Nehcül-Belağa Sarihleri
Nehc'ül-Belağa İbn-i Ebi'l-Hadid'in deyimiyle yaratıcının kelamının altında, beşer kelamının üstünde bir kitaptır.
Seyyid Razi Hz.Emir-el Mu’minin Ali (as)’ın sözlerinden derlediği bu hadis, itikat, ilim, ahlak, toplum ve edebiyat kitabını üç bölüme ayırmıştır.
Birinci Bölüm
Hutbeler: Bu bölümde genel hutbelerin yanı sıra özel toplantılarda, savaşlarda ve olaylarda beyan edilen hutbeyi andıran konuşmalar da yer almıştır. Bu bölümde toplam 241 hutbe mevcuttur.
İkinci Bölümü
Mektuplar: Bu bölümde ise farklı şehirlerdeki valilerine ve düşmanlarına yazdığı mektupların yanı sıra bazı sözleşmeleri ve dostlarına vasiyetleri de yer almıştır. Bu bölümde 79 mektup mevcuttur.
Üçüncü Bölümü
Hikmetli Sözler ve Öğütler: Bu bölümde ise 480 kısa söz yer almıştır. Bu kısa sözlerden bazısı Hz. Ali'ye sorulan sorulara cevap olarak ifade edilmiştir.
Nehc'ül-Belağa'nın önemle korunup hıfz edilmesinin yanı sıra geçmiş asırlardan günümüze kadar birçok âlim de kendi ilmi uzmanlığı ışığında birçok şerh yazmışlardır. Tahran'da yapılan Nehc'ül-Belağa kongresinde 400'den fazla şerh, haşiye ve çeşitli dillere yapılan tercümeleri zikredilmiştir. Allame Emini el-Gadir kitabında çeşitli mezheplerden kimselerin yazdığı bu şerh ve haşiyeler hakkında çok detaylı bilgiler vermiştir. Allame Emini el-Gadir adlı kitabında Nehc'ül-Belağa'yı ilk şerh eden kimsenin Seyyid Razi'nin çağdaşı olan Seyyid Ali b. Nasır olduğunu yazmıştır.([1])
Diğer Şerh Yazan Âlimler
1- H. 511 yılında vefat eden Fazlullah Ravendi
2- H. 516 yılında vefat eden ve İbn-i Şehraşub'un üstatlarından olan Ebu'l Hasan Beyhaki
3- H. 573 yılında vefat eden Kutbuddin Ravendi
4- H. 606 yılında vefat eden Muhammed b. Ömer Taberi Şafii
5- H. 655 yılında vefat eden ve İbn-i Ebi'l Hadid diye meşhur olan Ebu Hamid İzzuddin
6- H. 674 yılında vefat eden İbn-i Sai Bağdadi
7- H. 679 yılında vefat eden ve büyük orta ve küçük olmak üzere üç şekilde şerh eden İbn-i Meysem Behrani
8- H. 726 yılında vefat eden Allame Hilli
9- H. 791 yılında vefat eden Sa'd'ud-Din Mes'ud b. Ömer Taftazanı Şafii
10- H. 988 yılında vefat eden Şükrullah Kaşani
11- H. 10 asır âlimlerinden olan İmaduddin Ali el-Kari el-Uşturabadi
12- H. 1110 yılında vefat eden Seyyid Hasan b. Mutahhar el-Yemeni
13- H. 1242 yılında vefat eden ve iki şerhi bulunan Seyyid Abdullah Şubber
14- H. 1356 yılında vefat eden Hacı Habibullah Musevi -i Hui (Minhac'ul-Beraat)
15- H. 1323 yılında vefat eden Şeyh Muhammed Abduh Mısri
16- Feyz'ul-İslam İsfehani
Son dönemde yazılmış değerli ve detaylı şerhler arasında ise Üstad Muhammed Taki Cafer'in ve değerli araştırmacı Ayetullah Mekarim Şirazi'nin yazdığı şerhleri zikretmek de mümkündür.
[1]- El-Gadir, c4, s. 186-192
Seyyid Radıy'nin dilinden Nehciul Belağa
Nehc’ul Belağa’nın Müstedrekleri
Nehcul Belağayı Tanıyalım
Nehcül Belâğanın Konuları
Ali (a.s)’ın Sözlerinin Toplanması
