تبیان، دستیار زندگی

لايكـون المـؤمـن مـومنـاً حتـى تكـون فيه ثلاث خصـال : 1 ـ سنة من ربّه. 2 ـ و سنة من نبيّه. 3 ـ و سنة من وليّه. فـاما السنة مـن ربه: فكتمان سـره. و امـا السنة من نبيه فمـداراة الناس. و امـا السنة مـن وليه فـالصبـر فـى البـاسـاء و الضـراء۰ (۱)

مـؤمـن , مـؤمـن واقعى نيست, مگـر آن كه سه خصلت در او بـاشــ د: سنتـى از پـروردگـارش، سنتـى از پيـامبـرش و سنتـى از امـامـش.

اما سنت پروردگارش , پـوشاندن راز خود است, اما سنت پيغمبرش , مدارا و نرم رفتارى با مردم است, اما سنت امامـش صبر كردن در زمان تنگدستـى و پريشان حالى است.





پـاداش نيكـى پنهانـى و سزاى افشـا كننـده بــ دى

الـمستتر بـالـحسنة يـعـدل سبعين حسنة, و المذيع بالسيئة مخذول, و المستتر بالسيئة مغفور له(۲)

پنهان كننده كار نيك (پاداشش) برابر هفتاد حسنه است, و آشكاركننده كار بد سـرافكنـده است, و پنهان كننـده كـار بـد آمـرزيـده است.





نظافت

من اخلاق الانبياء التنظف.(۳)

از اخلاق پيـامبـران, نظافت و پـاكيزگــ ى است.



امين و اميـن نمـا

لـم يخنك الاميـن و لكـن ائتمنت الخــ ائن(۴)

امين به تو خيانت نكرده (و نمى كند) و ليكن (تو) خائن را امين تصور نموده اى .



مقام برادر بزرگتر

الاخ الاكبر بمنزلة الاب(۵)

برادر بزرگتر به منزله پدر است.



دوست ودشمن هر كس

صديق كل امرء عقله و عدوه جهله(۶)

دوست هركس عقل او, و دشمنش جهل اوست.





دوستى با مردم

التودد الى الناس نصف العقل(۷)

دوستى با مردم, نيمى از عقل است

بدى قيل و قال

ان الله يبغض القيل والقـال واضـاعة المـال و كثـرة السـؤال(۸)

بدرستى كه خداوند, داد وفرياد وتلف كردن مال و پرخواهشى را دوشمن مى دارد.



ويژگيهاى دهگانه عاقل

لا يتـم عقل امـرء مسلـم حتـى تكون فيه عشر خصـال : الخيــ ر منـه مـأمــ ول. و الشر منه مأمـون. يستكثر قليل الخير من غيره, و يستقل كثير الخير مـن نفسه. لا يسأم من طلب الخـوائج اليه, و لا يملّ مـن طلب العلـم طول دهره. الفقر فى الله احب اليه من الغنى و الذل فى الله احب اليه مـن العز فى عدوه. و الخمـول اشهى اليه من الشهرة. ثـم قال (ع): العاشرة و ما العاشرة؟ قيل له: ما هى ؟ قال(ع): لايرى احدا الا قال: هو خير منى و اتقى (۹)

عقل شخص مسلمـان تمـام نيست, مگر ايـن كه ده خصلت را دارا بـاشـد:

1 ـ از او اميد خير باشد.

2 ـ از بدى او در امان باشند.

3 ـ خير اندك ديگرى را بسيار شمارد.

4 ـ خير بسيار خود را اندك شمارد.

5 ـ هـر چه حـاجت از او خـواهنـد دلتنگ نشـود.

6 ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود.

7 ـ فقـر در راه خـدايـش از تـوانگـرى محبـوبتـر بـاشــ د.

8 ـ خـوارى در راه خـدايـش از عزت بـا دشمنـش محبـوبتـر بـاشــ د.

9 ـ گمنـامـى را از پـرنـامـى خـواهـانتـر بـاشـد.

10 ـ سپس فـرمـود: اما دهمى ! و چيست دهمى ؟ به او گفته شـد: چيست؟ فـرمـود: احـدى را ننگـرد جز ايـن كه بگـويـد او از مـن بهتـر و پـرهيزكـارتـــر است.



نشانه سفله

سئل الـرضـا (ع) عن السفلة؟ فقـال (ع): من كان له شى ء يلهيه عن الله(۱۰)

از امام رضا(ع) سوال شد: سفله كيست؟

فـرمـود: آن كه چيزى دارد كه از (يـاد) خـدا بـازش دارد.

ايمان, تقوا و يقين

ان الايمان افضل من الاسلام بدرجة, والتقـوى افضـل مـن الايمان بدرجة و لم يعط بنوآدم افضل من اليقين(۱۱)

ايمان يك درجه بالاتر از اسلام است, و تقوا يك درجه بالاتر از ايمان است و به فـرزنـد آدم چيزى بـالاتـر از يقيـن داده نشده است.



ميهمانى ازدواج

مـن السنة اطعام الطعام عند التزويج(۱۲)

اطعام و ميهمـانـى كـردن بـراى ازدواج از سنت است.



صله رحم با كمترين چيز

صل رحمك و لـو بشربة من ماء و افضل مـا توصل به الـرحـم كف الاذى عنها(۱۳)

پيوند خـويشـاوندى را برقرار كنيد گر چه با جرعه آبى باشد, و بهترين پيوند خـويشـاونـدى ,خـوددارى از آزار خـويشـاونـدان است.



سلاح پيامبران

عن الـرضـا(ع) انه كـان يقـول لاصحـابه: عليكم بسلاح الانبياء فقيل: و ما سلاح الانبياء؟ قال: الدعاء(۱۴)

حضـرت رضا (ع) هميشه به اصحاب خـود مـى فـرمود: بر شما باد اسلحه پيامبران! گفته شـد : اسلحه پيـامبـران چيست؟ فـرمـود: دعا.



نشانه هاى فهم

ان من علامات الفقه: الحلم و العلم , و الصمت باب من ابواب الحكمة. ان الصمت يكسب المحبة, انه دليل على كل خير(۱۵)

از نشانه هاى ديـن فهمـى , حلـم و علم است, و خاموشى درى از درهاى حكمت است. خـامـوشـى و سكـوت, دوستـى آور و راهنمـاى هـر كـار خيرى است.



گوشه گيرى وسكوت

يأتـى علـى الناس زمـان تكون العافية فيه عشرة اجزاء: تسعة منها فى اعتزال الناس و واحد فى الصمت(۱۶)

زمانى بر مردم خواهد آمد كه درآن عافيت ده جزء است كه نه جزء آن در كناره گيرى از مردم و يك جزء آن در خاموشى است.







1 ـ اصـول كـافـى, ج 3, ص 339 و تحف العقـــول, ص 442.

2 ـ اصول كافى,ج 4, ص 160.

3 ـ تحف العقول, ص 442.

4 ـ تحف العقول, ص 442.

5 ـ تحف العقول, ص 442.

6 ـ تحف العقول, ص 443.

7 ـ تحف العقول, ص 443.

8 ـ تحف العقول, ص 443.

9 ـ تحف العقول , ص443.

10 ـ تحف العقول, ص 442.

11ـ تحف العقول, ص 445.

12ـ تحف العقول, ص 445.

13ـ تحف العقول, ص 445.

14ـ اصـول كـافـى, ج 4, ص 214.

15ـ تحف العقول, ص 445.

16ـ تحف العقول, ص 446.