عنوان :
روش‌شناسي اثبات معاد در قرآن كريم
نويسنده :
محمد باقر محقق
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
در پايان‌نامه حاضر پس از بررسي اين پرسش كه « آيا سير اثبات معاد در قرآن كريم، روشمند است يا نه؟» و دستيابي به اين پاسخ كه قرآن براي اثبات معاد، روش بسيار محكم، متقن و منظمي دارد طي پنج فصل از اين موضوعات بحث شده است: فصل اول، ريشه‌هاي انكار معاد مطالعه، فصل دوم، امكان عملي معاد و ضرورت وقوع آن، فصل سوم، نقش كارآمد و اصولي توحيد در اثبات معاد، فصل چهارم، اثبات فرضيه معاد، فصل پنجم، حقيقت غيرمادي، جاودان و معنوي وجود بشر.
عنوان :
روش تفسير قرآن از ديدگاه صوفيه و عرفا
نويسنده :
حسن روش
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه روش تفسير قرآن از ديدگاه صوفيه و عرفا بررسي شده است . در ابتدا از مفهوم تصوف و پيدايش آن بحث شده و سپس شخصيتهاي برجسته صوفي و صوفيگري بررسي شده است . آنگاه بحثي كلي درباره تفسير صوفيه و آداب تصوف و آثار تفسيري انها مطرح گرديده و بعد از اشاره به تفسير ابن عربي، مآخذ و برداشتهاي صوفيه در تفسير مورد نقد و بررسي قرار گرفته است.
عنوان :
روابط متقابل والدين و فرزندان در قرآن كريم
نويسنده :
سهيلا محمدي ايمر
سال :
1373
استاد :
علي قائمي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه سعي شده با استفاده از آيات قرآن و روايات معصومين ? كه احكام اين موضوعات بيان گردد. مرحله بيش از ازدواج ، انتخاب همسر، توليد نسل، تربيت فرزندان، روابط حاكم بر هر يك از اعضاي خانواده. حقوق متقابل يا منحصر به فرد هر يك از آنها، مسائل مختلف زناشويي،اقتصاد خانواده.
عنوان :
رسالت توحيدي حضرت ابراهيم(ع) از ديدگاه قرآن
نويسنده :
فخريه لبيبي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
حضرت ابراهيم (ع) دومين پيامبر صاحب شريعت است . در اين پايان‌نامه با استفاده از آيات قرآن كريم، سير دعوت آن حضرت به توحيد بررسي شده است . از دعوت ستاره‌پرستان گرفته تا شكستن بتان و دعوت آزر به يگانه‌پرستي . نويسنده آزر را عموي حضرت ابراهيم دانسته و دلايل استغفار آن حضرت براي او را بر شمرده است .
عنوان :
دنيا از ديدگاه قرآن
نويسنده :
محمد حسن ناصحي
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه ديدگاه قرآن درباره دنيا بررسي شده است . در ابتدا، مفهوم دنيا و دنيا در فرهنگ عرب و ديدگاههاي مختلف درباره دنيا مطرح شده است . سپس، آيات مدح دنيا و بعد،آيات متضاد درباره دنيا مقايسه شده و راه‌حلهاي اساسي در اين باره بيان و به نگرش مثبت قرآن به دنيا اشاره شده است . در پايان، نگرش منفي به دنيا و دلايل كناره‌گيري اولياء خدا از دنيا بررسي شده است .
عنوان :
دعا ازديدگاه و احاديث
نويسنده :
مرضيه رحمتي‌فر
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از: اهميت دعا به عنوان برترين عبادت، فوائد و آثار دعا نظير تكيه‌گاه روحي، عامل دفع بلا و دستيابي به خواسته‌ها ؛ شروط استجابت دعا چون حضور قلب، اخلاص ، اميدواري، دلشكستگي و اعتراف به گناه؛ اوقاف استجابت دعا و موانع استجابت آن.
عنوان :
خاتميت در اسلام(قرآن و حديث)
نويسنده :
محمود حاجي احمدي داراني
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
اين پايان‌نامه سه بخش دارد. در بخش اول با عنوان اسلام دين الهي از ضرورت ارسال انبياء، دعوت انبياء به عنوان دعوتي واحد، دعوت انبياء به عنوان دعوتي متكامل بحث شده است . در بخش دوم تحت عنوان اثبات خاتميت، خاتميت در آيات قرآن و روايات معصومين (ع) بررسي شده است . بخش سوم با نام تبيين خاتميت به بررسي رمز ختم نبوت، اكمال دين و خاتميت و ابعاد مختلف دين اختصاص دارد .
عنوان :
حج از ديدگاه قرآن
نويسنده :
ناصر شكريان اميري
سال :
1373
استاد :
محمود رجبي
دانشگاه :
مركز آموزشي و پژوهشي امام خميني
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از : اهميت و جايگاه حج در قرآن و روايات ، سير تاريخي كعبه و حج به گزارش قرآن و روايات، عناوين و ويژگيها و احكام كعبه در قران، حج و ابراهيم در قرآن، ابعاد عرفاني، فرهنگي، سياسي و اقتصادي حج در قرآن.
عنوان :
جلوه‌هاي عرفاني نماز در نهج البلاغه و قرآن كريم و ادب فارسي
نويسنده :
احمد معزي
سال :
1373
استاد :
جليل تجليل
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه، خطبه‌هايي از نهج‌البلاغه كه حضرت علي (ع) در آنها به تصريح يا تعريض به نماز پرداخته، بررسي شده‌اند؛ سپس آياتي از قرآن كريم و مطالبي منظوم يا منثور از متون ادب فارسي كه در آنها به نماز اشاره شده نقل و شرح شده‌اند.
عنوان :
جلوه‌هاي عرفاني نماز در نهيج البلاغه با نمونه‌هايي از قرآن كريم و متون ادب فارسي
نويسنده :
احمد معزي
سال :
1373
استاد :
جليل تجليل
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران واحد مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه مطالبي كه در خصوص جلوه‌هاي عرفاني نماز در آيات قرآن كريم و كتابهاي مختلف نظير نهج‌البلاغه،و متون ادب فارسي وجود دارد، گردآوري و بررسي شده‌اند.
عنوان :
جايگاه قصص در قرآن و مروري بر اثرات تربيتي و اجتماعي آن
نويسنده :
طيبه خالوندي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
ازاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه قصص در قرآن و آثار تربيتي و اجتماعي آن بررسي شده است . در ابتدا مفهوم قصه و انواع آن و تفاوت قصه ادبي و قصه قرآني مشخص شده است . سپس ، جلوه‌هاي هنري قصه‌هاي قرآن و عناصر قصص قرآني، ويژگيهاي فني و هنري قصص قرآني، اهداف و آثار تربيتي و اجتماعي قصص، سنتهاي الهي در تاريخ و قص قرآن، قصص قرآن و اسرائيليات ، و مفهوم اسرائيليات بيان شده است . در پايان ، سيماي پيامبران در قرآن و تورات و انجيل نشان داده شده است .
عنوان :
جايگاه امر به معروف و نهي از منكر در حكومت اسلامي از ديدگاه قرآن
نويسنده :
مريم قبادي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
امر به معروف و نهي از منكر يكي از فرايض اسلامي است كه با هدف سازندگي و اصلاح، تسريع گشته است . نتيجه اين سازندگي در نهايت به اتقان پايه‌هاي حكومت الهي منجر مي‌شود كه اين خود، يكي از وسايل نيل به هدف غايي آفرينش (عبادت ) است . اما اين فريضه الهي نيز همانند هر برنامه اصلاحي ديگر در جريان طبيعي خود، با موانع زيادي ، مواجه و رودروست . بدون هيچ تأملي مي‌توان گفت كه اين موانع سمت و وسويي غير الهي و ضد خدايي دارند و از مصاديق « يصدون عن سبيل الله » هستند ، به گونه‌اي كه در تمامي مفاسد و مظالم بشري رد پايي از آنها را مي‌توان يافت. شناخت دقيق و اصولي اين موانع، ما را در اتخاذ تدابير لازم براي مقابله با اين موانع كمك خواهد كرد. اين پايان‌نامه ، ضمن مروري بر ابعاد اجرايي اين فرضيه، به شناسايي اين موانع پرداخته و در نهايت مانع اصلي را در غلبه شيطان و نفس اماره بر فطرت و عقل و شرع يافته است كه در طيف وسيعي از استكبار تا ظلم به خويشتن نمود مي‌يابد.
عنوان :
جاهليت در آيينه قرآن
نويسنده :
انسيه خزعلي
سال :
1373
استاد :
محمد علي آذرشب
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
مطالب اين تحقيق در سه بخش آمده است . در بخش اول نگرشي كلي به سرزمين وحي از جوانب گوناگون تاريخي و جغرافيايي و فرهنگي و ادبي افكنده شده و در بخش دوم طبقات اجتماعي جامعه جاهلي ، اوضواع اقتصادي آن جامعه و برخي از مفاهيم حقوقي در آن جامعه بررسي گرديده است . بخش سوم به اديان آسماني، اعتقادات، عادات و اساطير عصر جاهلي اختصاص دارد.
عنوان :
ثبات در اعتقادات از ديدگاه قرآن و عترت
نويسنده :
علي موحديان عطار
سال :
1373
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از : حالتهاي عدم ثبات در اعتقادات ـ مثل شك، وسوسه، حديث نفس، ضعف يقين و سوالقلب ـ اقسام شك، علائم شك، تبعات شك، زمينه‌هاي وسوسه، ويژگيهاي حالت سهوالقلب،عوامل پيدايش شك، موجبات وسوسه، راههاي معالجه حالتهاي شك، وسوسه و ضعف يقين، نقش استدلال و ارائه شواهد عيني و عبادت در زوال شك و ايجاد يقين،آثار اخروي حالتهاي شك و وسوسه، سرانجام حكم حالتهاي عدم ثبات دراعتقادات به لحاظ فقهي .
عنوان :
توحيد ربوبي از ديدگاه
نويسنده :
ولي الله شورگشتي
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
اين پايان‌نامه در سه بخش تدوين شده و در آن توحيد ربوبي از جنبه‌هاي مختلف از ديدگاه قرآن مورد بررسي قرار گرفته است : در ابتدا، مفهوم وحدت و توحيد، مراتب و درجات توحيد و توحيد ربوبي مطرح شده و سپس از توحيد ربوبي در جهان آفرينش ، وحدت تدبير، نظام احسن از ديدگاه قرآن، و ربوبيت در حوزه انساني بحث شده است . در پايان ، رهنمودهاي قرآن در زمينه توحيد ربوبي بيان شده و عوامل غفلت از توحيد و آثار و نتايج اعتقاد به توحيد آورده شده است.
عنوان :
توبه در قرآن و روايات
نويسنده :
فاطمه تهراني
سال :
1373
استاد :
نامشخص
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از : واژه توبه از نظر اهل لغت و آيات و روايات ، توبه‌پذيري خدا، فضيلت توبه و حقيقت آن، فرق توبه و استغفار، ضرورت و وجوب و فوريت توبه، شرايط توبه ،توبه انبياء (ع) و پاسخ به برخي از شبهات و اراده بر عصمت پيامبر اسلام (ص)، نويسنده با استفاده از تفاسير و كتب روائي و آثار اخلاقي به تبيين موضوعات مذكور پرداخته است.
عنوان :
تنظيم خانواده از ديدگاه قرآن و روايات
نويسنده :
طوبي قادري
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
موضوع اين تحقيق كنترل نسل است و مباحث آن عبارتند از: نهضت كنترل نسل در غرب شامل هدف آن، دلائل موفقيت، نتايج حاصل ، اقدامات لازم، كشورهاي داراي اين خط مشي. كنترل نسل در اسلام حاوي حكم آن، آثار سوء ،بررسي دلائل معتقدان، شواهد موجود در مدارك اسلامي در مورد تشويق به تكثير نسل و جز آنها.
عنوان :
تقوا از ديدگاه آيات و احاديث
نويسنده :
شهناز اشرفي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
ازاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
موضوعاتي كه در پايان نامه حاضر مورد بحث واقع شده، به قرار ذيل است: واژه تقوا و وجوه معاني آن از نظر لغت و آيات و روايات، گستره و مراتب و مراحل تقوا، فوايد و آثار تقوا در زندگي انسان، راهها و زمينه‌هاي دستيابي به تقوا، موانع نيل به تقوا، سيماي متقين و اوصاف آنان در دنيا و وعده‌هاي خداوند به آنان.
عنوان :
تفسير سوره حجرات
نويسنده :
نسرين خوباني كهن
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد شمال
موضوع :
در اين پايان‌نامه با استفاده از سيزده تفسير فارسي و عربي مباحث تفسيري مربوط به سوره مباركه حجرات گردآوري و ارائه شده است . اين سوره از نظر در برداشتن نكات اخلاقي برجستگي ويژه‌اي دارد.
عنوان :
تغييرات و تحولات اجتماعي از ديدگاه قرآن
نويسنده :
عماد حسيني
سال :
1373
استاد :
طوسي
دانشگاه :
دانشگاه فردوسي مشد
موضوع :
مباحث اين پايانا‌نامه عبارتند از : تعاريف و تقسيمات تغييرات در علوم اجتماعي، قانونمندي جامعه، سنتهاي اجتماعي خداوند در قرآن، عوامل موثر در تغييرات جامعه در قرآن.
عنوان :
تسبيح موجودات در قرآن كريم
نويسنده :
محمود سراجي
سال :
1373
استاد :
انصاري شيرازي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه ابتدا به تسبيح موجودات از ديدگاه قرآن كريم، آيات تسبيح و مفهوم و معناي تسبيح اشاره شده است. سپس لسان تسبيح در موجودات و آراء مفسرين در تسبح موجودات بيان شده است. در ادامه مطالب تسبيح جهان، علم و اوصاف عامه وجود، و علم و حيات عام در موجودات مطرح شده و در پايان تسبيح در قران و مراتب تسبيح و ابعاد و آثار تسبيح بررسي شده است.
عنوان :
بررسي و نقد روايات تحريف در كتاب فصل الخطاب
نويسنده :
محسن بيات
سال :
1373
استاد :
ابوالفضل شكوري
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
اين پژوهش به بررسي ترجمه و تفسير انگليسي قرآن به قلم عبدالله يوسف علي اختصاص دارد و مباحثي را پيرامون تاريخ ترجمه و تفسير قرآن به زبانهاي لاتين منابع و مأخذ مورد استفاده تفسير مورد بحث، ترجمه تفسير سوره‌هاي فاتحه، كهف و ناس در بردارد.
عنوان :
بررسي نظريات مفسرين و متكلمين در اعجاز قرآن
نويسنده :
مجيد جعفر آباد،
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه امام صادق (ع)
موضوع :
اين پايان‌نامه در سه بخش تدوين شده است : بخش اول به مباحث كلي مثل تعريف اعجاز، ويژگيهاي قرآن و تحدي اختصاص دارد . بخش دوم در خصوص نظريه صرفه و بستر تاريخي و همچنين قائلان به بطلان و رد اين نظريه است. بخش سوم درباره وجوه اعجاز قرآن است و در آن، فصاحت و بلاغت ، مهمترين وجه اعجاز قرآن معرفي شده است .
عنوان :
بررسي ميزان تأثير آواي قرآن كريم بر كاهش درد بيماران بعد از اعمال جراحي شكم
نويسنده :
عليرضا نيكبخت نصرآبادي
سال :
1373
استاد :
حسن عشايري
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
اين پايان‌نامه،پژوهشي است نيمه تجربي كه هدف آن تعيين ميزان تأثير آواي قرآن كريم بر كاهش درد بعد از اعمال جراحي شكم است . در اين پژوهش 39 بيمار كه در بخشهاي جراحي 1، 2، 3، 4 و بيمارستان سينا تحت عمل جراحي شكم قرار گرفته بودند برگزيده شدند و به طور تصادفي در دو گروه قرار گرفتند . در يك گروه 6 ساعت اول بعد از عمل و در دو گروه ديگري در 6 ساعت دوم بعد از عمل هر دو ساعت يكبار دردشان با مقياس خطي درد به همراه بررسي علايم فيزيولوژيك و علايم رفتاري آن اندازه‌گيري و براي هر كدام 20 دقيقه آواي قرآن كريم (سوره يوسف آيات 7 تا 23) با صداي استاد شحات محمد انور پخش شد و بعد از انجام مداخله مجدداً درد بيمار اندازه‌گيري و ثبت شد . از طرف ديگر، گروه شاهد هم در 6 ساعت اول و يا دوم بعد از عمل هر 2 ساعت يك بار و به فاصله 30 دقيقه دردشان اندازه‌گيري و ثبت شد . هر دو گروه مجاز بودند كه از خدمات تسكيني معمول بخش و يا داروهاي مسكن تجويز شده استفاده نمايند، ولي تمام اين موارد جهت مقايسه دقيقاً ثبت شد. گروهي كه به آواي قرآن كريم گوش فرا داده بودند از نظر كاهش شدت درد در مقايسه با گروه شاهد اختلاف معني‌داري داشتند.(05/0 P < ) .بعلاوه در گروههاي آزمون شدت علايم حركتي و صوتي (رفتاري ) ناشي از درد به طور قابل ملاحظه‌اي خود را كمتر نشان داده بود. (05/0 P < ) . علائم فيزيولوژيك در گروه آزمون تعديل يافته و ميزان كاهش شدت درد در 6 ساعت اول و دوم گروه آزمون تفاوت معني‌داري نداشتند. به عبارت ديگر، ميزان تأثير قرآن ارتباطي با زمان اجراي مداخله نداشته است (05/0 P < ) . كليه متغريهاي تأثيرگذار شامل سن، جنس، سابقه بستري، سابقه جراحي، سابقه مصرف مسكن، سابقه گوش دادن به آيات قرآني، نوع عمل، طول برش جراحي و جز اينها بررسي گرديد كه هيچكدام ارتباط معني داري با ميزان كاهش شدت درد در دو گروه نداشتند . اطلاعات به دست آمده نشان مي‌دهد كه آواي قرآن كريم باعث كاهش شدت درد در بيماران بعد از اعمال جراحي شكم مي‌شود.
عنوان :
بررسي موانع هدايت در قرآن (خطوات شيطان )
نويسنده :
نعمت‌الله جعفري
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران، مركزي
موضوع :
اين پايان‌نامه موانع هدايترا در قرآن مورد بررسي قرار داده و مباحثي از اين قبيل را در بردارد: هدايت از نظر لغت و اصطلاح،مراتب مختلف هدايت،اولين وسوسه شيطان، شيطان عنصر مخالف با صلح، بي‌ادبان شيطانند، اولياء طاغوت اعوان شيطانند،و آخرين سخن ابليس.
عنوان :
بررسي مفهوم ذكر از ديدگاه وحي
نويسنده :
منصوره تربتي مقدم محمد آبادي
سال :
1373
استاد :
محمد علي لساني فشاركي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
« ذكر» در اصطلاح معارف اسلامي به معناي يادآوري خداوند به قلب و زبان است. « ياد خدا» سرچشمه قدرت روحي و معنوي انسان است و قرآن كريم،در مواضع متعدد، مسلمانان را به اين امر مهم فراخوانده است تا از آثار و بركات آن برخوردار گردند؛ همچنين از آفات فراموشي خدا و نسيان و غفلت از ذكر الهي، آنان را سخت پرهيز داده است،تا از زيانها و دشواريهاي گوناگون ناشي از آن در امور دنيوي و اخروي به دور مانند . هدف از اين تحقيق،بازشناسي دقيق ذكر،ابعاد، آثار و مراتب آن است تا بتوان ذاكران حقيقي را چنانكه بايد و شايد، شناخت، و بويژه طرز تلقي مسلمانان را از ذكر و ذاكران در عصر حاضر تصحيح و اصلاح نمود. براي اين منظور، 500 پرسشنامه در ميان فرهنگيان شيعي و سني شهرستان تربت جام توزيع شد كه پاسخهاي گويا و نمودارهاي روشني از آنها در فصل ششم تجزيه و تحليل گرديده است .
عنوان :
بررسي مفاعيل و شواهد آن از قرآن كريم
نويسنده :
فرزانه عارفي
سال :
1373
استاد :
محمود شكيب
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران، مركزي
موضوع :
اين پايان‌نامه در حوزه صرف و نحو و درباره مفاعيل است و مباحث ذيل را در بردارد: بررسي افعال لازم و متعددي، روش تعديه فعل لازم، افعال چند مفعولي و … در اين پژوهش با نقل اشعاري از الفيه ابن مالك، شواهد مناسبي از آيات قرآن آمده است.
عنوان :
بررسي مسأله طاعت در قرآن كريم
نويسنده :
صديقه ميرشمس
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از : معناي لغوي و اصطلاحي طاعت ، واژه طاعت و مشتقات آن در قرآن ، فرق طاع و انقياد، فرق طاعت و تبعيت، تبعيت و تقليد، واجب الاطاعه،طاعت تكويني و تشريحي، لوازم و موانع طاعت،رابطه شنيدن و طاعت، آياتي كه توقا را مقدمه طاعت قرار مي‌دهد، فوائد طاعت، خداوند از طاعت بندگان بي‌نياز است،موازنه ميان طاعت و سيئه ، اطاعت از رسول . حجيت سنت پيامبر(ص) و ائمه (ع). در اين پژوهش بيش از صد آيه با استفاده از منابع تفسيري بررسي شده‌اند.
عنوان :
بررسي قرآنهاي خط كوفي ايران
نويسنده :
فريد افروند
سال :
1373
استاد :
محمد حسن سمسار
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
پايان‌نامه حاضر به بررسي قرآنهاي خط كوفي ايران از آغاز تا نيمه قرن ششم هجري اختصاص دارد و در دو فصل ارائه شده است . در فصل اول پيشينه خط عربي،آغاز كتاب قرآن،پيدايش خط كوفي و روند تحول آن در جزيرة العرب بررسي شده و فصل دوم درباره نفوذ خط كوفي در ايران و تحولات آن است . در اين فصل قرآنهاي خط كوفي اوليه، قرآنهاي خط كوفي با شيوه ايراني، خط كوفي ايراني تزئين بخش ساير آثار هنري و گزيده‌اي از قرآنهاي خط كوفي ايراني در مجموعه‌هاي نسخ خطي ايران و جهان ، عناوين مورد بحث را تشكيل مي‌دهد.
عنوان :
بررسي شبهات شفاعت در آيات قرآن و تفاسير شيعه و اهل شيعه
نويسنده :
نامشخص
سال :
1373
استاد :
محمد رضا آشتياني
دانشگاه :
آزاد اسلامي اراك
موضوع :
در اين پايان‌نامه نخست درباره اقسام شفاعت از شفاعتهاي واقعي و باطل، تكويني و هدايتي، مغفرتي و حسنه، دنيوي و اخروي سخن به ميان آمده و آيات نافي و مثبت شفاعت بررسي شده، سپس شبهات و ادله منكران شفاعت پاسخ گفته شده است.
عنوان :
بررسي سونوشت و اختيار انسان در قرآن كريم
نويسنده :
سيد محسن ميرباقري
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران، مركزي
موضوع :
در اين تحقيق به بررسي سرنوشت و اختيار انسان در قرآن كريم پرداخته شده و موضوعاتي چون قضا و قدر الهي،جبر واختيار، سيماي انسان مختار در قرآن كريم، تدارك دنيا فقط به خاطر آزمايش انسان، توجه به آياتي كه دلالت كامل بر اختيار انسان دارند، و آيات مربوط به سرنوشت انسان و رابطه آنها با اختيار مورد بحث قرار گرفته‌اند.
عنوان :
بررسي تناسب سوره‌هاي مائده و انعام
نويسنده :
هاله حميدي مقدم
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
زاد اسلامي تهران، شمال
موضوع :
در اين پايان‌نامه وجه نظم و ارتباط ميان ايات هر يك از دو سوره مائده و انعام و نيز تناسب آن دو سروه با يكديگر بررسي شده است . قدما وجوه ربط ميان ايات را در تنظير، مضاده، استطراد، حسن تخلص و حسن مطلع دانسته بودند؛ ولي متأخرين اهداف سوره. مقدمات و لوازم مقدمات را نيز افزوده‌اند.
عنوان :
بررسي اسامي و عناوين قرآن. آيه و سوره
نويسنده :
ناهيد باقري خرمدشتي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
معجزه پيامبر اكرم r كتاب آسماني اوست. ارتباط و هماهنگي بين آيات قرآن يكي از جنبه‌هاي اعجاز قرآن به شمار مي‌آيد كه بعد از تفحص در نظريه‌هاي تناسب و تجزيه و تحليل آيات دو سوره انفال و توبه، با حجتهاي ادبي، تاريخي،تفسيري،عقلي و منطقي اثبات مي‌گردد. هر يك از دو سوره انفال و توبه داراي محور خاصي هستند كه همه آيات حول آنها به نظام درآمده‌اند. علي‌رغم بعد زماني نزول اين دو سوره، هماهنگي و تناسب بين مطالبشان آنها را قرين يكديگر ساخته است. ضمن اينكه بعضي از احكام، با توجه به ارتباط آيات، استخراج و يا تكميل مي‌گردند.
عنوان :
بررسي آيات بظاهر غيرمتناسب كه در مورد بعضي از آنها ادعاي عدم تناسب شده است
نويسنده :
عباس همامي
سال :
1373
استاد :
سيدمحمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران مركزي
موضوع :
در اين رساله تناسب و مناسبت و يا نظم آيات به شكل موضوعي مستقل مورد بررسي قرار گرفته و از موضوعات زير بحث شده است : توقيفي بودن ترتيب فعلي آيات، انواع ارتباط و نكات مؤثر در شناخت آن،وجوه محتمل براي ارتباط آيات به ظاهر غيرمتناسب و بررسي آياتي كه غيرمتناسب به نظر مي‌رسند. در اين تحقيق عدم تناسب آيات به طور مطلق رد شده است .
عنوان :
بررسي آراء و نظريات تفسيري ابومسلم اصفهاني
نويسنده :
سيد محمد رضا غياثي كرماني
سال :
1373
استاد :
هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه كوشش شده است كه تا حد امكان تفسير از دست رفته محمد بن بحر ابومسلم اصفهاني 254 ـ 322ق ) به نام جامع التأويل لمحكم التنزيل از لابلاي تفاسيري از قبيل تبيان شيخ طوسي، مجمع البيان طبرسي، حقائق التأويل سيد رضي، غررالفوائد سيد مرتضي، روض‌الجنان ابوالفتوح رازي و تفسير ملاصدرا احيا شود.بخشي از اين پايان‌نامه به معرفي ابومسلم و عصر او و مكتب معتزله و ديدگاه ابومسلم درباره مجاز و نسخ در قرآن و احاطه او به شعر و لغت اختصاص داده شده است .
عنوان :
باورهاي راجع به رستاخيز در اديان الهي
نويسنده :
غلامرضا ياراحمدي
سال :
1373
استاد :
محمود طاووسي
دانشگاه :
آزاد اسلامي فسا
موضوع :
در اين پايان‌نامه اعتقادات مسلمانان،يهوديان،مسيحيان و زرتشتيان درباره قيامت و بهشت و دوزخ بر اساس نصوص كتب آسماني ايشان ـ قرآن ، تورات ، انجيل و اوستا ـ بررسي شده‌اند.
عنوان :
ايمان و مؤمنين در قرآن و حديث
نويسنده :
زهراكاشانيها
سال :
1373
استاد :
سيدمحمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران شمال
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه عبارتند از : مفهوم لغوي و اصطلاحي ايمان و مؤمن ، رابطه ايمان با علم، عمل صالح، عشق الهي و اسلام؛متعلقات ايمان مثل غيب، خدا،آخرت، رسولان و ملائكه؛ صفات مؤمنان چون خشوع درنماز، پرهيز از لغو،پرداخت زكات، توكل بر خدا و دعوت به خير؛ مراتب ايمان ، وظائف اعصاي انسان در قبال ايمان، آثار ايمان مانند دوري از گناه، هدايت، آرامش ، پايداري و عزت ؛ خطابهاي قرآن به مؤمنان، دعاهاي مؤمنان،اهميت مؤمن،ايذاء مؤمن ،مصاديق مؤمنان در قرآن وعاقبت مؤمنان .
عنوان :
اهل بيت رسالت در تفسيري طبري
نويسنده :
علي جهان بخش
سال :
1373
استاد :
شاهراخ محمد بيگي
دانشگاه :
آزاد اسلامي فسا
موضوع :
طي اين تحقيق كه در يكي از تفاسير روايي كهن اهل سنت صورت پذيرفته، آشكار شده است كه از ميان 293 آيه‌اي كه طبق بررسي قاضي نورالله شوشتري در تفاسير معتبر اهل سنت در خصوص اهل بيت (ع) نازل شده، طبري تنها ذيل 19 آيه به نقل روايت در اين زمينه مبادرت ورزيده است.
عنوان :
اهل بيت در قرآن به روايت اهل سنت
نويسنده :
مژگان جليلي
سال :
1373
استاد :
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران شمال
موضوع :
در اين پايان‌نامه شماري از آيات نازله در شأن اهل بيت (ع) در روايات اهل سنت بررسي شده‌اند. آيات مورد بررسي عبارتند از : آيه مباهله،آيه اولوالامر، آيهولايت، آيه اكمال دين، آيه تبليغ، آيه ولايت، آيه تطهير، آيه نجوي. در خاتمه آياتي از سوره مباركه دهر كه در شأن اهل بيت (ع) نازل شده بررسي شده‌اند.
عنوان :
امثال در قرآن
نويسنده :
الهه رئوفي
سال :
1373
استاد :
سيد محمدباقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه پس از بيان مقدماتي درباره ريشه لغوي و مفهوم اصطلاحي مثل و ذكر معاني مختلف تمثيل يا تشبيه، به بررسي و تفسير آياتي پرداخته شده كه در آنها مثلي به كار رفته است . تبيين قرابت امثال آيات قرآن با برخي از ضرب المثلهاي عربي و فارسي و بررسي بلاغت و فصاحت آيات قرآن و بيان نظرات دانشمندان اسلامي دراين زمينه از ديگر مباحث اين پايان‌نامه است .
عنوان :
امتحان، ابتلاء و افتنان در قرآن
نويسنده :
فريده حسيني خصال
سال :
1373
استاد :
سيد محمدباقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي تهران مركزي
موضوع :
امتحان، ابتلاء و افتنان در آيات قرآن به مفهوم ناملايمات زندگاني دنياست كه خداوند آنها را براي تهذيب نفس آدمي و تصفيه اخلاق و تهييج استعدادهاي نهفته او بوجود مي‌آورد . در اين پايان‌نامه آياتي كه حاوي اين مفاهيم‌اند بررسي و تحليل شده‌اند.
عنوان :
امامت و حكومت در تفسير الميزان
نويسنده :
محمد خداوردي
سال :
1373
استاد :
يدالله نصيريان
دانشگاه :
آزاد اسلامي كرج
موضوع :
اين پايان‌نامه سه بخش دارد: بخش اول با عنوان امامت در بيان قرآن كريم به بررسي ديدگاههاي قرآني مربوط به امامت بطور كلي و آيات مربوط به امامت بعد از پيامبر اسلام (ص) اختصاص دارد. بخش دوم درباره امامت در بيان احاديث است ؛ نظير احاديث منزلت ثقلين، يوم الانذار و سفينه. بخش سوم در زمينه حكومت اسلامي است و مباحث اسلام و جامعه، حاكم اسلامي و جايگاه ولي فقيه در حكومت اسلامي را دربردارد.
عنوان :
القسم في القرآن
نويسنده :
القسم في القرآن
سال :
1373
استاد :
نادر نظام تهراني
دانشگاه :
دانشگاه علامه طباطبائي
موضوع :
اين پايان نامه به زبان عربي نوشته شده و موضوع آن سوگند در قرآن است. مباحث آن عبارتند از : حقيقت سوگند، مقايسه ميان سوگند خدا و سوگند انسان، حروف و كلمات سوگند، جواب و حروف قسم، حكمت سوگند در قرآن، تبيين آيات قسم و جوابهاي آن، احصاي همه اشياء و مكانها و زمانهايي كه خداوند بدان سوگند ياد كرده است.
عنوان :
اعجاز تاريخي قرآن كريم
نويسنده :
سيد محسن موسوي
سال :
1373
استاد :
محمدعلي مهدوي راد
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
موضوعات مورد بررسي در اين پايان‌نامه عبارتند از : سابقه كتابشناختي معجزات تاريخي،فوائد و مضامين قصص قرآن، روش تاريخ‌نگاري قرآن ،تعريف واژه‌هاي نبأ ،قصه، غيب، تاريخ، اعجاز،رابطه غيبيات و معجزات تاريخي، بازگويي حقايق تاريخي توسط پيامبراني، توافق اخبار تاريخي قرآن با بخش غير محرف عهد جديد و عهد قديم، عدم وجود تخالف و تضاد وخرافه در قصص قرآن،حضرت لوط و يعقوب در تورات، پيوند اعجاز تاريخي اعجاز بياني قرآن كريم ، اعجاز در تكرار قصص قرآن.
عنوان :
اسماء حسني از ديدگاه قرآن و عرفان
نويسنده :
رضا رمضاني
سال :
1373
استاد :
انصاري شيرازي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان نامه اسماء حسناي الهي بررسي شده و ديدگاه قرآن و عرفان در اين باره بيان شده است . در ابتدا، مفهوم اسماء حسني و تشبيه و تنزيه در اسماء و صفات الهي مطرح شده است ؛ سپس ، آيات در زمينه اسماء حسني ذكر شده و مورد بررسي قرار گرفته است و ديدگاه متكلمين و فلاسفه در ارتباط با عالم و مراتب موجودات بيان و تقسيمات اسماء حسني آورده شده است . در پايان، اسماء حسني از قرآن كريم احصاء ودر يكصدوهيجده مورد ذكر شده است .
عنوان :
اسراف و تبذير
نويسنده :
ناصر رفيعي محمدي
سال :
1373
استاد :
مصطفي محقق داماد
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه كه در هشت فصل تدوين شده است، عبارتند از: كلياتي درباره اسراف و تبذير در لغت و تفسير، ادله تحريم اسراف در كتاب و سنت و اجماع و عقل، فلسفه ممنوعيت اسراف و تبذير نظير فقر و كفران نعمت و فساد و سقوط اخلاقي و وابستگي اقتصادي ، تحليلي در مورد مصرف و سرمشق و انگيزه و حد آن ، اقسام و مصاديق اسراف در اموال عمومي و امور شخصي، عوامل و ريشه‌هاي اسراف چون جهل و ثروت اضافي و احساس حقارت و وسواس و تقليد و تربيت خانوادگي و سقوط اخلاقي.اسراف در امور خير مانند انفاق و ايثار، مبارزه با اسراف و تبذير و بزار بازدارنده و شيوه‌هاي درمان آن.
عنوان :
اسراف در قرآن و روايات
نويسنده :
احمد خسروي رشخواري
سال :
1373
استاد :
سيد مرتضي آيت الله زاده شيرازي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
در اين پايان‌نامه به بررسي اسراف در قرآن و روايات پرداخته شده است . موضوعات مهم آن عبارتند از : انگيزه‌ها ، راههاي هدايت و كنترل مصرف، در خوردن و آشاميدن، مسكن ، لباس، مركب، نكاح ؛ آثار و نتايج اسراف، راههاي جلوگيري از اسراف، اسراف در نهج البلاغه و غرر و درر، صحيفه سجاديه، اصول كافي، و ساير منابع؛ افراط و تفريط، اقتصاد، قناعت،كفاف،تقدير و معشيت در نهج البلاغه ،صحيفه و ساير منابع ؛ ترجمه مبحث اسراف مولي احمد نراقي ؛ اسراف در تفسير الميزان،نمونه ، تبيان، و ساير تفاسير .
عنوان :
استهزاء و كيفر مستهزئين از منظر قرآن و حديث
نويسنده :
سهيلا پيروزفر
سال :
1373
استاد :
محمد علي مهدوي راد
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
در اين پايان نامه به نفوذ فرهنگ يهود، نصاري و زرتشت در تفاسير توجه شده و قصص و رواياتي كه در تفسير برخي از آيات قرآني از طرف يهود، نصاري و زرتشت وارد تفاسير شده مشخص و افرادي كه در اين گسترش نقش داشته‌اند معرفي گرديده است. آراء و نظرهاي محققان رجالي و همچنين كتابهاي تفسيري مشهور مورد بررسي قرار گرفته و نمونه‌هايي از ردپاي اسرائيليات در اين تفاسير ارائه شده است .
عنوان :
ابتلاء از ديدگاه قرآن و سنت
نويسنده :
مجتبي بيگلري
سال :
1373
استاد :
احمد احمدي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
ابتلاء يكي از سنتهاي لايتغير الهي است ؛ خداوند همه انسانها را در همه زمانها امتحان مي‌كند. ابتلاء از جانب پروردگار براي استعلام و يادگيري و زدودن جهل و ناداني نيست؛ چون او به همه چيز حتي قبل از ايجاد و آفرينش علم دارد؛ بلكه خداوند انسانها را مي‌آزمايد تا صفات دروني‌شان به منصه ظهور برسد و شؤون باطني و لياقت ذاتي‌شان از كمال يا نقص ، و سعادت يا شقاوت به مرحله فعليت درآيد. خداوند آنان را به واسطه آنچه انجام مي‌دهند پاداش مي‌دهد و يا مجازات مي‌كند نه بر اساس علم خود شرط اصلي ابتلاء اختيار است ؛ بنابراين امتحان تنها در مورد موجود مختار، يعني انسان، متصور است ؛ زيرا اگر انسان را قدرت انتخاب و اختيار نبود كه اطاعت كند يا عصيان ورزد،صابر باشد يا ناشكيبايي كند، ايمان آورد يا كافر شود امتحان و ابتلاء او از حكمت بي‌انتهاي پروردگار به دور بود . ابتلاء انسان از سوي خداوند، آثار بسيار مفيد و ارزشمندي را در تكامل او دارد، زيرا صفات و سجاياي اخلاقي آدمي تنها در معركه امتحان با نعمتها و نقمتها، خوشيها و سختيها و به طور كلي در فراز و نشيبهاي زندگي تكوين مي‌يابند و تكميل مي‌شوند. از اين رو خداوند هر كس را بيشتر دوست دارد بيشتر گرفتار و سخت‌تر امتحان مي‌كند.
عنوان :
آيات آفاقي و انفسي در قرآن كريم، دريچه‌اي به سوي توحيد
نويسنده :
محمد كريم افشاريان
سال :
1373
استاد :
ابوالقاسم محمودي
دانشگاه :
آزاد اسلامي فسا
موضوع :
نويسنده در اين پايان‌نامه به بررسي آياتي پرداخته است كه مربوط به آفرينش پديده‌هاي طبيعي جهان از قبيل خورشيد،ماه، ستارگان، درختان،نباتات،حيوانات و پرندگان‌اند؛ اينگونه آيات را آيات آفاقي مي‌نامند؛ همچنين آياتي در خصوص حقايق مرتبط با آفرينش انسان بررسي شده‌اند كه به آنها اصطلاحاً آيات انفسي مي‌گويند.
