تبیان، دستیار زندگی

غذای مناسب در زمان شیمی درمانی بسیار با اهمیت است و توام با معالجه های دیگر یکی از برترین فاکتورهای رسیدن به تندرستی ,  تقویت سیستم ایمنی بدن و  مانع بازگشت دوباره بیماری است

 آنتی‌اکسیدان‌ها
در زندگی پراسترس که هر ساعت با انواع عوامل بیماری‌زا روبرو می‌شویم، تقویت قوای بدن از طریق غذاهایی که می‌خوریم می‌تواند یک اقدام پیشگیرانه محسوب گردد. از بین اجزای غذایی برخی از ویتامین‌ها به عنوان آنتی‌اکسیدان شناخته شده‌اند که می‌توانند باعث افزایش و بهبود عملکرد سیستم دفاعی بدن باشند و از ابتلای فرد به بیماری‌های مختلف مثل سرطان، ناراحتی‌های قلبی و… جلوگیری کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که از تشکیل رادیکال‌های آزاد در سلول‌ها و بافت‌ها جلوگیری می‌کنند. آنها نقش مهمی ‌در پیشگیری از سرطان دارند.

آنتی‌اکسیدان‌های مهم رژیم غذایی
آنتی‌اکسیدان‌های مهم رژیم غذایی ویتامین‌های E، C و بتاکاروتن هستند. سلنیم نیز بعنوان یک ماده معدنی نقش آنتی‌اکسیدانی مهمی ‌دارد. مهم‌ترین منابع ویتامین C عبارتند از: مرکبات، فلفل سبز، کلم براکلی، سبزیجات برگی شکل سبز، کیوی، کلم، طالبی، توت‌فرنگی، اسفناج و سیب زمینی. منابع غنی ویتامین E شامل روغن‌های گیاهی، جوانه گندم، آجیل، دانه‌ها، غلات سبوسدار و سبزیجات برگی شکل سبز می‌باشد. هویج، کدو حلوایی، سیب زمینی شیرین، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع کلم مثل کلم براکلی، طالبی، هلو و زردآلو منابع غنی بتاکاروتن هستند. بهترین منابع غذایی سلنیم، شامل ماهی، گوشت قرمز، غلات، حبوبات، تخم مرغ، مرغ و سیر است. سبزی‌هایی که در خاک‌های غنی از سلنیم، رشد می‌کنند، نیز منبع خوبی از سلنیم می‌باشند. لوتئین و زیگزانتین از مواد آنتی‌اکسیدانی هستند که در تخم مرغ وجود دارند و باعث جلوگیری از بروز آب مروارید می‌شوند.

شیمی درمانی
شیمی‌درمانی به معنای درمان با داروها و مواد شیمیایی است که ممکن است به تنهایی یا همراه با درمان‌های دیگر به کار رود؛ مثلا در افرادی که تومور دارند قبل از برداشتن تومور بوسیله عمل جراحی، بیمار شیمی‌درمانی می‌شود تا اندازه تومور به قدر کافی کوچک شود و برداشتن آن آسان‌تر باشد. بیمار ممکن است در یک دوره درمانی ترکیبی از چند داروی شیمیایی را دریافت کند تا احتمال عود و ابتلای مجدد به حداقل برسد. جراحی و اشعه درمانی از اقدامات درمانی موضعی هستند که از طریق آنها سلول‌های غیرطبیعی در یک ناحیه خاص تخریب می‌شوند، اما شیمی‌درمانی با تمام بدن در ارتباط است. روش‌های شیمی‌درمانی از نظر داروها، مدت زمان و طول درمان با یکدیگر متفاوت هستند.

مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها در دوره شیمی درمانی
تغذیه مناسب در حین شیمی درمانی بسیار مهم است و همراه با درمان‌های دیگر یکی از مهم‌ترین عوامل دستیابی به سلامتی، تقویت قوای دفاعی و جلوگیری از عود مجدد بیماری به حساب می‌آید. اگرچه آنتی اکسیدان‌ها با تقویت سیستم ایمنی بدن در پیشگیری از سرطان نقش بسزایی ایفا می‌نمایند، اما هدف از مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان در دوره شیمی درمانی و پس از ابتلا به سرطان دو مورد است:
۱٫  سیستم ایمنی تقویت شود.
۲٫  عوارض جانبی شیمی‌درمانی و رادیوتراپی کاهش یابد.
هرچند تقویت سیستم ایمنی درمان کافی برای سرطان نیست، اما در مبارزه با سرطان اهمیت بسیاری دارد. بیماران سرطانی در نتیجه بیماری یا درمان سرطان که سلول‌های سفید را از بین می‌برند، مستعد عفونت هستند. عفونت مشکل بزرگی برای افراد مبتلا به سرطان است، به همین دلیل خیلی مهم است که سیستم ایمنی آنها به بهترین صورت تقویت شود تا احتمال عفونت کاهش یابد.

 مکمل‌ها
بعضی از افراد مبتلا به سرطان برای کاهش عوارض جانبی درمان (مانند تهوع ناشی از شیمی‌درمانی، دردهای عصبی و خستگی) ویتامین و مکمل مصرف می‌کنند. با این حال باید خاطر نشان نمود که صدها نوع داروی شیمی‌درمانی وجود دارد و مکمل مصرفی به درمان و شرایط خاص بیمار بستگی دارد. متخصصان در گزارشات جدید تاکید می‌کنند استفاده طولانی مدت از مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی ممکن است در درمان سرطان اختلال ایجاد کنند و روی نتایج شیمی‌درمانی اثرات نامطلوبی بر جای بگذارند.

شواهد روز افزونی وجود دارد که تایید می‌کنند مصرف بی‌رویه آنتی‌اکسیدان‌ها به اشکال مکمل‌های عمومی می‌توانند تاثیر داروهای شیمی درمانی را تشدید و یا تضعیف نمایند و حتی در برخی موارد ممکن است منجر به واکنش‌های سمی و کشنده در بدن بیمار شود. با افزایش آگاهی عمومی از فواید زیستی ویتامین‌ها، بیماران اطلاعات زیادی درباره محصولات جایگزین ویتامین‌ها و مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی پیدا نموده‌اند و اغلب بدلیل مصرف آسان و در دسترس بودن، برای درمان بیماری خود به این مکمل‌ها روی می‌آورند، چون تصور می‌کنند این مکمل‌ها کاملا بی‌خطر و طبیعی هستند، اما آنچه که در مورد این مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی اطلاع رسانی نشده، این است که مکمل‌ها تاثیر به مراتب بیشتری از ویتامین‌های طبیعی رژیم غذایی دارند و اگر به طور مناسب مصرف نشوند می‌توانند با درمان‌های دارویی تداخل نمایند و تاثیرات این داروها را مختل نمایند.

داروهای شیمی درمانی با ایجاد رادیکال‌های آزاد در بافت سرطانی موجب مرگ سلولی و از بین رفتن تومور می‌گردند. در این بین، مصرف بیش از حد آنتی اکسیدان‌ها بخصوص ویتامین C بدلیل حذف رادیکال‌های آزاد از مرگ سلول‌های تومور ممانعت بعمل آورده و از اثر بخشی داروهای شیمی درمانی بطور بالقوه می‌کاهند. همچنین این مکمل‌ها می‌توانند با سوخت و ساز داروها تداخل نمایند. هم چنین مطالعه روی مدل‌های آزمایشگاهی حیوانی نشان داد که سرعت رشد تومورهای سرطانی در موش‌هایی که ویتامین C به بدنشان تزریق شده بیشتر است. امروزه متخصصان به بیماران سرطانی توصیه می‌کنند، باید رژیم غذایی سالم داشته باشند که شامل غذاهای غنی از ویتامین C است. در حالی که مصرف دوز بالای این ویتامین برای بیماران سرطانی نگران کننده شده است. با توجه به یافته‌های اخیر، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها برای بهبود وضعیت سلامتی، کاهش خطر و عوارض نامطلوب در دوره پس از ابتلا به سرطان و بخصوص در دوره شیمی درمانی، باید با احتیاط بیشتر صورت گرفته و تحت صلاحدید متخصص رژیم درمانی و پزشک انجام شود.

طبق آخرین دستاوردهای پژوهشگران  منفعت اهدای خون بر  سلامت قلب تاکید شده است. شخصی که خون اهدا کرده است  درمقایسه با اشخاص دیگر کمتر دچار سکته قلبی، بیماری دیابت و بسیاری از بیماریهای خطرناک دیگر می شود.

نتایج یک بررسی ویژه محققان آلمانی نیز نشان می دهد که اهدای خون، ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را در افراد چاق کاهش می دهد.

نتایج مطالعه دیگری در فنلاند نیز تأیید می کند، مردانی که خون اهدا می کنند ۸۸ درصد کمتر از دیگران دچار حمله قلبی می شوند. اما چگونه؟ با اهدای خون، خون رقیق تر و فشار آن کمتر می شود در نتیجه قلب راحت تر خون را پمپاژ می کند. اهدای یک واحد خون میزان آهن آن را کاهش می دهد. اگر چه آهن ماده معدنی لازم است و در اکسیژن رسانی خون نقش مهمی دارد اما بالا بودن میزان آن ممکن است باعث مسمومیت شود.

آهن زیاد می تواند مشکل جدی برای بدن به وجود آورد. میزان آهن خون مردان نسبت به زنان که هنوز یائسه نشده اند، بیشتر است. بنابراین در ۲۵ سالگی که میزان آهن و خطر حمله قلبی در مردان افزایش پیدا می کند، می توان با اهدای خون میزان آهن را کنترل کرد.

در این بخش اطلاعات مفصلی درباره هویچ بیان میکنیم . مو اد نفید در آن و برای چه بیماریهایی خوب است و از چه بیماریهایی پیش گیری میکند.

هویج سبزی ای شیرین ، خوشمزه ، اشتها آور ، ادرارآور و از بین برنده یبوست است .

درمان کننده خوبی برای بیماری اسهال خونی و بیماری های ناشی از ورود کرم و انگل به بدن است و همچنین برای درمان زخم های عمیق مصرف میشود .

مواد مغذی موجود در هویج :

هویج منبع غنی بتاکاروتن میباشد . بتا کاروتن مسئول رنگ نارنجی هویج است . هرچه بتا کاروتن زیادتر باشد ، هویج نارنجی تر میشود . بتا کاروتن پیش ساز ویتامین آ است ، یعنی در بدن تبدیل به ویتامین آ میشود .

ویتامین آ برای تقویت سیستم ایمنی ، محافظت از پوست ، ریه ، لوله گوارشی و همچنین در رشد سلول ها و تولید مثل حائز اهمیت است .

بتا کاروتن ، یک آنتی اکسیدان است و بیماری های ناشی از پیری را کاهش میدهد .

از منابع دیگر ویتامین آ میتوان به : جگر ، روغن جگر ماهی ، شیر و لبنیات ، کره و تخم مرغ اشاره کرد .

هویج به جز بتا کاروتن دارای فیتوکمیکال نیز است . این ماده به همراه فیبر محلول و دیگر مواد مغذی موجود در هویج فواید زیادی را به ما ارزانی میدارد .

این فواید شامل : جلوگیری از پیر شدن ، محافظت بدن در مقابل بیماری ها ، جلوگیری از آب مروارید ، جلوگیری از پوکی استخوان و همچنین جلوگیری از عفونت مجاری ادراری است .

مقدار مواد مغذی در ۱۰۰ گرم هویج :

انرژی ۴۳ کالری
پروتئین ۱ گرم
کربوهیدرات ۱۰ گرم
فیبر ۳ گرم
چربی ۰
کلسترول ۰
سدیم ۳۵ میلی گرم
کلسیم ۲۷ میلی گرم
آهن ۱ میلی گرم
ویتامین سی ۹ میلی گرم
ویتامین آ ۲۸۱۲۹ واحد بین المللی

از دیگر خواص هویج :

هویج ، موجب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود .

هویج ، مقدار کلسترول خون را پایین میآورد .

اگر هویج مصرف کنید ، بینایی شما تقویت میشود و میتوانید در شب بهتر ببینید .

اگر اسهال دارید ، هویج مصرف کنید .
هویج بدن را از سرما محافظت میکند .

خوردن هویج برای تمیز کردن و استحکام دندان ها مفید است .

هویج ، تصفیه و تمیز کردن کبد را با خارج کردن صفرا و چربی ها انجام میدهد و کلیه ها را تقویت میکند .

هویج دارای هورمونی است که مانند انسولین عمل میکند و قند خون را تنظیم میکند . لذا برای بیماران دیابتی بسیار مفید است .

افراد زیادی هستند که برای محافظت پوست شان در برابر اشعه خورشید ، هویج میخورند . اما شما مراقب باشید ، زیرا هویج پوست تان را از سوختگی آفتاب محافظت نمیکند .

هویج و خانم ها :

مادران شیرده اگر هویج بخورند ، شیرشان زیاد میشود .

هویج به کاهش خونریزی قاعدگی کمک میکند . . مصرف ۱ عدد هویج در روز ، از بروز سرطان ریه جلوگیری میکند .

هویج مانند دیگر سبزی ها دارای فیبر است ، از این رو از سرطان روده بزرگ جلوگیری میکند .

دریافت زیاد کاروتن ، ۲۰ درصد سرطان سینه را در زنان یائسه کاهش میدهد .

دریافت زیاد کاروتن ، ۵۰ درصد سرطان مثانه ، رحم ، پروستات ، کولون (روده بزرگ) ، حنجره و مری را کاهش میدهد .

هویج دارویی برای بهبود زخم است .

با مصرف هویج ، آکنه و جوش را از بین ببرید .

هویج را با مقدار کمی نمک مخلوط کنید . مخلوط حاصل برای درمان اگزما به کار میرود .

افرادی که هویج مصرف میکنند ، بیماری های قلبی را از خود دور میکنند .

هویج درمان کننده سنگ صفرا ، بیماری های کبدی ، سیفلیس و سل است .

از سرفه های مداوم جلوگیری میکند .

در زمان های قدیم ، مصریان از هویج در درمان نیش زهرآلود مارها استفاده میکردند .

پزشکان ، هویج را برای درمان گازکرفتگی سگ تجویز میکردند .

در بهبود شبکوری ، ناراحتی های پوستی ، آب مروارید ، خشکی پوست ، آسیب به اعصاب شنوایی ، چشایی و بویایی موثر است .

 در این بخش درباره ضررهای قلیان صحبت میکنیم  و تصورات درست و غلط آن را دراین باره باهم می خوانیم

واقعیت هایی تلخ در مورد قلیــان
قلیان یک لوله آبی است که برای کشیدن تنباکو از طریق آب سرد استفاده میشود. تنباکو در کاسهای که در بالای آن قرار میگیرد و از طریق زغالهایی که روی کاسه تنباکو قرار داده میشود، داغ شده و دود از طریق آب که در پایین آن قرار دارد، فیلتر میشود.
تنباکوی مورد استفاده برای قلیان، تنباکویی مرطوب و چسبناک است که در عسل و شیره خیسانده میشود و بطور معمول با طعم های مختلفی از قبیل سیب، هلو، نارگیل، انبه، نعناع و توتفرنگی به فروش می رسد.
از جنبه های نگران کننده قلیان این است که سابقاً در کشورهایی مثل پاکستان و هند توسط افراد سالخورده ای که در روستاها زندگی میکردند استفاده میشد اما اخیراً بیشتر در مناطق شهری ایران بشکل همه گیر مورد استفاده قرار میگیرد. مهمتر اینکه رستورانهای شهری زیادی آن را برای مشتریان خود سرو میکنند.
یک سری باورهای نادرست و واقعیت درباره کشیدن قلیان وجود دارد که آنها را برای شما دوستان بیان می کنیم:
بــاور غلط اول : از آنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر میشود، کلیه مواد مضر آن تصفیه میشود.
واقعیت اول : کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطانزای آن را تصفیه نمیکند. این دود میتواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.
بــاور غلط دوم : استنشاق دود قلیان ریه ها را نمیسوزاند، به همین دلیل مضر نیست.
واقعیت دوم : دود قلیان وقتی استنشاق میشود، ریه ها را نمیسوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک میشود. با اینکه دود خنک میشود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان زایی است که برای بدن مضر است.
بــاور غلط سوم : کشیدن قلیان سالمتر از کشیدن سیگار است.
واقعیت سوم : دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید میکند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد میشود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسهی بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید میشود. محصول نهایی آن یعنی دود یکسان است که حاوی مواد سرطانزا است.
بــاور غلط چهارم : کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین در خود ندارد.
واقعیت چهارم : تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه ۶۰ دقیقهای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار میگیرد.
بــاور غلط پنجم : تنباکوی گیاهی قلیان سالمتر از تنباکوی معمولی است.
واقعیت پنجم : این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا “طبیعی”، فرد را در معرض مواد سرطانزا قرار میدهد.

خیلی از پدرومادرها ، بیماری کرمک را می شنا سند اما نظریات جالب و عجیبی دربراه میکروبی شدن با کرمها در اجتماع وجوددارد و، عقایدی  دربین خانواده ها رونق گرفته  که خیلی از آنها واقعیت علمی ندارند….
برخی از این سوال‌های شایع و باورها را با دکتر علیرضا ناطقیان، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در میان گذاشته‌ایم تا از صحت آنها مطلع شویم.

 واقعا این کرمک بیماری شایعی است؟
بله، آلودگی با این کرم‌های ریز در تمام دنیا و در تمام سنین رخ می‌دهد و در بچه‌های پیش‌دبستانی و دبستانی شایع است اما چون این عفونت در بیشتر موارد بی‌علامت است و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، افراد از آلوده بودن خود بی‌اطلاع می‌مانند. زندگی در خانواده‌های پرجمعیت، مهدکودک‌ها و خانه‌های سالمندان شرایط انتقال بیماری را مساعد می‌کند. این بیماری منحصر به یک گروه اجتماعی یا اقتصادی نیست.

 بیشتر مردم می‌گویند ابتلای کودک به کرمک به معنای بی‌توجهی به بهداشت از جانب خانواده‌اش است. این باور حقیقت دارد؟
ببینید،‌انتقال تخم کرمک از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم و ناخودآگاه با دست‌های آلوده یا وسایل آلوده مانند اسباب‌بازی و ملحفه آلوده رخ می‌دهد. اگر فرد مبتلا به این نوع کرم ناحیه مقعد خود را لمس کند و دست‌های خود را خوب نشوید، تخم کرمک زیر ناخن‌هایش می‌ماند و به هر آنچه لمس کند، منتقل می‌شود سپس افراد سالمی که با آن اجسام تماس پیدا می‌کنند هم مبتلا می‌شوند. نکته مهم اینکه تماس این دست‌های آلوده با دهان، می‌تواند باعث ورود تعداد بیشتری تخم کرمک به دهان و شدت یافتن عفونت شود. پس رعایت نکردن بهداشت باعث گسترش عفونت می‌انجامد.

 برای تخم انگلی که وارد دهان می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟
این تخم‌های انگل در معده سر باز می‌کنند و لاروهای آن به قسمتی از روده بزرگ که منطقه روده کور است، می‌روند. در آنجا رشد می‌کنند و بالغ می‌شوند، جفت‌گیری می‌کنند و زیاد می‌شوند. این کرم‌های ماده باردار برای تخم‌ریزی شب‌ها به ناحیه دور مقعد مهاجرت می‌کنند.

 آیا خارش شبانه مقعد در کودکان به این دلیل است؟
این خارش حتما دلیل وجود کرمک نیست چون انواع بیماری‌های پوستی ناحیه مقعد و دیگر نواحی تناسلی و به‌خصوص حساسیت‌های غذایی و پوستی هم این علامت را می‌دهند. گاهی در بزرگسالان این علامت نشانه اضطراب یا مشکلات عصبی و روحی روانی دیگر است.

 با اینکه شما به بی‌علامت نبودن افراد آلوده اشاره دارید، اما مردم علامت‌هایی مانند دندان‌قروچه، کم‌اشتهایی، شب‌ادراری و حتی گاهی پراشتهایی را به کرمک ربط می‌دهند. این باورها غلط است؟
رابطه علمی و شناخته‌شده‌ای بین این علایم و کرمک وجود ندارد و هیچ‌کدام ثابت نشده‌اند اما عامه مردم این علایم ضد و نقیض را به کرمک مربوط می‌دانند: مثلا هم کم‌اشتهایی و هم پرخوری کودک را به کرمک ربط می‌دهند که از نظر علمی صحیح نیست.

علاقه به مصرف مواد شیرین هم ربطی به کرمک ندارد؟
نه. تا به حال رابطه‌ای بین رژیم‌غذایی و ایجاد کرمک یا عود علایم آن پیدا نشده است.

 بعضی‌ افراد می‌گویند کرمک از طریق تماس با سگ و گربه منتقل می‌شود، این حقیقت دارد؟
نه. این انگل مخصوص انسان‌هاست. اگرچه برخی بیماری‌های انگلی بین سگ و گربه‌ها و انسان مشترک و قابل‌انتقال هستند، اما عفونت با این کرم‌های ریز بسیار نازک و نخی‌شکل که سفیدرنگ هستند و حداکثر یک سانتی‌متر طول دارند، ربطی به حیوانات اهلی ندارد.

 چطور این بیماری تشخیص داده می‌شود؟
در بیشتر موارد با شرح‌حال و معاینه و مشاهده کرم‌ها در ناحیه مقعد یا داخل لباس زیر کودکان؛ چون تعداد تخم‌های انگل در مدفوع کودک کم است و آزمایش مدفوع کمکی به تشخیص نمی‌کند.

 درمان چگونه است؟
درمان کرمک ساده است و با مصرف یک نوبت شربت یا قرص انجام می‌شود اما مصرف دارو حتما باید تحت‌نظر پزشک باشد و همه افراد خانواده تحت درمان منظم قرار بگیرند چون بعد از درمان احتمال عود وجود دارد. معمولا دو هفته بعد از نوبت اول درمان، دارو را یک بار دیگر تکرار می‌کنیم. طی این مدت دوش گرفتن صبحگاهی، تعویض مکرر لباس زیر و ملحفه‌ها، ممنوعیت خاراندن ناحیه مقعد و کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها باید انجام شود.