عنوان :
هدايت در قرآن
نويسنده :
حسن شعبان نيا كاسه‌گري
سال :
1373
استاد :
محمد باقر محقق
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پاياننامه به بررسي هدايت در قرآن اختصاص دارد و شامل اين موضوعات است: واژه هدايت، مفهوم هدايت، اقسام هدايت، هدايت انبياء،هدايت تشريعي ، هدايت عامه، روشهاي قرآن در هدايت، هدايت انسان، عوامل و موجبات هدايت و موانع هدايت.
عنوان :
ويژگيها و روش تفسير جوامع الجامع طبرسي
نويسنده :
شكوفه فرزانه
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد كرج
موضوع :
جوامع الجامع نوعي تلخيص و تلفيق دو تفسير مجمع البيان و كشاف به شمار مي‌رود. در اين پاياننامه موضوعات ذيل بررسي شده‌اند: احوال و آثار طبرسي، اوضاع و احوال زمان وي، تفسير و تأويل، چگونگي جوامع الجامع و امتيازات آن، روش تفسيري طبرسي در جوامع الجامع، زندگي زمخشري و روش تفسيري او در كشاف و مقايسه تفسير چند سوره جوامع الجامع با چند تفسير ديگر.
عنوان :
وظايف متقابل زن و شوهر در قرآن و حديث
نويسنده :
پروانه امامي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
مباحث اين پاياننامه عبارتند از: اهداف ازدواج در اسلام، وظايف و حقوق همسران، جايگاه زن در اسلام و مذاهب و ملل ديگر، تفاوت ارث زن و مرد،اختلاف ديه زن و مرد، تعدد زوجات، طلاق، وظائف متقابل زن و شوهر در امور زندگي، اطاعت از همسر، احترام متقابل، تأمين احتياجات مادي زندگي همسر، نظافت و آراستگي، عفت و غيرت، تقسيم وظايف زندگي مشترك،رهبري غريزه، تأديف زن، تحصيلات عاليه بانوان، شاغل بودن همسر، مشورت با زنان، فعاليت اجتماعي و سياسي بانوان و ....
عنوان :
واژه‌نامه ترجمه تفسير طبري
نويسنده :
محمد علي عربي
سال :
1373
استاد :
محمد صباغيان جاويد
دانشگاه :
دانشگاه فردوسي مشهد
موضوع :
در اين پاياننامه پس از معرفي طبري و ترجمه تفسير منسوب به او واژگان غريبي كه در اين ترجمه آمده، گردآوري و شرح شده‌اند. شايان ذكر است اين كتاب نخستين ترجمه قرآن و متعلق به قرن چهارم هجري قمري است.
عنوان :
واژه‌نامه تطبيقي قرآن بر اساس تفسيرهاي طبري، كشف الاسرار و ابوالفتوح
نويسنده :
محمد حسين حسني‌زاده
سال :
1373
استاد :
حكيمه دبيران
دانشگاه :
دانشگاه تربيت معلم
موضوع :
اين پاياننامه شامل پنج فصل با اين مطالب است: فصل اول، معرفي مختصر هر يك از سه تفسير و شرح حال كوتاهي از نويسندگان آنها؛ فصل دوم، ذكر برخي از ويژگيهاي ادبي موجود در آنها؛ فصل سوم، ترجمه الفاظ قرآن در هر سه تفسير؛ فصل چهارم، فهرست مصدر افعال، براي دستيابي آسان خواننده به كلمات؛ فصل پنجم، كلمات زيبايي كه در ترجمه بعضي از واژه‌هاي قرآن به كار رفته است.
عنوان :
نگارش قرآن در زمان پيامبر و نوشت‌افزارهاي آن
نويسنده :
عليرضا اسماعيلي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پاياننامه در خصوص نگارش قران در زمان پيامبر و نوشت‌افزارهاي آن است و اين موضوعات را دربردارد: نحوه رسيدن پيام الهي به پيامبران، خط رايج در عصر پيامبر، كيفيت انتقال خط به مكه و كاتبان كلام الهي در زمان پيامبر، كيفيت جمع‌آوري قرآن در زمان پيامبر، جمع و نگارش قرآن از ديدگاه خاورشناسان، نتيجه نگارش قرآن در زمان رسول خدا، و اولين گردآورنده قرآن بعد از وفات پيامبر.
عنوان :
نكات بلاغي و ادبي سوره رحمن
نويسنده :
شهاب فهيم
سال :
1373
استاد :
فيروز حريرچي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پاياننامه ضمن ترجمه آيات سوره رحمن به فارسيو شرح واژگان دشوار به بررسي خصوصيات بلاغي و ادبي آيات اين سوره پرداخته شده است . اين پژوهش در زمره تفاسير ادبي و بلاغي قرآن به شمار مي‌آيد.
عنوان :
ميثاق در قرآن
نويسنده :
محبوبه حق‌شناس
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
اين پژوهش از چهار بخش با اين مباحث تشكيل شده است . بخش اول واژه‌شناسي ميثاق و مترادفهاي آن و كاربرد واژه ميثاق؛ بخش دوم، انواع پيمانها: پيمان عام الهي، پيمان خاص الهي، و پيمانهاي ديگر؛ بخش سوم، وفا به عهد و پيمان: اهميت وفاي به پيمان در جامعه انساني، لزوم وفاي به عهد، واكنشهاي مثبت در برابر پيمان الهي و وفاي به پيمان با ملتهاي ديگر؛ بخش چهارم ، پيمان شكني: قرآن و پيمان‌شكني، واكنشهاي منفي در برابر پيمانهاي الهي و موارد نقض عهد در قرآن، موارد جواز نقض عهد. در طول پاياننامه قران به عنوان منبع اصلي و نهج‌البلاغه و كتب روايي در تكميل بحث مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
عنوان :
منهج تفسيري اهل بيت
نويسنده :
محمد شريفاني
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
پاياننامه حاضر مشتمل بر دو بخش است . بخش اول حاوي مباحث قرآن از ديدگاه اهل بيت ?، نياز قرآن به تفسير، اصطلاحات رايج تفسير و امتيازات منهج تفسيري اهل بيت ? است. در بخش دوم اين موضوعات مورد بحث قرار گرفته است. اهل بيت و تفسير قرآن به قران، اهل بيت و تفسير قرآن به سنت، اهل بيت و تفسير قرآن به لغت و ادب، اهل بيت و تفسير قرآن به روش تمثيل، اهل بيت و تفسير عقلي، اهل بيت و روش تفسير قرآن به قصص و تواريخ ، اهل بيت و روش تفسير به باطن ، اهل بيت و روش بيان مصاديق در تفسير، اهل بيت و تفسير قرآن به غيب.
عنوان :
منهج الدراسات اللغوية‌عند الطبرسي في مجمع البيان
نويسنده :
احمد امام زاده
سال :
1373
استاد :
فيروز حريرچي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
اين پاياننامه در يك مقدمه و سه بخش تنظيم شده است . در مقدمه مباحثي چون توجه مسلمانان از زمان بعثت پيامبر(ص) تا اواسط قرن ششم به الفاظ قرآن، مشهورترين مفسران قرآن در نيمه دوم قرن پنجم و نيمه اول قرن ششم و سابقه بحث در ايران و كشورهاي اسلامي آمده است. موضوعات سه بخش اصلي آن عبارتند از : زندگي شيخ طبرسي، روش طبرسي در مباحث فقهي، قرائات، بلاغت، نحو، لغت و احتجاج به روايت و شعر، الفاظي كه در تفسير آنها به شعر استشهاد جسته است.
عنوان :
منابع انديشه مذهبي شيعه (قرآن، سنت و عقل )
نويسنده :
علي شيرواني
سال :
1373
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پاياننامه در سه فصل تنظيم شده است . در فصل اول درباره قرآن، موضوعاتي چون تحدي قرآن، مصونيت قرآن از تحريف، حجيت ظواهر قرآن، ظاهر و باطن قرآن و ناسخ و منسوخ قرآن بررسي شده و در فصل دوم در مورد سنت، مباحثي مانند سنت رسول‌الله و ادله حجيت آن، سنت امامان دوازده‌گانه (ع) و لزوم رجوع به آن، سنت صحابي از نظر شيعه و اهل سنت و راههاي دستيابي به سنت معصومين آمده است . فصل سوم به بررسي عقل اختصاص دارد و در آن از منزلت عقل در قرآن، حديث ،كلام و فقه شيعه بحث شده است.
عنوان :
مقدمه‌اي بر كتاب « مفتاح التفاسير»
نويسنده :
مجتبي رحماندوست
سال :
1373
استاد :
اميرمحمود انوار
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در كتاب مفتاح التفاسير نشاني پنجاه و پنج عنوان از تفاسير شيعي و سني آمده است تا محقق بتواند قبل از مراجعه به اصل تفسير از وجود يا عدم وجود مطلب مورد نظر در آن آگاهي حاصل كند. اين پاياننامه مقدمه‌اي بر اين كتاب به شمار مي‌رود . در آن ضمن معرفي كتب علوم قرآن به معرفي تفاسير و تقسيم‌بندي آنها از جهت سبك مباحث، مذهب مفسر، مقدار آيات، زبان تفسير و قدمت تاريخي آنها پرداخته شده است.
عنوان :
مقايسه قصص انبياء ميان قرآن تورات و انجيل
نويسنده :
نازي عبدالله پور
سال :
1373
استاد :
علي مهديزاده
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
در اين پاياننامه داستان هفت نبي سلف از ديدگاه قرآن بررسي و با مندرجات تورات و انجيل مقايسه شده است. نويسنده در اين تحقيق مواردي از تحريفات تورات و انجيل را نشان داده است.
عنوان :
معرفت مكي و مدني در علوم قرآن
نويسنده :
محسن ملكوتي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد مهدي جعفري
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
مباحث اين پاياننامه در زمينه آيات و سور مكي و مدني است و عبارتند از : جايگاه دانش مكي و مدني در تاريخ علوم قرآن، دانش مكي و مدني در عصر تدوين، فوائد شناخت آيات مكي و مدني، توقيف و اجتهاد در مكي و مدني قرآن، ملاكهاي شناخت مكي و مدني ، محاسبات آماري آيات مكي و مدني ومنابع شناخت اجتهادي مكي و مدني قرآن.
عنوان :
معجم قصص قرآن بر اساس تفاسير طبري سورآبادي، ميبدي و ابوالفتوح
نويسنده :
پرويز نعمت‌زاده
سال :
1373
استاد :
عباس ماهيار
دانشگاه :
دانشگاه تربيت معلم تهران
موضوع :
در اين پاياننامه از چهار تفسير كهن فارسي ـ ترجمه تفسير منسوب به طبري. تفسير سورآبادي، كشف الاسرار و عدة الابرار ميبدي و روح الجنان ابوالفتوح رازي ـ قصص پيامبران استخراج و به ترتيب تاريخي ارائه شده‌اند.
عنوان :
مروري بر غزوات پيامبر اكرم ? در قرآن كريم
نويسنده :
سيد محمد حسين ميرباقري
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پايان نامه به بررسي غزوات پيامبر اكرم? در قرآن كريم پرداخته و حاوي اين موضوعات است : ارزش جهاد، نظري اجمالي به غزوات، آيات قرآن و غزوات، اولين غزوات و اعلام استقلال اسلام، وظيفه مجاهدين در نبرد، صلح حديبيه و فتح مبين و بررسي آيات مربوط به آن، غزوات بدر، احزاب ، تبوك و جز اينها.
عنوان :
محسنات بديعيه در قرآن
نويسنده :
علي محمدپور دهكردي
سال :
1373
استاد :
فيروز حريرچي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد قم
موضوع :
در اين پاياننامه بررسي تطبيقي ميان علم بديع و آيات قرآن بعمل آمده است؛ به اين نحو كه نخست هر يك از محسنات بديعي ـ اعم از محسنات معنوي و لفظي ـ معرفي، سپس براي هر كدام شواهدي از ايات قرآن آورده شده است. محسنات معنوي عبارتند از : توريه ،استخدام،تكرير، مشاكله، طباق، مبالغه، مراعات نظير، مذهب كلامي، جمع، تفريق، جمع با تفريق، تقسيم، توجيه، لف و نشر، نأكيد مدح با چيزي شبيه ذم و بالعكس،افتنان، تجاهل العارف، تشابه الاطراف ،التفات، تهكم، توهم،تتميم، اختصاص، تجريد، تعجب و تقرير، تهويل،تصغير و تحقير، تفخيم و تعظيم،تصريح به ضمير، تمكين و تعجيز، و محسنات لفظي عبارتند از: جناس، سجع، ردالعجز علي الصدر و حسن ختام.
عنوان :
محاربه و افساد في الارض در قرآن، حديث و فقه اسلامي
نويسنده :
علي رازيني
سال :
1373
استاد :
عليرضا فيض
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پاياننامه محارب و مفسد در دو بخش جداگانه بررسي شده‌اند،در هر بخش نخست بحث لغوي و اصطلاحي به عمل آمده، سپس با استفاده از آيات قران و روايات معصومين (ع) به تبيين احكام مرتبط با موضوع پرداخته شده است.
عنوان :
مثل در قرآن كريم
نويسنده :
سيد احمد ميرخليلي
سال :
1373
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين تحقيق مثل از ديدگاه قرآن كريم مورد بررسي قرار گرفته و در آن موضوعات زير مطرح شده است : ابعاد مثل، مفهوم و معناي مثل، فايده مثل، انواع مثل، قرآن كريم و مثل، عناصر مثل در قرآن كريم، مجاز، تشبيه، استعاره، كنايه، انواع مثل در قرآن كريم، ويژگيهاي مثل در قرآن كريم ، اهداف مثل در قرآن كريم، قلمرو و كاربرد مثل در قرآن كريم، اهداف مثل در قرآن كريم، قلمرو و كاربرد مثل در قرآن كريم ، انذار و تبشير،توحيد و شرك، جدال و حجاج، زندگي دنيا و فقر و غنا و حق و باطل، منافقين، صبر و استقامت و ملاك ارزش انسان.
عنوان :
مباحث نحوي تفسير كشاف
نويسنده :
عباسعلي نقره
سال :
1373
استاد :
سيد امير محمود انوار
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
در اين پاياننامه پس از معرفي زمخشري و تفسير او مباحث نحوي كشاف به ترتيب كتب نحوي بررسي شده‌اند. اين مباحث عبارتند از: مباني و اصول نحو، مرفوعات، منصوبات، مجرورات، توابع، انواع فعل، شبه فعل. افعال جامد، مباحث متفرقه ديگر و كلمات مفرده. در خصوص تمامي اين مباحث از كتاب‌ها نحوي قديم جديد و اعراب قرآن و نيز تفاسير معتبر استفاده شده است.
عنوان :
قصه در قرآن،روشها و اهداف آن
نويسنده :
مينا هراتيان
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
اهم مطالب اين پاياننامه به شرح ذيل است: تعريف قصه به لحاظ لغوي و كاربردي،شرح انواع قصص موجود ميان انسانها و تفاوتهاي ميان انواع مذكور با قصص قرآني، طرح اشكالاتي كه بر قصص قرآن وارد شده و پاسخ به آنها، بررسي عصر جاهليت به عنوان محيط ظهور اسلام و ارائه كلام حق، بررسي موقعيت ادب و شعر و نثر بويژه قصه مقارن ظهور اسلام، اهداف قصص قرآني، قصص قرآني در مكاتب عقلي جديد، اسرائليات و قصص قرآني.
عنوان :
قرآن و به‌گزيني فرهنگها
نويسنده :
رقيه صادقي‌نيري
سال :
1373
استاد :
محمد علي مهدوي راد
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
براي اثبات اصالت يك فرهنگ و تمدن ضرورتي ندارد كه آن فرنگ از فرهنگها و تمدنهاي ديگر بهره نگرفته باشد. زيرا چنين چيزي اصولاً ممكن نيست. هيچ فرهنگي در جهان وجود ندارد كه از فرهنگها و تمدنهاي ديگر بهره نگرفته باشد ولي سخن در كيفيت بهره‌گيري و استفاده است . يك نوع بهره‌گيري آن است كه فرهنگي، فرهنگ ديگر را بدون هيچ تصرفي در قلمرو خويش قرار دهد . البته چنين استفاده‌اي از فرهنگهاي ديگري چيزي جز التقاط فرهنگي و وابستگي فرهنگي به بيگانه نيست. اما نوع ديگر اين است كه يك فرهنگ مانند يك موجود زنده عناصر فرهنگهاي ديگر را در خود جذب و هضم كند و ارزشهاي خود را بر آنها نيز حاكم سازد . در اين تحقيق اين نتيجه به دست آمد كه فرهنگ اسلامي رابطه‌اش با ديگر فرهنگها از نوع دوم است. اين نوع رابطه همان چيزي است كه در آيات و روايات اسلامي بدان توصيه شده است. مضمون روايت اطلبوالعلم ولو بالصين نفس فبشر عبادالذين يستمعون القول فيتبعون احسنه برقراري ارتباط با ديگران با گزينش قول احسن و مقايسه و داوري نمودن در انديشه‌هاي ديگران در حين اين ارتباط را توضيح مي‌كند.
عنوان :
قرآن در قرآن
نويسنده :
مهدي احمدي
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پاياننامه جنبه‌هاي مختلف قرآن از ديدگاه قرآن مورد بررسي قرار گرفته و از اين موضوعات بحث شده است: ويژگيهاي قرآن، نامها و اوصاف قرآن، مفاهيم آيه و سوره، مصونيت قرآن از تحريف ، كيفيت نزول قرآن و رازهاي نزول تدريجي آن، حقانيت قرآن و آورده شده آن به وسيله شخصي درس نخوانده، هماهنگي و عدم اختلاف در آن، هدف از نزول قرآن،معارضان قرآن و علل سركشي مخالفان، انواع مبارزه با قرآن و بهانه‌هاي مختلف .
عنوان :
قبسات التفاسير حول عشرين سورة من القرآن لغة، صرفاً و نحواً
نويسنده :
عبدالسلام كريمي
سال :
1373
استاد :
محمود شكيب
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پاياننامه گلچيني از تفاسير قرآن در خصوص لغت، صرف و نحو بيست سوره از سوره‌هاي قرآن است . روش بحث در هر سوره بدينگونه است كه نخست شرح لغات، سپس ترجمه و تفسير آيات، نكات صرفي و نحو و در پايان وجوه بلاغي ذكر شده است.
عنوان :
فلاح و رستگاري در قرآن
نويسنده :
علي سالاركيا
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در پاياننامه حاضر به بررسي فلاح و رستگاري در قرآن پرداخت شده و اين موضوعات مورد بحث قرار گرفته است: انسان‌شناسي، راههاي وصول به رستگاري از ديدگاه مكاتب اخلاقي، فلاح در آيات و روايات و ادعيه، عوامل رستگاري، اوصاف رستگاران در قرآن، موانع رستگاري، و محرومين از رستگاري و نشانه‌هاي آن.
عنوان :
فرايند نمايش در قصه آفرينش (جلوه‌هاي نمايشي در قران كريم )
نويسنده :
فرشاد فرشته حكمت
سال :
1373
استاد :
محمود عزيزي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
كتاب آسماني قرآن كريم مي‌تواند به عنوان يكي از ديگر منابع الهام براي متون نمايشنامه مطرح باشد. در قصص انبياء در قرآن كريم، شاهد زندگي پرفراز و نشيب قهرماني هستيم كه در مسير اثبات رسالت خويش، ماجراهاي پرتنشي را پشت سر مي‌گذارند. قرآن علاوه بر داشتن جاذبه‌هاي معنوي ديگر، مي‌تواند براي نگارش نمايشنامه مورد استفاده قرار گيرد؛ اين قابليت در وجود عناصري تجلي يافته است كه مواد اوليه يك درام خوب محسوب مي‌شود. خصلتهاي اخلاقي بشر خصلتهاي ثابتي هستند و هر كدام از آنها در جنبه خير و شر منشأ اثر واقع مي‌شوند، از اين رو با طرح موقعيتهايي كه زاييده آن خصلتها هستند، مي‌توان قصه‌نويس را در روند ساختاري بحران‌زاد به تفكر و انديشه واداشت و او را به بازيگري در نفس اعمال خويش فراخواند . فضيلتهايي مانند جاه‌طلبي، برتري جويي، فزون‌خواهي، حسادت،كينه‌توزي، عشق ، انتقام و .... كه خصلتهاي همه‌زماني و همه مكاني انسانها هستند، در جاي جاي سرنوشت قهرمانان قصه‌هاي قرآن ديده مي‌شوند.
عنوان :
علوم قرآن در مجمع البيان
نويسنده :
جواد حق‌نظر
سال :
1373
استاد :
علي محمد خاتمي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد كرج
موضوع :
اين پاياننامه در نه فصل تدوين شده مباحث آن عبارتند از : نامهاي قرآن، كيفيت نزول قرآن، مكي و مدني بودن سور قرآن، ناسخ و منسوخ در قرآن، محكم و متشابه در قرآن، امثال در قرآن، اعجاز قرآن، سوگندهاي قرآن، مبهات قرآن. در اين پژوهش نخست مقدمه‌اي حاوي معرفي كتب علوم قرآني و شيخ طبرسي آمده، سپس در هر فصل علم قرآني مربوط به كمك ديگر كتب علوم قرآن معرفي و نظر شيخ طبرسي درباره آن ارائه شده است.
عنوان :
عقل‌گرايي در تفاسير قرن چهاردهم بر مبناي الميزان، المنا، في ظلال القرآن و الجواهر
نويسنده :
شادي نفيسي
سال :
1373
استاد :
محمد علي مهدوي راد
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
تفسير دوره معاصر دستخوش تحولي عظيم از حيث كميت و كيفيت شده است . شكي نيست كه اين تحولات به خودي خود روي نداده‌اند. تحولات سياسي و اجتماعي، مبارزات ضد استعماري، فعاليتهاي مبشران و مستشرقان، ظهور مكاتب جديد اجتماعي ـ اقتصادي و فلسفي و همچنين آشنايي با كلام جديدي مسيحيت و يافته‌هاي نوين علوم از جمله عوامل مهمي هستند كه آگاهي و نگرش انديشمندان مسلمان را دگرگون كردند و تفسير آنها را از قرآن دستخوش تغيير ساختند و زمينه شكل‌گيري سبكهاي مختلف تفسيري ابداع شده و مفاهيم و مباحث قديم از منظر جديد، دگرباره مطرح شد و مباحث نوين بويژه مباحث اجتماعي ، سياسي و علمي به تفسير راه يافت كه اين همه را مي‌توان نتيجه اهيمت يافتن عقل و يافته‌هاي آن دانست. مروري بر تفسير برجسته‌ترين مفسران اين دوره، علامه طباطبائي در الميزان،عبده و رشيدرضا در المنار، طنطاوي در الجواهر و سيد قطب در في ظلال در زمينه دو موضوع قرآني ـ آياتي كه از طبيعت سخن مي‌گويند و آياتي كه دربرگيرنده امور غيبي جن، ملائكه، معجزات، امور خارق‌العاده ،عذابهاي الهي هستند ـ بخوبي ما را به جايگاه عقل و يافته‌هاي آن در تفسير آن دوره رهنمون مي‌سازد و به ما مي‌نماياند كه تا چه اندازه بهره‌بردن از دانش جديد و اتكا به مباني و اصول عقلي مي‌تواند ما را در درك كلام خداوند مدد رساند.
عنوان :
عدل از ديدگاه آيات و روايات وفقه
نويسنده :
عبدالمحمد رستاد
سال :
1373
استاد :
عباسعلي دادخواه
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد اراك
موضوع :
در آيات قرآن و روايات معصومين و علم فقه از عدالت سخن رفته است . اصطلاح عدالت تدر فقه به مفهوم ملكه‌اي اخلاقي است كه با ارتكاب گناه كبيره و اصرار بر گناه صغيره زايل مي‌گردد. مباحث اين پاياننامه كه در همين زمينه است عبارتند از : اهميت عدل از نظر آيات و روايات، نظرات فقهاي شيعه درباره عدل از نظر آيات و روايات، نظرات فقهاي شيعه درباره عدل، گناهان كبيره نظير يأس، قتل نفس، قذف، فرار از ميدان جنگ، زنا و خيانت.
عنوان :
عبادت و عابدان در قرآن
نويسنده :
محمد حسن مكارم
سال :
1373
استاد :
محمد مهدي جعفري
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
در پاياننامه موضوع عبادت و عابدان به دو روش واژه‌اي و مفهومي در آيات قرآن بررسي شده است . در تبييين اين مباحث از كتب تفسير و حديث بويژه نهج‌البلاغه و برخي از كتب ادعيه استفاده شده است.
عنوان :
صبر و صلوة از ديدگاه آيات و روايات
نويسنده :
محمد قاسمي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
مباحث اين پژوهش بدين قرار است: معناي صبر و صلوة، مراتب و منزلت صبر و صلوة، انواع صبر و صلوة شامل صبر جميل، صبر بر مصيبت و صبر بر طاعت، امر به صبر و صلوة،صبر و صلوة در اديان گذشته، آثار گوناگون صبر و سلوة مثل آثار معنوي، اخلاقي و تربيتي، اجتماعي و سياسي، شناختي،جهادي و اخروي، عواقب ناشكيبايي، سهل‌انگاري در نماز و ترك نماز.
عنوان :
صبر از ديدگاه قرآن و روايات
نويسنده :
صديقه عمادي استرآبادي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
موضوعات اين تحقيق بدين قرار است: معناي صبر در لغت و اصطلاح، تعاريف صبر از نظر علماي اسلام و ديگران، مفاهيم صبر مستفاد از آيات و روايات، دامنه صبر به لحاظ انواع ومراتب ، اهميت صبر، ضرورت صبر، امر به صبر، رابطه صبر با موضوعات ديگر نظير حق، عمل، صلوة، استقامت، امر به معروف و نهي از منكر، جهد، رياضت و رحمت، عوارض و علل بي‌صبري، رابطه صبر با مفاهيم اخلاقي مثل ايمان، تقوا، يقين، شكر، علم و توكل، آثار صبر مانند ايجاد آرامش، نشانه و پاداش و مصاديق صابران، قهرمانان صبر در اسلام اعم از زنان و مردان.
عنوان :
شيوه‌هاي بيان علمي در آيات قرآن كريم
نويسنده :
سيد حميد حسيني
سال :
1373
استاد :
يدالله نصيريان
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد كرج
موضوع :
در اين پاياننامه آيات علمي قرآن گردآوري و در چهار فصل با عناوين ذيل تبيين و تفسير شده‌اند. فصل اول به زمينه‌هاي مباحث علمي در قرآن اختصاص دارد و در آن پيشينه پرداختن به آيات علمي قرآن گزارش شده است . فصل دوم درباره كيهان‌شناسي است و در آن از آيات مربوطه به اوضاع افلاك، گردش ستارگان و خورشيد و ماه و پيدايش شب و روز بحث شده است . فصل سوم با عنوان پديده‌هاي ارضي به بررسي زمين و موجودات آن نظير كوهها، گياهان، حيوانات و آدميان در آيات قرآن پرداخته شده است فصل چهارم در مورد پديده‌هاي جوي است و در آن ابرها، بادها، رعد و برق و باران و تگرگ در آيات قرآن بررسي شده‌اند.
عنوان :
شناخت وحي و انواع آن و انحاء وحي رسالي
نويسنده :
پرويز رستگار جزئي
سال :
1373
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پاياننامه عبارتند از: معناي لغوي وحي، معناي وحي در قرآن،وحي در علم كلام، سابقه وحي در اديان الهي، وحي از نظر فلاسفه اروپا، تفاوت وحي با الهام و حديث قدسي، آغاز وحي به پيامبر اسلام(ص)،انواع وحي به آن حضرت، پاسخ به شبهات مطرح شده درباره وحي.
عنوان :
شناخت مكاتب و روشهاي تفسيري
نويسنده :
سيد علي محمد رفيعي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پاياننامه نخست از اقسام ترجمه و پيوند آن با تفسير بحث به ميان آمده است؛ سپس روشهاي تفسيري سه مكتب تفسيري عقلي ـ يعني تفسير به رأي،تفسير فلسفي ـ معرفي و نقد شده‌اند.
عنوان :
شكر و كفر در قرآن
نويسنده :
قاسم علي شيرازي
سال :
1373
استاد :
شاهرخ محمد بيگي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
در اين پاياننامه كه به شيوه واژه‌اي تهيه و تدوين شده‌است دو كلمه شكر و كفر در آيات قرآن كريم بررسي شده‌اند مباحث اين پژوهش عبارتند از: معناي لغوي و اصطلاحي شكر و كفر، رابطه شكر با فزوني نعمت، مقام شاكرين، درجات كفر و كافر،اوصاف كافران در قران.
عنوان :
شفاعت از نظر قرآن و حديث
نويسنده :
فيروزه كريمي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران شمال
موضوع :
مباحث پانزده‌گانه اين پاياننامه عبارتند از : حقيقت شفاعت و معناي لغوي و اصطلاحي آن، بررسي آيات مربوط به شفاعت، خصوصيات شفاعت‌هاي حق و شفاعت‌هاي باطل، شفاعت تكويني و تشريعي، شرايط شفاعت، شافعان مثل فرشتگان و انبياء و ائمه(ع)، حدود شفاعت، شافعان مثل فرشتگان و انبياء و ائمه (ع)، حدود شفاعت، ادله اثبات شفاعت، آثار تربيتي شفاعت در دنيا و آثار معنوي آن در آخرت، شفاعت از ديدگاه ساير اديان و مذاهب، شبهات منكران شفاعت و پاسخ آنها، توسل از ديدگاه قرآن و سنت و سيره صحابه ، زيارت قبور مطهر پيامبر(ص) و امامان (ع) و اشعاري درباره شفاعت.
عنوان :
شروط و ظوابط تفسير قرآن كريم
نويسنده :
كامران ايزدي مباركه
سال :
1373
استاد :
سيد مرتضي آيت الله زاده شيرازي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
از اهداف مهم اين پاياننامه ارائه ملاكها و ضوابطي است كه بتوان تفاسير صحيح و مقبول را از تفاسير باطل و مردود در حد ميسور جدا ساخت . هدف مهم ديگر دستيابي به اصول و روشهايي است كه مفسر را به فهم هر چه بهتر آيات قرآن وپرده‌برداري از رموز و اسرار معاني ژرف آن ياري دهد تا در سايه بكارگيري اين دانشها و روشها به برداشتهاي نوين كه در عين حال مصداق تفسير به رأي باطل نيست دست يابد . در بخش اول مباحث مقدماتي، و در بخش دوم شروط مفسير علوم مقدماتي تفسير، و در بخش سوم ضوابط و روشهاي تفسيري و نقد و بررسي هر يك آمده است . در فصل اخير از اين بخش روش تفسير اجتهادي يعني شيوه مختار و برگزيده نگارنده معرفي گرديده است.
عنوان :
شرك در قرآن
نويسنده :
اسدالله جمشيدي
سال :
1373
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
بنياد فرهنگي باقر العلوم
موضوع :
اين پاياننامه شامل چهار فصل است: فصل اول درباره حقيقت شرك و مباني آن چون اصالت ماده، تعدد مدبران ،بي‌هدف بودن آفرينش، انكار معاد و انكار نبوت است. فصل دوم در خصوص اقسام و مراتب شرك است. ذاتي ، صفاتي،افعالي، عبادي از اقسام شرك، و جلي و خفي از مراتب شرك دانسته شده‌اند . فصل سوم تحت عنوان شرك در تاريخ است و در آن چگونگي شرك مشركان معاصر بعثت با توجه به آيات توضيح داده شده است. فصل چهارم در مورد عوامل شرك و موانع توحيد است . اين عوامل به دو دسته تقسيم شده‌اند . عوامل دروني مثل پيروي از خواهشهاي نفساني، فقدان روحيه تحقيق و وجود عقايد گذشته و عوامل بروني مانند تقليد، حاكمان ناصالح و .......
عنوان :
سيماي مسيح از ديدگاه انجيل و قرآن
نويسنده :
ابراهيم صديقي
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
در اين پژوهش ثابت شده است كه عقيده مسيحيت پيرامون الوهيت عيسي و مصلوب شدن وي با تعاليم خود انجيل منافات دارد.قرآن نيز آن حضرت را به عنوان پيامبر خدا معرفي و مقتول واقع شدن او را انكار مي‌كند.
عنوان :
سيماي مريم در اسلام و مسيحيت
نويسنده :
شهرزاد هوشمند زاده
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
در اين پژوهش ثابت شده است كه عقيده مسيحيت پيرامون الوهيت عيسي و مصلوب شدن وي با تعاليم خود انجيل منافات دارد.قرآن نيز آن حضرت را به عنوان پيامبر خدا معرفي و مقتول واقع شدن او را انكار مي‌كند.
عنوان :
سيماي قيامت در قرآن
نويسنده :
سيد علي طاهري
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
مباحث اين پاياننامه عبارتند از: ريشه محبت در انسان، ارتباط محتب با دين، رابطه محبت و عشق و علاقه، ارتباط محبت با دين، رابطه محبت و عشق و علاقه، ارتباط عقل و عشق، حب و مشتقات آن در قرآن، ملاكهاي محبوبيت، سيماي شخصيت‌هاي محبوب قرآن و مقايسه آن با عهدين.
عنوان :
سيماي قرآن در نهج‌البلاغه
نويسنده :
اله مقيم‌خان
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
زاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پاياننامه به بررسي سيماي قرآن در نهج‌البلاغه مي‌پردازد و اين مباحث در آن مطرح شده است : آشنايي با نهج‌البلاغه، قرآن از ديدگاه نهج‌البلاغه، آيات قرآن در نهج‌البلاغه ، پاره‌اي از علوم قرآني در نهج‌البلاغه ، بلاغت در نهج‌البلاغه، علوم موجود در نهج‌البلاغه ، و فرهنگ قرآني در نهج‌البلاغه .
عنوان :
سيماي حضرت مريم در ايينه قرآن و منابع معتبر مسيحي و يهودي
نويسنده :
صديقه نبوي‌زاده
سال :
1373
استاد :
محمود طاووسي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
در اين پاياننامه حضرت مريم(ع) در آيات قرآن و تورات و انجيل مورد تحقيق قرار گرفته و حاوي مطالبي چون عفت، پاكدامني ، كمال و تقرب او به پروردگار ، نيز صبر و تواضع و ساير فضائل اخلاقي آن حضرت است.
عنوان :
سيري در روش كلامي تفسير تبيان
نويسنده :
حسن زارع حقيقي
سال :
1373
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد فسا
موضوع :
تفسير تبيان به تصريح مؤلف آن، شيخ طوسي جامع انواع علوم قرآن است. يكي از انواع علوم قرآن كه در اين تفسير مورد بحث قرار گرفته، پاسخ به شبهات كلامي مخالفان شيعه است كه احياناً ذيل برخي از آيات اعتقادي مطرح مي‌گردد. نويسنده در اين پاياننامه روش بحث كلامي شيخ طوسي را در تفسير تبيان بررسي كرده است .
عنوان :
سيري در تدوين كتب اعجاز قرآن از آغاز تا عصر حاضر (كتابشناسي اعجاز قرآن)
نويسنده :
محمدعلي رضايي كرماني
سال :
1373
استاد :
سيد ابوالفضل ميرمحمدي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
اين پاياننامه كه به كتابشناسي اعجاز قرآن اختصاص دارد، به معرفي دانشمندان اسلامي و تأليفات مستقل آنان درباره اعجاز قرآن از قرن سوم تا نيمه دوم قرن چهاردهم هجري به ترتيب تاريخي پرداخته و به طور اجمالي بيش از 260 كتاب درباره اعجاز قرآن معرفي كرده است .
عنوان :
سوگند در قرآن
نويسنده :
غلامحسين مجذوبي
سال :
1373
استاد :
يدالله نصيريان
دانشگاه :
آزاد اسلامي كرج
موضوع :
مباحث اين پاياننامه عبارتند از : معناي لغوي سوگند در ادبيات فارسي و عربي، تاريخچه و فلسفه سوگند،اركان سوگند ـ يعني مُقسِم، مُقسَم به و مُقسَم عليه ـ ،نكته‌هاي تربيتي و اخلاقي سوگندهاي قرآن، ويژگيهاي مُقسَم به و مُقسَم عليه و ارتباط اين دو با يكديگر، تفاوت عهد و توسل و سوگند، انگيزه‌هاي قسم در قرآن و جايگاه سوگند در داوري در اسلام و ملل گذشته .
عنوان :
سعادت و شقاوت از ديدگاه اسلام (فلسفه و كلام و قرآن و حديث)
نويسنده :
سيد محسن سادات كيائي
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پاياننامه كه در چهار بخش تدوين شده عبارتند از : سعاد و شقاوت از ديدگاه فلاسفه غرب، سعادت و شقاوت از ديدگاه فلسفه و كلام اسلامي، سعاد و شقاوت در اسلام، سعادت و شقاوت ذاتي يا اكتسابي. در بخش اخير پاياننامه موضوعات احتيار انسان در قرآن، احاديث در مورد اراده انسان و احاديث ظاهر در سعادت وشقاوت ذاتي مورد بحث واقع شده‌اند.
عنوان :
سبك شناسي ترجمه تفسير طبري
نويسنده :
علي محمد رضائي جواهري
سال :
1373
استاد :
كامل‌نژاد
دانشگاه :
آزاد اسلامي اراك
موضوع :
در اين پاياننامه جلد اول ترجمه تفسير طبري از لحاظ دستور زبان و نوع واژگان بر اساس شيوه ملك الشعراء بهار در كتاب سبك شناسي بررسي شده است .
عنوان :
زنان اسوه در قرآن
نويسنده :
زهرا اسلامي فرد
سال :
1373
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پژوهش زنان نمونه از ديدگاه قرآن مورد بررسي قرار گرفته است . ابتدا موقعيت زنان در تاريخ كشورهاي متمدن شرق و غرب جهان و شبه جزيره عربستان قبل از اسلام، تاريخ حقوق زن در قرون وسطي و قرون اخير در اروپا، جايگاه زن در اديان زردشت، زنان اسوه در قرآن و صفات برجسته هر يك از آنان آورده شده است .
