این مسإله در مورد دختران اهمیت بیشترى دارد; زیرا آنها زودتر از پسران به بلوغ مى رسند. در تعالیم اسلامى به این نکته توجه کامل و توصیه شده است که از حدود 6 سالگى با دختر و پسر به روشى جداگانه رفتار شود. در روایات اسلامى توصیه شده است که دختر بچه شش ساله را پسر بچه یا مرد نامحرم نبوسد و در بغل نگیرد. همچنین زنهاى نامحرم از بوسیدن پسر بچه اى که سنش از هفت سال گذشته است, خودارى کنند.

همینطور توصیه کرده اند که بستر کودکان در شش سالگى از هم جدا شود.

رعایت این اصول سبب مى شود که دختران و پسران از همان آغاز به تدریج نقش مردانه و زنانه مناسب را پیدا کنند و براى بلوغ آمادگى کافى داشته باشند. به هر حال باید از دوران کودکى زمینه براى رشد ویژگیهاى فطرى دختر و پسر در خانواده فراهم آید و هر یک از این دو در مسیرى که آفرینش با تدبیرى حکیمانه پیش پاى آنها نهاده است, سوق داده شوند.(1) در ارتباط با آموزش کودکان باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که آیا ما هستیم که او را متدین و مومن مى سازیم و یا خود اوست که مى باید ایمان بیاورد و متدین شود؟ پاسخ دقیق مى تواند روشنگر شیوه برخورد ما با فرزندان درتمامى زمینه ها از جمله برخورد با جنس مخالف باشد.

کودک موقعى فعل تربیتى را درونى مى کند که خود به طور فعال در آن نقش داشته باشد. اگر خواهان آن هستیم که کودکان مقررات, ارزشها, خصایل و فضایل اخلاقى را درونى کنند یعنى در سازمان ذهنى و عاطفى آنها ریشه بدواند و در عمق وجودشان جایگزین شود باید لوازم و شرایط تربیت را به گونه اى فراهم کنیم که کودک خود راغب و مایل به آن شود. مهمترین اصل در تربیت خود انگیخته مسإله رغبتها و علایق کودک است. پیام تربیتى باید با کانون رغبت متربى همسو گردد.(2)

نوجوانان و جوانان باید خود را چنان با ارزش و با عزم و اراده تصور کنند که خویشتن را از درون کنترل کنند. آنان چنین انتظارى را در خود پرورانند که حتما مى باید دیگران آنها را کنترل کنند. آنان باید به گونه اى رشد یابند که حتى در شرایطى کاملا دور از چشم افراد که امکان بهره ورى نیز براى آنان فراهم باشد به لحاظ تقوایى, خود را نگه دارند و دست از پا خطا نکنند. نوجوانان را باید به گونه اى تربیت کرد که خود کنترل(3) بار آیند و نیاز کمترى به انضباط و کنترل بیرونى داشته باشند, و به نحوى آنان را آماده و پرهیزگار نماییم که اگر به درون دریاى گناه و لغزش هم وارد شدند, همانند مرغابى آب بر اندامش ننشیند و خشک بیرون آید, و در واقع عالم را محضر خدا بدانند و در همه جا از درون او را پیامآورى باشد.

در این باره از حضرت امام خمینى نقل شده است:

((از مسایلى که امام بیشتر به آنها توجه داشتند, محدود بودن ارتباط بین زن و مرد بود. یادم است که ده سال بیشتر نداشتم و با برادرهایم و پسرخاله ام قایم موشک بازى مى کردم, حجاب هم داشتم. اما امام یک روز مرا صدا کردند و گفتند: شما هیچ تفاوتى با خواهرتان ندارید, مگر او با پسرها بازى مى کند که شما با پسرها بازى مى کنید. از آن روز به بعد با پسرها بازى نکردم.))(4)

شرع مقدس اسلام در رعایت رفتار و پوشش فرد مسلمان حدودى را تعیین کرده است, پوشیده بودن بدن زن و مجاز بودن براى عدم پوشش کفین و وجه و نیز مجاز نبودن مرد و زن در سخن گفتن با یکدیگر به گونه اى که گناه درآن وجود داشته باشد, به عنوان حداقل حدودى است که مى باید رعایت شود.

در مورد رعایت حدود شرعى در روابط دخترو پسر مى باید اولا ما حدود را به خوبى بشناسیم و از افراط و تفریط بیهوده اجتناب کنیم. ثانیا فرزندان را افرادى بار بیاوریم که با کنترل درونى رشد کنند نه فقطما با کنترلهاى بیرونى. در اینجاست که معناى کلام حضرت زهرا(س) نیز مشخص مى شود که رفتار مطلوب زن در رابطه با نامحرم را چنین توصیف مى فرمایند: ((زن, نامحرمى را نبیند و نامحرمى او را نبیند. )) چنین الگویى براى کسى مطرح است که خود از لحاظ رشد انسانى به جایى رسیده باشد که این کلام حضرت زهرا(س) را خود با تمام وجود حس کند وآن را دستورالعمل زندگى قرار دهد.

آموزش حدود شرعى و مراعات آنها نه تنها نشانه عقب ماندگى و یا محدود سازى فرزندان نیست, بلکه خود نشانگر دقت و توجه یک خانواده به حدود رفتار اجتماعى است.

هر قدر فرهنگ یک خانواده بالاتر باشد به جزئیات و دقایق زندگى و از آن جمله دقایق در مورد روابط اجتماعى با دیگران توجه بیشترى مى کند. دخترى که در برخورد با افراد نامحرم, از آن جمله پسرعمو, پسرعمه, پسردایى و امثال آن پوشش خود را مراعات مى کند و حجاب خود را نگاه مى دارد و نیز رفتار متین و دینى در مقابل آنها دارد, با این اعمال, سطح فکر و فرهنگ خود را نشان مى دهد. به این ترتیب خانوادها خود باید برنامه مشخصى در زمینه آموزش حدود رفتارى با افراد محرم و نامحرم, حلال و حرام به فرزندان خود داشته باشند.(5)

خانم فاطمه طباطبایى در باره نظر امام خمینى راجع به حجاب دختران چنین نقل مى کند:

امام خمینى مى فرمودند: تا تکلیف نشده حجاب لازم نیست, مى تواند هر رنگى که مى خواهد بپوشد. ولى وقتى تکلیف شد, دیگر نگویید عیب ندارد. این را به بچه تلقین کرده اید که راجع به مسایل دینى سخت نباشد, باید به بچه فهماند که بعد از سن تکلیف پسرعمو و پسرخاله نامحرم هستند و باید حجاب داشته باشد. این عیب ندارد.

سلیقه هاى مختلف پدر و مادر مسایل شرع را تغییر مى دهد یا از اصل برمى گرداند و براى بچه کار را مشکل مى کند.

نباید مسایل شرع را براى بچه مشکل کرد. اسلام دین راحتى است. دین سختى نیست. (6)

از نظر قرآن کریم, نه تنها تکلیف, سخت و دشوار نیست, بلکه با عمل به آن و چشیدن لذت عبادت و اوامر خداوند شیرینى و حلاوت خاصى را نیز انسان احساس مى کند که با هیچ کدام از لذایذ زودگذر دنیوى قابل مقایسه نیست.

خداوند حکیم بدون در نظر گرفتن نیازها و مصالح انسان به او تکلیف نمى کند. چیزى بر او حلال یا حرام نمى نماید اگر چیزى را بر او حلال کرد, سود وى را در نظر داشته و اگر چیزى را برایش حرام کرد, مصلحت او را مورد توجه قرار داده است. به طور کلى در اسلام حکمى بدون حکمت و تکلیفى بدون مصلحت وجود ندارد, مقررات الهى بدون استثنإ بر مبناى نیازهاى واقعى انسان وضع شده و زندگى خوب و توإم با سعادت و عاقبت نیک جز با انجام این مقررات میسر نیست, هر یک از این احکام, پاسخگو به نیازى از نیازهاى انسان است.

پیامها و نتایج
آشنایى و آموزش تدریجى مسایل دینى به دختران و پسران را از همان دوران کودکى شروع کنیم.
قبل از سن تکلیف نباید با تکالیف سخت و طاقت فرسا احساس تنفر و انزجار در کودک ایجاد نماییم.
آموزشهاى دینى و اخلاقى باید داراى انعطاف و متناسب با توانایى کودکان در سن قبل از تکلیف باشد.
مثل پیشمرگان کرد مسلمان, زنان مسلحانه در غیاب همسرشان از خانواده محافظت مى کردند. با چند تن از آنان در بانه صحبت مى کردیم مى گفتند شبها تا صبح نمى خوابیدیم و برخى موارد هم بوده که درگیر شده ایم.

--------------------------------------------------------------------------------

پى‏نوشت‏ها:
1ـ راهنماى پدران و مادران, ج 1, ص 77.
2ـ تربیت طبیعى درمقابل تربیت عاریه اى, ص 188 ـ 189.
3ـsehf _ control .
4ـ عاطفه اشراقى, پا به پاى آفتاب, ج1, ص212.
5ـ تحلیلى تربیتى بر روابط دختر و پسر در ایران, ص74.
6ـ پا به پاى آفتاب, ج1, ص191.

ماهنامه پیام زن ـ شماره 104 ـ آبان 79

متن: « وَاحْفَظُوا اَلْسِنَتَكُم وَ غَضُّوا عَمَّا لایَحِلُّ النَّظَرُ اِلَیْهِ اَبْصارَكُم وَ عَمّا لا یَحِلُّ الْاِسْتِماعُ اِلَیْه اَسْمَاعَكُم »

و زبانتان را (از آنچه نباید گفت) نگاه دارید و حفظ كنید و دیدگان خود را از آنچه نگاه كردن به آن جایز نیست فرو پوشید و به آنچه كه خدا حلال نكرده گوش فرا ندهید.

گناهان اجتماعی از قبیل غیبت، تهمت ، افشای اسرار با تیر نگاه هوس آلود و خیانت بار حریم ناموس دیگران را دریدن و باعث از هم پاشیدگی نظام اجتماعی می شود. لذا پیامبر گرامی اسلام(ص) در ضمن توصیه به حفظ روابط اجتماعی و از هم گسیختگی آن می گردد ، هشدار داده است . این عبادت را به دو صورت می توان معنی كرد.

یكی این كه منظور راز بستن چشم و گوش ، بستن چشم و گوش از حواس پنجگانه است كه در این صورت معنایش می شود می شود . كه باید از نگاه به نامحرم خود داری كرد. زیرا در روایت هست كه «نظر به نامحرم تیری است از تیرهای شیطان» و همچنین نباید به موسیقی های مطرب و غیبت و تهمت و … گوش داد.

و دیگر اینكه منظور از بستن چشم و گوش ، بستن چشم و گوش از حواس پنجگانه نیست، بلكه منظور از بستن چشم چشم پوشی كردن از  چیزی كه شایسته توجه نیست و منظور از بستن گوش ، ترتیب اثر ندادن به مسموعات و شنیده ها است كه در این صورت معنای آن اعم از معنای اول است. به هر حال از دیدگاه قرآن چنین است كه: «إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا» یعنی: گوش و چشم و قلب همه در پیشگاه خدا مسئولند و مورد سئوال و مؤاخذه قرار خواهند گرفت. سوره اسراء /36

 انسان فطرتاً الگوپذیر وپیوسته در این اندیشه است كه ارزش هایی را که باور دارد در چهره ای مجسم بنگرد و خود را همانند آن الگو بسازد.مسأله الگو در اخلاق اسلامی و روان شناسی نیز جایگاه مهمی دارد. از این روقرآن کریم در شرایطی که زن درجامعه ازجایگاه ارزش خویش برخوردارنبود زنانی شایسته چون آسیه همسر فرعون و حضرت مریم(س)و حضرت زهرا (س) را بعنوان کوثرو الگو معرفی و از آنان تجلیل نمود. وبدینوسیله، لیاقت و شایستگی زنان صالحه  را درراه  رسیدن به کمالات معنوی به اثبات رسانیدو الگو بودن آنهارا برای همگان اعم از زن ومردتبیین نمود. درباره اهمیت الگو و نقش آن در شکل گیری اخلاق و رفتار آیات وروایات ومطالب وحكمت های فراوانی وجود داردكه بویژه در دوران کودکی ونقش خانواده دردرجه اول و سپس همزمان با دگرگونی رشدش درمحیطهای آموزشی بسیارقابل توجه میباشد. بدیهی است دستگاه های فرهنگی کشور، برای هر یک از این گروه ها، به نحوی خاص باید سیاست گذاری و برنامه ریزی کنند.و لازم است كه محور سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها ی خودرا  با هدف فرهنگ سازی دركشوربه معرفی  شخصیت زنان بزرگ وموفق عالم وبانوان محجبه موفق در عرصه های مختلف علم آموزی و نوآوری و... قراردهند تابدینوسیله  فرزندان جامعه   رابه تاسی والگوگیری  ازآنهاآشنا ودعوت نمایند.

قال الله تعالی:«والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاءبعض یأمرون بالمعروف وینهون عن المنكرویقیمون الصلاةه ویؤتون الزکاة ویطیعون اللّه ورسوله،اولئک سیرحمهم اللّه ان اللّه عزیز حکیم.»  4   ترجمه: اسلام با سازو کاری به نام امر به معروف و نهی از منکر، نظارت و کنترل اجتماعی را بر رفتارهای مردم اعمال می کند که برآیند آن، اجتماعی شدن هنجارهای سازنده و طرد اجتماعی رفتارهای ویران گر است. جابر ازامام محمد باقر(ع)روایت میکندکه فرمود:"ان الامر بالمعروف والنهی عن المنکرسبیل الانبیاء ومنهاج الصالحین فریضة عظیمة بها تقام الفرائض و تأمن المذاهب و تحل المکاسب وتردالمظالم وتعمرالارض و ینتصف من الاعداء و یستقیم الامر فانکروا بقلوبکم و الفظوا بالسنتکم وصکوا بها جباههم و لاتخافوا فی الله لومة لائم...." 5  در این روایت، به روشنی نشان داده شده است که امر به معروف و نهی از منکر دو کارکرد دارد ـ هم پاره ای از هنجارها و رفتارها را در جامعه به صورت اجتماعی، نهادینه می سازد. وهم پاره ای دیگر از رفتارها را طرد و از عمومیت یافتن آن ها جلوگیری می کند. به هر ترتیب، اسلام، این اصل را بجهت  حیاتی بودنش امری واجب و ضروری دانسته است. هرچند در   کفایی یا عینی بودن ازمنظرفقهی  نظراتی  وجوددارد.  تردیدی نیست که بی حیایی و بدحجابی خلاف شرع ویك  جرم اخلاقی واجتماعیست. وهر جرمی هم طبق قانون وشرع الهی وقانون  مدنی نظام اسلامی حد و تعزیر داردو مخالفت عملی باهر دستوردینی ازجمله مسئله حجاب وعفاف كه هم واجبی فردی وهم اجتماعی ازابعادشرعی وعرفی  است  از مصادیق خلاف شرع وجرم وتخلف محسوب میشود و حاکم اسلامی حق دارددرآن دخالت كرده ومتخلفان را کیفرنمایددهد.چراكه  رفتارهایی كه درعرصه های عمومی رخ می دهد ازهنجارهایاناهنجاریهاباتوجه به عوارض وفراخورهای اجتماعی آن درحوزه اختیارات و مسئولیتهای دولت  اسلامی قرار دارد.دربیان علت این موضوع  به روایتی ازپیامبر(ص)توجه میكنیم كه فرمودند: «ان المعصیه اذا عمل بها العبد سرا لم تضر الا عاملها و اذا عمل بها علانیة و لم یغیر علیه اضرت بالعام"6   ترجمه:همانا هنگامی که گناهی پنهانی باشد،جزگناهکارآسیب نمی بیند و هنگامی که آشکاراباشد و اعتراض و تغییری بر ضد آن نشود، به همه مردم آسیب می رسد.  ناگفته پیداست کسانی که به حریم عفت عمومی تجاوز می کنند و امنیت روانی جامعه را به خطر می اندازند، باید مجازات شوند. به یقین، اگر دولت اسلامی در این مرحله، جدی تر و هدف مندتر از گذشته کار کند، بنای فرهنگی كشوربیش ازپیش موردحراست قرار میگیرد در غیر این صورت رو به ویرانی شتافت. شد می شود.  

      دیگرراهكارها     

   1-هدایت نیروهای دولتی برای گسترش فرهنگ حجاب درسه حوزه فرد،خانواده و جامعه  

  2- ایجاد بستری مناسب وفراگیربرای ازدواج جوانان

3- ایجادتفریحگاه هاو فضاهای سالم رقابتی در زمینه ورزش، دانش و هنر که زمینه رشد فرهنگی در آنها فراهم شده  باشد

4- رفع مشکلات اقتصادی مردم و حل مشکل معیشتی آنان

5  -نظارت برارتباطات بین المللی

6 - اجرای سیاستهای بازدارنده بوسیله نیروهای انتظامی همراه بادانش

  7- اجرای سیاست های اصلاح گرایانه ومتمركزسازی ونظارت برامور تربیتی وروانشناختی

  8- راه اندازی انجمن های محلی و ایجادخرده سازمان های محلی 

 9- معرفی الگوی جامع و مناسب حجاب و پوشش اسلامی

  10-حذف ضدارزشهاومظاهر خلاف اخلاق درجامعه

11- تشویق واحیاء وتقویت معنوی وفرهنگی گروههای مختلف عفیف جامعه

12-ارائه تسهیلاتی درجهت اشتغال وکارآفرینی درامورفرهنگی برای جوانان ونظارت برکالاهای فرهنگی

منابع ومآخذ:

  1- سوره حج آیه41

2 - عیون اخبارالرضا شیخ صدوق چاپ منشورات اعلمی            

3-اصول كافی شیخ كلینی دارالكتب الاسلامیه  

4- سوره توبه آیه74

5-بحارالانوار

6- علل الشرایع، محمد بن علی بن الحسین (شیخ صدوق)، مکتبة الداوری

 شناخت ابزارهای مناسب و شیوه ها و قالب های مؤثر و کارآمد، از گام های نخست برای نهادینه سازی و گسترش باورهای دینی است. دولت در این مرحله میتتواند فرهنگ حجاب راتقویت وگسترش بخشدودر مقابل باكمك نهاد هایی چون نیروی انتظامی، ستاد امر به معروف و نهی از منکرومؤسسه های ویژه مربوط به پاسداری از این شاخص برجسته  فرهنگی یك نظام وجامعه بزرگ اسلامی بدفاع برخیزد. بهترین روش در مرحله نهادینه سازی فرهنگ  عفاف و حجاب، برنامه ریزی برای خانواده ها و اطلاع رسانی در زمینه شناخت کودک، نیازها و ویژگی های اونسبت به مسئله است  تا بدینوسیله ازهمان  سال های اول زندگی به فرهنگ سازی جهت افرادو خانواده هاپرداخته گردد.پس ازخانواده،مدرسه،عهده دار نهادینه سازی چنین فرهنگ و باورهای دینی میتواند باشد.دراین راستا تهیه ابزارهای آموزشی مؤثر و مورد علاقه دانش آموز و  قرار دادن متنی جذاب و شیرین به تناسب نیازهای کودک، در کتاب های درسی و چاپ ونظارت برکتاب هایی که درحوزه ادبیات کودک نوشته میشوندازناحیه نهاد های آموزشی وپرورشی لازم وضرورذی به نظرمی رسد.

لزوم تخلق فرهنگ سازان و ادارات  و دستگاه های اجرایی وفرهنگی ازجمله صداو سیما و... نسبت به آن          

میدانیم كه رسانه های جمعی هر کشوری نگهبان هویت دینی و ملی آن کشور محسوب میشوند ولذا اگر رسانه های جمعی، بدون در نظر گرفتن باورهای دینی و ملی نقش آفرینی کند، دیگر رسانه آن قوم و تمدن خوانده نمی شود.بنابراین تبلیغ و ترویج و نیز دفاع از هویت دینی و ملی مردم كشوری متمدن وریشه دارواسلامی جزووظائف  و رسالت اصلی رسانه های جمعی  محسوب می شود.  رسانه های جمعی باید از این هویت اصیل مانگهبانی کرده و در تثبیت هویت شخصی مردم بکوشند و بافرهنگ بیگانه به مبارزه برخیزند.وبعنوان یکی از ابزارهای تاثیرگذاردر عرصه فرهنگ وآموزش جامعه وخانواده ها  بخوبی دراین عرصه واردعمل شوند. صداوسیمایی كه بایدمظهر تمام نمای الگوی عملی ونظری زن ومردوجامعه اسلامی باشد متاسفانه شایدبدلائلی قابل توجیه  دركناربرنامه های خوبی هم كه داردبسیاری از برنامه های تبلیغیاتی وفیلمهای پرجنجا ل خانوادگی كه برخی بازیگران ومجریان وهنرمندان كم توجه باآن پوششهای  نامناسب ظاهرمیشونددرست راهی راولوناخواستهه وازسرغفلت میروند كه دشمنان   عفاف وحیاء  می خواهد و میروند. ازطرفی وقتی فرهنگ سازان جامعه خود ازاخلاق و معنویت فاصله بگیرندو نسبت به مفاسداخلاقی وبی بندوباری درپوشش وحیاء مردان وزنان بی تفاوت شوند،طبیعیست كه پیامد هایی چون بی توجهی مخاطبان نسبت به  این مسئله و بیگانه شدن  نسل جوان نسبت به ارزشهاواعتقادات و فرهنگ غنی اسلام   حاصل شود.بنابراین نوع برخورددستگاه های اجرایی ورسانه ای کشور با بانوان کارمندو هنرپیشه   وحتی مراجعین زن به ادارات وفضاهای فرهنگی وعمومی واجرائی دولتی و...بسیارمهم وتاثیر گذار خواهدبود.. ولاجرم دراین راستا یعنی گسترش زمینه فرهنگ حجاب و عفاف بایستی میان نهادهای ارشادی و اجرایی و فرهنگی وابسته به دولت یك نظم و مدیریت وهم سویی خاصی همرا ه بانظارت مستقیم و قاطع  وجود داشته باشد.  وتمامی متولیان ودست اندرکاران كشوری ولشكری بایدازآگاهی وحساسیت کافی نسبت به این موضوع برخوردار باشند.بنابراین بامروری بر رویکردها وعملکرد مراکز حساس وتعیین کننده درزمینه های فرهنگی مثل  آموزش و پرورش و صدا و سیما به سادگی میتوان دریافت که  بحث حجاب و عفاف جزو بحثهای فرهنگی و مذهبی امروزمان به شمار میرودکه حتی بیش از امور نظامی، سیاسی و اجتماعی موردتوجه قرار گرفته وجای آنرا داردكه بیش ازپیش به آن  پرداخته گردد. این مسئله مهم وپیچیده -بامشخصاتی كه در فصول قبلی بیان شد-به برنامه ریزی تدریجی وریشه ای نیاز داردوتمامی نهادها وسازمان  ها  اعم از خصوصی و دولتی و همه شهروندان درآن  بایدایفاءنقش كنند.وباریشه یابی صحیح   وشناسایی ورودیهای فرهنگی و عوامل ویران گر وآسیبهای مسیر  به برنامه ای صحیح وکارآمددست بیابند

قال الله تعالی: الذین إن مکنّاهم فی الارض أقامواالصلاه واتوا الزکاه وامروا بالمعروف و نهوا عن المنکر"1    ترجمه:مؤمنان کسانی اند که اگر به آنان در زمین، قدرت و مکنت دادیم، نماز برپای می دارند و زکات می دهند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند...

میدانیم كه اصل حجاب یکی از مسلّمات وقطعیات دینی واز شعائر جامعه اسلامی بشمار میرودونیز مسئله حجاب یابدحجابی درمنظر عام دیگر امری کاملاً شخصی نیست وازطرفی حفظ شعائر و جلوگیری از اهانت به مقدسات بعنوان یکی از واجبات شرعی وازضروریات اجتناب ناپذیر اجتماعی محسوب میشود. ونیز میدانیم كه فلسفه وجودی دولت اسلامی، حفظ نظم و امنیت اجتماعی جامعه اسلامیست و دركلیات بحث همه حكومتهادر اینخصوص نقطه مشترك دارند.امادر حدودثغور وجایگاه حقوقی وشرعی وقانونی یك حكومت دینی ازنقطه نظرهای مسئولیتی خاص ومستقلی برخورداراست . بنابراین  تكلیف حکومت اسلامی باخاستگاه حفظ شعائردینی مخصوصادرزمان كنونی كه این مسئله شكل حساس وجدی وحتی محوری وتاثیرگذارونیزبعد عینی و عمومی وعلنی بخودگرفته بیش ازهرچیزی وهرزمانی  لمس میشود.

بااین تحلیل بایدكه دولت اسلامی درراستای استیفاء این حقوق حقه مردم جامعه واردعرصه عمل شود.وسیاست گذاران به برنامه ریزی بهتروكاربردی تردر اینخصوص مشغول گردند. وبرحسب همان سوگندنامه رئیس جمهوری عمل شود كه دربخشی ازآن آمده  [سوگند یاد میکنم]همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت هایی که برعهده گرفته ام،بکار گیرم  وخودرا وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق،پشتیبانی ازحق وگسترش عدالت سازم..."    بر اساس این سوگندنامه،كه از ویژگی های حکومت دینی ومرزافتراق آن بادیگر حکومتها محسوب میشود باید كه دولت اسلامی باهمه سازوبرگ علمی وسیاسی وفرهنگی ونظامی واجرائی علیرغم وجودبرخی دیدگاههای غلط وپافشاری برخی افرادجاهل یامغرض نسبت به عوارض پدیده شوم بدجابی وبی حیایی درجامعه وارد عرصه عمل شود.

فضل بن شاذان وقتی از امام رضا(ع) در مورد حکمت وجود حکومت اسلامی و ضرورت اطاعت از آن می پرسد حضرت در پاسخ می فرماید:" لعل کثیرة: منهما: ان الخلق لما وقفوا علی حدمحدود و امروا ان لایتعدوا ذلک لما فیه من فسادهم لم یکن یثبت ذلک ولایقوم الا بأن یجعل علیهم فیه امینایمنعهم من التعدی و الدخول فیها حظر علیهم لانه لولم یکن ذلک کذلک لکان احدلایترک لذته ومنفعته لفساد غیره فجعل علیهم قیمایمنعهم من الفسادو یقیم فیهم الحدود والاحکام.. "2

   امام دراین روایت،علل زیادی را برای ضرورت وجوددولت و حکومت اسلامی ونیزتكالیفش  برمیشمردكه از میان آنهامیتوان به این موارداشاره كرد: دولت، امانت دار مردم است و مهم ترین امانت همانا سرنوشت وحیات آدمیان است. واین امانت هنگامی حفظ و حمایت میشود که به حقوق،حیثیت و شخصیت انسان ها احترام بگذارد و از نفوذ عواملی که به پاک دامنی و عفت آدمیان آسیب می رساند، بازداری نماید. این کار ممکن نیست، مگر این که محدودیت های قانونی ومعقولی بررفتاروکردار وزندگی اجتماعی انسان ها اعمال داردوبا نظارت وقانون زمینه زندگی سالم و صالحی راازبرای ایشان فراهم سازدكه گسترش پاک دامنی، عفت و پوشش، ازجمله این مواردوشرایط وزمینه ساز چنین زندگی سالم است. ...ودرست برهمین مبناست كه درمیان متون روایی وتاریخی  موارد بسیاری رامییابیم که نشان میدهدپیامبراکرم(ص) وامیرالمؤمنین علی(ع)ودیگرائمه بزرگوا(ع)از موضع حکومت (تاآنجا كه دراختیارحضرتشان بود)درخصوص چگونگی حضور زنان یامردان دراجتماع موضع گیری ودخالت مینمودند.مادر این بخش جهت ارائه شاهدگفتارواثبات حق وبلكه مسئولیت دخالت حاكم اسلامی درامر حیا وعفاف اجتماعی بعنوان نمونه به دستورات  واقدامات عملی وموضع گیریهای حكومتی امام علی(ع) در این خصوص میپردازیم: امیرالمؤمنین(ع)درزمان زعامتش برامورمسلمین خطاب به اهل عراق مرقوم فرمود:

«یااهل العراق! نبّئت انّ نسائکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحیون ولا تغارون، نساؤکم یخرجن الی الاسواق و یزاحمن العلوج " 3    ترجمه:ای عراقیان! خبردار شده ام که زنانتان در راه، با مردان برخوردمی کنند؛ آیا شرم نمی کنیدوبه غیرت نمی آیید،که زنان تان راهیِ بازارها و مغازه هامیشوندو با افرادبی دین برخورد می کنند!»

سیاق خطاب حضرت نشان می دهدکه از جایگاه حکومت چنین سرزنشی رامتوجه سهل انگاری عراقیان کرده ونه صرف امر بمعروف ونهی ازمنکربلكه دستورالعملی کلی خطاب به همه بوده است.  

ناگفته پیداست كه دولت اسلامی درانجام این رسالت تنها نخواهد بودو هم درانجام  كاری به این گستردگی و ظرافت بدون رعایت وحمایت جانبی ومعنوی وعلمی وفرهنگی مردم وهمكاری نهادهای فرهنگی ودینی و كانون های مذهبی نخواهدتوانست كاررابخوبی به پیش ببرد. اعضای این نهادها باید با عناصر و احکام دینی آشنائی جامع داشته وپیوسته وضعیت جامعه را باتطبیق براساس قواعد و داده های دینی موردبررسی  قراردهند و آنگاه بایافتن توان مندیهای جامعه وبسترها وخاستگاههای لازم درجامعه  با كمك خودمردم ونهادهای مربوطه زیر مجموعه هرسه قوا به فرهنگ سازی در این خصوص وسپس پیگیری ونظارت واصلاح وكنترل اوضاع اجتماعی در موضوع مهم مورد بحث بپردازندو بابرنامه ریزی های دقیق وگسترده شان دركناردولت و حمایتهای گوناگونشان  درصددایجاد جامعه ای پاک وعفیف برآیندوبرای نهادینه سازی،چنین حركت و فرهنگ همواره گروهی، پویا، هدف مند و روش مند راه درست رادرپیش بگیرند. ودرمجموع بایدگفت كه همه این حركتها وهمكاریهاچه ازناحیه مردم وچه نهادهابادبصورت ساماندهی شده بامدیریت وهدایت دولت اسلامی اجراائی و عملیاتی شودتاكاربخوبی به پیش رفته وبه هدف مطلوب برسدچه آنكه دراین راستاازاختیارات اموراجتماعی  واجرائی كشورونیزمسئولیتهای قانونی وحقوقی وحتی فقهی برخوردار است.

 راهكارهای  گسترش فرهنگ عفاف وحجاب ومبارزه با بدحجابی توسط نظام اسلامی      

بازنگری شخصیتی و هویت  بخشی به زنان  وسوق دادن آنها به سمت ابعادمعنوی وروحی                          

 به اعتراف همه صاحب نظران، جدی ترین بحران در طول زندگی انسانها درخلال شکل گیری هویت او رخ می دهد. زیرا شخصی که هویت متشکل قابل قبولی ندارد، در طول زندگی با مشکلات بسیار زیادی روبه رو خواهد شد. چنین شخصی در درجه اول از حقیقت وجودی خود و استعداد و توان مندیهایی که دارد، آگاهی لازم را نخواهدیافت ودردرجه دوم، از هدف خلقت و نقشی که درنظام هستی بر عهده اش هست بی خبرخواهد ماند ودر نتیجه، از تشخیص شیوه درست ارتباط با دیگران وبرخوردبا پیش آمدها و نیز پاسخ گویی به اصلی ترین پرسشهای زندگی ناتوان خواهدماند. برخورداری از هویت انسانی کامل، نشانه های مشخصی چون خود باوری، احساس ارزش مندی و توانایی حل مشکلات، موضع گیری مناسب دربرخورد با پیش آمدها و برخورداری از اراده و استقلال لازم رابرای فرد بهمراه دارد. براین اساس دروجودزن بعنوان ریحانه خلقت با ظرافتهاوپیچیدگی هایی كه دارد  بایدچنین باور استوار، ایمان عمیق ایجاد شود.زنی که دل به حق داده و اندیشه به خدا سپرده و فرجام زندگی دنیوی اش را پذیرفته چطور حاضر نمی شود باخودآرایی و خود نمایی  خودرادر معرض نگاه های آلوده قرار دهد و زمینه های تلذذ دیگران رافراهم سازد از شاخص ترین این خصوصیت ها، کمال جویی معنوی زن است.

 از آن جا که زن از احساس و تخیل بالائی برخوردار است؛ میتوانددرمسیرکمالات معنوی بهترو سریع ترگام بردارداگردرست به همین  ساحت واستعدادخویش پی ببرددیگرلحظه ای  پابه نقش های منفیِ نمیگذارد. این حقیقتها را باید از طریق برنامه های رسانه به ویژه به جامعه زنان تفهیم کردکه زن بعنوان موجودی خلاق، برخوردار از ظرافت های شخصیتی و وظرافتهای زیبای مادرانه ودارنده کمالات و استعدادها ی بسیارست . نه آنكه باپرداختن به جنبه های ابزاری و شخصیت پردازی های ناصحیح از زن مثل ظلم پذیر و یا ضعیفه بودن كه متاسفانه اخیرابه تقلیدازفیلمهای هالیوودی واردسینماوحتی صداوسیماو خانواده های ما شده وجودارزشمندش راازهویت وماهیت شخصیتیش دورساخته وبه اسارت نفسهادرآوریم.چه آنكه زن اگربه هویت شخصیتی اش پی ببرد بسمت بیان واقعیتها و ظرفیتهای وجودی خویش هدایت میشودودرنتیجه می تواندازارزشهاوحقوق و جایگاه شخصیتی خویش درجامعه دفاع کند. امااگراورا «ضعیفه»خواندیم دیگر نمی توان از «ضعیفه» انتظار داشت که ارزش والایی چون حجاب را در خود درونی وباورکندووجودحقیقی خودرابیابدودریابد ویادرراه كشف حقائق وجودی خویش شائق گردد. اگرچه خوشبختانه به یمن  انقلاب اسلامی رسانه های جمعی ازاسارت ویوغ نفس پرستان ومیراث داران ابتذال فرهنگی وكشف حجاب طاغوتی نجات پیداكردوباخدمات گسترده دینی وفرهنگی این نظام مقدس زن ایرانی خودراازلابلای ناباوریهاوتحقیرهای زمان رژیم سابق جستجو و پیدا كرد و نیز ظرفیت های وجودی خویش راشناخت و صاحب «هویت فردی موفق» شدو با اعتماد به نفس به میدان آمد وهمه آن استعدادهارادر عرصه های  درعلمی وعملی وتدین وتعلیم وتربیت وفن آوری وسیاست و... به مرحله ایجادواثبات رسانیدوبالاخره از سرور زنان عالم حضرت زهرا(س)ودیگرزنان آزاده تاریخ آموخت که چگونه باعزت و سربلندی زندگی کند بقول مولوی:

هركسی كودروماندازاصل خویش    بازجویدروزگاروصل خویش

مقدمه(ضرورت بحث):     

قال علی(علیه السلام):"یَظْهَرُفِی آخِرِالزَّمانِ وَ هُوَ شَرُّالاَْزْمَنْةِ نِسْوَةٌ کاشِفاتٌ عارِیاتٌ مُتَبَرِّجاتٌ مِنَ الدِّین خارجاتٌ فِی الْفِتَنِ داخِلاتٌ مائِلاتٌ اِلی الشَّهَواتِ ومُسْرِعاتٌ واِلَی اللَّذّاتِ مُسْتَحِلاّتُ المُحَرَّمات وَ فی جَهَنَّمَ خالِداتٌ؛1 ترجمه:درآخرالزمان که بدترین زمان هاست، زنانی هستند که پوشیده امابرهنه اند واز خانه باخودآرایی بیرون می آیند. اینان از دین بیرون رفته اند و در فتنه ها وارد شده و به شهوات تمایل پیدا کرده اند وبه کوی لذات نفسانی در شتابند وحرام ها را حلال می دانند و در دوزخ به عذاب ابدی گرفتارند.

بی تردید مدگرایی و پدیده «بدحجابی» از معضلات وناهنجاری های فرهنگی کشوردر دوران حاضر است که باید بررسی ومطالعه آنرادر ردیف معضلات دیگری چون تورم ،بیکاری و اعتیاد و...قرار داردو برای حل آن چاره اندیشی نمود.وضعیت نابهنجار برخی اززنان ودختران امروز،به گونه ایست که فاصله کمی با بی حجابی داردوحتی میتوان آنرا نوعی« کشف حجاب نوین» نامیدکه درروایت مربوط به علائم آخرالزمان ازآن به "کاسیات عاریات یاكاشفات عاریات" تعبیرشده است. امروزه بر هیچ خردمندی پوشیده نیست که جبهه کفر و استکباردرنظر داردباردیگرازتجربه تاریخی وتلخ اندلس برممالک اسلامی،بخصوص جمهوری اسلامی ایران استفاده کندآنهم با بهره گیری ازفن آوریها، تکنیکهای نوودستگاه های پیشرفته وپیچیده تبلیغاتی .بی گمان برنامه های آنان، ازبین بردن حجاب اسلامی وجایگزین ساختن مدهاوالگوهای غربیست. یکی از نظریه پردازان غربی بصراحت میگوید: "برای به شکست کشاندن انقلاب وحکومت اسلامی درایران، باید ازکوتاه کردن مانتوهاشروع کنیم"مع الاسف"در سالهای اخیر،به جای آن که به موازات رشدوگسترش این پدیده،برنامه ریزیها و اقدامات علمی وهم آهنگ متولیان ودستگاه های فرهنگی صورت بگیرد،سکوت،بی برنامگی و انفعال بسیاری را ازآنان شاهدبوده ایم .ممکن است برخی برای فرارازمسئولیت وتوجیه بی برنامگی خود، پوشش را امری درونی بدانندکه نمیتوان به اجبار، کسیرا باحجاب کرد، چنانکه ممکن است برخی نیز پرهیز ازهرگونه اقدام تنبیهی و تعزیری را توصیه کنندوبگویند بایددرمبارزه با این ناهنجاری،تنها بکار فرهنگی پرداخت.بهر حال،رشدو گسترش پدیده بدحجابی ازیک سووبی برنامگی متولیان فرهنگی ازسوی دیگرموجب شده تا دشمنان اسلام ومخالفان نظام اسلامی روز بروزازاین خلابهره برداری لازم رادرجبهه گیریهای ضدفرهنگی وضددینی خودكرده وباتبلیغات منفی و گسترش محصولات تخریبی خودبه شیوع این معضل درجامعه بپردازند..                                          

  اما اسلام با دستورات و احكام سازنده خودتدبیرات لازم رادراین زمینه بخوبی اندیشیده وزن رادر سایه حجاب و سایر فضائلش به صحنه آوردتا معلم عاطفه ها..باشدوفریب خواسته های نفسانی و وساوس شیطانی و تبلیغات غرب رانخورد كه متاسفانه درجامعه جهانی امروز خلاف جهت آن حركت وفعالیت وتبلیغ می شودوفرهنگ ابتذالی غرب واروپاامروزه روبه گسترش قرار گرفته  وبدنبال آنست كه بابرداشتن حجاب اززن كالائی بسازد تا اورا درمنظرهوس پرستان قراردهد.وبدین منظور درصدد آنست كه اولا زن راازجایگاه حقیقی خویش درجامعه یعنی جایگاه مادری وتربیت فرزندودرواقع مربی ونیزازمحوراحساس ومحبت وعواطف انسانها بودن بیاندازد و درواقع آن هنر و فضیلت و جمال خدادادی و ریحانیت راازكفش  برباید.

 بنابراین اگر این مسئله را بپذیریم که مسئله  حجاب اسلمی درزمان حاضر علاوه برجایگاه دینی تعریف شده وموقعیت سیاسی كه ذكركردیم  عصاره  انقلاب اسلامیست نبایدشك كردكه  در یك تعبیركلی بطورقاطع بصورت  شیرازه اسلامیت، ایرانیت، انقلابیت مادرآمده واذعان كنیم كه امروزه بیش ازهرزمان وهرامرذی بالی بایدمسئولان و متولیان فرهنگی و سیاسی واجرائی وقضائی دركنارهمكاری خودمردم به این امرمهم بپردازندسخن به گزاف نگفتیم. اكنون دیگرزمان آن رسیده كه شهادت طلبان دیروزدرعرصه های جهادوشهادت با عزمی جزم درصدد امربه معروف ونهی ازمنكر طبق اصول لازم آن واردمیدان شوندو عالمان دین و اساتیدووپژوهشگران ونویسندگان حوزه های مختلف دینی اجتماعی سیاسی روانشناسی تربیتی وخانواده فقهاء وحقوقدانان واردمیدان عمل تالیف آموزش همگانی و تخصصی وعظ وموعظه وكار فرهنگی گسترده بپردازند. مادراین اثرتحقیقی بدنبال بررسی اجمالی جایگاه حقوقی ونقش وتكلیف دولت اسلامی درگستره فرهنگ عفاف  وحجاب  و بیان راهكارهای  گسترش آن  توسط نظام اسلامی  هستیم .