دعا و نیایش و نیز برگزاری نمازهای جماعت پنج گانه می‌کنند و بدین طریق خود را آماده حلول این ماه مبارک می‌کنند.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،  بی‌ تردید مسجد نقش بسیار حساسی در تحکیم اساس و بنیان جامعه دینی داشته و دارد؛ مکانی که با حضور در آن می‌توان به قدرت مطلقه خداوند اتکا کرد و با امید و توکل به او مسیر رشد و کمال را طی نمود.

مسجد در دین اسلام از چنان جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که به طور قطع می‌توان اذعان کرد بعد از کعبه، مقدس‌ ترین مکان محسوب می‌شود. این اهمیت از همان ابتدا به وسیله پیامبر بزرگوار اسلام (ص) به تمامی مسلمانان آموخته شده است. این نوشتار در پی آن است تا نقش مسجد را در رشد فضایل اخلاقی بازنمایی کند.

از این رو ابتدا به بررسی جایگاه مسجد در اجتماع اسلامی پرداخته و سپس برنامه‌هایی را که در مسجد اجرا می‌شوند و پتانسیلی که مسجد برای رشد فرهنگ و اخلاق مسلمانان دارد باز می‌شناسیم.

جایگاه مسجد در اجتماع:

مسجد، مقدس ترین مکان ها در نزد خداوند بوده و به مسلمین نیز دستور داده شده است تا آن را مقدس شمرده و در آن به نماز و عبادت و خواندن دعا بپردازند. با نگاهی به تاریخ اسلام به خوبی روشن می شود که اکثر اجتماعات دینی و سیاسی و فرهنگی در مسجد شکل می گرفته است؛ حتی خطابه های پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) و عالمان دینی در مسیر انسان سازی و هدایت اجتماع مسلمین، در مسجد صورت می گرفته است.

در زمان پیامبر(ص) مسجد مرکز قرآن آموزی و یادگیری احکام اسلام به شمار می رفت؛ در عصر معصومین(ع) به خصوص امام باقر(ع) و امام صادق(ع) مسجد علاوه بر مکانی برای عبادت و تجمعات سیاسی و فرهنگی و... بهترین جایگاه علم آموزی و فراگیری قرآن و معارف و احکام اسلام بوده است.

برگزاری برنامه های مختلف و برگزاری نماز جمعه و مراسم مذهبی و... وسیله آگاهی اقشار مختلف جامعه را از اندیشه و دستورات اسلام فراهم می آورد. اینک با توجه به نقش مهمی که مسجد در بین اجتماع مسلمین دارد و از ظرفیت بالایی برای تبلیغ دینی برخوردار است، به بررسی تأثیرات آن بر رشد فضایل اخلاقی مسلمین می پردازیم؛

نقش مسجد در رشد اخلاق:

اول نقشی که برنامه های در حال اجرا در مساجد ایفا می کنند که در اینجا مسجد فقط به مثابه یک جایگاه و مکان شناخته می شود. دوم نقش معنوی خود مسجد و تأثیراتی که از نشستن و رفت و آمد به مسجد عاید روح انسانی می شود و تأثیر آن در سعادت اخری انسان مورد بررسی قرار می گیرد.

1 - نقش برنامه ها و فعالیت های درون مسجد:

همانگونه که قبلاً بیان شد مسجد علاوه بر مکانی برای عبادت و بندگی مکانی برای فراگیری علوم و فراگیری قرآن و معارف و دستورات اسلام بوده است. اینک هر یک از این فعالیت ها را جداگانه مطالعه می کنیم:

1-1 نماز جماعت و ادعیه: نماز، میدان فراخ و عرصه پهناوری است که روح اندیشه انسان در آن وسعت می یابد و به گستردگی آن فرصت پرواز به ملکوت پیدا می کند. احادیث و سفارش های
بی شماری که در باب نماز به دست ما رسیده، بیانگر این موضوع است و اهمیت آن برای هیچ مسلمانی پوشیده نیست.

در اسلام همچنان که به اجتماع به عنوان منشأ خیرات و برکات نگریسته شده، دستور داده شده که نماز و دیگر امور عبادی را نیز به اجتماع و جماعت برگزار نمایند. در باب اهمیت خواندن نماز جماعت روایات بسیاری از اهل بیت (ع) به ما رسیده که از آن جمله حدیثی از امام صادق (ع) است که می فرمایند: «نماز مرد در خانه اش به جماعت معادل 24 رکعت نماز فراداست و نماز او در مسجد به جماعت معادل 48 رکعت نماز است و...» (بحارالانوار،ج80،ص367) نقش سازندگی نماز بخصوص در نماز جماعت و آن هم در مسجد، بسیار حائز اهمیت است تا جایی که بهترین و مؤثرترین مناسک دینی در مسیر خودسازی و رسیدن به کمال الهی است. ارزش دعا و مناجات هم از جهت تأثیرگذاری در روح انسانی بر هیچ مسلمانی پوشیده نیست و در باب اهمیت آن احادیث بی شماری وجود دارد.

1-2 خطبه ها و منبرهای اعتقادی و اخلاقی: روشی که در اکثر مساجد برای نشر و ترویج معارف اسلامی به کار برده می شود، وعظ و خطابه و منبرهای اخلاقی و اعتقادی است. مسلمین از طریق استماع سخنان عالمان دینی که به بیان اندیشه های اعتقادی و اخلاقی و احکام اسلام می پردازند، با اندیشه و روش تربیتی و اخلاقی اسلام آشنا می شوند و از طریق وعظ واعظان و تأثیری که از این مباحث می پذیرند، در جهت رشد فضایل اخلاقی و نهادینه ساختن دستورات اسلام در جان خود، پیش می روند. از این رو این قسمت از برنامه های مسجد از اهمیت و ارزش بسیار بالایی در جهت رشد اخلاقی جامعه اسلامی برخوردار است.

1-3 کلاس های علمی و فرهنگی: علم و دانش به خودی خود فضیلت محسوب شده و بسیار مورد توجه قرآن و ائمه اطهار(ع) بوده است. روایات زیادی در باب علم آموزی بیان شده که به حد تواتر رسیده اند و لذا به‌بحث در مورد نیست. علم و دانایی تأثیر به سزایی در رشد فضایل انسانی دارد آن گونه که علم آموزان با نگرش در آثار صنع الهی و شناخت آیات خداوند در جهان، به حکمت و بصیرتی می رسند و نورانیتی در قلب آنها ایجاد می شود که در شناخت صفات الهی و رسیدن به مقام بندگی کمک کار ایشان خواهد بود.

2 - معنویت مسجد:

توجه به جایگاهی که مسجد در اسلام به عنوان مقدس ترین مکانها دارد سؤالی را در ذهن ایجاد می کند و آن، اینکه آیا خود مسجد تأثیر معنوی در روح انسان دارد و آیا رفت و آمد به آن مؤثر است؟ چه ثواب و پاداشی در نشستن و عبادت در مسجد برای مؤمنین در نظر گرفته شده است؟

جواب این پرسش ها را در ضمن چند حدیث و روایت از امامان معصوم بیان می داریم؛ امام صادق (ع) می فرماید: «مَنْ مَشَى إِلَى مَسْجِدٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ فَلَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ خَطَاهَا حَتَّى یَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِهِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ مُحِیَ عَنْهُ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ وَ رُفِعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ: کسی که به سوی مسجد گام بر می دارد بر هیچ خشک و تری پا نمی گذارد مگر اینکه از زمین اول تا هفتم برای او تسبیح می کنند.»

(وسائل الشیعه، ج 3، ص 483) در حدیثی از امام علی (ع) از مسجد به عنوان مرکز یافتن برادرانی که انسان را در مسیر الله یاری می دهند، یاد شده و در روایات دیگری نیز بر این امر تأکید شده است. (من لا یحضره الفقیه، ج 1، باب فضل المساجد و حرمت، ص 237-713) رسول اکرم (ص) می فرمایند: «إِذَا رَأَیْتُمُ الرَّجُلَ یَعْتَادُ الْمَسَاجِدَ فَاشْهَدُوا لَهُ بِالْإِیمَانِ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّه: هنگامی که دیدید مردی بر رفت و آمد به مسجد مداومت می کند وی را مؤمن بدانید.» خداوند متعال می فرماید: «تنها آنان که ایمان به خداوند دارند مساجد خدا را آباد می کنند.» مستدرک الوسائل، ج 3، ص 362، باب 3، روایت 18)/رسالت

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران به نقل از اداره كل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در كشور آلمان كمتر شهری مانند «ماربورگ» پیدا می‌شود كه دارای تنوع پیروان ادیان و در زمینه برگزاری گفتمان‌های بین ادیان فعال باشد.

در منطقه «وَیدن هاوزنِ» این شهر بودیست‌ها معبد خود را دارند. اما فرآیند ساخت محل عبادتی برای مسلمانان سال‌ها به طول انجامید. مسجدی كه در سال 1986 در منطقه ی «مارباخِ» (Marbach) این شهر بنا شده بود، نتوانست به شكل مستمر نیازهای مسلمانان را برآورده كند.

از این رو مسلمانان این شهر سال‌ها است كه به فكر تأسیس یك مسجد دیگر بودند تا اینكه به‌تازگی سنگ بنای یك مركز فرهنگی كه مسجدی را نیز در بر می‌گیرد در این شهر گذاشته شد و دكتر «بلال فاروق الزایات»، جراح كتف و پزشك ورزشی، كه در كنار فعالیت‌های پزشكی خویش به فعالیت‌های دینی نیز می‌پردازد، این طرح را در دست گرفت.

در مراسم گذاشتن سنگ بنای این مركز اسلامی، مقامات شهر ماربورگ، برخی از نمایندگان مجلس فدرال آلمان و نمایندگان كلیساهای كاتولیك و پروتستان شركت داشتند، تا عملاً به مسلمانان اعلام كنند كه حضور آن‌ها را در این شهر مغتنم می‌شمارند.

شهر «ماربورگ» به نسبت سایر شهرهای آلمان، استفاده بیشتری از انرژی خورشیدی می‌برد و ساختمان مركز فرهنگ اسلامی و مسجد متعلق به آن نیز از همین طریق انرژی خود را تأمین خواهند كرد، از این رو این مسجد به عنوان اولین «مسجد زیست محیطی آلمان» معروف شده است. این پروژه طی دو سال و با هزینه‌ای بالغ بر یك میلیون و هشتصد هزار یورو به انجام خواهد رسید.
 
قابل ذکر است که اولین مسجد هماهنگ با محیط زیست در اروپا،امسال در ایالت «كمبریج» انگلستان شروع به ساختن شد. تصفیه هوا و نوررسانی به طور طبیعی، راه‌اندازی چرخه آب، استفاده از پمپ‌های گرمایی و فضای مجزا برای آشیانه دادن به پرندگان محلی از ویژگی‌های خاص اولین مسجد هماهنگ با محیط زیست در اروپا به شمار می‌روند.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، ماه رمضان از جمله ماه های مبارکی است که در آن مسلمانان به نوعی تحول درونی دست می یابند و در نتیجه این تحول، فضای زندگی مسلمانان با تفاوت های محسوس و مثبتی روبرو می شوند که گویای واقعیت های بسیاری است.

در همین زمینه مسلمانان سراسر جهان با شادمانی به استقبال ماه مبارك رمضان، می روند. با توجه به اختلاف ساعت و رویت هلال ماه مبارک در برخی از كشور های اسلامی ماه رمضان در روزهای مختلفی آغاز می شود.

 اما شادی مردم از شروع این ماه و تدارك برای آن با توجه به سنت ها تقریبا اگرچه در اکثر کشورها یكسان می باشد، ولی با این وجود در برخی کشورها و فرهنگ ها این به استقبال رفتن با رسوم جالبی همراه است.

هند

 ماه رمضان نزد مسلمانان هند با جمعیتی بیش از 200 میلیون نفر از اهمیت خاصی برخوردار است، بطوریکه در دهه سوم ماه شعبان و در آستانه فرا رسیدن ماه مهمانی خدا مسلمانان با غبارروبی و تمیز کردن مساجد، خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده می کنند.

همچنین مسلمانان با رنگ آمیزی و استفاده از انواع خشبوکننده ها و پارچه های متنوع با تزیین اماکن و مساجد زمینه جذب و حضور بیشتر مردم به این اماکن در این ماه را فراهم می کنند. مسلمانان در هند به طور معمول ده روز آخر ماه مبارک رمضان را به اعتکاف می گذرانند و توجه خاصی به شبهای قدر دارند به همین خاطر در شب قدر بهترین لباس ها را می پوشند.

مسلمانان این کشور در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان به زیارت قبور می روند و بر سر مزار آنان قرآن تلاوت می کنند. در کشور هند، جمعه آخر ماه مبارک رمضان «جمعه وداع» نامیده می شوند و به همین مناسبت مسلمانان به بزرگ ترین مسجد خود در شهر"حیدرآباد" با نام "مکه" می روند و نمازجمعه را برپا می دارند و پنجشنبه شب خیابان های مجاور را مسدود کرده و آنجا را پاكیزه می كنند. روزه داران در این ماه، روزه خود را با نمک، آب و خرما باز می کنند.

مالزی

 آغاز ماه مبارك رمضان در مالزی به دلیل تنوع قومی گسترده و حضور اقلیت قابل توجهی از چینی‌ها و هندوها، تا حدودی متفاوت از دیگر كشورهای اسلامی است. ولی با این حال ماه رمضان در بین ‪ ۶۰‬درصد جمعیت مسلمان مالزی همچون دیگر كشورهای اسلامی با آداب و سنن خاص همراه است.

با آغاز ماه رمضان چهره اكثر شهرهای این كشور رنگ و بوی مذهبی به خود گرفته و فعال شدن بیشتر مساجد و پخش مداوم دعا، نیایش و قرآن، آذین بندی خیابان ها، افزایش فعالیت‌های فرهنگی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات این كشور، برپایی بازارهای مخصوص رمضان و تعطیلی روزانه برخی از رستوران های مسلمانان از جمله ویژگی‌های این ماه مبارک در مالزی محسوب می‌شود.

یكی از جلوه‌های بارز ماه مبارك رمضان در مالزی كه همچنین به عنوان یك سنت دیرینه در این كشور تلقی می‌شود، راه اندازی بازارهای رمضان با عنوان محلی «پاسار مالام» است كه در ایام این ماه همه روزه در گوشه و كنار شهرها هنگام افطار برپا می‌شود. در اكثر مساجد مالزی، به ویژه مساجد بزرگ این كشور، هر شب سفره افطار برقرار است و با گفتن اذان مغرب مردم در مساجد با خرما و شربت روزه خود را باز می‌كنند و در نماز مغرب شركت می‌كنند.

پس از نماز مغرب هم سفره افطار كامل شده و از روزه داران با انواع غذاهای بومی و سنتی پذیرایی می شود. بر پایی نماز تراویح از جمله دیگر رسوم مسلمانان این كشور در ایام رمضان محسوب می‌شود، به طوری كه مردم این كشور پس از افطار و اقامه نماز مغرب به صورت گروهی به مساجد رفته و مراسم نماز تراویح را به عنوان یك وظیفه عبادی به جای می‌آورند.

کویت

 در ماه رمضان فضای روحانی و خاصی بر سرتاسر کشور کویت حکم فرما است. هر ساله در روز آخر شعبان مراسم ویژه ای به نام «قریش» برگزار می شود که در این مراسم، مردم پایان ماه شعبان و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را جشن و شرینی و حلوای خاصی را بین مردم و خانواده ها توزیع می کنند.

همچنین در پنج روز اول ماه مبارک مردم در دیدارهای خیابانی و یا با حضور در خانه بزرگان فرا رسیدن ماه رمضان را به هم تبریک می گویند و در این چند روز کمتر کسی در خانه باقی می ماند. همچنین مردم در دیوانیه ها که محل هایی برای تجمع اهالی یک قوم یا محله اند برای دیدار و گفت وگو با بزرگان خود جمع می شوند و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را به یکدیگر تبریک می گویند.

در نیمه ماه رمضان و در روز تولد امام حسن مجتبی (ع) نیز مراسم خاصی در این کشور برگزار می شود به گونه ای که پس از افطار کودکان با لباس های سنتی و نو به خیابان ها آمده و با سردادن سرودهای محلی ویژه ای این روز را تبریک می گویند.

از دیگر سنت های زیبای ماه رمضان در کویت حضور بیشتر مردم به ویژه جوانان در مساجد است و جوانان بدین صورت می کوشند در برنامه نماز های مستحبی با نام (تراویح) که برادران اهل سنت به آن معتقدند شرکت کنند. از دیگر آیین ها ی رمضان در کویت برگزاری مراسم افطار دسته جمعی است.

از روز اول ماه رمضان در همه محله ها در کنار خیابان ها خیمه هایی دیده می شود که به توزیع افطار بین مردم می پردازند. در کویت نیز مانند دیگر کشورهای عربی افرادی با نام «مسحراتی» وجود دارند که در سحرهای ماه رمضان مردم را از خواب بیدار می کنند. تأکید مردم کویت بر اقامه نماز صبح در مساجد از نکات قابل توجه دیگر کویتی ها می باشد.

ترکیه

 ماه رمضان در تركیه و در میان مسلمانان این كشور از اهمیت خاصی برخوردار است و با فرارسیدن این ماه مبارك، مردم مسلمان تركیه همگام با سایر مسلمانان جهان با شور و شعف به استقبال این ماه پربركت می‌روند‌. آغاز ماه مبارك رمضان در تركیه بسیار شاخص و مورد توجه است و حتی غیرمسلمانان نیز با این مسأله به خوبی آشنا هستند. مسلمانان در تركیه قبل از شروع ماه رمضان به تزئین خیابان‌ها و مساجد می‌پردازند و با چراغانی كردن مساجد و گذرها، آمدن ماه رمضان را به یكدیگر تبریك می‌گویند.

بازار عطارین كه یكی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای قدیمی تجاری در كلان‌شهر استانبول است، در ایام ماه رمضان ازدحام شدیدی جهت خرید و فروش در آن به چشم می‌خورد و مسلمانان به خرید مایحتاج این ماه به‌ویژه انواع شیرینی‌ها و غذاهای مخصوص این ماه اقدام می‌كنند.

طی ایام ماه مبارك رمضان در برخی از شهرهای تركیه چادرها و خیمه‌هایی در میادین و اماكن عمومی به منظور افطاری دادن برپاست تا كسانی را كه هنگام افطاری در منزل نیستند یا در حال رانندگی‌اند افطاری دهند. هنگام سحر علاوه بر بانگ مناجات مساجد براساس عادتی دیرینه و قدیمی سحرخوان ها به خیابان‌ها و كوچه‌ها آمده و برای بیدار كردن مسلمانان جهت خوردن سحری و اقامه نماز آواز سر می‌دهد.

همچنین با شروع ماه مبارك رمضان در استانبول نمایشگاه بزرگی از كتاب‌های اسلامی نیز برگزار می‌شود كه تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و در آن به ارائه كتاب‌های دینی می‌پردازند. برنامه دیگر در ماه مبارك رمضان به نمایش گذاشتن «خرقه شریف» (منسوب به نبی مكرم اسلام(ص)) است كه در استانبول واقع است. نمایش خرقه شریف بسیار مورد توجه مردم تركیه است و از اقصی نقاط این كشور برای دیدن آن به استانبول مسافرت می‌كنند.

جمهوری آذربایجان

مسلمانان جمهوری آذربایجان ماه رمضان را «ماه عروج» می نامند و یك هفته قبل از حلول ماه مبارك به تدارك جشن می پردازند. مسلمانان این كشور با حلول این ماه مسابقه اسب سواری و جشن های ملی خود را برگزار می كنند. در این ماه صبر، دوری از رذایل و فراموشی اختلافات از ویژگی های بارز مسلمانان آذربایجان است. همچنین خانواده های آذربایجانی پتنوس های غذا را برای هدیه به خانواده های دوست و همسایه خود یا به عنوان احسان به فقرا و نیازمندان می دهند.

در این ماه اکثر رستوران ها به حالت تعطیل در می آیند و افرادی که به عنوان خواننده در این رستورانها برنامه موسیقی اجرا می نمایند به احترام ماه مبارک رمضان برنامه های خود را تعطیل می نمایند. همچنین در این ماه در اکثر مساجد سفره احسان بر پا می گردد و به طور کلی مساجد در این ماه از ازدحام بیشتری نسبت به ماه‌های دیگر برخوردار است، به‌ویژه مساجد بزرگ كه مسلمانان جمهوری آذربایجان نماز را در این مساجد باشكوه به جماعت بجای می‌آورند.

در این ماه علاوه بر مساجد، مقبره برخی امامزادگان نسبت به ماههای قبل زائران بیشتری دارند و در این محل ها نیز افراد ثروتمند با انجام قربانی و... به نیازمندان کمک می کنند. از جمله موارد قابل تامل در این کشور این است که برخی زنان جمهوری آذربایجان که حجاب اسلامی ندارند نیز نسبت به گرفتن روزه اهتمام می ورزند و همچنین افرادی هستند که به دلیل عدم شناخت کافی از شعایر دینی روزه می گیرند لیکن نماز بجا نمی آورند!!

نیجریه

مردم نیجریه با تمیز و آماده کردن مساجد برای اقامۀ نماز و جلسات قرآن و تفسیر، به استقبال ماه مبارک رمضان می‏روند. با ثبوت هلال، مردم در این کشور جشن‏های باشکوهی برگزار می‏کنند و با زدن طبل در خیابان‏ها می‏چرخند و سرود می‏خوانند.

مسلمانان این کشور با همسایگان خود افطاری را تناول می کنند و افطاری ها را در سینی ها و طبق هایی در نزدیک مساجد قرار داده و پس از ادای نماز مغرب با یکدیگر مشغول افطاری خوردن می شوند، همچنین زنان نیز در مکان های مخصوصی با یکدیگر روزه خود را باز می کنند.

زنان مسلمان در این ماه غذایی چون "العصیده"، "الدویا" و "اذنجی" را تهیه می کنند و در سحری نیز غذایی مانند"التو" و شیر و چای می خورند. از عادت های بسیار پسندیده مسلمانانان این کشور در این ماه مبارک، فرستادن زیاد صلوات، خواندن مناجات ها و دعاهای مخصوص است. همچنین ثروتمندان نیجریه در این ماه به دیگران هدیه و فقرا را اطعام می‌کنند. علاوه بر این، ثروتمندان در بعضی از ایالت‏های 36گانه تیجریه، بودجه‌ای مخصوص برای تهیه افطار و سحری فقرا اختصاص می‌دهند.

افغانستان

 رمضان در افغانستان متفاوت اما همانند سایر كشورهای اسلامی شور وحال دیگری دارد. مردم افغانستان ‏آداب و رسوم خاصی دارند و از چند روز قبل به پیشواز ماه رمضان می روند. بسیاری از مردم این کشور روزهای آخر ماه شعبان را روزه می گیرند و به این ترتیب از ماه رمضان استقبال ‏می كنند.

همچنین افغانیان قبل از ماه رمضان به جارو و غبار روبی مساجد پرداخته تا آن را برای استقبال پر شور ‏مردم از منابر وعظ و میهمانی خدا آماده كنند. در این ماه به جای موسیقی از خانه ها و بازار، صدای مداحی و منقبت (نعت) رسول گرامی اسلام (ص) و ‏سایر بزرگان دینی شنیده می شود.‏ افطاری‌دادن به فقراء و كمك به آنها در بین مردم افغانستان مرسوم است و در مساجد هر كسی سعی دارد با ‏دادن افطاری كسب فیض كند، گاه سبقت گرفتن مردم برای دادن افطاری بر دیگران دیدنی است.

سفره‌های مردم در ماه رمضان اندكی رنگین‌تر از سابق می شود. چاشنی سفره حتی در خانواده های فقیر ‏هیچ‌گاه ترك نمی‌شود و نوع ترشی خاص افغانی به نام چتنی تهیه می نمایند. زولبیا كه مردم افغانستان آن را "جلبی" می نامند طرفداران زیادی در این ماه دارد. در این ماه غذاخوری‌ها و رستوران ها، به دستور دولت تعطیل می شوند و بازار ترشی و "جلبی" در افغانستان گرم می شود.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،  این روزها مسلمانان سراسر دنیا پای سفره‌های نورانی افطار و سحر می‌نشینند تا از برکات آن بهره ببرند و تنی به دریای رحمت الهی بزنند.

توجه داشته باشید روزه‌داری نیز اصول خود را دارد. برای همه آن‌هایی که در این روزهای بلند تابستانی از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند و دل به رحمت الهی می‌سپارند توصیه می‌کنیم با رعایت این اصول سلامت خود را تضمین کنند.


امسال با توجه به مصادف شدن فصل گرما و تابستان با ماه رمضان روزه‌داران می‌بایست از تحمل بیشتری برخوردار شوند که این مسئله هم در گرو تغذیه غذایی مناسب در هنگام افطار، سحر و شام است تا بتوانیم بدون هیچ‌گونه مشکلی از مزایای این ماه پربرکت بهره‌مند شویم و به مشکلاتی مانند ضعف بدنی، افت فشار، تشنگی و گرسنگی دچار نشویم.

دکتر مجید حاجی‌فرجی، رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور و رئیس انجمن تغذیه ایران در گفت‌وگو با کیهان می‌گوید: در ماه مبارک رمضان چنانچه درصد زیادی از کالری روزانه به خصوص قندهای ساده با چربی تأمین شود باعث افزایش چاقی افراد در این ماه می‌شود. البته با توجه به اینکه امسال در ماه رمضان با گرسنگی و تشنگی بیشتری مواجه هستیم برای مقابله با این احساس مصرف سبزی تغییر مطلوبی در بدن ما ایجاد می‌کند.

وی اضافه می‌کند: متأسفانه برخی افراد روزه‌دار با حذف وعده سحری مشکلاتی را برای بدنشان ایجاد می‌کنند که می‌بایست این وعده را در ماه مبارک رمضان در رژیم غذایی خود بگنجانند.

وعده افطاری افراد روزه‌دار می‌بایست وعده افطاری خود را با مایع مغذی و گرم مانند شیر و حجم کمی از نان و نیزغلات، پنیر، گردو و سبزی و سوپ‌های نرم شروع کنند. همچنین جداسازی زمان افطار تا وعده شام از آنجا که روزه‌داران در ماه رمضان و روزهای گرم از وعده افطار تا شام با فواصل زمانی کم رو‌به‌رو می‌شوند پس مصرف غذای سبک به عنوان وعده شام یا افطار حاوی سبزی ها، پروتئین و غلات و یک میان وعده کوتاه قبل از خواب به عنوان شام باید در تغذیه آنان گنجانده شود که در آن ترکیبی از سبزی ها و میوه‌ ها مصرف می‌شود.

تبعات حذف وعده سحری در ماه مبارک رمضان معمولا وعده سحری روزه‌داران در ماه رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چون علاوه بر اثرات معنوی، مصرف یک وعده کامل قبل از شروع روزه‌داری سبب تأمین انرژی بدن در طول روز این ماه می‌شود.

حاجی فرجی در ادامه بیان می‌کند: برای تأمین آب بدن، روزه‌داران معمولا با کاهش مصرف مایعات در فصل تابستان و در نتیجه کاهش آب بدن و فعالیت‌های داخل سلولی مواجه هستند که سبب می‌شود حرکات مواد در روده سبب اختلال و تغییر شود. همچنین در برخی از افراد یبوست در بدن ظاهر می‌شود که افراد می‌توانند با مصرف تدریجی آب از زمان افطار تا موقع خواب این کمبود را جبران نمایند تا مشکلی در بدن ایجاد نشود.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور می‌افزاید: وعده سحر مهم‌ترین وعده است که روزه‌داران می‌توانند با مصرف سبزی ها و مواد نشاسته‌ای به مقدار مناسب جذب و هضم روده‌ای را کنترل کنند. چون آرد سبوس‌دار و فیبرهای معمولی مانند سبزی ها و میوه‌ها کمک شایانی به تأمین آب در بدن افراد روزه‌دار می‌کند.

وی تأکید می‌کند: نباید آب و چایی را زیاد مصرف کنیم. البته گنجاندن وعده سحر برای روزه‌داران سبب نگهداری آب در بدن می‌شود چون آب این مایع ضروری در فاصله کوتاه دفع می‌شود و باعث احساس تشنگی در بدن افراد روزه‌دار می‌شود.

استفاده از تمامی گروه‌های غذایی در ماه رمضان

به کارگیری تمامی گروه‌های غذایی در وعده سحر، افطار و شام می‌تواند تأثیر بسزایی در تغذیه بدن افراد روزه‌دار داشته باشد.

گنجاندن گروه غذایی غلات مانند نان، سیب‌زمینی، ماکارونی، مواد نشاسته‌ای و غذاهای تهیه شده از گوشت کم چرب مانند سفید و قرمز بی‌چربی و کم‌چربی در تغذیه ماه رمضان از اهمیت خاصی برای تغذیه روزه‌داران برخوردار است. چون پروتئین بیشتر بدن از گوشت و غلات تأمین می‌شود و گروه میوه، سبزی و لبنیات نیز می‌بایست کم‌چرب استفاده شود زیرا در غیر این صورت اختلال هاضمه ایجاد می‌کند.

رئیس انجمن تغذیه ایران در ادامه می‌گوید: روزه‌داران باید تمامی پروتئین‌های گوشتی بدون چربی و کم‌چرب را در برنامه غذایی خود قرار دهند و روزه‌داران نباید از غذاهای پرچرب به خصوص سرخ کردنی در این ماه مصرف کنند.

وی اشاره می‌کند: کاهش مصرف نمک به ویژه سدیم باید در غذاهای پخته و فرآوری شده قرار داده شود. البته افراد می‌بایست در وعده سحر و افطار از لبنیات مانند شیر و ماست کم‌چرب و همچنین دوغ کم‌نمک را در وعده افطار بگنجانند.

مصرف مواد قندی مناسب در وعده افطار

افراد در طول ماه رمضان به دلیل کاهش قند خون در وعده افطار می‌بایست از مواد قندی مانند خرما، عسل، غلات، شیر کم‌چرب و خوراک‌های ساده از قبیل عدسی وحلیم‌های سبک و سوپ جو استفاده کنند.

چون افراد بلافاصله بعد از افطار دچار ضعف و ناتوانی می‌شوند و ضعف کاذب در بدن افراد روزه‌دار ایجاد می‌شود که علتش افت قند است. پس با مصرف این گروه از مواد غذایی روزه‌داران می‌توانند توان جسمانی خویش را افزایش دهند.

حاجی فرجی اضافه می‌کند: مصرف ماده قندی ساده‌ای را چایی شیرین سبب می‌شود که در بدن انسولین کاذب ایجاد و فرد دچار افزایش سریع قند خون شود.

زمان مصرف آب در ماه مبارک رمضان

زمان مصرف آب در ماه مبارک رمضان براساس نیاز افراد روزه‌دار متغیر است. چون استفاده از این مایع حیاتی و ضروری برای بدن مانند آب بین 6 تا 8 لیوان در روز منسوخ شده است.

رئیس انجمن تغذیه ایران اشاره می‌کند: روزه‌داران می‌بایست براساس نیاز بدنشان آب بخورند. لذا افراد می‌بایست قبل از تشنگی مفرط آب را مصرف کنند چون پیام تشنگی از مغز مخابره می‌شود و سبب کاهش آب بدن می‌شود. پس می‌بایست براساس نیاز بدن در ایام روزه‌داری آب را استفاده کنیم.

حاجی فرجی با بیان اینکه برای ایام ماه مبارک رمضان افراد روزه‌دار می‌بایست از افطار تا قبل از سحر آب لازم بدن را تامین کنند می‌گوید: در این فاصله زمانی افطار تا قبل از سحر آب و مایعاتی مانند آب میوه طبیعی، دوغ ومیوه استفاده کنیم. البته در وعده سحری افراد روزه‌دار می‌توانند از سبزی و میوه به جای آب مصرف کنند چون استفاده از آب سبب دفع سریع آن از بدن می‌شود.
تامین غذایی مناسب در وعده‌ها وگروه‌های سنی مختلف

از آنجا که نیازهای تغذیه‌ای در سنین مختلف متفاوت است وگروه‌های مختلف سنی براساس نیازهای بدنشان می‌بایست تغذیه‌ای مناسب در طول ماه مبارک رمضان داشته باشند.

لذا وعده سحری برای روزه‌داران برای همه گروه‌های سنی الزامی است. لازم به ذکر است که حذف وعده سحری برای نوجوانان سبب اختلال در فعل وانفعالات بدنشان شده و سبب سوزش سر دل، ناراحتی‌های گاستریک، التهاب و زخم معده در این گروه سنی می‌شود.

 پس عدم دسترسی به آب در طول روز به دلیل حذف وعده سحری مقدار کافی آب در بدن تامین نمی‌شود. در نهایت سبب عدم تمرکز فکری، سردرد، سرگیجه، ضعف عمومی، بی‌حالی، عصبانیت و پرخاشگری در نوجوانان و سالمندان می‌شود. البته درگروه‌های سنی نوجوانان و جوانان می‌بایست مواد مغذی سرشار از پروتئین‌های حیوانی به ویژه گروه‌های سبزی و میوه حاوی ویتامین C جذب عناصر ریز مغذی در بدن روزه‌داران را افزایش می‌دهند.

حاجی فرجی در مورد تغذیه افراد سالمند اضافه می‌کند: سالمندانی که می‌توانند روزه بگیرند، می‌توانند فقط میزان پروتئین نه انرژی را مشابه نوجوانان در بدن افزایش دهند. پس می‌بایست از گوشت‌های کم چرب استفاده کنند.

وی تاکید می‌کند: روزه کله‌گنجشکی برای کودکان در واقع آشنایی کودکان با وظیفه معنوی روزه‌داری است. همچنین برای تغذیه این گروه سنی یک وعده غذایی بین روز و دو میان وعده سبب تامین غذاهای مناسب در طول روز می‌شود. همچنین تغذیه در وعده سحری با تامین غذا یا وعده کم‌حجم سبب آشنایی این گروه سنی با روزه‌داری می‌شود. پس با تغذیه میان وعده غذایی ناهار تا افطار را توصیه می‌کنیم.

 چون وعده افطار همراه با خانواده مانند لبنیات، مغزها، میوه‌ها برای کودکان مناسب است. البته در وعده ناهار هم می‌توان از گروه‌های پروتئین‌ها، غلات و سبزی و میوه ولی با حجم کمتر برای کودکان در طول ماه رمضان استفاده کرد.

توصیه‌های مختلف تغذیه برای کلیه گروه‌های سنی

تغذیه مناسب در طول ماه رمضان همراه با مصرف صحیح تغذیه‌ای افراد روزه‌دار همانند زمانی که روزه‌دار نیستند، باید سه وعده غذا شامل سحر، افطار و شام باشد.

پس مصرف غذا در دو وعده سحری و افطار بسیار ضرورت دارد و بهتر است غذای مصرفی در سحر ویژگی وعده ناهار را داشته باشد.

حاجی‌فرجی در این‌باره توصیه می‌کند: افطار سبک در همه گروه‌های سنی سبب استراحت کامل سیستم گوارشی می‌شود. چون خون‌رسانی در اندام‌های دیگر بدن افزایش یافته و به محض شروع مصرف غذایی در افطار حجم خون بالعکس به گوارش راه می‌یابد.

 البته شروع افطار با گروه‌های غذایی مناسب مانند غلات، لبنیات و غذاهای کم‌چرب سبب می‌شود که مواد غذایی به آرامی وارد بدن شود که تا موقع خواب به تدریج می‌توانیم سفره غذا را گسترش دهیم. در واقع با میان وعده کوچک از زمان وعده افطار تا شام غذا را به خوبی مصرف کنیم تا بدن فرصت بازیابی خون‌رسانی بیشتر را داشته باشد.

 در نهایت جلوگیری از مصرف زولبیا، بامیه و آش‌رشته که در تغذیه روزه‌داران مرسوم است. همچنین روزه‌داران می‌توانند با مصرف آش‌های کم‌حجم از انباشت حبوبات با نفخ معده مواجه نشوند. همچنین از مواد نشاسته‌ای سالم یا شیر، غلات، شیربرنج که ترکیبات خوب و ساده‌ای برای شروع افطار است بهره ببرند. لازم به ذکر است تمامی روزه‌داران باید وعده سحری را در برنامه غذایی خود داشته باشند، زیرا حذف این وعده، سلامت آنها را به خطر می‌اندازد.

معمولاً تحمل گرسنگی در ماه مبارک رمضان ساده‌تر از تحمل تشنگی است. ولی برای در امان بودن از تشنگی نیز راه‌حل‌هایی وجود دارد:

- هرگز افطار خود را با نوشیدن آب سرد، نوشابه و مانند این‌ها شروع نکنید. حتی اگر تشنه‌اید به جای آب سرد، کمی آب گرم یا چای میل نمایید.

- مناسب‌ترین زمان نوشیدن آب حداقل یک ساعت و نیم بعد از خوردن است. نوشیدن آب خیلی سرد و به قولی «تگری» حتی در این فاصله زمانی هم بسیار مضر و آسیب رساننده به سیستم گوارشی، کبدی و هضمی است. پس بعد از گذشتن زمان مناسب از غذا خوردن، نوشیدن آبی که خیلی سرد نباشد مانند نوشیدن برخی از شربت‌های سنتی بلامانع است.

- اگر نتوانید مواد مغذی و مواد معدنی از دست رفته از طریق تعریق را جایگزین کنید، ادامه این روند سبب تضعیف بدن شما در پایان ماه مبارک رمضان خواهد شد. حتی از دست دادن مقدار کمی آب بدن می‌تواند سبب خستگی، سرگیجه و سردرد و عدم تمرکز شود. تأمین این مواد شدنی نیست مگر با وعده‌های افطار و سحر سالم و اصولی.

با فاصله یک ساعت بعد از افطار سعی کنید 8 لیوان آب و مایعات خنک را به مرور تا هنگام خواب بنوشید و حتی‌الامکان از نوشیدن چای، قهوه و نوشابه‌ها، به دلیل دارا بودن سطح بالایی از کافئین و شکر خودداری کنید چرا که این مایعات باعث از دست رفتن سریع‌تر آب بدن می‌شوند.

- دقت داشته باشید که نوشیدن آب زیاد در هنگام سحر تأثیری در پیشگیری از تشنگی ندارد، زیرا در صورت نوشیدن آب بیش از حد نیاز، بدن آب اضافی را دفع می‌کند. پس، آب مورد نیاز بدن باید در فاصله میان افطار تا سحر به تدریج و از طریق مصرف آب و میوه‌های آب‌دار تأمین شود.

برخی مواد غذایی و شیرینی‌های مصنوعی مانند زولبیا و بامیه، غلظت مایعات بدن را افزایش می‌دهند و در نتیجه روزه‌دار احساس تشنگی می‌کند. توصیه می‌شود برای پیش‌گیری از افزایش غلظت مایعات بدن از قندهای گیاهی مانند خرما به جای زولبیا و بامیه استفاده شود.

- از میوه‌هایی چون زردآلو و هلو استفاده کنید، چراکه این میوه‌ها به‌طور چشمگیری در کاهش درد و ناراحتی ناشی از اسید معده کمک می‌کنند و تا حدودی مواد معدنی از دست رفته ناشی از تعریق را جبران خواهند کرد.

- جایگزین مواد مغذی از دست رفته از طریق نوشیدن آب‌میوه‌ها و مصرف سبزی ها و میوه‌های آبکی بسیار مفید است. میوه‌هایی چون مرکبات و توت‌فرنگی که می‌توانند علاوه بر آب مواد ضروری چون کلسیم و فیبر، آهن، پتاسیم و دیگر موادمعدنی و همچنین ویتامین‌هایC، و B1 B2 را تأمین کنند.

- میوه‌های آبدار مانند هندوانه و خربزه نیز نقش مهمی درتأمین مایعات بدن دارند و توصیه می‌شود در فاصله افطارو سحر این میوه‌ها مصرف شوند و دیگر این که مصرف لیموترش نیز در پیش‌گیری از تشنگی و گرمازدگی موثر است.

- خوردن چای مخصوصا چای پررنگ، برای رفع تشنگی پس از سحری اشتباه است. افراد دقت کنند که این باور که چای پس از سحری می‌تواند باعث رفع تشنگی شود درست نیست زیرا چای دفع مکرر کلیه را در بر دارد.

- در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می‌گیرند، بایدتمام مواد مغذی در رژیم غذایی آن‌ها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه‌هایی مثل هویج و گوجه‌فرنگی را بسیار مصرف نمایند.

- از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری کنید. آب دروسط غذا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می‌شود.

- در زمان بین افطار تا سحر، با رعایت فاصله با غذا، آب کافی بیاشامید.

- حتما در غذای افطار و به خصوص سحر میوه میل کنید. علاوه بر میوه‌های فصل، از خیسانده برگه‌‌آلو، زردآلو، انجیر و مانند این‌ها هم می‌توان به عنوان میوه استفاده کرد. گوجه‌فرنگی هم می‌تواند نقش میوه را داشته باشد.

- اگر در ماه رمضان دچار یبوست می‌شوید علاوه بر میوه از خورش‌های ملین مثل خورش آلو و خورش‌های سبزی‌دار بیشتر استفاده کنید.

- معده خالی درهنگام افطار تحمل غذای خشن را ندارد، لذا خوردن غذاهای سهل‌الهضم و تقریبا نرم برای افطار مناسب‌تر است.

- اگر تخم‌مرغ میل می‌کنید در درجه اول به صورت آب‌پز سفت و در درجه دوم به صورت نیم‌بند (به شرط آن که سفیده آن منعقد شده باشد و زرده کمی حالت سفتی به خود گرفته باشد) میل کنید. تخم‌مرغ نیمرو زیان‌بخش بوده و همچنین دیر هضم‌تر از تخم‌مرغ آب‌پز است.

- سالاد (بدون پیاز) مکمل خوبی برای غذاها در ماه مبارک رمضان است.

- بادنجان، فلفل و ادویه‌ها گاهی موجب احساس تشنگی درطول روز می‌شود.

- اگر به اقتضای فصل گرما یا فعالیت‌های بدنی، در طول روزه‌داری زیاد عرق کردید، نمک از دست رفته توسط عرق را، به صورت‌های مختلف در افطار و سحر جبران کنید.

خدیجه رحمانی ، متخصص تغذیه در گفتگو با خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران گفت: استفاده از غذاهای کامل و کم حجم و زود هضم در وعده افطاری از بهترین تغذیه ها در ماه رمضان است.

وی عنوان کرد: یک وعده کامل افطاری می تواند تشکیل شده فقط از انواع کوکو ها باشد به شرطی که کم چرب و کم نمک باشد.

وی خاطر نشان کرد: انواع کوکوها را با یک قاشق روغن و در مایکروفر قراردادن ، شکلی از پخته و سرخ شدن کوکو است تا می توان به عنوان یک وعده افطاری از کوکو ها استفاده کرد.

وی خاطر نشان کرد: یک لیوان آب ولرم و یک عدد خرما و نان سبوس دار را به همراه کوکو ها ، وعد ه کاملی افطاری را تشکیل می دهند.

وی افزود: حذف وعده شام در ماه رمضان اجباری ست و فلسفه روز ه درماه رمضان ،‌کم شدن یک وعده ی غذایی در طول روز است.

وی در پایان گفت: با وعده ی کامل افطاری باید تعدیلی در میزان ذخایر چربی و آب بدن انجام شود تا در نهایت سلامت فرد را به خطر نیاندازد.