پنگوئن

یکی از حیواناتی که خیلی کم پیش میاد کسی دوستش نداشته باشه، پنگوئن هست. پرنده ای که توی ذهن خیلی از ماها موجود کوچک با رنگ های سیاه و سفیده. ولی در واقع پنگوئن ها می تونن در رنگ ها و اندازه های مختلفی باشن. این هفته سری می زنیم به زندگی این موجودات دوست داشتنی.

طبق تحقیقاتی که انجام شده، ۱۹ گونه پنگوئن در دنیا وجود داره که همه در قطب جنوب زندگی می کنن. پنگوئن ها رنگ های مختلفی دارن. بعضی با شاخک های کوتاه روی سرشون و چشم های قرمز و نوک نارنجی و بعضی با بال های آبی.

کوچک ترین گونه پنگوئن ها به پنگوئن کوچک  معروفه که نهایتا ۳۰ سانتیمتر قد می کشه و ۱٫۵ کیلو وزن داره. بزرگترین پنگوئن هم پنگوئن امپراطوری هست که تا ۱٫۲ متر می تونه قد داشته باشه و وزنش هم بین ۲۷ تا ۴۰ کیلوگرمه.

این پرنده ها فقط گوشت می خورن، رژیم غذایی پنگوئن ها از ماهی هاش کوچک و جانداری شبیه به شاه میگو هست که کریل نام داره..

گونه ای از این پرنده ها که پنگوئن های Adélie نام دارن (۲٫۳۷۰٫۰۰۰ جفت در قطب جنوب) می تونن سالانه ۱٫۵ میلیارد کیلوگرم  کریل و ۱۱۵میلیون کیلوگرم ماهی و ۳٫۵ میلیون کیلوگرم ماهی مرکب رو شکار کنند.

پنگوئن ها متناسب با گونه ای که دارن، بین ۳ تا ۸ سالگی به بلوغ می رسن و منتظر فصل جفت گیری می شن. در فصل جفت گیری، پنگوئن ها دسته هایی رو تشکیل می دن که کولونی نام دارند. این پرنده ها به راحتی جفت خودشون رو پیدا می کنن و در بسیاری از گونه ها، تا اخر عمر به جفتشون وابسته می شن و در کنار هم زندگی می کنن.

اگر تا به حال  تصاویری از بچه پنگوئن ها دیده باشید، حتما متوجه این شدید که وابستگی و توجه پنگوئن ها به بچه هاشون خیلی زیبا و عجیبه.

گوریل

وقتی حرف از قوی ترین حیوانات روی زمین می شه، همیشه اسم گوریل ها به میون میاد. گوریل ها که به گونه های مختلفی تقسیم میشن، یکی از قوی ترین حیوانات روی زمین هستند که از دیدن ماهیچه های روی بدنشون هم میشه این موضوع رو حدس زد. اطلاعات جالبی درباره این حیوون و شیوه ی زندگی اش وجود داره، که تا به حال نمیدونستیم و میتونه خیلی جالب باشه. به همین خاطر، این هفته سراغ معرفی گوریل های پرقدرت جنگل رفتیم تا بیشتر باهاشون شنا بشیم.

گوریل ها از اون دسته از حیوانات هستن که به شکل گله ای زندگی می کنن، و معمولا چیزی حدود ۵۰ گوریل میتونه توی هر گله وجود داشته باشه. نکته جالب درباره این گله ها اینه که برای هر بخش از روز برنامه ای برای کل گله ریخته شده که همه باید از اون پیروی کنند و کسی نباید خارج از این برنامه عمل کنه. مثلا همه با هم غذا می خورن، همه با هم ظهر ها می خوابن و با هم برای خواب شب آماده می شن.

گوریل ها می تونن به راحتی مثل انسانها روی ۲ پا راه برن. اما ظاهرا چهار دست و پا راه رفتن رو ترجیح میدن.

دست های گوریل ها از پاهاشون بلند تره، همین باعث می شه در حالی که به نظر میاد ایستادن، روی ۴ دست و پاشون راه برن.

وقتی گوریل های نر به ۱۲ سالگی می رسن، رنگ پشتشون کم کم به نقره ای تغییر می کنه که باعث می شه فکر کنید این ها گونه خاصی از گوریل ها هستن.

وقتی رئیس یک گله از گوریل ها کشته بشه، هر کدوم از اعضای گروه راه خودشون رو میرن، تا به گروه دیگه ای برسن و اونجا زندگیشون رو ادامه بدن.

هر گوریل، مثل انسان ها اثر انگشت خاص خودش رو داره.

گوریل ها همیشه در حال حرکت هستن و هیچ شبی رو در مکان تکراری نمیگذرونن.

گوریل ها هم مثل انسان ها باردار و دوره بارداری شون ۹ ماه طول می کشه و در هر بار، یک بچه به دنیا میارن.

بچه گوریل ها وقتی به دنیا میان، وزنی حدود ۱٫۸ کیلوگرم دارن و تا ۲ یا ۳ سالگیشون پشت مادرشون آویزون هستن تا زمانی که قدرت کافی برای راه رفتن رو پیدا کنن.

گوریل ها تخت هایی برای خودشون درست می کنن که به چادر(nest) معروفه. گوریل های جوان روی درخت و گوریل های پیر روی زمین چادرهاشون رو درست می کنن.

این حیوانات خیلی باهوش هستن. می تونن از ابزار های ساده استفاده کنن و زبان اشاره یاد بگیرن.

۹۸-۹۹% از DNA گوریل ها دقیقا شبیه انسان هاست و این بیشترین مقدار شباهت در همه حیوانات است.

شیر 

قلعه حیوانات دنیا پر از شگفتی ها و اتفاقات هیجان انگیزه که ما در درگیری های زندگی شهری مون، کمتر بهشون توجه می کنیم. دوست دارید بدونید توی گوشه ی دیگه ای از دنیا، توی جنگل ها و کوه و بیابون ها چه جور موجوداتی زندگی می کنن و چجوری صبحشون رو شب می کنن؟ این هفته میخوایم بریم سراغ شیر هایی که به سلطنت مشهورند، تا ببینیم چطوری زندگی می کنن و چه عادت هایی توی زندگیشون دارن.

بعد از ببر ها شیر ها بزرگترین حیوانات در خانواده گربه ها هستن که تا ۲۵۰ کیلوگرم می تونن بزرگ باشن.

شیر ها می تونن تا ۴ روز بدون نوشیدن آب به زندگی عادیشون ادامه بدن. و این توانایی رو دارن که بعد از خوردن غذا تا ۲۰ دقیقه آب مداوم، آب بخورن.

شیر ها می تونن تا ۸۰ کیلومتر در ساعت سرعت بگیرن و پرش هایی به طول ۱۱ متر انجام بدن که این یعنی بیشتر حیوانات در مقابل این سرعت تسلیم می شن .

شیر ماده بطور روزانه به ۵ کیلوگرم گوشت نیاز داره در حالی که شیر نر به ۷ کیلوگرم نیاز داره و همیشه شیر ماده وظیفه شکار رو به عهده داره و شیر نر بیشتر وقتش رو به دفاع از گله می گذرونه.

شیر ها در طبیعت بطور متوسط ۱۶ سال عمر می کنن، در صورتی که در پارک های حیات وحش و با مراقبت درست می تونن تا ۲۵ سال عمر کنن

شیر های سفید از خانواده شیر های آفریقایی هستن و خیلی کمیاب و با شکوه هستن و به دلیل تعداد بسیار کمشون، همه این شیر های وحشی رو در مناطق مورد مراقبت نگهداری می کنن.

صدای شیر رو می تونید از ۵ مایل دورتر بشنوید، این صدای بلند باعث می شه شیر ها در میان حیوانات دیگه هم قوی و ترسنام به نظر بیان.

شیر های در دسته های ۱۴ تا ۱۷ تایی زندگی می کنن که در هر دسته یک شیر به عنوان رئیس انتخاب می شه تا از بقیه مراقبت کنه . هر دسته حریم خودش رو داره و با قوانین و روتین های خودش زندگی می کنه .

شیر ها می تونن حیوانات خیلی بزرگتر از خودشون رو هم بکشن، صلاح شیرها فک بسیار قمیشونه که میتونه در یک لحظه گردن طعمه رو بشکنه .

فیل 

سر زدن به دنیای حیوانات و دونستن نکته های جالب درباره زندگی موجوداتی که در همین نزدیکی های ما، روی همین کره ی خاکی زندگی می کنن، به آدم حس خوبی میده. میخوایم بریم سراغ قلعه حیوانات و با یکی دیگه از حیوونهای این قلعه آشنا بشیم. این هفته، اطلاعاتی درباره فیل ها براتون جمع آوری کردیم.

فیل، یکی از اون حیواناتی هست که با دیدنش آدم به فکر فرو میره و با عظمت و زیبایی که داره به ما یادآوری می کنه که هنوز هم می شه زیبایی های بیشتری رو روی این گردالی پیدا کرد. فیل همون حیوون همیشه خوشحالیه که توی بچگی، اسمش رو جزو اولین کلمات انگلیسی بهمون یاد میدادن. حالا وقتشه کمی به این حییون غریب نزدیک تر بشیم و چیزهای بیشتری راجع بهش بدونیم.

توی دنیا ۲ گونه فیل وجود داره. فیل آسیایی و فیل آفریقایی، که فیل آفریقایی می تونه خیلی بزرگنر از فیل های آسیایی باشه. فیل آفریقایی پوست چروکیده تر، گوش های بزرگ تر و شونه های بلندتری داره. فیل آفریقایی از برگ درخت ها تغذیه می کنه، در صورتی که فیل آسیایی چمن های روی زمین رو برای غذا میخوره.

این کلیشه ی قدیمی که فیل ها از موش میترسن از کجا اومده؟ چیزی حدود سال ۷۷ میلادی، یک فیلسوف رومانی اعلام کرد که فیل از همه ی حیوانات، بیشتر از همه از موش متنفره. این باور دهان به دهان چرخیده و حتی ما هم که در قرن ۲۱ ام زندگی می کنیم حداقل یک بار این جمله رو شنیدیم. اما باید بدونید هیچ استنادی پشت این حرف وجود نداره و میتونه یه افسانه در نظر گرفته بشه.

در عوض میتونیم مطمندن باشیم که فیل ها از زنبور میترسن.زنبورهای آفریقایی میتونن با علامت دادن به هم به طور دسته جمعی به دشمن حمله کنند. فیل ها صدای این تجربه ی دردناک رو هیچوقت فراموش نمی کنند و به همین خاطر هر بار که این صدا رو دوباره بشنوند، شروع می کنن به دویدن!

فیل ها فقط ۲ یا ۳ ساعت در روز می خوابن و بقیه وقتشون رو در حرکت هستن و به دنبال غذا می گردن. اونها چمن، برگ و گیاهانی که پر آب هستند رو به عنوان غذای خودشون انتخاب می کنند. یک فیل بالغ روزانه به ۳۰۰ کیلوگرم غذا و ۱۶۰ لیتر آب نیاز داره.

فیل ها به نسبت بقیه ی حیوانات مغز بزرگی دارن و نشونه های زیادی برای هوش بالا و فهم این حیوانات وجود داره. فیل یه حیوون باهوش محسوب میشه و میتونه به احساساتی مثل غصه، ساختن موسیقی، هنر، بازی، استفاده از ابزار و خودآگاهی واکنش های خوبی نشون بده.

فیل ها در ساختار اجتماعی خاص خودشون زندگی می کنن، و جالبه بدونید شیوه زندگی فیل های ماده با فیل های نر خیلی فرق می کنه. فیل های ماده در گروه های خیلی نزدیک به هم که متشکل از همه ی فیل های ماده ی خانواده (مثل مادرها، خواهرها، خاله ها و دخترها میشه) زندگی می کنند. فیل های مرد اما عموما به تنهایی به این طرف و اون طرف میرن.

فیل بزرگترین حیوان زمینی دوران ماست، و بد نیست بدونیم که بزرگترین فیلی که تا به حال دیده شده یک فیل آفریقایی با ۱۰ تن وزن و ۴ متر ارتفاع بوده.

دلیل اینکه فیل ها روی خودشون خاک میریزن اینه که، اونها هم به نور خورشید حساس هستن و دچار سوختگی پوست می شن. خاک رو به عنوان محافظی در برابر نور خورشید روی خودشون می ریزن.

فیل های آفریقایی یکی از بهتری حس های بویایی در میان حیوانات رو دارن.

عاج های یک فیل آفریقایی می تونن تا ۲۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشن .

فیل ها می تونن تا ۷۰ سال عمر کنن. عکس زیر گرفته شده از چشم یک فیله. چشم خیلی کوچک به نسبت جثه ی خیلی بزرگ این حیوون واقعا شگفت انگیز نیست؟

دوران حاملگی فیل ها ۲ سال زول می کشه

ببر

قلعه حیوانات دنیا پر از شگفتی ها و اتفاقات هیجان انگیزه که ما در درگیری های زندگی شهری مون، کمتر بهشون توجه می کنیم. دوست دارید بدونید توی گوشه ی دیگه ای از دنیا، توی جنگل ها و کوه و بیابون ها چه جور موجوداتی زندگی می کنن و چجوری صبحشون رو شب می کنن؟ این هفته میخوایم بریم سراغ ببرهای وحشی تا ببینیم چطوری زندگی می کنن و چه عادت هایی توی زندگیشون دارن.

ببر ها بزگرترین عضو خانواده گربه هاست که برای قدرت و ابهتشون مشهور هستند. ببرها به عنوان یکی از خطرناک ترین حیوانات وحشی، این توانایی رو داره که طعمه هایی با اندازه دو برابر سایز خودش رو شکار کنه. جالب اینه که زندگی ببر به دندون های نیش اش بستگی داره، و اگه به هر دلیلی این دندون ها رو از دست بده، نمیتونه غذای خودش رو تامین کنه و به احتمال خیلی زیاد از گرسنگی می میره.

ببر ها گوشتخواران قهاری هستند که عموما بوفالو، خوک های وحشی، گوزن، و پستانداران دیگه رو برای غذا شکار می کنه. یه ببر میتونه ۲۱ کیلوگرم گوشت رو یه شبه بخوره، و به طور میانگین در طول سال ۳۱ بوفالو میخوره.

با اینکه ببرها موجودات پر سرعت و چابکی هستند، اما این توانایی رو ندارن که پا به پای گوزن ها و آهوها بدوند. به همین خاطر معمولا این حیوانات رو از پشت سر یا از کنار غافلگیر می کنند.

برخلاف بقیه ی گربه سانان، ببرها شناگرهای خوبی هستند و خیلی وقت ها برای خنک شدن و از دست دادن گرمایی که در طول روز به دست آوردن در دریاچه ها شنا می کنن. اونها میتونن تا ۶ کیلومتر شنا کنند.

اکثر ببرها چشم های زرد دارن، اما نژادی هم بینشون وجود داره که به خاطر تغییرات ژنتیکی، چشم های آبی و پوست سفید دارن. دسته ای از ببرها هم وجود دارن که چشم های صلیبی دارن.

باغ جهان نما

این باغ همچون سه باغ مشهور دیگر یعنی باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت در دوره آل مظفر و آل اینجو (قرن هشتم هجری قمری) یعنی قبل از یورش تیمور گورکانی به شیراز در نهایت آبادانی بودهاست. ابن عربشاه مورخ دوره تیموری در کتاب عجایب المقدور آن را زینت الدنیا نامیده است. باغ جهان نما در هنگام اقامت تیمور گورکانیدر شیراز، همچون سایر باغ های نامدار آن دوره مورد توجه وی واقع شده بطوریکه همانند آنرا در اطراف سمرقند که موطن او بوده احداث و آنرا جهان نما نامیده است.

این باغ در دوره صفویه نیز آباد و قابل اهمیت بوده است. شارون و تاورنیه جهانگردان فرانسوی که در دوره صفویه شیراز را دیده اند، خیابان زیبایی توصیف کرده اند که از تنگ الله اکبر تا بقعه میر علی بن حمزه که محل خیابان حافظ کنونی است ادامه داشته و در دو طرف آن باغهای زیبا و آبادی وجود داشته است.

این باغ کهنترین باغ شیراز است که از آب و رودخانه پرآوزاه رکنی مشروب میشده و در منطقه ویژه ای از شیراز (خیابان حافظ) و در میان آرامگاه حافظ، هفت تنان، دروازه قرآن، خواجوی کرمانی، بابا کوهی، باغ ملی، گهواره دید، کتابخانه ملی اسناد و... جای دارد.

کریم خان زند در سال ۱۱۸۵ هجری قمری این باغ را که در زمینهای مقابل جعفرآباد و مصلی قرار داشته حصار کشید و عمارت کوشک را در وسط آن ساخت و در اطراف عمارت خیابان کشیهای زیبا و درختکاری مفصلی بعمل اورد. طرح و اسلوب این باغ را کریمخان نظیر باغ نظر در داخل دارای چهار خیابان و اطراف چهار حوض دو بزرگ و دو کوچک ساختهاست. در ضلع جنوبی بقایای آبنمایی به چشم میخورد که فواره آن هنوز پابرجاست. این آبنما از جلوی ضلع جنوبی آغاز میشود و به حوضی در جلوی بنایی که در دوره قاجاریه و در انتهای ضلع جنوبی احداث گردیده منتهی میشود که اخیرا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفتهاست.

باغ جهان نما در سال ۱۳۸۳ توسط شهرداری شیراز و با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان فارس احیا و مورد بهره برداری قرار گرفت.

آرامگاه خواجوی کرمانی

آرامگاه خواجو در شمال شیراز، در دامنه کوه صبوی و در ابتدای جاده شیراز - اصفهان، در تنگ الله اکبر قرار گرفته است. قبر وی مشرف بر دروازه قرآن میباشد. آب چشمه معروف رکناباد نیز از کنار مقبره خواجو میگذرد.این آرامگاه در سال ۱۳۱۵ شمسی با اعتبارات اداره فرهنگ فارس ساخته شد.محل آرامگاه در محوطه ای بدون سقف قرار دارد. در وسط صفه آن سنگ قبری است که بالای آن محدب و دارای برآمدگی است. روی این سنگ کتیبهای که بیانگر قبر خواجو باشد وجود ندارد. فقط بالای سنگ عبارت: کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام به خط ثلث نوشته شده است. در بالا و پایین قبر نیز دو ستون سنگی کوتاه قرار دارد که طبق رسم آن زمان در بالا و پایین قبور عرفا و شعرا وجود داشته است. در سال ۱۳۳۷ شمسی اداره باستانشناسی فارس اقدام به ساخت یک اتاق در قسمت شمالی محوطه آرامگاه کرد. در پیشانی این اتاق دو غزل از غزلیات خواجو به خط نستعلیق بر روی کاشیهای آنجا نوشته شدهاست با این مطلع:

دوش میکردم سوال از جان که آن جانانه کو؟ گفت: بگذر زان بت پیمان شکن پیمانه کو؟ …

و دیگر به مطلع صبحدم دل را مقیم خلوت جان یافتم از نسیم صبح بوی زلف جانان یافتم …

که هم اینک این اتاق تبدیل به فرهنگسرای خواجو گردیده است. کمی بالاتر از مقبره خواجو ۳ غار به چشم میخورد. یکی از آنها غاری است که محل عبادت و ریاضت زهاد و مشایخ بوده و خواجو نیز مدتی در آن جا به عبادت مشغول بوده است. غار دیگر که در دهانه آن طاقی ضربی از نوع طاق کجاوهای از سنگ و آجر زده شده محل قبر خواجه عمادالدین محمود، وزیر معروف شاه شیخ ابو اسحاق اینجو است. در کنار این غار نقش برجسته ای از جنگ رستم و شیر دیده میشود که به دستور حسینعلی میرزا فرمانفرمای فارس در سال ۱۲۱۸ ه.ق ساخته شده است. در کنار آن نیز نقش برجسته ناتمامی از فتحعلی شاه قاجار و دو تن از پسرانش به چشم میخورد. در دو طرف این نقش برجسته دو نیم ستون به سبک ستونهای دوره زندیه در درون کوه کار شده است.در سال ۱۳۷۰ به همت دانشکده ادبیات دانشگاه کرمان، کنگره بزرگداشت خواجو در کرمان برگزار شد و مراسم اختتامیه این کنگره در شیراز انجام شد. با همین انگیزه به همت شهرداری شیراز و استانداری فارس، آرامگاه خواجو مرمت و بازسازی شده که شامل بازسازی کف و بدنه و ایجاد یک سری دیواره های عمودی با مصالح سنگ است. هم چنین مجسمه ای از سر و صورت خواجه از سنگ تراشیده شده، در این مکان قرار گرفته است. بنای آرامگاه خواجوی کرمانی به شماره ۹۱۶ در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسید.

خانه زینت الملوک

موزه مشاهیر فارس می باشد و شما در این موزه با بزرگان فارس در طول تاریخ آشنا می شوید.

عمارت شاپوری

عمارتی قدیمی. حدود 100 سال پیش.اواخر قاجایه و اوایل پهلوی ورود در داخل عمارت فقط برای افرادی امکان پذیر است که می خواهند از رستوران استفاده کنند.

حافظیه (آرامگاه حافظ) نام مجموعه آرامگاهی موجود در شمال شهر شیراز و در جنوب دروازه قرآن است. این مجموعه به دلیل جایدادن آرامگاه حافظ شیرازی در خود به این نام مشهور شده است. مساحت حافظیه ۲ هکتار بوده و از ۲ صحن شمالی و جنوبی تشکیل یافته که این صحنه‌ها توسط تالاری از یکدیگر جدا شده اند. این مجموعه ۴ درب ورودی-خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته است.

تالار حافظیه که از آثار دوره زندیان است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شده است. این تالار پیشتر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاقها از محدوده آن حذف گردیده است. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه- وجود دارد. شیوه معماری این تالار مربوط به دوره های هخامنشیان و زندیان است.