غروب عاشوراء.....

چرا امام حسین علیه السلام علی اصغر علیه السلام را بر سر دست گرفت

 سؤال : ابتدا این سؤال به ذهن هر انسانی ــ اگر چه غیر مسلمان ــ خطور می کند که مگر امام حسین علیه السلام نمی دانست دشمن ، علی اصغرش را شهید می کند ! چرا او را در جلو دشمن روی دست خود گرفت؟ اگر برای طلب آب بوده ،چرا خود به تنهائی جلو نرفت و تقاضای آب نکرد؟ آیا بردن طفل شش ماهه در تیر رس دشمن نوعی بی احتیاطی نظامی محسوب نمی شود؟

* جواب *: 1- رفتار افراد در موقعیت های متفاوت جنبه های مختلفی پیدا می کند. امام معصوم علیه السلام قرآن ناطق است همان گونه که قرآن دارای آیات محکم و متشابه است  رفتار ائمه علیهم السلام  هم دارای محکم و متشابه است . بلند کردن علی اصغر علیه السلام بر روی دست آن هم جلو دشمن از متشابهات رفتار و افعال امام حسین علیه السلام است که باید با توجه به افعال محکم حضرت معنا شود.همان گونه که آیات متشابه قرآن با عنایت و توجه به آیات محکم قرآن تفسیر می شود.

2- لشکر دشمن همان گونه که خود حضرت فرموده بود تنها با خود حضرت کار داشتند و می خواستند ایشان را زنده دستگیر کرده و از او بیعت بگیرند چرا که زنده حضرت با توجه به موقعیت خاص و تأثیر گذار ایشان بیشتر برای دشمنان منفعت داشت تا کشته آن حضرت. دلیل بر این مطلب آن است که هر کدام از یاران حضرت به شهادت می رسید و حضرت به بالین او می رفتند در همان لحظه ای که امام مشغول حمل و یا وداع با او بود بهترین موقعیت نظامی می توانست باشد برای هدف قرار دادن امام توسط دشمن و خود دشمن هم از این نکته غافل نبود. اما آنها هم چنان امیدوار بودند که با کم شدن یاران حضرت، او تسلیم خواهد شد. وقتی حضرت علی اکبر و اباالفضل العباس علیهما السلام را به شهادت رساندند باز هم منتظر تسلیم شدن آن حضرت بودند و از  موقعیت تیرباران کردن حضرت آن هم توسط  چندین هزار نفر تیرانداز استفاده نکردند. تا این که حضرت علی اصغر علیه السلام را برای سیراب کردن جلو دشمن گرفت . دشمن به تصور این که امام حسین علیه السلام با واسطه قرار دادن این طفل می خواهد درخواست توقف جنگ را بکند آرام گرفته بودند ولی وقتی دیدند صحبتی از تسلیم نیست آن کودک معصوم شش ماهه را هم هدف قرار دادند تا بلکه امام زمین گیر شود. وقتی از هر جهت مطمئن شدند حضرت هرگز تسلیم نمی شود حمله نهائی را به خود حضرت کردند و او را با لب تشنه به شهادت رساندند. 3- با وجود بغض شدیدی که دشمن نسبت به حضرت داشت ، می خواست آن جناب را زجر کش کند. از این جهت یاران او را قبل از خود حضرت به شهادت رساندند.

 4- افراد مناطق مختلف برای ارتباط برقرار کردن و رساندن مطلب به یکدیگر روش های مختلفی دارند. مثلاً در دنیای امروز می بینیم که برای ابراز همبستگی و یا اعتراض به حکومت ها در برخی کشورها اقدام به تشکیل زنجیره انسانی می کنند و با این کار پیام خود را که قابل فهم برای همه انسان هاست به دیگران منتقل می کنند. بلند کردن علی اصغر علیه السلام بر روی دست تشکیل زنجیره انسانی بود که در کربلا تشکیل شد تا پیامی باشد برای انسان های آزاده سراسر جهان اگر چه مسلمان نباشند. چنان که پیام آن به همه انسان ها رسید که موارد زیر نمونه ای از آن است.1- گیبون (مورخ انگلیسى) : با آن که مدتى از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نیستیم،اما سختی ها و مشکلاتى که حضرت حسین« علیه السلام » تحمل نموده، احساسات سنگین دل‏ترین خواننده را بر می ‏انگیزد، چندان که یک نوع عطوفت و مهربانى نسبت به آن حضرت در خود می یابد.

2- توماس ماساریک : گر چه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح مردم را متأثر می سازند، ولى آن شور و هیجانى که در پیروان حسین یافت می شود در پیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابر مصائب حسین مانند پر کاهى است در مقابل یک کوه عظیم پیکر.

3- توماس کارلایل(فیلسوف و مورخ انگلیسى) : بهترین درسى که از تراژدى کربلا می گیریم، این است که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند؛آنان با عمل خود روشن کردند که تفوق عددى در جایى که حق با باطل روبرو می شود اهمیت ‏ندارد و پیروزى حسین با وجود اقلیتى که داشت، باعث شگفتى من است.

قابل ذکر است که   جریان شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام در  برخی منابع معتبر به این صورت  آمده است که حضرت فرمودند: پسرم علی اصغر را که کودک است به من بدهید تا با او وداع کنم که  دشمنان  او را  شهید کردند   

Behroozraha

به یاد لب تشنه پدر آب نخورد!
عصر عاشورا که دشمنان براى غارت به خیمه ها ریختند، در درون خیمه ها مجموعا ۲۳ کودک از اهل بیت علیه السلام را یافتند. به عمر سعد گزارش دادند که این ۲۳ کودک ، بر اثر شدت تشنگى در خطر مرگ هستند. عمر سعد اجازه داد به آنها آب بدهند. وقتى که نوبت به حضرت رقیه علیه السلام رسید آن حضرت ظرف آب را گرفت و دوان دوان به سوى قتلگاه حرکت کرد.
یکى از سپاهیان دشمن پرسید: کجا مى روى ؟ حضرت رقیه علیه السلام فرمود: (سلام الله علیها) بابایم تشنه بود. مى خواهم او را پیدا کنم و برایش آب ببرم (سلام الله علیها)
او گفت : آب را خودت بخور. پدرت را با لب تشنه شهید کردند!
حضرت رقیه علیها السلام در حالی که گریه مى کرد، فرمود: پس من هم آب نمى آشامم
نیز در کتاب مفاتیح الغیب ابن جوزى آمده است که ، صالح بن عبدالله مى گوید: موقعى که خیمه ها را آتش زدند و اهل بیت علیهم السلام رو به فرار نهادند، دخترى کوچک به نظرم آمد که گوشه جامه اش آتش گرفته ، سراسیمه مى گریست و به اطراف مى دوید و اشک مى ریخت . مرا به حالت او رحم آمد. به نزد او تاختم تا آتش جامه اش را فرو نشانم . همین که صداى سم اسب مرا شنید اضطرابش بیشتر شد. گفتم : اى دختر، قصد آزارت ندارم . بناچار با ترس ایستاد. از اسب پیاده شدم و آتش جامه اش را خاموش ‍ نمودم و او را دلدارى دادم . یکمرتبه فرمود: اى مرد، لبهایم از شدت عطش ‍ کبود شده ، یک جرعه آب به من بده . از شنیدن این کلام رقتى تمام به من دست داده ظرفى پر از آب به او دادم . آب را گرفت و آهى کشید و آهسته رو به راه نهاد. پرسیدم : عزم کجا دارى ؟ فرمود: خواهر کوچکترى دارم که از من تشنه تر است . گفتم مترس ، زمان منع آب گذشت ، شما بنوشید گفت : اى مرد سوالى دارم ، بابایم حسین علیه السلام تشنه بود ، آیا آبش دادند یا نه ! گفتم : اى دختر نه والله ، تا دم آخر مى فرمود: (اسقونى شربه من الماء) مى فرمود: یک شربت آب به من بدهید، ولى کسى او را آبش نداد بلکه جوابش را هم ندادند.
وقتى که آن دختر این سخن را از من شنید، آب را نیاشامید، بعضى از بزرگان مى گویند اسم او حضرت رقیه خاتون علیه السلام بوده است . (حضرت رقیه علیها السلام شیخ على فلسفى ص ۱۳)

  behroozraha

العطش العطش ، فان الظما قدا احرقنى بابا بسیار تشنه ام ، شدت تشنگى جگرم را آتش زده است . امام حسین علیه السلام به او فرمود : کنار خیمه بنشین تا براى تو آب بیاورم آنگاه امام حسین علیه السلام برخاست تا به سوى میدان برود، باز هم رقیه دامن پدر را گرفت و با گریه گفت : یا ابه این تمضى عنا؟
بابا جان کجا مى روى ؟ چرا از ما بریده اى ؟ امام علیه السلام یک بار دیگر او را در آغوش گرفت و آرام کرد و سپس با دلى پر خون از او جدا شد . (وقایع عاشورا سید محمد تقى مقدم ص ۴۵۵ و حضرت رقیه علیه السلام تالیف شیخ على فلسفى ص ۵۵۰)
آخرین دیدار امام حسین علیه السلام با حضرت رقیه علیه السلام
وداع امام حسین علیه السلام در روز عاشورا با اهل بیت علیهم السلام صحنه اى بسیار جانسوز بود، ولى آخرین صحنه دلخراش و جگر سوز، وداع ایشان با دخترى سه ساله بود که ذیلا مى خوانید:
هلال بن نافع ، که از سربازان دشمن بود، مى گوید: من پیشاپیش صف ایستاده بودم . دیدم امام حسین علیه السلام ، پس از وداع با اهل بیت خود، به سوى میدان مى آید در این هنگام ناگاه چشمم به دخترکى افتاد که از خیمه بیرون آمد و با گامهاى لرزان ، دوان دوان به دنبال امام حسین علیه السلام شتافت و خود را به آن حضرت رسانید. آنگاه دامن آن حضرت را گرفت و صدا زد:
یا ابه ! انظر الى فانى عطشان .
بابا جان ، به من بنگر، من تشنه ام
شنیدن این سخن کوتاه ولى جگر سوز از زبان کودکى تشنه کام ، مثل آن بود که بر زخمهاى دل داغدار امام حسین علیه السلام نمک پاشیده باشند. سخن او آنچنان امام حسین علیه السلام را منقلب ساخت که بى اختیار اشک از دیدگانش جارى شد. با چشمى اشکبار به آن دختر فرمود:
الله یسقیک فانه وکیلى . دخترم ، مى دانم تشنه هستى خدا ترا سیراب مى کند، زیرا او وکیل و پناهگاه من است .
هلال مى گوید: پرسیدم این دخترک که بود و چه نسبتى با امام حسین علیه السلام داشت ؟
به من پاسخ دادند: او رقیه علیها السلام دختر سه ساله امام حسین علیه السلام است . (سرگذشت جانسوز حضرت رقیه علیها السلام ص ۲۲ به نقل از الوقایع و الحوادث محمد باقر ملبوبى ج ۳ ص ۱۹۲)

behroozraha

 جراحتهای بدن مطهر امام حسین علیه السلام

 امام حسین علیه السلام بعد از ظهر عاشورا پس از آخرین وداع با اهل بیت خود و توصیه به صبر و شکیبایی بر صف لشگر دشمن تاخت و با لب تشنه و بدن خسته از کشته پشته می‌ساخت.
لشگریان دشمن از هر طرف او را تیر باران می‌کردند و از کثرت تیرهایی که بر چشمه‌های زره او نشست، سینه مبارکش چون پشت خارپشت شد. بنا بر روایتی از حضرت باقر علیه السلام - که خود در کربلا حضور داشت - بیش از سیصد و بیست جراحت بر بدن مبارک امام حسین علیه السلام وارد شد.

امام علیه السلام بر اثر جراحت‌های زیاد و تشنگی فراوان و ضعف و خستگی، توقف کرد تا لحظاتی استراحت کند. ناگهان یکی از سپاهیان دشمن، سنگی به سویش پرتاب کرد. آن سنگ به پیشانی امام اصابت کرد و خون بر صورت مبارکش جاری شد.

امام لباس خود را بالا زد تا چشم خود را از خون پاک کند که ناگاه تیری سه شعبه و زهرآلود، بر سینه‌اش نشست. در آن حال فرمود:« بسم الله و بالله و علی ملةِ رسول الله صلی الله علیه و آله» و آن گاه سر به آسمان بلند کرد و گفت:« ای خداوند من! تو می دانی که این گروه مردی را می کشتند که تنها پسر پیغمبر در روی زمین است.»
سپس دست برد و آن تیر را از پشت بیرون کشید و خون فواره زد.
آن گاه دست به زیر آن زخم گرفت و وقتی پر از خون شد، به آسمان پاشید و قطره‌ای از آن به زمین بازنگشت. دوباره دستش را از خون پر کرد و به سر و روی محاسن خود مالید و فرمود:« به همین صورت با جدم رسول خدا دیدار خواهم کرد و نام کشتگان خود را به او خواهم گفت.»

behroozraha

یادآوری ابوثمامه صائدی برای نماز و شهادت حبیب بن مظاهر

ابوثمامه صیداوی كه نام شریفش عمروبن عبدالله است چون دید وقت زوال است به خدمت امام علیه السلام شتافت و عرض كرد یا ابا عبدالله جان من فدای تو باد همانا می‌بینم كه این لشكر به مقاتلت تو نزدیك گشته‌اند ولكن سوگند با خدای كه تو كشته نشوی تا من در خدمت تو كشته شوم و به خون خویش غلطان باشم و دوست دارم كه این نماز ظهر را با تو بگذارم آنگاه خدای خویش را ملاقات كنم، حضرت سر به سوی آسمان برداشت پس فرمود یاد كردی نماز را خدا ترا از نمازگزاران و ذاكرین قرار دهد، بلی اینك اول وقت آنست، پس فرمود از این قوم بخواهید تا دست از جنگ بردارند تا ما نماز گذاریم. حصین بن تمیم چون این بشنید فریاد برداشت كه نماز شما مقبول درگاه الله نیست، حبیب بن مظاهر فرمود ای حمار غدار نماز پسر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم قبول نمی‌شود و از تو قبول خواهد شد؟!!

حصین بر حبیب حمله كرد حبیب نیز مانند شیر بر او تاخت و شمشیر بر او فرود آورد و بر صورت اسب او واقع شد حصین از روی اسب بر زمین افتاد پس اصحاب آن ملعون جلدی كردند و او را از چنگ حبیب ربودند پس حبیب رجز خواند و فرمود:

یا شَرَّ قَوْمٍ حَسَباً وَ اَدّاً

و نیز می‌فرمود:

بالجمله قتال سختی نمود تا آنكه به روایتی شصت و دو تن را به خاك هلاك انداخت، پس مردی از بنی تمیم كه او را بدیل بن صریم می گفتند بر آن جناب حمله كرد و شمشیر بر سر مباركش زد و شخصی دیگر از بنی تمیم نیز بر آن بزرگوار زد كه او را بر زمین افكند حبیب خواست تا برخیزد كه حصین بن تمیم شمشیر بر سر او زد كه او را از كار انداخت پس آن مرد تمیمی فرود‌آمد و سر مباركش را از تن جدا كرد، حصین گفت كه من شریك توام در قتل او سر را به من بده تا به گردن اسب خود آویزم و جولان دهم تا مردم بدانند كه من در قتل او شركت كرده‌ام آنگاه بگیر آنرا و ببر به نزد عبیدالله بن زیاد برای اخذ جایزه، پس سر حبیب را گرفت و به گردن اسب خویش آویخت و در لشكر جولانی داد و به او رد كرد. 

behroozraha

 نماز ظهر عاشورا و چگونگی شهادت حبیب

 یا حبیب، خدا برکتت داد. چه برگزیده مردی بودی. یک شب ختم قرآن می کردی.

ابوثمامه ساعدی گفت:" یا اباعبدالله جانم فدای تو باد! این مردم را دیدم که با تو نزدیک شدند و تو کشته نشوی تا من پیش تو کشته شوم. دوست دارم این نماز پیشین -که وقت آن نزدیک است- گزارده به لقای پروردگار رسم."
حسین (ع) سر برداشت و گفت:"نماز را به یاد آوردی خدا تو را از نمازگزاران و ذاکران محسوب گرداند.آری، اینک اول وقت نماز است." آنگاه گفت "از این مردم بخواهید دست از ما بدارند تا نماز گزاریم."
حصین بن تمیم گفت"نماز شما مقبول نیست."
حبیب بن مظاهر گفت"ای خر! گمان بری که نماز آل رسول الله مقبول نیست و نماز تو مقبول است؟"
حصین بر آنها تاخت و حبیب بن مظاهر به مقابلت او بیرون شد و روی اسب او را به شمشیر بزد و بخست و حصین را بر زمن انداخت. اصحاب او آمدند و او را رها کردند و حبیب این ابیات گفتن گرفت:
ای که بد گوهرترین و بی نیروترین مردمید،
اگر ما به شماره شما بودیم
یا نیمه ی شما بودیم
شما پشت می کردید و می گریختید.

و هم در آن روز این رجز می خواند

من حبیب ام و مظاهر پدرم.
سواری دلاورم چون جنگ شعله بکشد.
گر چه شما به شماره از ما بیش اید
و گر چه غرق ساز و سلاحید،
ما به پیمانی که بستیم پایدارتریم و از شما شکیبا تریم.
دلیلهای روشن داریم برای جنگ با شما
و تقوایی داریم که شما ندارید
شما در پیشگاه خدا عذری ندارید.

و نبردی سخت کرد و شصت و دو مرد را هلاک کرد.
مردی از بنی تمیم،از بنی عفقان، که او را بدیل ابن صریم می گفتند، بر پیکر او نیز فرو برد، حبیب بر زمین افتاد، خواست برخیزد، حصین ابن تمیم بر سر او باز شمشیری زد: بیفتاد و آن مرد تمیمی فرود آمد و سر او جدا کرد.
حسین(ع) را سخت دشوار آمد و دلش بشکست و گفت"از خدای چشم دارم بر خود و یاران خود که مرا حمایت کردند."
و گفت : یا حبیب، خدا برکتت داد. چه برگزیده مردی بودی. یک شب ختم قرآن می کردی."

برگرفته از کتاب "آه"
ویراسته یاسین حجازی

behroozraha