تبیان، دستیار زندگی

فطره طفلي كه از مادر يا دايه شير مي خورد بر كسي است كه مخارج مادر يادايه را مي دهد، ولي اگر مادر يا دايه مخارج خود را از مال طفل برمي دارد فطره طفل بر كسي واجب نيست .

انسان اگر چه مخارج عيالاتش را از مال حرام بدهد بايد فطره آنان را ازمال حلال بدهد.

اگر انسان كسي را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج او را بدهد آیت الله گلپایگانی: بايد فطره او را بدهد، ولي چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهدمثلا پولي براي مخارجش بدهد، واجب نيست فطره او را بدهد. درصورتي كه به شرط خود عمل كند و نان خور او حساب شود بايد فطره او را هم بدهد ولي چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد و مثلا پولي براي مخارجش بدهد،دادن فطره او واجب نيست .

اگر كسي بعد از غروب شب عيد فطر بميرد بايد فطره او و عيالاتش رااز مال او بدهند، ولي اگر پيش از غروب بميرد واجب نيست فطره او عيالاتش رااز مال او بدهند.

آیت الله گلپایگانی: احتياط واجب آن است كه زكات فطره را به فقراي شيعه اثني عشري بدهداگر چه در شهر ديگر باشند، و چون نقل اين زكات به شهر ديگر خلاف احتياط است ،اگر در شهر خودش فقير شيعه نباشد مال خود را به شهر ديگر ببرد و در آن جا به قصد زكات به شيعه بدهد. اگر زكات فطره را به يكي از هشت مصرفي كه سابقا براي زكات مال گفته شد برسانند كافي است ، ولي احتياط مستحب آن است كه فقط به فقراي شيعه بدهد.

اگر طفل شيعه اي فقير باشد، انسان مي تواند فطره را آیت الله گلپایگانی: با اذن ولي شرعي او به مصرف او برساند... به مصرف اوبرساند يا به واسطه دادن به ولي طفل ملك طفل نمايد.

فقيري كه فطره به او مي دهند لازم نيست عادل باشد، ولي احتياط واجب آن است كه به شراب خوار و كسي كه آیت الله گلپایگانی: آشكارا معصيت مي كند فطره ندهند. آشكارا معصيت كبيره مي كند فطره ندهند.

به كسي كه فطره را در معصيت مصرف مي كند، نبايد فطره بدهند.

آیت الله گلپایگانی: احتياط واجب آن است كه به يك فقير كمتر از يك صاع فطره ندهند،ولي اگر بيشتر بدهند اشكال ندارد. احتياط واجب آن است كه به يك فقير بيشتر از مخارج سالش و كمتراز يك صاع كه تقريبا سه كيلو است فطره ندهند.

اگر از جنسي كه قيمتش دو برابر قيمت معمولي آن است مثلا از گندمي كه قيمت آن دو برابر قيمت گندم معمولي است نصف صاع كه معناي آن در مسأله پيش گفته شد بدهد كافي نيست ، و اگر آن را به قصد قيمت فطره هم بدهد آیت الله گلپایگانی: اشكال دارد. كفايت نمي كند.

انسان نمي تواند نصف صاع را از يك جنس مثلا گندم و نصف ديگر آن را ازجنس ديگر مثلا جو بدهد، و اگر آن را به قصد قيمت فطره هم بدهد اشكال دارد، آیت الله گلپایگانی: پايان مسأله در رساله آيةالله گلپايگاني . بلكه كافي نيست .

مستحب است در دادن زكات فطره خويشان فقير خود را بر ديگران مقدم دارد و بعد همسايگان فقير را بعد اهل علم فقير را، ولي اگر ديگران از جهتي برتري داشته باشند مستحب است آنها را مقدم بدارد.