بِنَفسِی أنتَ مِن مُغَیّب لَم یَخلُ مِنّا ...  برکات وجودی امام عصر علیه‌السّلام فایده‌ی امام غایب و چگونگی بهره‌مند شدن از الطاف قدسی ایشان، سؤالی است با سابقه‌ی بسیار طولانی که ذهن بسیاری را به خود مشغول نموده است. جابر بن عبد الله انصاری با شنیدن خبر غیبت حضرت مهدی علیه‌السّلام از نبی اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم پرسید: «فَهَل یَقَعُ لِشِیعَتِهِ الإِنتفاعُ فِی غَیبَتِهِ؟»؛ «آیا در غیبت حضرت، شیعیانش بهره و فایده‌ای از او خواهند برد؟» حضرت رسول فرمودند: «اِی و الَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُم یَنتَفِعُونَ بِهِ وَ یَستَضِیئُونَ بِنُورِهِ کانتِفاعِ النّاسِ بِالشّمسِ و إِن جَلَّلَها السِّحَابٌ»؛[1] «بله، قسم به آن کسی که مرا به نبوت برانگیخت، همانا شیعیانش از او بهره‌مند می‌شوند و به نور او روشنی می‌یابند؛ همانند بهره‌مندی مردم از خورشید، آن‌گاه که ابر آن را پوشانده باشد.»بدین‌سان از همان ابتدا در میان مباحث مهدویت یکی از سؤالاتی که پیوسته مطرح بوده است، این است که چگونه می‌توان از فیوضات امام غایب بهره‌مند شد؟ آیا امامی که در پس پرده‌ی غیبت قرار گرفته است، می‌تواند تأثیری در حیات بشری داشته باشد؟ به ویژه این‌که انگیزه‌ی جست‌وجو برای یافتن پاسخی مناسب و قانع کننده، آن‌گاه اوج می‌گیرد که می‌شنویم، اهل سنت وجود امام غایب را امری بیهوده می‌شمارند.قاضی عبدالجبار معتزلی می‌گوید: «اگر امام ظاهر نشود تا به وسیله‌ی او نقص‌ها جبران شود، چه فایده‌ای برای او مترتب است، بِسان آن که اصلاً حجّتی بر روی زمین نباشد!!!»[2]همچنین تفتازانی یکی دیگر از علمای مشهور اهل سنت می‌نویسد: «مسأله‌ی اختفای امام از مردم، به این کیفیت که تنها اسمی از او در میان باشد جدّاً بعید است و امامت او در خفا امری بیهوده است!»[3]امّا در نگاه شیعه‌ی امامیه وظایف امام بر دو قسم است:1- فواید و وظایفی که مستلزم حضور و ظهور امام علیه‌السّلام در جامعه می‌باشد: یعنی اموری که فقط با ظهور امام در جامعه، محقق می‌شوند، مانند: بـرقراری عدالت اجتماعی، بیان احکام و تفسیر و تبیین قرآن، اجرای حدود الهی، تکالیف اجتماعی مانند جهاد و دفاع، تقسیم بیت المال و ... .2- فواید و وظایفی که مترتب بر وجود امام علیه‌السّلام می‌باشند: یعنی اموری که غیبت نمی‌تواند مانعی برای عملی ساختن آن باشد. مانند موارد زیر: اول: واسطه‌ی فیضدر ابتدا، باید این نکته را یادآور شد که، آن‌گاه که خداوند متعال اراده نمود خلقتی داشته باشد، گر چه در خالق هیچ نقص و عجزی وجود نداشت اما در مخلوق نیازمند به واسطه بود چرا که اولاً باید بین علت و معلول سنخیت و هماهنگی وجود داشته باشد و ثانیاً مشیت خداوند بر این تعلق گرفته که نظام هستی، نظام اسباب و مسبّبات باشد لذا برای فیض وجود و سایر فیوضات نیاز به واسطه‌ای بود که از طرفی بتواند با عالم ماده مرتبط باشد و در قالب انسان مادی تجلّی یابد و از طرف دیگر نزدیک‌ترین و مقرّب‌ترین موجود در عالم هستی به خالق متعال باشد به همین جهت است که اولین چیزی که توسط آفریدگار هستی خلق شد، انوار طیبه‌ی ائمّه‌ی معصومین علیهم‌السّلام بود و به واسطه‌ی آنان فیض وجود به سایر موجودات افاضه شد.[4]امام عصر علیه‌السّلام واسطه‌ی فیض بین خالق و مخلوق است و نور وجود، علم و هدایت به واسطه‌ی او به مخلوقات می‌رسد. آن حضرت به عنوان یكی از معصومین علیهم‌السّلام هدف نهایی آفرینش انسان و جهان است و مخلوقات همان‌گونه كه در پیدایش خود نیازمند هدف نهایی هستند، در تداوم، استمرار و بقای خلقت نیز به آن محتاج‌اند.بنابراین همه‌ی موجودات عالم، هم اصل وجودشان به واسطه‌ی امام است و هم نعمت‌هایی را که در طول حیات خود دارند به واسطه‌ی وجود بابرکت امام می‌باشد. «بِبَقَائِهِ بَقِیَتِ الدُّنیَا و بِیَمِینِهِ رُزِقَ الوَری ...»؛[5] «دنیا به واسطه‌ی بقای او باقی است و مخلوقات به برکت او روزی داده می‌شوند.» این حقیقت در بیان نورانی معصومین علیهم‌السّلام به خوبی بیان شده که نمونه‌هایی از آن به این قرار است.الف) امام سجاد علیه‌السّلام، در این رابطه می‌فرمایند: «بِنَا یُنَزِّلُ الغَیثَ وَ یَنشُرُ الرَّحمَةَ وَ یَخرُجُ بَرَکَاتِ الأَرضِ ...»؛[6] «باران به وسیله‌ی ما نازل، و رحمت به وسیله‌ی ما منتشر و برکات زمین به خاطر ما خارج می‌گردد ... .»ب) عَن مُحَمّد بن فُضَیلِ عَن أَبَا الحَسَنِ الرِّضَا علیه‌السّلام قالَ: «قُلتُ لَهُ: أَتَبقَی الأَرضُ بِغَیرِ إِمَامٍ؟ فَقَالَ: لا. قُلتُ: فَإِنّا نُروِی عَن أَبِی عَبدالله علیه‌السّلام أَنَّهَا لاتَبقَی بِغَیرِ إِمَامٍ إِلّا أن یَسخط اللهُ عَلَی أَهلِ الأَرضِ أَو عَلَی العِبَادِ، فَقَالَ: لاتَبقَی؛ إذَا لَسَاخَت.»؛[7]محمد بن فضیل می‌گوید: به امام علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام عرض کردم: «آیا زمین بدون حجّت باقی می‌ماند؟ حضرت فرمودند: نه. عرض کردم از امام صادق علیه‌السّلام برای ما روایت شده که زمین بدون حجّت باقی نمی‌ماند مگر این‌که خداوند
بر اهل زمین یا بر بندگانش غضب کند پس امام فرمودند: باقی نمی‌ماند؛ در این صورت زمین اهلش را در خود فرو خواهد برد.»ج) عن أَبِی جَعفَر علیه‌السّلام قالَ: «لَو بَقِیَتِ الأَرضُ یَوماً بِلا إمَامٍ منّا لَسَاخَت بِأَهلِها وَ لَعَذَّبَهُمُ اللهُ بِأَشَدِّ عَذَابِه، إِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالی جَعَلنَا حُجّةً فِی أَرضِه وَ أَماناً فِی الأَرضِ لِأهلِ الأرضِ لَم یَزَالُوا فِی أَمانٍ مِن أن تَسِیخَ بِهِمُ الأَرضُ مادُمنا بَینَ أَظهُرِهِم فإِذَا أرادَ اللهُ أن یُهلِکَهُم ثُمَّ لایُمهِلهُم وَ لایُنظِرُهُم ذَهَبَ بِنَا مِن بَینِهم وَ رَفَعنَا إلیه ثُمَّ یَفعَلُ اللهُ ما شاءَ وَ أَحَبَّ.»؛[8]امام محمد باقر علیه‌السّلام می‌فرمایند: «اگر زمین روزی بدون امامی از ما باقی بماند، اهل خود را فرو خواهد برد و خداوند آن‌ها را به شدیدترین عذاب‌ها دچار خواهد نمود و پیوسته تا کسی از ما بین آن‌ها وجود دارد، از فرو رفتن و نابودی در امان خواهند بود. پس آن‌گاه که خداوند اراده کند که آنان را هلاک کند، به آنان مهلت ندهد، ما را از میان آنان گرفته و به سوی خود بالا خواهد برد سپس آن گونه که بخواهد انجام خواهد داد (زمین را زیر و رو خواهد ساخت).»خود وجود نورانی حضرت درباره‌ی نحوه‌ی بهره‌مندی از ایشان در دوره‌ی غیبت می‌فرمایند: «وَ أَمّا وَجهُ الانتِفاعِ بی فی غَیبتی فَكَالانتفاعِ بِالشَّمسِ إذَا غَیَّبَتهَا عَنِ الأبصَار السَّحاب»؛[9] «بهره‌مندی از من در روزگار غیبتم مانند بهره‌مندی از خورشید است، آن‌گاه كه با ابرها از چشم‌ها پوشیده شده است.»علّامه مجلسی در شرح این حدیث می‌فرماید:1- نور وجود و علم و هدایت به وسیله‌ی آن حضرت به خلق می‌رسد؛ زیرا آن بزرگواران علل غایی و هدف نهایی آفرینش هستند. اگر آنان نبودند نور هستی به دیگران، نمی‌رسید. پس علوم و معرفت‌ها به برکت ایشان و توسل به آن بزرگواران بر خلق آشکار می‌شود و بلاها از آنان دور می‌شود.2- همچنان که مردم از آفتاب پشت ابر استفاده می‌کنند و انتظار می‌کشند که ابرها کنار رود تا استفاده‌ی بیشتری از خورشید ببرند، منتظران واقعی آن حضرت در زمان غیبت، انتظار می‌کشند که هر لحظه آن حضرت ظهور کنند تا از فیض وجود مقدّس آن حضرت، بهره‌ی بیشتری ببرند.3- کسی که در زمان غیبت، وجود آن حضرت را انکار نماید، همانند این است که خورشید پشت ابر را انکار کرده است.4- گاهی اگر خورشید پشت ابر قرار بگیرد، به صلاح مردم می‌باشد همچنین غیبت آن حضرت نیز بنا به مصالحی است که بعد از ظهور آشکار می‌شود.5- همچنان که روشنی خورشید به مقدار روزنه‌ها و پنجره‌ها وارد خانه می‌شود و به آن نور و انرژی می‌دهد، دل‌های مردم، هر اندازه که از حجاب شهوات و علایق جسمانی به دور بوده و روزنه‌هایی از قلب و دل آنان به سوی معرفت خداوند باز باشد، از نور هدایت امام بهره‌مند می‌شوند.[10] دوم: هدایت تکوینیهدایت بر دو گونه است:الف) هدایت تشریعی: این هدایت از طریق فرستادن پیامبران و نازل شدن کتاب‌های آسمانی صورت می‌گیرد و در اصطلاح «ارائه‌ی طریق و نشان دادن راه» خوانده می‌شود. آیه‌ی 3 سوره‌ی دهر (انسان) به این نوع هدایت اشاره دارد:Lإِنّا هَدَینَاهُ السَّبیلَ إِمّا شاکِراً و إِمّا کفُوراًK؛ Lبه حقیقت ما راه سعادت را به انسان نشان دادیم حال، خواهد هدایت پذیرد و شکر این نعمت را بگذارد خواه آن را کفران نماید.Kب) هدایت تکوینی: این نوع هدایت به صورت ایصال الی المطلوب خوانده می‌شود.  رساندن به مقصد است که در اصطلاح از این نوع هدایت به هدایت باطنی نیز تعبیر می‌شود.رسالت اصلی همه‌ی انبیا و اوصیا علیهم‌السّلام هدایت تشریعی و ارشاد و راهنمایی مردم می‌باشد اما سخن در این است که هدایت باطنی افراد و دستگیری از پویندگان راه حقیقت از مهمترین شئونات امامت است و برای افراد لایق همچنان ادامه دارد.مرحوم علّامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل آیه‌ی 124 سوره‌ی بقره[11] می‌فرمایند: «هدایتی که از شئون امامت است، هدایت تکوینی و ایصال الی المطلوب است نه صرف ارائه‌ی طریق.» ایشان معتقدند که امام در این آیه به معنای نبوت نیست و حضرت ابراهیم علیه‌السّلام در حالی‌که نبی است و وحی بر او نازل می‌گردد، مژده‌ی امامت به او داده می‌شود. ایشان اضافه می‌کنند که: هر کجا خداوند متعال در قرآن مجید به بحث امامت پرداخته، در کنار آن «هدایت به امر خدا» به عنوان تفسیر در کنارش قرار گرفته است. در آیه‌ی 72 و 73 سوره‌ی انبیا نیز می‌فرماید:Lوَ وَهَبنَا لَهُ إِسحَاقَ وَ یَعقُوبَ نَافِلةً وَ کُلّاً جَعَلنَا صَالحِین ‚ وَ جَعَلنَاهُم أَئِمَّةً یَهدُونَ بِأَمرِنَا ...K؛ Lبه حضرت ابراهیم علیه‌السّلام اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه‌ی آن‌ها را از شایستگان قرار دادیم و آنان را امامانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت کنند ... Kکه مصداق «یَهدُونَ بِأَمرِنَا»، «ائمّه» معرفی شده است. در نتیجه امامت از دیدگاه قرآن به معنی مطلق هدایت نیست، بلکه هدایتی است که به فرمان حق تعالی صورت می‌گیرد و امام با یک امر ملکوتی، که همراه اوست دیگران را هدایت می‌کند و غیبت، هیچ مانعی برای این نوع هدایت محسوب نمی‌‌گردد.[12] در زیارتی خطاب به امام زمان علیه‌السّلام می‌گوییم: «السَّلامُ علیکَ یا نُورَ اللهِ الّذی یَهتَدی بِهِ المُهتَدُون»؛[13] «سلام بر نور خدایی که هدایت شدگان به واسطه‌ی او هدایت می‌شوند.»در بیان نورانی امام علی علیه‌السّلام جایگاه امامت بسیار زیبا ترسیم شده است. ایشان می‌فرمایند:«خداوندا! جز این نیست که باید حجّتی از سوی تو در زمین باشد تا خلق را به سوی آیین تو رهنمون شود. اگرچه وجود ظاهری او از مردم پنهان باشد، بی شک تعالیم و آداب او در دل‌های مؤمنین پراکنده است و آن‌ها بر اساس آن عمل می‌کنند.»[14] سوّم: امید بخشییکی از نام‌های خداوند «یا مُنتَهَی الرَّجایا»؛[15] «ای نهایت امیدها» است.نقش حیاتی و شگفت‌انگیز امید در سعادت و موفّقیت فرد و جامعه بر کسی پوشیده نیست. رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم می‌فرمایند: «اگر امید نبود مادری فرزند خود را شیر نمی‌داد و کسی درختی نمی‌کاشت.»[16]امیدی که ما از آن گفت‌وگو می‌کنیم، امیدی راکد نیست که سکون را توصیه کند. در این‌جا امید به شناختی پیوند می‌خورد که نور و تلاش می‌آفریند. امید به نجات - خبر از واقعیتی در طبیعت انسان و تبلور آن در یک برهه از تاریخ به وسیله‌ی یک ابرمرد- تفکّری سازنده و حرکتی مسئولانه است. تشیّع با عرضه‌ی اعتقاد به امام مهدی علیه‌السّلام، ابتکار عمل را در رفع این عطش انسانی به عهده گرفته است. اعتقاد به رهبری مردی که آرمان‌های حقیقی انسان را لباس واقعیت می‌پوشاند. «مَن عَرَفَ هذَا الأمرِ فَقَد فُرِّجَ عَنهُ لإِنتظارِه»؛[17] «هرکس این مقصد را شناخته‌ باشد برای او به واسطه‌ی انتظارش فرج حاصل شده است.»آری، آن‌چه در طول تاریخ تشیّع، با آن همه دشمنی و توطئه و مکر و نیرنگ، رمز پایداری شیعه بوده است، چیزی جز امید نیست؛ گرچه اهل سنت نیز اعتقاد به حضرت مهدی علیه‌السّلام دارند، امّا اعتقاد به مهدی موجود با اعتقاد به یک مهدی که هر وقت خداوند بخواهد به دنیا می‌آید و در وقت مناسبی ظهور می‌کند، هرگز قابل مقایسه نیست. وجود شریف امام عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف می‌فرمایند: «إنّا غَیرُ مُهْمِلینَ لِمُراعاتِكُم وَ لانَاسِینَ لذِكْرِكُم وَ لَوْ لاذلِكَ  لَنزَل بكم الّلأواء و اصطَلَمَكُمُ الأعداء»؛[18] «ما هرگز شما را به حال خود رها نكرده‌ایم و هرگز شما را از یاد نبرده‌ایم و اگر نبود (عنایت پیوسته‌ی ما) حتماً سختی‌ها و بلاهای فراوانی به شما می‌رسید و دشمنان شما را نابود می‌كردند.» چه امیدی بالاتر از این‌که امام زمان علیه‌السّلام ما را فراموش نمی‌کنند و چه شرمساری بالاتر از این‌که ما اماممان را فراموش کرده‌ایم. چهارم: امنیّت بخشیبدون تردید امنیّت از اصلی‌ترین سرمایه‌های زندگی است. در روایات پیشوایان ما، وجود امام و حجّت الهی در مجموعه‌ی جهان آفرینش، به عنوان عامل امنیّت زمین و اهل آن شمرده شده است. قرآن كریم خطاب به پیامبر اعظم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم می‌فرماید: Lوَ مَا كانَ الله لِیُعَذِّبهم و أنتَ فِیهمK؛[19] L (ای رسول ما) تا زمانی كه تو در میان ایشان هستی، خداوند هرگز آن‌ها را به عذاب گرفتار نخواهد كرد. Kدر زیر امنیّت بخشی امام را در روایات معصومین علیهم‌السّلام بررسی می‌کنیم:الف) رسول گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم به حضرت علی علیه‌السّلام فرمودند: « ... الأئمَةُ مِن وُلدِکَ، بِهِم یستَجابُ دعاؤُهُم وَ بِهِم یصرِفُ الله عَنهُمُ البَلاءَ»؛[20] «... خداوند متعال به واسطه‌ی ائمّه از فرزندان تو، دعای آنان را به اجابت می‌رساند و بلا را از آنان برطرف می‌کند.»ب) امام محمّد باقر علیه‌السّلام در این‌باره می‌فرمایند: «نحنُ الّذینَ بِنا یَصرِفُ عَنکُمُ العذاب»؛[21] «ما کسانی هستیم که خداوند به واسطه‌ی ما عذاب را از شما برطرف می‌گرداند.»و در جایی دیگر فرموده‌اند: «اگر یک روز زمین از امام و حجّت خدا خالی بماند لَعذَّبَهمُ اللهُ بأشدِّ العَذابِ خداوند آنان را (مردم) به شدیدترین عذاب‌ها مبتلا می‌نماید.»[22]ج) وجود شریف حضرت ولی عصر علیه‌السّلام نیز در روایتی می‌فرمایند: «إنّی أمانٌ لأهلِ الأرضِ کَما أنَّ النُّجوم أمانٌ لِأهل السَّماءِ»؛[23] «همانا من امان اهل زمین هستم، همچنان که ستارگان امان اهل آسمان‌اند.»همچنین در روایتی دیگر بیان می‌دارند: «أنا خاتَمُ الأوصیاءُ بی یدفَعُ الله عزّوجلَّ البلاءِ عَن أهلی و شیعتی»؛[24] «من خاتم وصیان پیامبر هستم به واسطه‌‌ی من خداوند بلا را از خانواده و شیعیانم دور می‌کند.» پنجم: تهذیب نفسقرآن كریم می‌فرماید: Lوَ قُل اعمَلوا فَسَیَریَ الله عَمَلَكم وَ رَسولُه و المؤمنُونK؛[25] L(ای پیامبر) به مردم بگو عمل كنید (ولی بدانید) كه خداوند و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم و مؤمنان كارهای شما را می‌بینند. K امام صادق علیه‌السّلام درباره‌ی کلمه‌ی «مؤمنون» در این آیه می‌فرمایند: «هُمُ الأئِمَةُ»؛ «ایشان - که نظاره‌گر اعمال مردمان هستند و در قرآن، کنار خدا و پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم قرار گرفته، کردار و رفتار همگان را می‌بینند - امامان معصوم سلام‌الله‌علیه می‌باشند.»توجه به این مطلب که اعمال ما بر حضرت عرضه می‌گردد ما را به اصلاح کارهای خود وا می‌دارد. نظارت امام زمان علیه‌السّلام بر اعمال شیعیان به دو صورت است: الف) عرضه‌ی اعمال به ایشان: هر دوشنبه نامه‌ی اعمال ما به خدمت ایشان می‌رسد. ب) شاهد بودن بر اعمال: آن بزرگوار از پس پرده‌ی غیبت شاهد و ناظر كارهای ماست.امام رضا علیه‌السّلام می‌فرمایند: «وَ اللهِ إنَّ أعمالَکُم لتُعرَضُ عَلَیَّ فی کُلِّ یومٍ و لیلةٍ»؛[26] «به خدا قسم که اعمال شما هر صبح و شام بر من عرضه می‌شود ... .»این توجه ارزشمند و حرکت در مسیر تهذیب نفس و بهره‌مندی از دعای خیر حضرت می‌تواند مقدّمه‌ای باشد برای کسب قابلیت و لیاقت. ششم: حفظ کیان شیعهدر دوران جنگ جهانی دوّم و اشغال ایران توسط انگلیس و روس، حملات و هجوم دشمنان به ملّت مظلوم ایران به اوج خود رسیده بود. به همین جهت آیت الله العظمی نایینی بسیار پریشان و نگران اوضاع شیعه بود. شبی به امام عصر علیه‌السّلام متوسل گردیدند و در حال گریه و توسل به خواب رفتند، در عالم رؤیا دیوار بزرگی به شکل نقشه ایران را دیدند که در حال سقوط است و عدّه‌ای زن و بچه زیر آن نشسته‌اند ... در این حال دیدند حضرت ولی عصر علیه‌السّلام تشریف آوردند و انگشت مبارکشان را به طرف آن دیوار گرفته و آن را سر جای خودش قرار دادند و فرمودند: «این‌جا شیعه خانه‌ی ماست، می‌شکند‌، خم می‌شود، خطر هست ولی ما نمی‌گذاریم سقوط کند. نگهش می‌داریم.»[27]«در روزگار گذشته، فرمانروایی ناصبی بر بحرین حکومت می‌کرد، که وزیرش در دشمنی با شیعیان آن‌جا، گوی سبقت را از او ربوده بود. روزی وزیر بر او وارد شد و اناری به دستش داد، که این واژه‌ها بر پوست آن نقش بسته‌بود: لا اله الا الله، و ابوبکر و عمر و عثمان و علی، خلفاء الله. فرمانروا از دیدن آن بسیار در شگفت شد و به وزیر گفت: این، نشانه‌ای آشکار و دلیلی نیرومند بر بطلان مذهب تشیّع است. نظر تو درباره‌ی شیعیان بحرین چیست؟ وزیر پاسخ داد: به باور من، باید آنان را حاضر کنیم و این نشانه را به ایشان ارائه دهیم. اگر نپذیرفتند که از مذهب خود دست کشند، آنان را میان سه چیز مخیّر می‌کنیم: 1- پاسخی قانع کننده بیاورند؛ 2- جزیه بدهند؛ 3- مردانشان را کشته و زنان و فرزندانشان را اسیر و اموالشان را به غنیمت می‌بریم. فرمانروا رأی او را پذیرفت و دانشمندان شیعه را نزد خود فراخواند. آن‌گاه انار را به ایشان نشان داد و گفت: اگر برای این پدیده، دلیلی روشن نیاورید، شما را می‌کشیم و زنان و فرزندانتان را اسیر می‌کنیم و یا این‌که باید جزیه بدهید. دانشمندان شیعه، سه روز از او مهلت خواستند. آنان پس از گفت و گوی فراوان به این نتیجه رسیدند که از میان خود، ده نفر از صالحان و پرهیزگاران بحرین را برگزینند. آن‌گاه از میان این ده نفر نیز سه نفر را برگزیدند و به یکی از آن سه نفر گفتند: تو امشب به سوی صحرا برو و به امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌والشریف استغاثه کن و از او، راه رهایی از این مصیبت را بپرس. زیرا ایشان امام ما و صاحب ماست. آن مرد چنین کرد ولی پاسخی نشنید. شب دوّم نیز نفر دوّم را فرستادند و او نیز پاسخی دریافت نکرد. شب آخر، محمّد بن عیسی را به بیابان فرستادند. او به صحرا رفت و با گریه و زاری از حضرت، درخواست کمک کرد. چون آخر شب شد، شنید مردی خطاب به او می‌گوید: «محمّد بن عیسی! چرا تو را به این حال می‌بینم و چرا به
سوی بیابان بیرون آمده‌ای؟» محمّد بن عیسی خواهش کرد که او را به حال خود وا گذارد. آن مرد فرمود: «محمّد بن عیسی! منم صاحب الزّمان.» حاجت خود را بازگو. محمّد بن عیسی گفت: اگر شما صاحب الزّمانید، داستان مرا می‌دانید و به گفتن من نیازی نیست. فرمود: «راست می‌گویی. تو به دلیل آن مصیبتی که بر شما وارد شده‌است به اینجا آمده‌ای.» عرض کرد: آری، شما می‌دانید چه بر ما رسیده‌ است و شما امام و پناه ما هستید. پس آن حضرت فرمودند: «ای محمّد بن عیسی! در خانه‌ی آن وزیر، درخت اناری است. هنگامی که انارهای درخت تازه رسیده بود، او از گل قالبی به شکل انار ساخت، آن را نصف کرد و در میان آن، این جمله را نوشت. سپس قالب را بر روی انار که کوچک بود گذاشت و آن را بست. چون انار در میان آن قالب بزرگ شد، آن واژه‌ها بر روی آن نقش بست. فردا نزد فرمانروا می‌روی و به او می‌گویی که من پاسخ تو را در خانه‌ی وزیر می‌دهم. چون به خانه‌ی وزیر رفتید، پیش از وزیر به فلان جا برو. کیسه سفیدی خواهی یافت که قالب گل در آن است. آن را به فرمانروا نشان بده. نشانه‌ی دیگر این‌که به فرمانروا بگو: که معجزه‌ی دیگر ما این است که چون انار را دو نیم کنید، جز دود و خاکستر چیزی در آن نیست.» محمّد بن عیسی از این سخنان بسیار شادمان شد و به نزد شیعیان بازگشت. روز دیگر، آنان پیش فرمانروا رفتند و هر آن‌چه امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌والشریف فرموده بودند، آشکار گشت. فرمانروا با دیدن این معجزه به تشیّع گروید و دستور داد وزیر حیله‌گر را به قتل رساندند.»[28] هفتم: پاسخ‌گویی به سؤالاتیكی دیگر از برکات وجودی امام زمان علیه‌السّلام حفظ و نگه‌داری علوم و اسرار الهی است. در زمان غیبت اگر چه دسترسی مستقیم و استفاده‌ی همه جانبه از محضر امام عصر علیه‌السّلام ممكن نیست، ولی آن معدن علوم الهی به راه‌های مختلف گره از مشكلات علمی و فكری شیعیان باز می‌كند.سید میر علّام نقل می‌کند که: در ساعت‌های آخر شب، در صحن امیرالمؤمنین علیه‌السّلام بودم؛ دیدم در خلوت شب مردی به سوی مرقد می‌آید؛ به او نزدیک شدم، دیدم مقدّس اردبیلی است. خود را به او نشان ندادم و مراقب او بودم. او به درب حرم - که بسته بود - رسید، امّا با رسیدن او درب گشوده شد و وی وارد حرم شد، امّا با کسی حرف می‌زد و سپس از حرم خارج شد و درب‌ها بسته شد. مقدّس اردبیلی به سوی مسجد کوفه حرکت کرد و من نیز - به طوری که مرا نبیند - از پشت سر او حرکت کردم. وارد مسجد کوفه شد؛ به سوی محراب شهادت رفت و مدّتی درنگ کرد و سپس به سوی نجف برگشت. در میانه‌ی راه، سرفه‌ام گرفت؛ او متوجّه من شد و فرمود: میرعلّام تو هستی؟ پاسخ دادم: آری. گفت: چه می‌کنی؟ گفتم: من از همان لحظات ورود شما به حرم مولا، تا کنون با شما بودم. شما را به صاحب این قبر سوگند، مرا از آن‌چه برایتان پیش آمده با خبر سازید! گفت: اگر تعهّد کنی تا زنده‌ام به کسی نگویی، حقیقت را به تو می‌گویم. تعهّد دادم، او گفت: من در مسایل پیچیده‌ی علمی- فقهی آمدم از روح بلند مولا، پاسخ بگیرم؛ هنگامی که به حرم رسیدم، درها گشوده شد؛ ولی ندایی از جانب قبر آمد که برو مسجد کوفه، سؤال خود را از مهدی علیه‌السّلام - که امام زمان توست - بپرس! به سرعت به مسجد کوفه آمدم؛ نزدیک محراب رفتم. حضرت، آن‌جا نیایش می‌‌کردند؛ سؤالات خود را پرسیدم و ایشان پاسخ گفتند. اینک به خانه‌ی خویش برمی‌گردم.[29] هشتم: بهره‌مندی از دعا و استغفار حضرت علیه‌السّلامیکی دیگر از برکات وجودی حضرت، بهره‌مندی مؤمنین از دعا و استغفار حضرت می‌باشد. امام زمان علیه‌السّلام همانند «پدری دلسوز و مادری مهربان»[30] پیوسته به فکر مؤمنین بوده و رشد و تعالی آنان را از خداوند می‌خواهد و آنان را مشمول دعای خیر خود می‌نماید.عبدالله ابن أبان به امام علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام عرض می‌کند که برای من و خانواده‌ام دعا کنید. امام فرمودند: «آیا فکر می‌کنی من این کار را انجام نمی‌دهم؟ به خدا قسم هر روز و شب اعمال شما بر ما عرضه می‌شود.»[31]آری هنگام عرضه‌ی اعمال بر امام زمان علیه‌السّلام با دیدن اعمال خیر در نامه‌ی مؤمن برای توفیق بیشتر او دعا و هنگام دیدن معصیت و کوتاهی برای او طلب مغفرت و هدایت می‌نمایند و این همان چیزی است که در دعای ندبه از خداوند متعال می‌خواهیم: «و امنُن عَلینا بِرِضاهُ وهَب لَنا رأفَتَهُ و رَحمَتَهُ و دُعائَهُ و خیرَهُ ماننالُ به سَعَةً مِن رَحمتِکَ و فوزاً عندَک»؛ «خدایا نعمت بزرگ خشنودی حضرت را شامل حال ما گردان و مهربانی و رحمت و دعای خیر او را به ما عطا کن تا به رحمت گسترده‌ی تو و رستگاری در محضرت نایل گردیم.»امام عصر علیه‌السّلام باران رحمت الهی است و در همه حال بر كویر جان‌ها باریده و با دعای خود سبزی و خرمی را برای شیعیان به ارمغان آورده است. آن سجّاده نشین آستان حضرت دوست دست‌های خواهش را گشوده و برای ما این‌چنین خواسته است: «یا نورَ النّور یا مُدبّر الامُور یا باعثَ مَن فِی القُبوُر صلِّ علی محمدٍ و آل محمد واجْعَلْ لی و لِشِیعَتی مِن الضّیق فرجاً  و منَ الهمَّ مخرجاً و أوسَعْ لنا المَنْهجَ واطْلَقْ لَنَا مِنْ عِنْدِكَ ما یَفرِجُ وَ افْعَل بنا ما أنتَ أهلُهُ یا كریم»؛[32] «ای روشنایی نور، ای تدبیر كننده‌ی كارها، ای زنده كننده‌ی مردگان، بر محمد و آل محمد درود فرست و برای من و شیعیانم در تنگناها گشایشی قرار ده. از غم و اندوه راه چاره‌ای باز كن و راه هدایت را بر ما وسعت بخش. راهی كه در آن گشایش ماست، به روی ما بگشا و آن‌چنان كه تو شایسته‌ی آن هستی با ما رفتار كن، ای كریم.» 

دوستان عزیز  این هم  ادرس  تبیان جهت  دعا  ها  و  ادعیه  های  امام  زمان  ادرس  صفحهhttp://www.tebyan.net/index.aspx?pid=56976&KEYWORD=+%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85++%d8%b2%d9%85%d8%a7%d9%86

آشنایی با مهدی موعود

كیفیت تولد حضرت

آفتاب وجود دوازدهمین پیشوای ولایت در آسمان وجود بشریت در نیمه شعبان سال 255 هجری بر جهانیان پرتو افكند. در این تاریخ هیچ اختلافی نیست و كلیه علمای فریقَین (شیعه و سنی) اتفاق نظر دارند. او هم‌نام رسول اكرم(ص) و هم كنیه آن حضرت (ابوالقاسم) است. حضرت حكیمه خاتون- دختر امام محمدتقی (ع) وعمه امام حسن عسگری(ع) می گوید:

در روز پنجشنبه- نیمه شعبان- به منزل برادرزاده‌ام حضرت حسن بن علی العسگری(ع) رفتم. چون قصد مراجعت نمودم‏، حضرت فرمود: ای عمه، امشب را نزد ما باش كه در این شب فرزند گرامی‌ای متولد می شود كه حق تعالی به او زنده می گرداند زمین را به علم و ایمان و هدایت، بعد از آنكه مرده باشد به شیوع كفر و ضلالت.

گفتم: ای سید من، مولود از كه به هم می رسد. فرمود: از نرجس. پس برخاستم پشت و شكم نرجس را ملاحظه كردم، هیچگونه اثری از حمل،در او ندیدم. در حالِ حیرت بودم كه حضرت فرمود: ای عمه، صبح اثر حمل او ظاهر می شود، مَثَل او مَثل مادر موسی است. شب را تا نزدیك صبح آنجا ماندم و اثری در نرجس خاتون ندیدم. نزدیك بود شكی در من پیدا شود كه ناگاه امام از حجره خود صدا زد: شك مكن، وقتش نزدیك شده. ناگاه مقارن صبح صادق حالت اضطراب در نرجس ظاهر شد. او را در برگرفتم. امام دستور فرمود: سوره قدر را بر او بخوانم. شروع كردم به خواندن سوره قدر. در آن حال شنیدم كه آن طفل در شكم مادر در خواندن سوره با من همراهی می كرد. من از این واقعه ترسیدم. امام فرمود: ای عمه تعجب مكن از قدرت باری تعالی كه طفلان ما را به حكمت گویا می كند. در این موقع بین من و نرجس خاتون پرده‌هایی حایل شد كه دیگر او را نمی دیدم. فریاد كنان نزد امام دویدم. حضرت فرمود: ای عمه، برگرد كه او را در جای خود خواهی دید. چون برگشتم پرده برداشته شده بود و در نرجس نوری مشاهده كردم كه دیده‌ام را خیره كرد و حضرت صاحب را دیدم- رو به قبله- به سجده افتاده، بعد انگشت سبابه را به آسمان بلند كرده و می گوید: «اَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلا اللهُ وَحدَهُ لا شَریكَ لَهُ وَ اَنَّ جَدی رَسولَ اللهِ وَ اَنَّ اَبِی اَمیرَالمُؤمِنینَ وَصیُ رَسولِ اللهِ» و بعد یك یك امامان را شمرد تا به خودش رسید.

صورت و سیرت حضرت

رسول خدا(ص) فرمود:

مهدی از اولاد من است. صورتش مانند ستاره درخشان، و رنگش مانند رنگ صورت مردم عربستان گندم گون، جسمش چون مردم بنی اسرائیل بلند قد و عظیم الجثه است. او زمین را پر از عدل و داد می كند پس از جور و ظلم و تمام موجودات از حكومت او راضی هستند. خواه سماواتیان و خواه زمینیان و پرندگان هوا.

بر حسب اخبار و روایات متواتره، حضرت مهدی(عج) شبیه ترین افراد به پیامبر خداست. و خطی از موی سبز به رنگ زمرد از گردن تا ناف مباركش كشیده شده است. رنگش گندم گون و مایل به سبزی است. دارای پیشانی درخشان و ابروان كشیده، چشمان مشكین و بینی كشیده و قلمی و ران های پهن است. گونه هایش دارای خال و جسم لطیفش اسرائیلی متساوی الخلقه می باشد. دارای خال هاشمی درخشان است. موی ریش مباركش محرابی مایل به رنگ خرمایی سیاه و كشیده و مجعد و انبوه است. دارای عمامه عربی و شمشیر همیشه حمایل دارد. شكوه و جلال او هر بیننده را متوجه خود ساخته و صورتش در لطافت چون گل بابونه و ارغوان است كه شبنم بر آن نشسته باشد. بر تمامی اهل جهان غیر از اجداد مباركش فضیلت دارد.

حضرت مهدی(عج) در سیرت، مردی خوش زبان، گرم خو، مهربان، عطوف، رحیم و جواد، شجاع، با هیبت و صلابت است. هر كسی او را ببیند می گوید جوان چهل ساله ای بیش نیست، با یك قیافه بسیار جالب و جاذب.

او در صورت و سیرت شبیه پیغمبر اكرم(ص) می باشد.

القاب و كنیه های حضرت

نام اصلی آن حضرت «م ح م د» است. نامی كه پیامبر اكرم(ص) بر او نهاده و فرمود: اسم او اسم من و كنیه او كنیه من است. كنیه حضرت ابوالقاسم است و به ایشان ابوصالح، ابو عبدالله، ابو ابراهیم، ابوجعفر، و ابوالحسن هم گفته می شود. القاب آن حضرت بسیار زیاد است. از جمله:

1- مهدی: مشهورترین لقب آن حضرت است. مهدی كه اسم مصدر هدایت است، به معنی كسی است كه بوسیله خدا هدایت شده باشد. امام صادق(ع) در ضمن حدیثی فرمودند:

آن حضرت را مهدی گویند، زیرا مردم را به امری كه گم كرده اند هدایت می كند. (1)

همچنین امام باقر(ع) فرمودند:

او را مهدی نامیدند برای اینكه به امری پنهان (اسلام راستین) هدایت می كند.

2- قائم: یعنی قیام كننده به حق. رسول خدا(ص) فرمودند:

از این جهت او را قائم نامیدند كه پس از فراموش شدن نامش قیام می كند. (2)

امام جواد (ع) در پاسخ به این پرسش كه چرا او را قائم می نامند، چنین فرمودند:

زیرا پس از آنكه نامش از خاطره ها فراموش شود و اكثر معتقدین به امامتش از دین خدا برگردند قیام می كند. (3)

3- منتظر: از امام جواد(ع) پرسیدند چرا وی را منتظر می گویند؟ ایشان فرمودند:

زیرا وی برای مدتی طولانی غیبت می نماید و علاقمندان، منتظر ظهورش خواهند بود و آنان كه تردید دارند، او را انكار می كنند. (4)

4- بقیه الله: روایت شده كه چون آن حضرت قیام كند، پشت به كعبه می ایستد و سیصد و سیزده نفر دور او جمع می شوند. اول چیزی كه می فرماید این آیه شریفه است:

بَقِیَّةُ اللهِ خَیرٌ لَكُم اِن كُنتُم مُؤمِنین. آنگاه می فرماید: منم بقیه الله و حجت او و خلیفه او بر شما. پس هیچ سلام كننده‌ای بر او سلام نمی كند مگر اینكه می گوید: السلامُ عَلَیك یا بَقیةَ اللهِ فِی اَرضِهِ.

دیگر القاب آن حضرت عبارتند از: حجة الله، خلف صالح، مُنتقِم، ولی الله، صاحب الامر، صاحب الزمان، منصور و ... .

حضرت مهدی از دیدگاه قرآن

یكی از موضوعاتی كه خداوند متعال به آن اشاره فرموده اند، مساله حضرت مهدی و قیام ایشان است. آیاتی در آن كتاب مقدس وجود دارد كه روزی را برای جهان نوید می دهد كه حق‌پرستان و مردم شایسته جهان، قدرت و حكومت زمین را در دست می گیرند و دین اسلام بر تمام ادیان غالب می گردد. بعنوان نمونه به ذكر چند مورد می پردازیم:

 

1- در سوره نساء، آیه 105 می فرماید:

«وَ لَقَد كَتَبنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعدِ الذِكرِ اَنَّ الاَرضَ یَرِثُها عِبَادِی الصَالِحُون»، ما بعد از آنكه در تورات نوشته بودیم، در زبور نیز نوشتیم كه بندگان شایسته من وارث زمین می شوند.

2- در سوره نور، آیه 55 می فرماید:

خداوند به كسانی از شما كه ایمان آورده اند و عمل شایسته انجام داده اند، وعده داده كه آنان را خلیفه زمین گرداند، چنان كه گذشتگان را نیز قبلاَ خلیفه گردانیده بود و دینی را كه بر ایشان پسندیده است استوار و نیرومند گرداند و ترسشان را به ایمنی تبدیل كند، تا مرا عبادت كنند و چیزی را شریك قرار ندهند.

3- در سوره قصص، آیه 4 می فرماید:

«وَ نُریدَ اَن نَمُنَّ عَلَی الذِینَ اسْتُضعِفُوا فِی الاَرضِ وَ نَجعَلَهُم اَئِمَّةً وَ نَجعَلَهُم الوَارِثین»، ما اراده كردیم كه به ضعیفان زمین منت نهاده و آنها را پیشوایان و وارثان زمین گردانیم.

 

از این آیات شریفه استفاده می شود كه دنیا روزی را در پیش دارد كه قدرت و اداره زمین به دست مومنین و صالحان افتاده و آنان پیشوا و پیشرو تمدن های بشری می گردند، و دین اسلام بر تمام ادیان غالب می شود و یكتاپرستی جایگزین شرك می گردد. آن روز درخشان، همان روز قیام منجی بشریت، مهدی موعود می باشد.

 

حضرت مهدی از دیدگاه اهل بیت(ع)

1- رسول اكرم(ص) فرمود: مهدی از فرزندان من است. اسم او‏ اسم من و كنیه اش كنیه من (ابوالقاسم) است. از نظر اخلاق شبیه ترین مردم به من است. برای او غیبت و سیرتی است كه در آن، بسیاری گمراه می شوند. آنگاه مثل شهاب ثاقب می آید و زمین را پر از عدل و داد خواهد كرد چنانكه پر از ظلم و ستم شده باشد.(5)

پیامبر اكرم (ص) در حجة الوداع- در سرزمین غدیر خم- در برابر بیش از صد و بیست هزار نفر به همین موضوع اشاره كردند و فرمودند:

ای مردم! به خدا و رسول خدا و نوری كه همراه او نازل شده ایمان بیاورید، پیش از آنكه صورت‌هایی را واژگون كرده به طرف پشت بازگردانیم‌شان. ای مردم! نور خدای تبارك و تعالی در من قرار گرفته، سپس در وجود علی(ع) و پس از آن در نسل او تا قائم آل محمد(ص) كه حق خدا را بازستاند و همه حقوق از دست رفته ما را باز پس گیرد آگاه باشید كه او هر دانشمندی را به دانش و هر نادانی را به جهلش می شناسد. آگاه باشید كه او نهری خروشان از اقیانوسی بی كران می باشد. (6)

پیامبر اكرم(ص) می افزاید:

خدای تبارك و تعالی از روزها جمعه را برگزید و از شب ها، شب قدر را، و از ماهها،‌ ماه رمضان را و مرا میان پیامبران و علی را از من، و حسن و حسین را از علی برگزید و از حسن و حسین نُه تن را برگزید كه نهمین آنها قائم آنهاست كه ظاهر و باطن آنهاست.(7)

 

2- مردی خدمت امیر مومنان شرفیاب شد و عرض كرد: از مهدی برای من سخن بگو، حضرت فرمود: ... آستانه اش از همه گشادتر، دانشش از همه افزون تر و برای خویشاوندانش از همه نیكوتر است. بارالها! بیعت او را پایان بخشِ همه اندوها قرار بده. پراكندگی امت را به دست او به یگانگی مبدل فرما. اگر خداوند چنین روزی را نصیب تو ساخت. چون كوه استوار باش. اگر چنین روزی را درك كردی، به سوی احدی از او روی متاب. اگر به كویش راه یافتی، از او در مگذر. (8)

حضرت علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: كسی كه در پی او باشد، اثر او را نمی بیند. هیچ اثر شناسی از او نشانی به دست نیاورد، هر چند در این راه بكوشد. در آن رویدادها قومی ذهن و فكرشان صیقلی شده، همچون صیقل شمشیر به دست آهنگر. دیدگانشان به نور قرآن روشن و گوش هایشان به تفسیر آن مانوس. پس از جام خرد و حكمت كه بامداد به آنان می نوشند شبانگاه نیز سیراب می گرداند.(9)

3- از جابربن عبدالله انصاری نقل شده كه می گوید: خدمت حضرت فاطمه زهرا(س) شرفیاب شدم. در برابر آن حضرت لوحی بود كه اسامی اوصیاء از نسل او در آن ثبت شده بود. شمردم تعدادشان دوازده تن بود كه آخر آنها قائم(عج) بود. سه تن از آنها به نام محمد، چهار تن به نام علی و ... . (10)

قسمتی از متن لوح:

به نام خداوند بخشنده مهربان.

این نوشتاری است از جانب خدای عزیز و فرزانه به سوی پیامبر نور، سفیر و راهنمایش محمد(ص) كه آنرا روح الامین از نزد پروردگار جهانیان فرو آورده است. ای محمد! نام های مرا گرامی دار، نعمت های مرا سپاس گوی و آنها را انكار نكن ... من تو را بر همه پیامبران برتری دادم و جانشینت را بر همه اوصیاء برتری بخشیدم و تو را با دو فرزند دلبندت حسن و حسین گرامی داشتم. حسن را- پس از سپری شدن مدت پدرش- معدن علم خود قرار دادم و حسین را مخزن وحی خود قرار داده مدال شهادت را به او عطا كردم و مدت او را با سعادت پایان دادم كه او سالار شهیدان است ... معیار پاداش و كیفر من، اهل بیت اوست كه نخستین آنها سرور عبادت كنندگان و زینت دوستان گذشته من علی بن الحسین است و آنگاه پسرش- شبیه جد بزرگوارش- محمد است كه شكافنده علوم من و معدن حكمت من می باشد... این سخن از من به حقیقت پیوسته كه جایگاه جعفر را بس بلند گردانم و او را بوسیله دوستان و شیعیانش مسرور نمایم، پس از او فرزندش موسی را برگزیدم كه در عهد او فتنه ای به پا گردد. پس از سپری شدن مدت بنده، دوست و برگزیده ام موسی، در مورد یار و یاورم علی به انكار گرایند... او را اهریمنی گردن‌كش می كشد و در شهری كه بنده شایسته‌ام ذوالقرنین بنا كرده، در كنار بدترین مخلوقاتم به خاك سپرده می شود. این سخن به حقیقت پیوسته كه دیدگاه او را با فرزندش محمد روشن گردانم كه جانشین و وارث علوم اوست. او معدن علوم و محل اسرار من است... نیكبختی او را با فرزندش علی كامل گردانم كه یار و یاور من است و گواه من در میان بندگانم و امین بر وحی من است. از او حسن را پدید آوردم كه دعوت كننده به سوی من و مخزن علوم من است. آنگاه سعادت او را به اوج رساندم با فرزندش «م ح م د» كه رحمت است برای جهانیان. كمال موسی، شوكت عیسی و شكیبایی ایوب با اوست... . (11)

 

4- امام حسن مجتبی(ع) فرمود: همه خیرها در آن زمان است، زیرا قائم ما قیام می كند و همه این حوادث را از بین می برد.(12)

امام جواد(ع) نقل می كند كه روزی حضرت علی (ع) در حالیكه به دست سلمان تكیه داده بودند وارد مسجد شدند. امام حسن نیز در محضر آن حضرت بود.در این هنگام مردی با جامه های زیبا و فاخر وارد شد و به محضر امیر مومنان (ع) عرض ادب و سلام نمود. سپس گفت: من از شما سه سوال دارم، اگر پاسخ گفتید به دین شما می گروم، و سه پرسش خود را مطرح ساخت. حضرت علی (ع) به امام حسن(ع) فرمودند: تو پاسخ بده. امام حسن مجتبی هم به هر سه سوال او پاسخ گفته و آن مرد ایمان آورد و به امامت یكایك ائمه اعتراف كرد تا به امام زمان رسید، گفت: گواهی می دهم به امام فرزند حسن عسكری كه نام و كنیه اش گفته نمی شود تا روزی كه ظاهر شود و جهان را پر از عدل و داد كند، آنچنان كه پر از ستم باشد. آنگاه امیر مومنان را تودیع كرد و از مسجد خارج شد. حضرت علی(ع) به امام حسن(ع) فرمودند:

او را تعقیب كن. اما امام حسن(ع) ناامید برگشته و فرمودند: او تا از در خارج شد دیگر دیده نشد. حضرت علی(ع) فرمودند: او خضر بود.(12)

 

5- امام حسین(ع) می فرماید: دوازده مهدی از ما است كه نخستین آنان علی بن ابیطالب و آخرین آنها نهمین فرزند من است كه امام قائم به حق است. خداوند زمین مرده را به وسیله او زنده می كند و دین حق را بر تمام ادیان پیروز می گرداند. برای او غیبتی است كه گروه هایی در آن، از دین برمی گردند و گروه‌هایی دیگر بر آئین خود استوار می مانند و در این راه آزارها می بینند، به آنها گفته می شود این وعده كی واقع خواهد شد اگر راست می گویید. آنانكه بر این آزارها و تكذیب ها صبر كنند مانند كسی هستند كه شمشیر به دست گرفته در پیشاپیش رسول اكرم(ص) جهاد كند.

 

6- امام سجاد (ع) فرمود: در قائم ما چند سنت از سنت های انبیاء همچون آدم، نوح، ابراهیم، عیسی، یوسف، ایوب و محمد(ص) است. از آدم و نوح طول عمر است.از ابراهیم ولادت پنهانی است. از موسی ترس و غیبت است. از عیسی اختلاف آرا و نظرات مردم پس از اوست. از ایوب گشایش و فرج بعد از امتحان است و از محمد(ص) خروج با شمشیر است.‌(13)

 

7- امام باقر(ع) می فرماید:

هنگامی كه اوضاع دگرگون شود و مردم بگویند قائم مرده یا هلاك شده است، یا اینكه بگویند به كدام بیابان رفته؟! و آنها كه خواستار نابودی او هستند بگویند كسی‌كه استخوان‌هایش پوسیده چگونه ظهور می كند، شما به ظهور او امیدوار باشید و چون بشنوید كه ظهور نموده است به سوی او بشتابید هر چند با خزیدن از روی برف باشد.(14)

 

8- امام صادق(ع) می فرماید:

او فرزند پسرم موسی است. او پسر خاتون كنیزان است. غیبتی كند كه اهل باطل در آن به شك افتند. سپس خداوند او را ظاهر می نماید و شرق و غرب زمین را به دست وی فتح می كند. عیسی بن مریم آمده و پشت سر او نماز می گزارد و زمین به نور صاحبش روشن و منور می گردد.(15)

 

9- امام كاظم(ع) فرمودند: آن قائمی كه زمین را از دشمنان خدا پاك و از عدل و داد پر كند، چنانكه از ظلم پر شده بود، او نیز فرزند من است. او را غیبتی طولانی است، چون بر جان خود خائف است و در آن عصر(غیبت) گروه هایی از دین برمی گردند و جمعی پایدار می مانند. خوشا به حال شیعیان ما كه در غیبت قائم به ولایت ما چنگ زنند و به دوستی ما و بیزاری از دشمنان مان ثابت بمانند. آنان از مایند و ما نیز از آنهائیم. ایشان به امامت ما راضی هستند و ما به پیروی آنها. خوشا به حال آنها، به خدا سوگند آنان در روز قیامت در درجه ما با ما هستند.

 

10- امام رضا(ع) فرمود: قائم ما كسی است كه وقتی قیام كند، در سن پیران و سیمای جوانان است... او چهارمین فرزند من است. خداوند او را در حجاب و پرده خود غائب كند، سپس ظاهرش نماید و زمین را به دست او از عدل و داد پر كند چنانكه از ظلم و ستم پر شده است.

 

11- امام جواد(ع) می فرماید: قائم ما همان مهدی(عج) است. او كسی است كه در زمان غیبتش، واجب است انتظار كشیده شود و هنگامیكه ظهور كرد، اطاعتش كنند. او سومین فرزند از فرزندان من است. قسم به آن خدایی كه محمد(ص) را به نبوت مبعوث گردانید و ما را به امامت انتخاب نمود، اگر از عمر دنیا فقط یك روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولانی گرداند تا اینكه قائم ما در آن روز خارج شده و ظهور نماید. پس با ظهورش جهان را از عدل و داد پر كند، چنانكه از ظلم و ستم پر شده است.

 

12- عبدالعظیم حسنی به امام هادی(ع) عرض كرد: پس از شما چه كسی مولای من است؟ حضرت فرمود: پس از من فرزند من. می دانی مردم نسبت به جانشین پس از او چگونه‌اند؟ عرض كرد: برای چه؟ فرمود: برای اینكه شخص وی دیده نمی شود و نباید او را با اسمش یاد كنند تا اینكه خروج كرده و زمین را پر از عدل و داد می نماید چنانكه پر از ظلم و ستم شده است.

 

13- امام حسن عسكری(ع) فرمود: شما مردم را چنین می بینم كه بعد از من درباره جانشینم اختلاف پیدا می كنید. آگاه باشید! كسی كه معتقد به امامت امامان بعد از پیغمبر باشد ولی فرزند مرا انكار كند، مانند آن كسی است كه تمام پیغمبران را باور دارد، ولی نبوت پیامبر اكرم(ص) را منكر شود. در حالیكه هر كه منكر رسول خدا(ص) باشد، در واقع همه پیامبران را انكار نموده است. زیرا اطاعت آخرین نفرِمان مانند اطاعت اولینِ آنهاست و هر كسی كه منكر امامت ما باشد، آخرین نفر ما را نیز انكار نموده است.

حضرت مهدی از دیدگاه اهل سنت

در اینجا به پاره ای از احادیث اهل سنت درباره مهدی موعود اشاره می كنیم:

1- مهدی از قریش است، مهدی از بنی‌هاشم است، مهدی از اهل‌بیت است، مهدی از تبار رسول اكرم(ص) است، مهدی از نسل علی(ع) است، مهدی از اولاد فاطمه زهرا(س) است، مهدی از اولاد حسین(ع) است، مهدی از امامان اهل بیت است. (16)

2- او مردی پیشانی باز، دماغ باریك و سینه ستبر است.(17)

3- او را مهدی گویند، زیرا به چیزی كه از همگان پوشیده است راهنمایی می كند. او تورات و انجیل را از سرزمین انطاكیه بیرون می آورد. (18)

4- ما از اولاد عبدالمطلب سروران اهل بهشتیم. من حمزه سید الشهداء، جعفر طیار، علی، حسن، حسین، و مهدی. (19)

5- پیامبر اكرم(ص) فرمود: این دین- تا دوازده خلیفه من هست- عزیز و سرافراز است. جابربن سمره می گوید آنگاه مردم تكبیر گفتند و سر و صدا كردند و رسول اكرم(ص) چیزی فرمود كه من نشنیدم، از پدرم پرسیدم كه حضرت چه فرمود. گفت: كُلُّهُم مِن قُرَیش: همگی از قریش‌اند.(20)

6- هر كسی مهدی را انكار كند كافر می شود.(21)

7- برترین عبادت ها انتظار فرج است.(22)

8- سوگند به خداوندی كه مرا به پیامبری برانگیخت‎، آنها در زمان غیبت او از نور ولایت او برخوردار می شوند هنگامی كه پشت ابرها نهان شود. ای جابر، این از اسرار پنهان و علوم نهانی خداوند است. آن را مخفی بدار جز از اهلش. (23)

9- اَبدال در میان این امت سی نفر هستند كه دلهایشان چون قلب ابراهیم خلیل است.هر گاه یكی از آنها بمیرد خداوند یك نفر دیگر را به جای او می گمارد.(24)

10- بر پرچم حضرت مهدی(عج) نوشته شده: البَیعَةُ لِلّهِ. (25)

11- خوشبخت ترین مردم در عصر حضرت مهدی مردم كوفه هستند.(26)

موعود از دیدگاه ادیان دیگر

به ذكر اجمالی نمونه هایی كوتاه از دیگر كتب آسمانی در رابطه با موعود می پردازیم:

 

1- زبور:

زیرا كه شریران منقطع شد، و اما منتظران خداوند وارث زمین خواهند شد. هان، بعد از اندك زمانی شریر نخواهد بود، در مكانش تامل خواهی كرد و نخواهد بود و اما حلیمان وارث زمین خواهند بود... و اما صالحان را خداوند تایید می‌كند.(27)

 

2- تورات:

مسكینان را به عدالت داوری خواهد كرد...؛ گرگ با بره سكونت خواهد كرد، پلنگ با بزغاله خواهد خوابید... و در تمامی كوه مقدس من، ضرر و فسادی نخواهد بود. زیرا كه جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد. (28)

 

3- انجیل:

در آن وقت فرشتگان خود را از جهالت اربعه از اَنهای زمین تا به اقصای فلك فراهم خواهد آورد... ولی از آن روز و ساعت غیر از پدر هیچكس اطلاع ندارد. نه فرشتگانِ در آسمان و نه پسر. پس بر حذر باشید و بیدار شده دعا كنید، زیرا نمی دانید كه آن وقت كیِ می شود.(29)

 

4- كتب مقدسه هندوها:

دور دنیا تمام شود به پادشاه عادلی در آخرالزمان كه پیشوای ملائكه و پریان و آدمیان باشد. حق و راستی با او باشد. آنچه در دریاها و زمین ها و كوه ها پنهان باشد، همه را به دست می آورد و از آسمان ها و زمین آنچه باشد خبر می دهد. از او بزرگتر كسی به دنیا نیاید.(30)

 

5- كتب مقدسه مانویه:

خرد شهر ایزد باید در آخرالزمان ظهور كند و عدالت را در جهان بگستراند.(31)

 

6- كتب مقدسه زرتشتیان:

موعود آخرالزمان در اوستا استوت ارت یا سوشیانت نامیده می شود. چاره و درمان جمیع دردها و رنجها با اوست، رنج و بیماری و پیری و ظلم و بدبینی و فساد را ریشه كن سازد. مردمان ناپاك را نابود سازد و همه آنها را براندازد.(32)

 

7- جین ها:

هنگامی كه فساد و انحطاط و تباهی جهان را فرا گیرد‏، شخص كاملی كه آنرا تیز تنگر نوید دهنده گویند ظهور كرده، تباهی را از بین می برد و پاكی و صافی را از نو می آورد.(33)

 

 

حضرت مهدی(ع) نعمت الهی است

تردیدی نیست که مهمترین و ارزنده ترین نعمت ها آن است که مایه شناخت و رسیدن به درجات والا و نعمت های اخروی شود و این همان نعمت امام است که به وسیله او خداوند شناخته می شود و عبادت می گردد و بندگان به سبب او به مقامات عالیه و عنایات خاصه نائل می آیند. چنانکه روایات بسیاری گویای این امر است.

1-در اصول کافی به سند خود از حضرت علی(ع) نقل می کند که آنحضرت در تفسیر آیه: «اَلَم تَرَ اِلَی الذینَ لَدَّلوُا نِعمَةَ اللهِ کُفراً» آیا ندیدی آنان را که نعمت الهی را به کفر بدل ساختند، فرمود: ما آن نعمت هستیم که خداوند بر بندگانش عنایت کرده، و به سبب ما در روز قیامت رستگار می شوند.

2- در غایة المرام از دو تفسیر «عیاشی» و «قمی» نقل می کند که حضرت علی(ع) درباره آیه «ثُمَّ لَتُسئَلُنَّ یَومَئِذٍ عَنِ النَعیمِ»، فرمود: ما نعیم هستیم. مثل همین حدیث از امام صادق(ع) نیز رسیده است.

3- از حضرت موسی بن جعفر(ع) نقل شده که فرمود: ما نعمت مومن و علقم کافر هستیم. علقم، حنظل است، یعنی خربزه جهل که به آن مثل می زنند. البته کافر به خیال فاسد خودش امام را تلخ می پندارد، چون از امام منزجر است.

4- در کفایة الاثر و کمال الدین از محمدبن‌زیاد ازری روایت کرده اند که گفت: از مولایم موسی بن جعفر(ع) درباره آیه «وَاسْبَغَ عَلَیکُم نِعمَةً ظاهِرَةً وَ بَاطِنَةً»؛ و خداوند نعمتهای ظاهر و باطن خویش را بر شما عنایت کرد(34)

سوال کردم، حضرت فرمود: نعمت های ظاهر، امام ظاهر و نعمت های باطن امام غائب است. راوی می گوید پرسیدم آیا از امامان کسی هست که غائب شود؟ حضرت فرمود: بله. شخص او از دیدگان مردم غائب می گردد ولی یادش از دلهای مومنین پوشیده نمی ماند. او دوازدهمین تن از ما است. خداوند متعال برای او، هر سخت را آسان و هر سرکشی را رام گرداند و گنجینه های زمین را برایش آشکار می سازد و هر دوری را برایش نزدیک می نماید و هر سرکش گمراه کننده را هلاک، و به دست او هر شیطان سرکشی را نابود می سازد. او فرزند بهترین کنیزان است که ولادتش بر مردم مخفی می ماند و بردن نامش بر آنها جایز نیست تا اینکه خداوند او را آشکار گرداند. پس زمین را از عدل و قسط پر کند، چنانکه از ظلم و جور پر شده است.

دین مهدی اسلام است

مفضَّل می گوید: از امام سوال کردم تأویل «لِیَظهَرَهُ عَلَی الدِینِ کُلِّهِ» چیست؟ (یعنی امام زمان(عج) چگونه بر همه ادیان غالب می شود)؛ حضرت فرمود: تاویل آن، این آیه است «وَ قَاتَلُوهُم حَتَّی لا تَکُونَ فِتنَةً وَ یَکونَ الدَینُ کُلُّهُ للهِ» یعنی: چندان از مشرکان بکُشید که دیگر فتنه‌ای در میان مردم نباشد و همه‌ی دین برای خدا باشد.

ای مفضل، به خدا قسم اختلاف را از میان ملل و نحل و ادیان برمی دارد و همه دین‌ها یکی می‌شود، چنانکه خدا فرموده «اِنَّ الدِینَ عِندَالله الاِسلام» (35) و نیز فرموده «وَ مَن یَتَّبِع غَیرَ الاِسلامَ دِیناً فَلَن یُقبَل مِنهُ وَ هُوَ فِی الاخِرَةِ مِنَ الخَاسِرین»(36) هر کسی دینی جز اسلام را بپذیرد، هرگز از وی پذیرفته نمی شود و او در عالم آخرت از زیانکاران خواهد بود.

مفضل می پرسد: آقا! آیا دینی که پدران او- ابراهیم و نوح و موسی و عیسی و محمد(ص)- داشتند، همان دین اسلام بود؟ حضرت فرمود: آری همان دین اسلام بود، نه غیر آن! پرسید: دلیلی از قرآن بر این مطلب دارید؟ حضرت فرمود: از اول قرآن تا آخر آن پر از دلیل است. از جمله آیه: «اِنَّ الدِین عِندَاللهِ الاِسلام»است، و این آیه «مِلَّةَ اَبِیکُم اِبراهِیمَ مُوسَاکُم المُسلِمین»(37)؛ اسلام دین پدر شما ابراهیم است و اوست که شما را مسلمان نامید. و دیگر این آیه است که خداوند در داستان ابراهیم و اسماعیل از زبان آنها نقل می کند که گفتند «وَاجعَلنَا مُسلِمَینِ لَکَ وَ مِن ذُرِیاتِنَا اُمَّةً مُسلِمَةً؛ (38) خدایا ما دو نفر را دو تن مسلمان و تسلیم شده خود قرار ده و از اولاد ما نیز مردمی مسلمان بیرون آور. و دیگری آیه داستان فرعون است که می فرماید «وقتی فرعون می خواست غرق شود گفت: ایمان آوردم به خداوند یگانه ای که بنی اسرائیل به او ایمان آوردند. خدایی نیست و اینک من از مسلمانانم».(39) و در داستان سلیمان و بلقِیْس- ملکه سبا- می فرماید «وَاتُونِی مُسلِمین»؛ در حالیکه تسلیم شده اید، مسلمین بیایید و چون بلقیس نزد سلیمان آمد گفت «اَسلَمتُ مَعَ سُلیمان للهِ رَبِّ العَالَمین»؛ من با سلیمان به پیشگاه خداوند جهانیان اسلام آوردیم و از زبان عیسی بن مریم(ع) می فرماید «مَن اَنصاری اِلَی اللهِ»؛ یعنی عیسی گفت کسانی که می خواهند با پذیرش دین خدا مرا یاری نمائید کیستند؟ «قَالَ الحَوارِیون نَحنُ»(40)؛ حواریون گفتند: ما یاوران دین تو هستیم. ما به خدا ایمان آوردیم و شاهد باشد که ما مسلمان هستیم!

مفضَّل عرض کرد: آقا! ادیان چند‌تاست؟ حضرت فرمود: چهار دین است و هر کدام دین جداگانه‌ای است. پرسید: چرا مجوس را مجوس می گویند؟ فرمود: برای اینکه سِریانیان خود را مجوس نامیدند و ادعا کردند که حضرت آدم و شِیث (هِبَةُ الله) ازدواج با مادران و خواهران و دختران و خاله ها و عمه ها و سایر محارم را برای آنها حلال کرده اند و ادعا می کنند که آدم و شیث به آنها دستور داده اند که در وسط روز آفتاب را سجده کنند، و وقتی برای نمازِ آنها قرار نداده‌اند، در صورتی‌که این ادعا افترا بر خدا و دروغ بستن بر آدم و شیث است.

غیبت حضرت

سدیر می گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود: در قائم شباهتی به یوسف است. عرض کردم مثل اینکه از غیبت او سخن می گویید؟ حضرت فرمود: چرا مردم این مطلب را انکار می کنند. چرا این مردم نمی پذیرند که خدای عزَّ و جلَّ آنچه با یوسف انجام داد با حجت خود انجام دهد. صاحب این امر به طور عادی در میان آنان زندگی، و در بازارهای مردم راه برود و بر فرشهای آنان قدم بگذارد در حالیکه مردم او را- با آنکه می بینند- نشناسند. تا آنکه خداوند متعال اذن دهد که خود را به مردم معرفی نماید. چنانکه یوسف به برادرانش گفت: چه کردید در حالیکه جاهل بودید. آنان گفتند: تو همان یوسف نیستی؟ فرمود: من یوسفم و این برادرم است.

حضرت مهدی(عج) دو دوره غیبت داشتند؛ یک دوره غیبت صغری که از سن 6 سالگی آغاز گردید (سال 260 هجری تا 330) که توده مردم و عُمّال دولت از زیارت جمالش محروم بودند ولی خواص و علماء به خدمتش رسیده، کسب فیض می کردند و امور شرعی دین و دنیای خود را می پرسیدند. مشاهیر این دوره چهار نفر (وکلای اربعه) هستند که واسطه فیض او بودند. دوره دیگر غیبت از سال 330 شروع می شود تا روزی که فرمان الهی صادر گردد و آن حضرت مأمور به قیام و ظهور شود. آن روز را هیچ بشری نمی تواند پیش بینی کند، چنانکه فرموده اند «کَذَّبَ الوَقَّاتُون بِرَبِّ الکَعبَة». حتی خود امام (ع) هم زمان آنرا نمی داند.

غیبت حضرت ولی عصر(عج) عواملی دارد همچون ظلم ظالمین، ضعف و سستی مردم، و آزمایش و امتحان الهی.

موانع ظهور حضرت

موانع ظهور حضرت ولی عصر(عج) را باید در عوامل فردی و اجتماعی جستجو کنیم.

حضرت فاطمه(س) طبق فرمایشاتی که به شخصی به نام محمود بن لبید از قول حضرت رسول(ص) فرمودند چنین گفتند: «خدا را شاهد می گیرم که پدرم فرمود: علی بهترین کسی است که به جای خودم در میان شما باقی می گذارم. اوست امام بعد از من و نیز دو فرزندم (حسن و حسین) و نُه فرزند حسین که پیشوایان شایسته اند. اگر از آنان پیروی نمائید، آنان را هدایت کننده و هدایت شده خواهید یافت و اگر به خلاف آنان حرکت کنید و مخالفت نمایید، تا روز قیامت بین شما اختلاف خواهد بود.»(41)

حضرت بقیة الله (عج) طی نامه ای به شیخ مفید می نویسند: «اگر شیعیان ما یکپارچه و یکدل به پیمان خود با ما وفا می کردند، هرگز سعادت دیدار ما از آنان به تاخیر نمی افتاد و همانا دیداری با معرفت- از سوی آنان نسبت به ما- بی درنگ به سراعشان می آمد. تنها اعمال بدِ خودِ آنان است که آنان را از ما محروم نموده است.»

بر این اساس موانع ظهور حضرت را می توان در موارد ذیل خلاصه کرد:

1-عدم معرفت واقعی و احساس نیاز:

اکثر افراد، معرفت صحیحی نسبت به امام زمان ندارند. برای اینکه به معرفتمان نسبت به امام زمان و میزان احساس نیازمان به ایشان پی‌بریم؛ به فرمایش حضرت در تشرُّف یکی از اَحبار در مسجد جمکران توجه نمائید. حضرت فرمودند «شیعیان ما به اندازه آب خوردنی، ما را نمی خواهند. اگر بخواهند، دعا می کنند و فرج ما می رسد.»

به راستی آیا ما به اندازه آب خوردنی- که وقتی تشنه می شویم دنبال آن می روی- به آب حیات که حضرت ولی عصر(عج) است، اهمیت می دهیم؟ در حالی که حضرت امام حسین و امام صادق(ع) می فرمایند «لَو اَدرَکتُهُ لَخَدمتُهُ اَیامَ حَیاتِی»؛ اگر زمان فرزندم حجة بن الحسن(عج) را درک می نمودم تمام عمر خدمتگزارش بودم.

عدم معرفت، عدم نیاز را در پی دارد.

2 - ناسپاسی:

یکی دیگر از موانع ظهور که از مردم نشأت می گیرد، ناسپاسی و کفران نعمت مردم در برابر نعمات بی حد و اندازه مادی و معنوی خداوند- بخصوص نعمت ولایت که بزرگترین نعمت ها می باشد- است. معصیت‌ها نشان دهند این ناسپاسی هستند.

 

3 - وجود صفات رذیله و وابستگی به دنیا:

این مساله از عدم معرفت عمیق نسبت به امام زمان(عج) و غفلت از آن حضرت نشات می گیرد. اگر ایمان داشتیم به اینکه هر لحظه ممکن است حضرت شرفیاب شوند، و خانه دل خود را از جمیع گناهان و صفات رذیله و حیوانی و شیطانی، و محبت دنیا پاک می کردیم و آن را برای تشریف فرمائی آن عزیز، به صفات حمیده مزین می نمودیم. ولی غفلت بزرگی که ما را فرا گرفته، آنچنان ما را در صفات رذیله و محبت دنیا غرق نموده که اصلاً به فکر اینکه باید برای فراهم نمودن ظهور امام زمان(عج) قدری از آنچه که با شان و مقام آن حضرت منافات دارد کناره بگیریم، نیستیم.

 

4 - نفوذ شیطان:

بدیهی است وقتی مردم خانه دل خود را برای ورود امام زمان آماده نکنند، آنجا محل رفت و آمد شیطان می شود و وقتی این چنین شد، شیطان انسان را به هر جا بخواهد می کشاند.

 

طول عمر و انتظار

همانگونه که می دانیم موضوع طول عمر امام زمان(عج) در زمان شیخ صدوق- یعنی تقریباً صد سال پس از غیبت امام زمان(عج)- مورد گفتگو و دستاویز دشمنان شیعه بوده، بطوری که آن عالم نامدار شیعه، در صدد بر می آید تا در کتاب کمال الدین در پاسخ به آنها برآید. پس از صدوق؛ محمدبن ابراهیم نُعمانی، شیخ مفید، سید مرتضی، کَراجَکی، شیخ طوسی و سایر بزرگان ما در کتاب‌های غیبت و کلامی خود، هر یک به شرح و بسط این مطلب پرداخته‌اند.‌(42)

انتظار: انتظار فرج در واقع رغبت داشتن به ظهور دولت حقّه، و پر شدن زمین از عدل و داد، و غالب شدن دین اسلام بر سایر ادیان است. انتظار.

کسانی که در انتظار مصلح هستند، باید خود نیز صالح و شایسته باشند، و کسی می تواند در صدد اصلاح خود برآید که امام زمان خود را بشناسد. وگرنه همچون کسی است که در دوران جاهلیت زندگی می کند و به مانند مردم جاهلیت هم خواهد مرد.(43) امام صادق(ع) می فرماید «کسی که این امر را بشناسد همانا انتظارش، فرج است.»(44)

حضرت رضا(ع) فرمود «آیا نمی دانی که انتظار فرج جزء فرج است.»(45)

 

فضیلت انتظار

انتظار قائم برابر است با شهادت در راه خدا. امام صادق(ع) فرمود «کسی‌که در حال انتظار ظهور بمیرد، همانند فردی است که با قائم در خیمه اوست». پس از این سخن، امام قدری درنگ کردند و فرمودند «نه، بلکه مانند فردی است که در رکاب مهدی(عج) شمشیر زده باشد». سپس فرمودند «نه، به خدا سوگند همانند کسی است که در رکاب پیامبر اکرم(ص) شهید شده باشد.»(46)

همچنین آن حضرت می فرماید «آن کسی که در انتظار امر ظهور به سر برد مانند فردی است که در راه خدا در خون خود غوطه ور شده است.» (47)

روزی پیامبر اکرم(ص) در جمع صحابه دوبار فرمودند «اَلّلهُمَّ لَقِّنِی اَخُوونِی» خدایا، دیدار برادرانم را نصیب فرما. صحابه گفتند: یا رسول الله، مگر ما برادران شما نیستیم. حضرت فرمودند «نه شما اصحاب منید. برادران من مردمی در آخرالزمان هستند که به من ایمان می آورند با اینکه مرا ندیده اند. خداوند آنها را با نام و نام پدرانشان- پیش از آنکه از صلب پدرانشان و رحم مادرانشان بیرون بیایند- به من شناسانده است. ثابت ماندن یکی از آنها بر دین خود، از صاف کردن درخت خاردار با دست در شب های ظلمانی دشوارتر است و مانند کسی است که پاره ای از آتش چوب درخت نعنا را در دست نگه دارد. آنها چراغ های شب تار می باشند. پروردگار آنها را از هر فتنه تیره و تاری نجات می دهد.»(48)

بر اساس این آیه سوره آل عمران «یَا اَیُِهََا الذِینَ آمَنُوا اَصبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا وَ اتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحُون» ای کسانیکه ایمان آورده اید [در غیبت امام زمان (عج)] با استقامت باشید و در برابر فشارهای دشمن مقاوم بوده و [با امام زمان] رابطه داشته باشید. قوانین الهی را مراعات نمائید، امید است به رستگاری برسید.

ارتباط با امام(ع) واجب است. چرا که کسیکه با امام زمان در ارتباط نباشد نمی تواند او را بشناسد و طبعاً در آتش جهل، و محبت دنیا و هوای نفس و بندگی شیطان خواهد افتد.

ائمه اطهار(ع) فرموده اند: بی تردید مردم زمان غیبت که به امامت او معتقد و در انتظار ظهورش هستند، از مردم زمان های دیگر افضل و برترند. زیرا خدای تعالی به آنان عقل و درک و شناختی داده که غیبت برایشان همچون ظهور است. خدای متعال آنها را در آن زمان هم درجه افرادی قرار می دهد که در رکاب رسول خدا شمشیر می زده اند. آنان در حقیقت دارای نیتی پاک و شیعیان راستین ما بوده اند و در پنهان و آشکار مردم را به سوی خداوند عزَّ و جلَّ فرا می خوانند.(49)

از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند «این امر واقع نخواهد شد مگر بعد از مأیوس شدن، نه به خدا قسم تا اینکه از هم جدا و ممتاز شوید. نه به خدا قسم تا اینکه خالص شوید. نه به خدا قسم تا اینکه آن کس که شقی باشد، شقی شود و آنکه سعید باشد، بماند.

و نیز فرمود «چگونه خواهید بود آنگاه که شما را نه امام و راهنمایی باشد و نه علمی. بعضی از بعضی بیزاری جویند. پس در آن هنگام از یکدیگر ممتاز و جدا شوید، و خالص گردید و غربال شوید.»

امام باقر(ع) فرمودند «هیهات، هیهات، فرج ما نخواهد بود تا اینکه غربال شوید، باز هم غربال شوید، باز هم غزبال شوید تا اینکه هرچه که تیره است پاک شود و برود و هرچه صاف است بماند.»

ظهور حضرت

زمان ظهور:

شیخ مفید از امام صادق(ع) نقل می کند که آنحضرت فرمودند «ندایی به اسم قائم در شب 23 ماه رمضان بلند خواهد شد. او در روز عاشورا قیام می کند و آن روزی است که حسین بن علی(ع) کشته شده، گویی او را می بینم که در دهم محرم بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل سمت راست او ندا می دهد: بیعت برای خداست. با این ندا شیعیان ما از اکناف عالم- در حالیکه زمین در زیر پاهایشان در نور دیده می شود- به سوی وی می شتابند و با او بیعت می کنند. خداوند به واسطه او زمین را مالامال از عدل می سازد همانگونه که از جور و ستم پر شده باشد.»

در کتاب خصال از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمودند «قائم ما اهل بیت در روز جمعه ظهور می نماید.»

در روایت دیگر هنگام ظهور روز شنبه گفته شده است. مَهذَّب بن فَهد و دیگران از امام صادق روایت کرده اند که «روز نوروز، روزی است که قائم ما اهل بیت و والیان امر در آن روز ظهور می کنند. خداوند او را بر دجال پیروز می گرداند، وی را در کناسه کوفه به دار می کشند.»

مکان ظهور:

مفضل بن عمر از امام صادق(ع) پرسید: مهدی در کدام سرزمین ظهور می کند؟ حضرت فرمود «هنگام ظهورش هیچ کس او را نمی بیند. هر کسی جز این به شما بگوید او را دروغگو بدانید.»

سوال کرد: آقا! خانه مهدی کجاست و مومنین در کجا جمع می شوند؟ حضرت فرمود «مقر وی شهر کوفه است و محل حکومتش مسجد جامع کوفه، و بیت المال و محل تقسیم غنائمش مسجد سهله- واقع در زمین های صاف و مسطح کوفه و نجف- است.» پرسید: آیا همه اهل ایمان در کوفه خواهند بود؟ حضرت فرمود «آری، و الله در آن روز تمام مومنین یا در کوفه یا در حوالی کوفه هستند و در آن روز کربلا محل رفت و آمد فرشتگان و مومنین خواهد بود که در آن روز ارزشی متبرا دارد. چنان برکت بر آن روی می آورد که اگر مومنی از روی حقیقت در آنجا بایستد و از خداوند طلب روزی کند خداوند هزار برابر دنیا به او عطا می فرماید.»

تعیین وقت ظهور:

مفضل بن عمر از امام صادق(ع) پرسید آیا ظهور مهدی منتظَر(عج) وقت معینی دارد تا مردم بدانند کی خواهد بود؟ حضرت فرمود «حاشا که خداوند وقت ظهور او را معین کند تا شیعیان آنرا بدانند.» پرسید چرا؟ حضرت فرمود «زیرا وقت ظهور همان ساعتی است که خداوند می فرماید: یَسئَلونَکَ عَن السَاعَةِ اَیَّانَ مُرساها (50) اِنَّ اللهَ عِندَهُ عِلمُ السَاعَةِ» (51)

 

چگونگی ظهور:

مفضل از امام صادق(ع) سوال کرد حضرت مهدی(عج) از کجا و چگونه ظاهر می شود؟ امام فرمود «ای مفضل! تنها ظاهر می شود و تنها به خانه خدا می آید و تنها وارد آن می شود و آن روز را به تنهایی به شب می رساند. چون شب تاریک شد و همه مردم به خواب رفتند؛ جبرئیل، میکائیل و صفوف ملائکه از آسمان نزد او فرود می آیند و جبرئیل به آن حضرت می گوید: ای آقای من! سخنت روا و دستوراتت جاری است. آن حضرت دست مبارکش را به صورت می کشد و می گوید: حمد خدایی را سزا است که وعده خویش را استوار و ثابت فرمود و زمین را در اختیار ما گذارد که در هر جای بهشت که بخواهیم منزل می گزینیم چقدر خوب است پاداش عمل کنندگان.

 

حکومت حضرت:

ابوسعید خدری از رسول خدا(ص) نقل کرده که حضرت فرمود «در زمان مهدی (عج) نِعَم الهی بصورت روزافزون از آسمان می بارد. زمین نعم خود را بیرون می ریزد، نباتات بهترین میوه ها را می دهد و آسایش امت اسلام کاملاً در آن عصر تامین می گردد.»

ابوبصیر از امام صادق(ع) روایت کرد که حضرت فرمود «هنگامیکه قائم ما قیام کند، چهار مسجد را در کوفه خراب می کند.(52) و هیچ مسجدی را نمی گذارد جز اینکه کنگره و اشراف آنرا خراب می کند و به حال ساده و بدون اشراف می گذارد. شاهراها را توسعه می دهد، هر گوشه از خانه را که واقع در راه عمومی است خراب می کند و ناودان‌هایی را که مشرف به راه مردم است بر می دارد. هر بدعتی را برطرف می سازد و هر سنتی را پایدار می نماید. قسطنطنیه و چین و کوههای گیلان را فتح می کند... خیمه هایی نصب می کند برای کسانی که قرآن را همانطور که نازل شده به مردم تعلیم دهند، در آن روز این از مشکل‌ترین کارهاست. زیرا قرآن برعکس قرآن معنی جمع آوری شده است. (53) او مانند پیغمبر(ص) زندگی می کند و به روش امیرالمومنین(ع) رفتار می نماید.»

دبیر‌خانه دایمی اجلاس حضرت مهدی

________________________________

1-اثبات الهداة، ج7،ص110

2-معانی الخبار، ص 65

3-کمال الدین، ص 378

4-همان

5-کمال الدین، شیخ صدوق، ص 287

6-بحارالانوار، ج 37

7-اثبات الوصیة، ص 225

8-بحارالانوار، ج 51، ص 115، بشارة الاسلام، ص 52

9-نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره 147

10-اصول کافی، ج1، بحارالانوار، ج 36، کمال الدین صدوق، ص 311

11-حدیث شریف لوح که در غالب کتابهای حدیثی نقل شده است، از جمله: اصول کافی، ج 1، بحارالانوار، ج 36، غیبت نعمانی، ص 30

12-بشارة الاسلام، ص 81

13-اصول کافی، ج 1

14-کمال الدین، شیخ صدوق، ص 322

15-همان

16-همان

17-شرح ابن ابی الحدید، ج 19، ص 130

18-عقد الدرر، ص 40

19-مطالب السول، ج 2، ص 126

20-سنن ابی داود، ج 4، ص 207

21-الفتاوی الحدیثه، ص 32

22-سنن ترمزی، ج 5، ص 565

23-ینابیع الموده، ص 422

24-عون المبعود، ج11، ص 377

25-البرهان، ص 152

26-طبقات ابن سعد، ج 4، ص 4

27-مزامیر، مزمور 37

28-کتاب اشعیا نبی، فصل 11

29-انجیل مرقص، فصل13

30-باسک، از کتب مقدسه هندوها

31-شابوهرگان، ترجمه مولی

32-سوشیانت، ص 104

33-اوپانیشاد، مقدمه، ص 54

34-مهدی موعود، علی دوانی، ص 391

35-سوره آل عمران/ آییه 17

36-سوره آل عمران/ آیه 85

37-سوره حج/ آیه 77

38-سوره بقره/ آیه 121

39-سوره یونس/ آیه 90

40-سوره آل عمران/ آیه 45

41-عوالم، مجلد فاطمه زهرا(س) ، ج 55، ص 594، بحارالانوار، ج 36، ص 352

42-ر. ک: موعودی که جهان در انتظار اوست، علی، دوانی، دبیرخانه دائمی اجلاس حضرت مهدی(عج)

43-اعلام الوری، شیخ طبرسی، ص 415

44-بحارالانوار، مرحوم مجلسی، ص 139، ج 52

45-همان، ج 52، ص130

46-بحارالانوار، ج 52، ص 126

47-کمال الدین ، منتخب الاثر، صافی گلپایگانی، ص 498

48-راز نیایش منتظران، ص 31

49-کمال الدین، ص 320

50-سوره اعراف/ آیه 187

51-سوره لقمان/ آیه 34

52-بعید نیست که این چهار مسجد همان چهار مسجدی باشد که سران لشگر کربلا بعد از شهادت امام حسین(ع) به شکرانه قتل آن حضرت در کوفه ساختند و معروف به مسجد ملعونه شد. فعلاً این مساجد وجود ندارد ولی امکان دارد قومی بیایند و روی دشمنی با اهل بیت آن را دوباره بنا کنند.

53-قرآنی که امام زمان می آورد و به مردم تعلیم می دهد با قرآن فعلی این فرق را دارد که توسط مولای متقیان جمع آوری شده به همان نحو که در مدت 23 سال گردآوری بود. ولی هیچکدام از لحاظ کلام الهی کم و کاستی ندارد، قران فعلی جمع آوری شده توسط عثمان بن عفان است.

    

  

  

    

  

بسم الله الرحمن الرحیمعدالت مهدوی در اندیشه ی امام خمینیما منتظران مقدم مبارکش ، مکلف هستیم تا با تمام توان کوشش کنیم تا قانون عدل الهی را در این کشور ولی عصر (ع) حاکم کنیم و از تفرقه و نفاق و دغل بازی بپرهیزیم و رضای خداوند متعال را در نظر بگیریم . ( صحیفه ی نور ، ج 15 ، ص 22 ) این کشوری که کشور ائمه هدی و کشور صاحب الزمان (ع) است ، باید کشوری باشد که تا ظهور موعود ایشان به استقلال خودش ادامه بدهد ، قدرت خودش را در اختیار آن بزرگوار قرار بدهد که عالم را ان شا الله به عدل و داد بکشد و از این جورهایی که بر مستضعفان می گذرد ، جلوگیری کند . ( صحیفه ی نور ، ج 14 ، ص 195 ) آن کاری که لشکر امام زمان (ع) باید بکند ، با آن کاری که لشکر طاغوت می کرد ، فرق دارد . همان طوری که خود امام زمان (عج) با طاغوت فرق داشت . آن ، حکومت جور بود و این ، حکومت عدل . آن حکومت طاغوت بود و این ، حکومت خدا . ( صحیفه ی نور ، ج 11 ، ص 135 ) عدالت ، یک عدالت اجتماعی در همه ی عالم می آید ، اما نه اینکه انسهانها بشوند یک انسان دیگر . انسانها همان هستند که یک دسته شان خوبند ، یک دسته شان بد . منتها آنهایی که بدهستند ، دیگر نمی توانند کارهای خلاف بکنند . (صحیفه ی نور ، ج 20 ، ص 79 ) در حکومت عدل بقیه الله (ع) هم عدالت جاری می شود ف لکن حب های نفسانی در بسیاری از قشرها باقی است و همان حب های نفسانی است که بعضی روایات هست که حضرت مهدی (ع) را تکفیر می کنند . ( صحیفه ی نور ، ج 16 ، ص 105 ) ما نباید توقع داشته باشیم که ، صبح کنیم در حالی که همه چیز سر جای خودش باشد . در زمان حضرت صاحب (ع) هم که ایشان با تمام قدرت می خواهند عدل را اجرا نمایند ، با این ترتیب نمی شود که هیچ کس حتی خلاف پنهانی هم نکند . ( صحیفه ی امام ، ج 19 ، ص 303 ) حالا ابتدا این پر کردن دنیا را از عدالت ، این را ما نمی توانیم بکنیم . اگر می توانستیم می کردیم . اما چون نمی توانیم بکنیم ، ایشان باید بیایند . الان عالم پر از ظلم است . شما یک نقطه هستید در عالم . عالم پر از ظلم است ، ما اگر بتوانی جلوی ظلم را بگیریم ، باید بگیریم . تکلیفمان است . ضرورت اسلام و قرآن ، تکلیف ما کرده است که باید برویم همه کار را بکنیم . اما نمی توانیم بکنیم ، چون نمی توانیم بکنیم ، باید او بیاید تا بکند ، اما ما باید فراهم کنیم کار را . فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم ، کار را همچون بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت . ( صحیفه ی نور ، ج 20 ، ص 199 ، 198 ) قضیه ی غیبت حضرت صاحب الزمان (ع9 ، قضیه ی مهمی است که به ما مسائلی می فهماند . من جمله این که ؛ برای یک همچو کار بزرگی که در تمام دنیا ، عدالت به معنای واقعی اجرا بشود ، در تمام بشر نبوده کسی الا معدی موعود (ع) که خدای تبارک و تعالی او را ذخیره کرده است برای بشر . هر یک از انبیاء که آمدند ، برای اجرای عدالت آمدند و مقصدشان هم این بوده که اجرای عدالت را در همه عالم بکنند ، لکن موفق نشدند . حتی رسول ختمی مرتبت (ص) که برای اصلاح بشر آمده بود و برای اجرای عدالت آمده بود و برای تربیت بشر آمده بود ف باز در زمان خودشان موفق نشدند به این معنا . و آن کسی که به این معنا موفق خواهد شد و عدالت را در تمام دنیا اجرا خواهد کرد نه آن هم عدالتی که مردم عادی می فهمند – که فقط قضیه ی عدالت در زمین برای رفاه مردم باشد – بلکه عدالت در تمام مراتب انسانیت . انسان اگر هر انحرافی پیدا کند ؛ انحراف عملی ، انحراف روحی ، انحراف عقلی ، برگرداندن این انحرافات را به معنای خودش ، این ایجاد عدالت است در انسان . اگر اخلاقش ، اخلاق منحرفی باشد ، از این انحراف وقتی به اعتدال برگردد ، این عدالت در او تحقق پیدا کرده است . اگر در عقاید ، یک انحرافاتی و کجی هایی باشد ، برگرداندن آن عقاید کج به یک عقیده ی صحیح و صراط مستقیم ، این ایجاد عدالت است در عقل انسان . در زمان ظهور مهدی موعود(ع) که خداوند ذخیره کرده است او را ،  از باب اینکه هیچ کس در اولین و آخرین ، این قدرت برایش نبوده است و فقط برای حضرت مهدی موعود (ع) بوده است که تمام عالم را ، عدالت را در تمام عالم گسترش بدهد ، و آنچیزی که انبیاء موفق نشدند به آن ، با اینکه برای آن خدمت آمده بودند ، خدای تبارک و تعالی ایشان را ذخیره کرده است که همان معنایی که همه ی انبیا آرزو داشتند ، لاکن موانع ، اسباب این شد که نتوانستند اجرا بکنند و همه ی اولیا آرزو داشتند و موفق نشدند که اجرا بکنند ، به دست این بزرگوار اجرا بشود .  اینکه این بزرگوار را طول عمر داده ، خدای تبارک وتعالی ، برای یک همچو معنایی ، ما از آن می فهمیم که در بشر کسی نبوده است دیگر ، قابل یک همچو معنایی نبوده است . و بعد از انبیا که آنها هم بوده اند ، لکن موفق نشده اند ، کسی بعد از انبیا و اولیا ی بزرگ ، پدران حضرت موعود (ع) ، کسی نبوده است که بعد از این ، اگر مهدی موعود (ع) هم مثل سایر اولیا به جوار رحمت حق می رفتند ، دیگر در بشر کسی نبوده است که این اجرای عدالت را بکند . نمی توانسته و این ، یک وجودی است که ذخیره شده است برای یک همچو مطلبی . ولهذا به این معنا ، عید مولود حضرت صاحب – ارواحنا له الفداء – بزرگترین عید برای مسلمین است و بزرگترین عید برای بشر است نه مسلمین .اگر عید ولادت حضرت رسول (ص) بزرگترین عید است برای مسلمین . از باب اینکه موفق به توسعه ی ان چیزهایی که می خواست توسعه بدهد نشد ، چون حضرت صاحب (ع) این معنا را اجرا خواهد کرد ودر تمام عالم زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد به همه ی مراتب عدالت ، به همه ی مراتب دادخواهی ، باید ما بگوییم که عید شعبان – عید تولد حضرت مهدی (ع) – بزرگترین عید است برای تمام بشر – وقتی که ایشان ظهور کنند ان شاالله ( خداوند تعجیل کند در ظهور او ) . تمام بشر را از انحطاط بیرون می آورد . تمام کجی ها را راست می کند : « یملأ الارض عدلاً بعد ما ملئت جورا » همچو نیست که این عدالت همان که ماها از ان می فهمیم ، که نه یک حکومت عادلی باشد که دیگر  جور نکند . آن ، این هست اما خیر ، بالاتر از این معناست . معنی ( یملأ الارض عدلاً بعد ما ملئت جوراالان زمین و بعد از این ، از این هم بدتر شاید بشود . پر از جور است ، تمام نفوسی که هستند انحرافات در آنها است . حتی نفوس اشخاص کامل هم در آن ، انحرافاتی هست ولو خودش نداند . در اخلاقها انحراف هست . در عقاید انحراف هست . در اعمال انحراف هست و در تمام کارهایی هم که بشر میکند ، انحرافش معلوم است و ایشان مأمورند برای اینکه تمام این کجی ها را مستقیم کنند و تمام این انحرافات را برگردانند به اعتدال که واقعاً صدق بکند . « یملأ الارض عدلاً بعد ما ملئت جورا » . از این جهت ، این عید، عید تمام بشر است . تمام بشر را ایشان هدایت خواهند کرد ان شاالله و ظلم و جور را از تمام روی زمین برمی دارند به همان معنای مطلقش . از این جهت این عید عید بسیار بزرگی است که به یک معنا از ولادت حضرت رسول (ص) که بزرگترین اعیاد است این عید به یک معنا بزرگتر است . ( صحیفه ی نور ، ج 12 ، ص 207 و 209 ) و فتنه انگیزی ها پاک شود و حکومت عدل الهی بر سر سراسر گیتی گسترش یابد و منافقان و حیله گران از صحنه خارج شوند و پرچم عدالت و رحمت حق تعالی بر بسیط زمین ، افراشته گردد و تنها قانون عدل اسلامی بر بشریت حاکم شود و کاخهای ستم و کنگره های بیداد فرو ریزد و آنچه غایت بعثت انبیا (ع) و حمیان اولیا (ع) بوده تحقق یابد و برکات حق تعالی بر زمین ازل شود و قلمهای ننگین و زبانهای نفاق افکن ، شکسته و بریده شود و سلطان حق تعالی بر عالم پرتوافکن گردد و شیاطین و شیاطین صفتان به انزوا گرایند و سازمانهای دروغین حقوق بشر از دنیا برچیده شوند . و امید است که خداوند متعال آن روز فرخنده را به ظهور این مولود فرخنده فرا رساند و خورشید هدایت و امامت را طالع فرماید . ( صحیفه ی نور ، ج 15 ، ص 22 ) عدالت مهدوی در اندیشه ی مقام معظم رهبریمهدی موعود مظهر رحمت و قدرت حق و مظهر عدل الهی است و کسانی که بتوانند با این کانون شعاع رحمت و تفضیلات الهی ، ارتباط روحی و معنوی برقرار کنند ، در تقرب به خداوند ، توفیق بیشتری می یابند . ( روزنامه ی رسالت 16 / 10 / 74 ) همه ی فرق اسلامی ، معتقدند که مهدی (عج) از نسل طیب و طاهر پیغمبر ، عالم را مملو از عدل و داد و برای اقامه ی دین خدا و حق الهی قیام خواهند کرد . ( جمهوری اسلامی  15 / 9 / 77 ) مسآله ی مهدی موعود متفق الیه میان همه ی مسلمانان است و شیعه و سنی به وجود منجی و مصلحی با آن خصوصیت معترفند که خواهند آمد و سراسر گیتی را از عدل و داد پر خواهد کرد .( خطبه ی نماز جمعه 29 / 3 / 60 ) این عقیده که همه ی مسلمان ها به آن معتقدند ، مخصوص شیعه نیست . البته در خصوصیات و جزئیاتش ، بعضی فرق ، حرفهای دیگری دارند اما اصل اینکه چنین دورانی پیش خواهد آمد و یک نفر از خاندان پیامبر (ص) چنین حرکت عظیم الهی را انجام خواهد داد و ( یملأ الله به الارض قسطاً و عدلا کما ملئت ظلماً و جورا ) بین مسلمان ها متواتر است ، همه این را قبول دارند . این عقیده از آن عقاید بسیار کارگشا است . ( سخنرانی 25 / 9 / 76 ) کدام انسان آزاده ای است که از گسترش عدالت ، از برافراشته شدن پرچم دادگری و رفع ظلم در سراسر جهان ، خرسند نشود و آن را آرزو نکند ! ( جشن بزرگ منتظران ظهور 3 / 9 / 78 ) همه ی کسانی که از ظلمی رنج برده اند – چه آنهایی که به خود آنان ظلم شده اس و رنج برده اند و چه کسانی که به ستم کشی دیگران نگاه کرده اند و رنج برده اند – با یاد ولادت این منجی عظبم تاریخ و بشر در دلشان امیدی به وجود می آید . ( جمهوری اسلامی 19 / 10 / 74 ) انتظار ظهور امام زمان (عج) ، به معنای انتظار برای پر شدن جهان از عدل و داد و عدالت برای همه ی انسانها و انتظار رفع ظلم از صحنه ی زندگی بشر و انتظار فرا رسیدن دنیایی برتر از لحاظ معهنوی و مادی است . ( کیهان 8 / 10 / 74 ) انتظار ظهور ، اشتیاق انسانهای صالح برای گسترش عدالت است . ( کیهان هوایی 12 / 10 / 75 ) اگر فطرت انسانی تحت فشار قدرتهای استکباری مسخ و لگدمال نشود ، دلها به طور فطری و طبیعی منتظر چنان آینده ایی ( محیطی آکنده از عدل واقعی )است وبدون تردید آن قدرت کمتکی بر عدل مطلق الهی ، پرچم خواهد برافراشت . ( کیهان 8 / 10 / 75 ) اگر این آیه ی قرآن که درباره ی بعث پیامبران می فرماید : « لیقوم الناس بالقسط » یعنی ، پیامبران مبعوث شده اند تا قسط و عدل در جامعه ی بشری استوار بشود ، اشاره به دف بعثت می کند . پس حکومت مهدی (عج) و جامعه ی مهدوی ، همان جامعه ایی است که این هدف را به طور کامل تأ مین می کند . ( خطبه ی نماز جمعه 29 / 3 / 60 ) آنچه مسلم است همه ی پیامبران و اولیا برای این آمده اند که پرچم توحید را در عالم گسترش بدهند ، پرچم توحید را به احتزاز در اورند و روح توحیر را در زندگی انسانها زنده کنند . بدون عدالت ، بدون استقرار عدل و انصاف ، توحید معنایی ندارد . یکی از نشانه ها یا ارکان توحید نبوده ظلو و نبودن بی عدالتی است ، لذا شما می بینید که پیام استقرار عدالت ، پیام پیامبران است . تلاش برای عدالت کاربزرگ پیغمبران است . انسانهای والا در طول تاریخ ، در این راه تلاش کرده اند و بشریت را روز به روزبه سمت فهمیدن حقیقت که عدالت ، سرامد همه ی خواسته های انسانی است نزدیک کرده اند . ( جمهوری اسلامی 4 / 9 / 78 ) چه علتی داشت که بسیاری از انبیای بزرگ اولی العزم ، آمدند و نتوانستند دنیا را از بدیها ، پاک و پیراسته کنند ؟ چرا ؟ چون زمینه ها آماده نبود . چرا امیرالمومنین علی ابن ابیطالب (ع) در زمان خودش با آن فدرت الهی ، با آن علم متصل به معدن الهی ، با آن نیروی اراده ، با آن زیبایی ها و درخشندگی ها یی که در شخصیت آن بزرگوار وجو داشت ، با آن توصیه های پیامبر اکرم (ص) درباره ی او در همین مدت کوتاه ، نتوانست ریشه ی بدی را بخشکاند ؟ خود آن بزرگوار را از سر راه برداشتند ( قتل فی محراب عبادته لشذه عدله ) تاوان عدالت امیرالمومنین (ع) ، جان امیرالمومنین بود که از دست رفت ! چرا ؟ چون زمینه ، زمینه ی نامساعد کرده بودند . زمینه را زمینه ی دنیاطلبی کرده بودند ! ان کسانی که در مقابل امیرالمومنین علی (ع) صف آرایی کرده بودند در اواخر حکومت این بزرگوار ، یا در اواسط کسانی بودند که زمینه های دینی آنها ، زمینه های مستحکم و ماده ی غلیظ متناسب دینی نبود . عدم آمادگی ، این طور فاجعه را به بار می آورد !  آن وقت اگر امام زمان (عج) در یک دنیای بدون آمادگی تشریف بیاورند همان خواهد شد!  باید آمادگی باشد .( رسالت 26 / 9 / 76 ) امروز با انقلاب اسلامی ما که در خط ایجاد عدالت در سطح جهان است انقلاب حضرت مهدی (عج) یک گام بزرگ به دف خود نزدیک شد . نه فقط به وجود آمدن حکومت اسلامی ، ان عاقبت موعود را عقب نمی اندازد بلکه آن را تسریع هم می کند و این است معنای انتظار .( خطبه ی نماز جمعه 19 / 3 / 60 ) دورانی خواهد رسید که قدرت قاهره ی حق ، همه ی قله های فساد و ظلو را ازبین خواهد برد و چشم انداز زندگی بشر را ، با نور عدالت منور خواهد کرد . ( سخنرانی قم 30 / 11 / 70 ) دنیایی سرشار از عدالت ، پاکی ، معرفت و محبت ، دنیای دوران امام زمان (ع) است که زندگی بشر هم از آنجا به بعد است . زندگی حقیقی انسان دراین عالم مربوط به دوران بعد از ظهور امام زمان (عج) است که خدا می داند ، بشر در آنجا به چه عظمت هایی نایل خواهد شد .( خطبه ی نماز جمعه 26 / 1 / 79 ) انتظار اسلامی ؛ یعنی ، انتظار دنیایی سرشار از عدالت ، راستی ، صمیمیت ، انسانیت ، معنویت ، فضیلت و اخلاق انسانی صحیح که در آن حاکمیت زر و زور و تبلیغات مزدورانه و خبیثانه رسانه های جمعی و شرق و غرب ، راهی ندارد . ( کیهان 8 / 10 / 75 ) حکومت الهی حضرت بقیه الله – ارواحنا فدا – حکومتی است که در آن مقررات حاکم بر مردم ، خواست آمریکا و دیگر قدرتهای زورگوی شرق و غرب نیست ، بلکه حکومت عدالت ، مساوات و مواسات ، حکومت معنویت  و فضیلت است و امروز هر کسی که برای عدالت ، در راه دین و خدمت به محرومان حرکت می کند ، باید خوشحال و امیدوار باشد ؛ زیرا آینده متعلق به او است . ( کیهان 28 / 10 / 73 ) ظهور حضرت بقیه الله امام زمان (ع) و ایجاد محیطی آکنده از عدل واقعی – عدل کامل الهی و اسلامی – بالاترین شرایط زندگی مادی و معنوی انسان است . ( کیهان 8 / 10 / 75 ) اگر فطرت انسانی ، تحت فشار قدرت های استکباری مسخ و لگدمال نشود ؛ دلها به طور فطری و طبیعی ، منتظر چنان آینده ای است و بدون تردید آن قدرت متکی به عدل مطلق الهی ، پرچم خواهد برافراشت . ( کیهان 8 / 10 / 75 ) حرکت جوامع اسلامی و حرکت همه جوامع بشری ، به سوی خیر و صلاح است ، به سوی حکومت حق و عدالت است ؛ به سوی نابودی خواست های استبداد است ؛ به سوی روی کار آمدن مستضعفان است که در شکل عادل ترینش در دوران ظهور ولی عصر (ع) تأمین می شود . ( نیمه ی شعبان مشهد 7 / 3 / 62 ) در حقیقت آن جامعه ای که در دوران ظهور حضرت ولی عصر (عج) به وجود خواهد آمد ؛ همان جامعه ای است که همه پیغمبران الهی ، برای تهیه ی مقدمات آن از جانب الهی مبعوث شدند ؛ یعنی ، ایجاد یک جامعه ای که بشریت در آن جامعه ، بتواند به رشد و کمال متناسب خود برسد . اگر این آیه قرآن که درباره بعثت پیامبران می فرماید « لیقوم الناس بالقسط » ؛ یعنی پیامبران مبعوث شدند تا قسط و عدل در جامعه بشری استوار بشود ، اشاره به هدف بعثت می کند پس حکومت مهدی (عج) و جامعه مهدوی ، همان جامعه ای است که این هدف را به طور کامل تأمین می کند . ( خطبه ی نماز جمعه 23 / 3 / 60 ) عدالت مهدوی در اندیشه ی شهید مطهریاندیشه ی پیروزی نهایی نیروی حق و صلح و عدالت بر نیروی باطل و ستیز و ظلم ، گسترش جهانی ایمان اسلامی ، استقرار کامل و همه جانبه ارزشهای انسانی ، تشکیل مدینه ی فاضله و جامعه ی ایده آل ، و بلاخره اجراء این ایده ی عمومی و انسانی به وسیله شخصیتی مقدس و عالیقدر که در روایت متواتر اسلامی ، از او به « مهدی » تعبیر شده است ، اندیشه ای است که کم و بیش همه فرق و مذاهب اسلامی – با تفاوتها و اختلافهایی – بدان مومن و معتقدند .زیرا این اندیشه ، به حسب اصل و اندیشه ، قرآنی است . این قرآن مجید است که با قاطعیت تمام ، - پیروزی نهایی ایمان اسلامی ( هو الذی ارسل رسول بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و او کره المشرکون – توبه / 33 و صف / 9 )- غلبه ی قظعی صالحان و متقیان ( و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض برثها عبادی الصلحون – انبیا قصص / 5 ) - و آینده ی درخشان و سعادت مندانه بشریت ( قال موسی لقومه استعینوا با لله و اصبروا ، ان الارض لله یورثها من یشاء من عباده و العاقبه للمتقین – اعراف / 128 )این اندیشه بیش از هر چیز مشتمل بر عنصر خوشبینی نسبت به جریانی کلی نظام طبیعت و سیر تکاملی تاریخی و اطمینان به آینده ، و طرد عنصر بدبینی نسبت به پایان کار بشر است ؛ که طبق بسیاری از نظریه ها و فرضیه ها فوق العاده تاریک و ابتر است . در طول تاریخ گذشته و آینده نبردهای انسان تریجاً بیشتر جنبه ی ایدئولوژیک پیدا کرده  ، می کند و انسان تدریجاً از لحاظ ارزشهای انسانی به مراحل کمال خود یعنی به مرحله انسان ایده آل و جامعه ی ایده آل نزدیک تر می شود تا آنجا که در نهایت امر ، حکومت و عدالت ، یعنی حکومت کامل ارزشهای انسانی که در تغییرات اسلامی از آن به « حکومت مهدی » تعبیر شده است مستقر خواهد شد و از حکومت نیروهای باطل و حیوان مآبانه و خود خواهانه و خود گرایانه اثری نخواهد بود .   مختصات انتظار بزرگ1-  خوشبختی به آینده ی بشریت .2- پیروزی صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادی و صداقت بر زور و استکبار و استعداد ظلم و اختناق و دجل ( دجال گری و فریب )3- حکومت جهانی واحد .4- عمران تمام زمین در حدی که نقطه ی خراب و آباد ناشدنی باقی نماند .5- بلوغ بشریت به خردمندی کامل و پیروی از فکر و ایدئولوژی و آزادی از اسارت شرایط طبیعی و اجتماعی و غرائز حیوانی /6- حداکثر بهره گیری از مواهب زمین .7- برقراری مساوات کامل میان انسان ها در امر ثروت .8- منتفی شدن کامل فساد اخلاقی از قبیل زنا ، ربا ، شرابخواری ، خیانت ، دزدی ، آدم کشی و غیره و خالی شدن روان ها از عقده ها و کینه ها .9- منتفی شدن جنگ و برقراری صلح و صفا محبت و تعاون .10- سازگاری انسان و طبیعت . از مجموع آیات و روایات استنباط می شود که قیام مهدی موعود (عج) آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است که از آغاز جهان برپا بوده است .« مهدی موعود تحقق بخش ایده آل همه انبیاء و اولیاء و مردان مبارز راه حق است . » از قرآن مجید استفاده می شود که همه پیامبران الهی – صلوات الله علیهم اجمعین – که از طرف خدای متعال مبعوث شده اند ، برای دو هدف اساسی بوده است :1- برقراری ارتباط صحیح میان بنده و خالق یعنی توحید که در کلمه « لا اله الا الله » خلاصه می شود .2- برقراری روابط جسنه و صالحانه میان افراد بشر بر اساس عدالت و صلح و صفا و تعاون و احساس و عاطفه و خدمت بنابراین ، مسئله برقراری عدالت آن هم با مقیاس بشریت هدف اصلی و عمومی همه انبیاء (ع) بوده است و مسئله عدالت یک آرزو و خیال نیست یک واقعیت است که دنیا به سوی آن پیش می رود ، یعنی سنتالهی است و خدا عدالت را در نهایت امر ، بر دنیا حاکم خواهد نمود .