شما صبح‌ها چه طور از خواب بیدار می‌شوید:
خسته و ناراحت، یا شاد و سرحال؟
به گفته دکتر جویس والزلبن، که تحقیقات مفصلی در خصوص اختلالات خواب داشته است، کمبود خواب می‌تواند سلامت روان را تحت تأثیر قرار دهد و سبب بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله افسردگی شود. ایشان می‌گوید: شما همان‌قدر که به برنامه غذایی سالم اهمیت می‌دهید، باید به وضع خوابتان هم رسیدگی کنید. فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و دیابت نوع دو از جمله عوارض کم خوابی در افراد هستند. خواب کافی یعنی حداقل ٧ تا ٨ ساعت خوابیدن در شبانه روز که ممکن است این عدد نسبت به سیستم بدنی افراد مختلف، یکی دو ساعت متفاوت باشد.
حالا اگر شما نمی‌دانید که میزان ساعات خوابی که در شبانه‌روز دارید برای بدنتان کافی است یا نه، به این ۵ نشانه کمبود خواب توجه کنید.
اگر ٣ تا از ۵ نشانه زیر را داشتید، نشان می‌دهد از کم‌خوابی رنج می‌برید و در غیر این صورت، سلامت خوابتان مورد تایید است:
١) قدرت تصمیم‌گیری ندارید
دکتر سین دروموند، فلوشیپ اختلالات خواب، می‌گوید: وقتی مغز شما خسته باشد، قدرت تصمیم‌گیری‌تان در همه امور کم میشود. تصمیم‌گیری‌های ساده در امور کوچک و پیش پا افتاده، برایتان سخت و تصمیم‌گیری‌های بزرگ و مهم برایتان غیرممکن می‌گردد.
ساده‌ترین مثال این که وقتی صبح برای رفتن به محل کارتان سوار اتوبوس می‌شوید، نمی‌دانید که دوست دارید کنار پنجره بنشینید یا نه؟ آخر اتوبوس را ترجیح می‌دهید یا اول آن را؟ وقتی هم به اداره می‌رسید نمی‌دانید چای‌تان را با قند بنوشید یا با شکلات؟ و مشکلاتی از این قبیل.
اگر کمبود خواب داشته باشید و با ذهنی خسته به خرید بروید، بازنده به منزل برخواهید گشت؛ یعنی بعد از خرید اجناس، از آنها رضایت ندارید و وقتی خوب فکر می‌کنید، می‌بینید که می‌توانستید جنس بهتر و با قیمت کمتری تهیه کنید.
٢) همیشه گرسنه‌اید
تحقیقات نشان می‌دهند که کم خوابی باعث افت قند خون و در نتیجه کاهش هورمون لپتین در بدن میشود. لپتین، هورمونی است که باعث برقراری تعادل در اشتهای افراد و سرکوب کردن اشتهای کاذب میشود. بنابراین هر چه قدر که میزان لپتین در بدن کمتر باشد، احساس گرسنگی سریع‌تر به سراغ فرد می‌آید و سرکوب کردن این احساس هم جز با خوردن، میسر نیست. نتیجه این پرخوری‌ها هم چیزی نمی‌شود جز اضافه وزن و چاقی. بنابراین اگر فکر می‌کنید با خوردن سه وعده غذای اصلی و میان وعده سبک در روز باز هم انرژی لازم برای انجام دادن کارهای‌تان را ندارید و نیاز به غذای بیشتری برای کسب انرژی دارید، باید بدانید که به کمبود خواب مبتلا هستید.
دکتر لیزا شیوز، معتقد است که افراد کم‌خواب همیشه دنبال خوراکی‌های شیرین یا خوراکی‌های کربوهیدراتی مثل نان می‌گردند تا انرژی تحلیل رفته در اثر کمبود خواب‌شان را به وسیله آنها جبران کنند.
٣) زیاد سرما می‌خورید
کمبود خواب باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی میشود. گروهی از محققان با تزریق ویروس سرماخوردگی به تعدادی فرد سالم، به این نتیجه رسیدند که احتمال ابتلا به سرماخوردگی در افرادی که کمتر از ٧ ساعت در روز می‌خوابند، سه برابر بیشتر از سایرین است و این احتمال در افرادی که روزی هشت ساعت یا بیشتر می‌خوابند، بسیار کم است. همچنین اعلام کردند که تضعیف سیستم ایمنی بدن و خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی در افرادی که کمتر از ۴ ساعت در روز می‌خوابند، بسیار بالاتر از افرادی است که بین ۵/٧ تا ۵/٨ ساعت، خواب در شبانه‌روز دارند.
۴) اشک‌تان زود درمی‌آید
آیا کوچک‌ترین اتفاق، اشک‌تان را درمی‌آورد و خودتان هم دیگر از دست گریه و زاری‌تان خسته شده‌اید و به دنبال راه چاره می‌گردید؟ چاره‌تان تنها یک چیز است؛ شبها زودتر بخوابید!
بله، درست فهمیدید. تحقیقات نشان می‌دهند که کمبود خواب، سبب ضعف روحی افراد میشود و همین ضعف روحی است که فرد را وادار به گریه کردن در مواجهه با مسایل ساده و روزمره می‌کند. افراد کم‌خواب وقتی با مشکلی روبه‌رو میشوند، به جای حل کردن آن، اشک می‌ریزند و همیشه نیمه خالی لیوان را می‌بینند.
دکتر شیوز می‌گوید: اگر شما کمبود خواب داشته باشید، ممکن است مثل آدم‌های افسرده، مدام بغض گلو‌ی‌تان را فشار بدهد و وقت و بی‌وقت گریه به سراغ‌تان بیاید.
۵) دست و پا چلفتی هستید؟
صادقانه بگویید چند بار در روزهای اخیر لیوان چای از دست‌تان افتاده است؟ چند بار پای‌تان به لبه پله‌ها گیر کرده و با سر به زمین پرتاب شده‌اید؟ یا چند بار سر ناهار یا شام ظرف غذا را روی میز برگردانده‌اید؟ اگر بیشتر از دو بار در روز این اتفاق‌ها برایتان پیش آمده است باید بدانید که مسبب اصلی، کمبود خواب است.
دکتر کلت کوشیدا معتقد است که کم خوابی باعث کاهش تمرکز افراد میشود و همین امر باعث می‌گردد تا کارهایشان را به نحو احسن انجام ندهند. بنابراین وی به همه افرادی که کارهای مهم و خطرناکی مثل تراش‌کاری، رانندگی، پزشکی یا کار با ماشین‌آلات سنگین را دارند، توصیه می‌کند که با داشتن خواب کافی، جان خود و دیگران را به خطر نیندازند.
