تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : عرفان نظري نوعي جهان بيني وجهان شناسي و عرفان عملي نوعي سلوك و رفتار است . براي آگاهي بيشتر ر . ك : آشنايي با علوم اسلامي ، شهيد مطهري ، ج 1 ( فلسفه وعرفان ). ;

پاسخ : هفت شهر عشق منشا عرفاني دارد و شامل سفر اول و سفر دوم از اسفار اربعه مي گردد .براي آگاهي بيشتر ر . ك : 1- ديدار با سيمرغ ، دكتر پورنامداريان ، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي 2- رساله سير و سلوك منسوب به بحرالعلوم با مقدمه و شرح علامه آيت الله سيد محمد حسين حسيني طهراني ;

پاسخ : تقوا ؛ يعني ، قدرت كنترل نفس به گونه اي كه محرمات را ترك كرده و به واجبات عمل نمايد .براي تقويت تقوا بايددر دو بعد نظري و عملي اقدام نمود .در بعد نظري با تقويت مباني عقيدتي ، به ساختمان و چهارچوب عقايد استحكام بخشيد و سپس با عمل ، در راسخ تر شدن آنها كوشيد .در اين زمينه مطالعه منظم كتاب هاي زير توصيه مي شود : 1- گناهان كبيره شهيد دستغيب 2-جهان بيني اسلامي شهيد مطهري 3- نامه ها و برنامه هاحسن زاده آملي 4- نقطه هاي آغاز در اخلاق عملي مهدوي كني آنچه در بعد عملي مي توان ارايه نمود آن است كه : عمل به تكاليف ديني ، بهترين وكامل ترين راه براي نيل به درجه تقوا است . قرآن مجيد درباره روزه مي فرمايد : ( ( روزه بر شما واجب شد چنان كه بر پيشينيان شما واجب گشت ، باشد كه تحصيل تقوا كنيد ) ) و در آيه ديگر فرموده است : ( ( ازصبر و نماز كمك بگيريد ) ) . براي دوري از گناه بايد عزم جدي و راسخ بر ترك آن گرفت و حتي خيال آن را هم در سر نپروراند .با مطالعاتي پيرامون معاد و عواقب وخيم گناه و دور ساختن خود از عوامل محرك و تحفظ بر عبادات مي توان تا حدودي نفس خود را در برابروسوسه هاي شيطاني آسيب ناپذير ساخت. ;

پاسخ : نماز ستون دين است و به گونه اي تنظيم شده كه افعال و اذكار آن جامع همه معارف الهي و در بردارنده روح و حقيقت كامل بندگي و عبادت جامع است و كسي كه ازحقيقت آن بهره اي نبرده باشد از روح توحيد و بندگي حقيقي حضرت حق به دور افتاده و لاجرم ديگر اعمالش فاقد كيمياي ناب توحيد است . كسي كه مي خواهد نمازش قبول شود بايد طهارت ونجاست را رعايت كند، حقوق خداوند را مثل خمس و زكات بپردازد، از حق الناس پرهيز كند و در پي لباس و مكان حلال و مباحباشد و حضور قلب و اخلاص در نماز را رعايت كند و خلاصه اين كه هر كسي كه بندگيش بيشتر باشد به همان نسبت ، كيفيت نماز او بالامي رود .براي آگاهي بيشتر ر.ك : 114 نكته راجع به نماز، محسن قرايتي. ;

پاسخ : يعني اگردانش آدمي همراه با تهذيب نفس و خودسازي نباشد در راه خدمت به خدا و خلق او و ترقي روحي و معنوي خود عالم قرار نمي گيرد ومورد سو استفاده شيطان واقع مي شود در نتيجه ممكن است موجب غرور و خودبزرگ بيني و حسادت و امثال آن گردد و حجاب رسيدن انسان به خدا شود.;

پاسخ : كتاب تذكره الاوليا نوشته شيخ عطارنيشابوري است . بايد دانست كه باور تمام چنين مطالبي لازم و واجب نيست ولي بنا بر فرموده امام راحل اگر انسان مقامات عرفا را باورنمي تواند بكند انكار نيز ننمايد.;

پاسخ : منظور از روزه سخن ، حرف نزدن است ، به عنوان مثال حضرت مريم هنگام تولد حضرت عيسي به اين روزه مامور گشت ولي در شريعت اسلام اين عمل به عنوان عبادت مشروع نمي باشد و مربوط به موارد خاصي بوده است. ;

پاسخ : براي تقويت عقل توجه به مطالب ذيل مفيد است : الف ) مطالعه و كسب علم مخصوصاً علومي كه به تقويت جهان بيني انسان كمك مي كنند.ب ) تفكر زياد .ج ) اعتماد به نفس و انجام كارهاي بزرگ . د ) عبادت و بندگي خداوند .ه ) دعا و استعانت از خداوند جهت ازدياد عقل. و ) رعايت تقواي الهي. ;

پاسخ : شناخت بيماري ، خود نيمي از درمان است . اگر كسي اين صفت ناپسند راشناخت و معناي آن را دانست ، در صدد معالجه آن برخواهد آمد ودر اين راه ، توفيق خواهد يافت . اما راه هاي مبارزه : الف ) مطالعه آيات و اخباري كه در مذمت سو ظن آمده است . براي اين منظور به كتاب هاي اخلاقي مراجعه فرماييد .ب ) هرگاه به كسي سو ظن پيدا كرديد، در عمل هيچ تاثير و نقشي به آن ندهيد؛بلكه سعي كنيد با فرد مورد سو ظن ، رفتاري آميخته با حسن ظن داشته باشيد .در اين صورت اين خوي ناپسند، ضعيف شده و از بين خواهد رفت . ج ) هرگاه كه مورد حمله سو ظن واقع شديد، به خداپناه ببريد و با استعاذه و استغفار، از او مدد بطلبيد .;

پاسخ : از حسن اعتماد شمابه اين اداره سپاسگزاريم و از اين كه توانسته ايد بر نفس اماره خودغلبه كنيد خرسنديم و از اين كه نفس لوامه شما بيدار است و مانع غرق شدن در گناهان مي شود، شكرگزار خداوند باشيد و از اين كه درپي رسيدن به نفس مطمينه هستيد و آرزوي دسترسي به كمالات معنوي را داريد جاي خرسندي بيشتري دارد .ولي همان طور كه خودشما نيز مي دانيد، طي كردن اين مسير سخت و طاقت فرسا نياز به يك برنامه عملي و مناسب و يك اراده قوي دارد .انسان نمي تواند به طوردفعي و بدون تلاش و پشتكار مستمر به كمترين موفقيت در هرزمينه اي دست يابد .بلكه هر حركتي و كسب هر درجه و مقامي درپرتو حركت تدريجي و تحمل رنج و مشقت هاي زياد، تحقق مي يابد.چه بسا افراد زيادي دچار مشكل چشم چراني هستند و متاسفانه به آن توجهي نمي كنند و چه بسا آن را مشكل و خلاف تلقي نمي كنندولي خوشبختانه شما ضمن آگاهي و شناخت از سو بودن آن ، درصدد حل آن هستيد .در اين باره ابتدا نكاتي را يادآور مي شويم و درپايان راه كار عملي مناسبي جهت تقويت اراده به عرضتان مي رسانيم ،زيرا حل اين مشكل در گروه تقويت اراده است . اما نكات ضروري عبارتند از : 1- سعي كنيد در مكان ها و زمان هايي كه احتمال وقوعچشم چراني بيشتر است حاضر نشويد .2- در صورت مواجهه و لزوم تكلم و گفت و گو با جنس مخالف ، سعي كنيد به حداقل سخن ومواجهه اكتفا كنيد .3- سعي كنيد با مطالعه و پيدا كردن شناخت بيشتر در اين زمينه ، ضررها، خطرات و آثار سو چشم چراني را در ذهن خود مجسم كنيد .4- به تدريج خود را به سحرخيزي و نماز شب مقيد كنيد .5- اين نكته را سعي كنيد به ذهن خود بسپاريد و آن را درمواقعي كه با چشم چراني روبرو مي شويد، به ياد آوريد كه : ( ( دوست ندارم ديگري به ناموس من ، خواهر، مادر و همسرم نگاه كنند و موردچشم چراني ديگران واقع شوند، بنابراين دوست نداشته باشم به ناموس ديگري نگاه كنم و چشم چراني كنم ) ) . جهت تقويت اراده وكنترل نگاه هاي غيرمشروع توصيه هاي زير را رعايت نماييد : الف ) تلقين به خود به اين گونه كه هر روز صبح اين جمله را چندين بار به زبان آوريد و به خودتان تلقين كنيد : ( ( من به خوبي قادر هستم اين عادت بد را از خود دور كنم ) ) . ب ) هر روز صبح بعد از نماز با خداي خود شرط كنيد كه هرگز نگاه عمدي به نامحرم نكنيد و براي اين كار ازخداوند استعانت جوييد .ج ) در طول روز كاملاً مراقب خود باشيد وهرگاه دچار وسوسه شديد با به خاطر آوردن شرط و عهد خود درابتداي روز، با آن مخالفت كنيد .د ) شب قبل از استراحت و خواب ،تعداد ارتكاب اين عمل را محاسبه كنيد ودر يك جدول ، مواردتخلف و عدم تخلف را يادداشت نماييد .ه ) نسبت به موارد عدم تخلف خداي را شكر كنيد و در موارد تخلف خود را تنبيه و سرزنش كنيد ( مثلاً خود را تنبيه مالي كنيد و صدقه بدهيد و يا روزه اي بگيريدو يا هر نوع تنبيه ديگري را بر خود الزام كنيد ) . ضمناً مي توانيد در طي يك برنامه اي درازمدت با خود شرط كنيد تعداد اين خلاف را هر روزيك مورد كاهش دهيد تا تعداد موارد در روز به صفر برسد .مثلاً اگرهم اكنون روزي 20 بار مرتكب اين خلاف مي شويد، روز دوم به 19بار، روز سوم به 18 بار و يا شبيه اين برنامه ، به تدريج تعداد مواردخلاف را كم كنيد، ليكن در اجراي برنامه كاملاً قاطع و جدي باشيد وهرگز از آن تخطي نكنيد .هم چنين جديت در اجراي برنامه زيرپشتيباني نيرومندي در رسيدن به مطلوب است : 1 ) داشتن مطالعاتي پيوسته پيرامون معاد و آثار و عواقب وخيم و دهشت زاي معاصي . دراين صورت حب گناه تدريجا اندك مي شود، و به فرض چنين نشود،خوف عذاب الهي مانع انجام گناه مي گردد .2 ) اشتغال نفس به عبادات مانند نماز شب ، روزه ، دعاها و ...3 ) حضور قلب در نماز وتوجه به اين كه با چه كسي سخن مي گوييم و چه مي گوييم و در چه جايگاهي هستيم . يعني ، خود را بنده اي ذليل در پيشگاه رب الارباب ديدن و در قيام نماز چنان باشيم كه گويي قيام قيامت است . راهي كه صد درصد گناه نكردن در تمام زندگي را تضمين كند براي افراد عادي بشر چيز سهلي نيست ؛ زيرا انسان موجودي مختار و داراي تمايلات گوناگون است . بلي با عزمي آهنين و مبارزه اي دايمي با نفس تدريجامي توان به چنين جايگاه رفيعي دست يافت . موارد زير در اين زمينه بسيار سودمند است ، ولي هيچ يك را تضمين قطعي نمي توان به حساب آورد .بلكه تضمين نهايي ، در نفس و عزم راسخ خود انسان است : 3 ) ارتباط پيوسته و قلبي با خداوند، خواندن قرآن ، دعاها، نمازشب و ... وليكن با توجه و حال . 4 ) داشتن حالت انابه ، خضوع، وتضرع دايمي ، توبه و استغفار .5 ) دوري از عواملي كه انسان را به گناه متمايل مي سازد؛ مانند محيط هاي آلوده به گناه . 7 ) نشست وبرخاست با انسان هاي مومن و خداترس واقعي. ;