نویسنده: جواد افتاده
چکیده
رسانه های جمعی مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات امروزه مخاطب گسترده ای
در جهان و ایران دارند. این در حالی است که رسانه های اجتماعی (social
Media)مانند فیس بوک، توئیتر، یوتیوب و گوگل پلاس نیز درصد مخاطب زیادی
داردند، اما رشد بیشتری نسبت به رسانه های جمعی دارند.
از زمانی که چاپ به عنوان بستر رسانه ای جمعی ظهور کرد تا موقعی که
اینترنت به عنوان پلتفرم ظهور رسانه های آنلاین، هیچکس فکرش را نمی کرد که
تعاملات رسانه ای امروز چنین شود؛ رسانه هایی با عنوان رسانه های اجتماعی
رشد بیشتری از سایر رسانه ها داشته باشند و مخاطب را قاپیده باشند.
نویسنده در این مقاله سعی می کند، به طور گذرا تفاوت رسانه های اجتماعی و
رسانه های جمعی را بررسی کند تا مسیر فعالیت در این رسانه ها روشن و هموار
شود. بعد به تفاوت رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی اشاره می کند و
در آخر، قاعده های استفاده از رسانه های اجتماعی برای سازمان های خبری و
رعایت نکات اخلاقی این حوزه را بررسی می کند.
کلمات کلیدی: رسانه های اجتماعی، رسانه های جمعی، شبکه های اجتماعی، سازمان های خبری
مقدمه
رسانه های اجتماعی در حال جوش و خروش از طریق محتوا هستند. پویایی که
کاربران آنها را خلق و به اشتراک می گذارند. بنابراین سرمایه ی اجتماعی در
رسانه های اجتماعی وجود دارد که هر رسانه، سازمان یا دولتی به دنبال
استفاده از این سرمایه ی اجتماعی است.
رسانه های اجتماعی امروزه به عنوان عامل تحولات و تغییرات در عصر حاضر
محسوب می شوند؛ رسانه هایی که به نظر می رسد قرار است جا پای رسانه های
جمعی قرار دهند؛ زیرا جنس مخاطب این رسانه ها مخاطب منفعل نیست، بلکه جنس
آنها کاربران تولیدی محتوا است. امروزه مخاطب در رسانه های اجتماعی حضور
بیشتری و تعاملات سریع تری نسبت به رسانه های جمعی دارند. سرعت و شتاب
اخبار امروز به نحوی گسترش یافته است که دیگر مخاطب، تحمل و صبر با تأخیر
اخبار را ندارد و به دنبال اخبار لحظه ای و پوشش همه جانبه است. اینجاست که
دیگر مخاطب تحمل ندارد و به سوی رسانه های اجتماعی می رود. رسانه های
اجتماعی امروزه به عنوان سرآمد وب به شمار می روند و توانسته اند بیشترین
نفوذ را در بین کاربران اینترنت داشته باشند، رسانه های اجتماعی در مقایسه
با رسانه های جمعی (مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات) که همچنان مخاطب
زیادی دارند، از نظر جذب مخاطب رشد بیشتری دارند و روند رشد آنها کاملاً
صعودی است، در حالی که این روند در رسانه های جمعی نزولی است و به مرور
تأثیرگذاری رسانه های اجتماعی نسبت به رسانه های جمعی بیشتر می شود.
رسانه های اجتماعی مبدا کاملاً نامتمرکز گفت و گو دوسویه هستند؛ فعالیت
آنها منحصر به فرد و جذب کننده ی بازار کوچک است. اگر قرار باشد با مثالی
موضوع را روشن کنیم باید بگوییم، کاربران در رسانه های اجتماعی دروازه بان
یا گزینشگر نیستند، بلکه آنها بازیکنانی فیکس در میدان مسابقه (رسانه های
اجتماعی) به شمار می روند. (افتاده: 1389)
چیستی رسانه های اجتماعی
رسانه ی اجتماعی کاربرد تکنولوژی متحرک وب پایه برای تبدیل ارتباطات به دیالوگی دوسویه است.
رسانه های اجتماعی، رسانه هایی برای تعامل اجتماعی هستند که از تکنیک های
ارتباطی بسیار در دسترس و گسترش پذیر (scalable) استفاده می کنند.
استفاده از اصطلاح «رسانه های اجتماعی» به طور پیوسته نخستین بار در
جولای 2006 به کار گرفته شد. کریس شیپلی (مؤسس و مدیر پژوهش جهانی گروه
Guideword) اغلب به عنوان اولین فردی شناخته می شود که از اصلاح امروزی
رسانه های اجتماعی استفاده کرد. شیپلی معتقد است، رسانه های اجتماعی، هدایت
کننده ی رویدادهای آتی برای گفت و گو است؛ رویدادی است که بحث درباره ی آن
در وبلاگ نویسی، ویکی، شبکه ی اجتماعی و فناوری های مرتبط با فروم های
رسانه های مشارکتی به کار گرفته می شود.
البته این اصطلاح همچنین قبلاً توسط تینا شارکی (از بنیانگذاران ivillage
و رئیس کنونی Babycenter.com) در سال 1997 برای توصیف نوعی از جامعه
گرداننده محتوای اینترنت به کار گرفته شد. دارل بری نیز در سال 1995 این
اصطلاح را برای توصیف سیستم های نرم افزاری چند رسانه ای که موجب آسان سازی
مشارکت جامعه و تجربه ی ذهن از فضا به اشتراک گذاشته بود، به کار برد.
به هر حال، هیچ تعریف جهانی جامع و شناخته شده ای برای رسانه های اجتماعی
مانند سایر تعاریف حوزه ی ارتباطات، وجود ندارد. بریان سولیس در تعریف
رسانه های اجتماعی می گوید، رسانه های اجتماعی از محتوای دموکراتیک تشکیل
شده و درک درستی از روند نقش مردم دارد؛ زیرا نقش آنها تنها خواندن و منتشر
کردن اطلاعات نیست، بلکه آنها اطلاعات را تولید و برای دیگران به اشتراک
می گذارند.
همچنین تعریفی دیگر می گوید، رسانه های اجتماعی توصیف ابزارهای آنلاین
است که مردم از آن برای اشتراک محتوا، پروفایل ها، نظرات، دیدگاه ها،
تجربیات و افکار استفاده می کند. بنابراین رسانه های اجتماعی تسهیل کننده ی
گفت و گوها و کنش های متقابل آنلاین بین گروه هایی از مردم است. این
ابزارها شامل بلاگ ها، تابلوهای پیام پادکست، میکروبلاک، نشانه گذاری ها،
شبکه ها و ویکی هاست.
برخی از تحلیل گران، تعریف رسانه های اجتماعی را به عنوان یک اصطلاح قابل
تعویض با وب 2 معرفی کرده اند. آن ها اذعان می کنند که رسانه های اجتماعی
با تعریف وب 2، توضیح نسل کنونی وب سایت های تعاملی است که در آن پایگاه
های داده ای آجاکسی و ار اس اس برای ارائه ی شخصی، انعطاف پذیر و تجربه ی
وب به وجود آمده است. وب سایت هایی که با استفاده از فناوری وب 0، 2 در عمق
اجتماعی، تعامل، شکل گیری جامعه و وصل کردن طرح های مشترک به کار می روند.
(افتاده، 130: 1388)
ویژگی های رسانه های اجتماعی
رسانه های اجتماعی برخلاف تصور که هیچ قاعده و اصولی ندارند، دارای ویژگی
ها و ساختارهای حرفه ای هستند. 14 ویژگی رسانه های اجتماعی در ادامه، به
صورت خلاصه معرفی می شود:
1. گفت و گوی دو طرفه: اساس رسانه های اجتماعی بر پایه ی گفت و گو بنا نهاده شده است.
2. باز شدن دیالوگ ها به وسیله ی مخاطبان: کاربران همیشه مولد یک گفت و گو به شمار می روند.
3. ایجاد درگیری: درگیر بودن کاربران در رسانه های اجتماعی، یکی از راه های بازگشت آن ها به این رسانه هاست.
4. تشویق به مشارکت: در رسانه های اجتماعی همیشه کاربران را تشویق به مشارکت در فرایندها می کنند.
5. فعال کردن همکاری: همکاری و کمک کردن مخاطبان به یکدیگر یکی از عوامل توسعه کاربران رسانه های اجتماعی است.
6. برانگیختن شخصیت: هویت کاربران در رسانه های اجتماعی استحکام می یابد.
7. گران نبودن: تولید محتوا در رسانه های اجتماعی در قیاس با رسانه های
جمعی، بسیار ارزان تمام می شود؛ به عبارت بهتر، تولید محتوا رایگان است.
8. از وظایف کم تا وظایف زیاد: وظایف کاربران در رسانه های اجتماعی از وظایف آسان و کوچک، به وظایف بزرگ و حرفه ای تبدیل می شود.
9. افزایش اعتبار: رسانه های اجتماعی، فضایی برای ایجاد اعتبار توسط اشخاص، شرکت ها و سازمان ها است.
10. اعتدال و برابری: امکانات رسانه های اجتماعی برای تمام کاربران یکسان است.
11. تولید محتوا توسط کاربر: بنیان اصلی رسانه های اجتماعی بر تولید محتوا توسط کاربران قرار گرفته است.
12. حس مالکیت محتوا: تولید محتوا توسط کاربران باعث ایجاد حس مالکیت می شود.
13. افزایش صداقت: ایجاد صداقت در پروفایل ها، باعث افزایش ارتباطات هوشمند می شود.
14. مکانی برای محتوای داغ: محتوای مهم رسانه های جمعی و سایر رسانه ها در رسانه های اجتماعی انتشار می یابد. (افتاده: 1389)
چیستی رسانه های جمعی
رسانه های جمعی، عبارت است از مجموعه ای از وسایل ارتباطی که عموماً با
ارتباطی یکسویه به دنبال جمعی از مخاطبان هستند. رسانه های دیداری و
شنیداری و چاپی مثل تلویزیون، رادیو و روزنامه، از جمله مهمترین رسانه های
جمعی هستند. شاید ظهور صنعت چاپ، نقطه ی آغاز رسانه های جمعی در دنیا بود.
درباره ی رسانه های جمعی، محتوا زیاد تولید شده است، لذا نویسنده از توضیح
بیشتر آن صرف نظر می کند.
تفاوت بین رسانه های اجتماعی و رسانه های جمعی
تفاوت های اساسی بین رسانه های اجتماعی و رسانه های جمعی وجود دارد که در
ادامه، گذرا به آن اشاره می شود که بعد از آن توضیحات هر تفاوت ارائه می
شود.
تفاوت بین رسانه های اجتماعی و رسانه های جمعی
|
رسانه های جمعی
|
رسانه های اجتماعی
|
|
دامنه ی محدود
|
دامنه ی گشترش پذیر
|
|
کمتر یا غیردسترس
|
در دسترس پذیر
|
|
محدود تولید و استفاده
|
سهولت تولید و استفاده
|
|
زمان با تأخیر
|
زمان فوری
|
|
عدم ویرایش
|
ویرایش پذیر
|
|
یک سویه
|
چند سویه
|
|
محدود بودن
|
نامحدود بودن
|
|
رسمی
|
غیر رسمی
|
|
تک رسانه ای
|
چند رسانه ای و فرامتنی
|
|
تیم تحریریه
|
عدم وجود تیم تحریریه
|
|
عدم مشخص بودن تعداد مخاطب
|
مشخص بودن تعداد مخاطب
|
|
سانسور زیاد
|
سانسور کم
|
|
عدم انطباق با مخاطب
|
مبتنی بر نیاز مخاطب
|
|
گران
|
ارزان
|
برخی از مشخصاتی که به توصیف تفاوت های رسانه های اجتماعی و رسانه های جمعی کمک می کنند از این قرارند:
1- دامنه دسترسی (Reach):
تکنولوژی رسانه های اجتماعی و رسانه های جمعی هر دو امکان گسترش دسترسی
را فراهم می کنند و می توانند به مخاطبانی جهانی دست یابند. اما رسانه های
جمعی به طور شاخص از یک شبکه ی سازمانی متمرکز برای سازماندهی، تولید و
انتشار استفاده می کنند، در حالی که رسانه های اجتماعی ذاتاً تمرکززدایی
شده تر و کمتر سلسله مراتبی هستند و یا نقاط متعدد تولید و مصرف مشخص می
شوند.
2- قابلیت دسترسی (Accessibility):
وسائل تولید برای رسانه های جمعی به طور معمول در اختیار دولت و/یا شرکت
های خصوصی هستند؛ رسانه های اجتماعی به طور رایگان یا با هزینه ی ناچیز در
دسترس عموم مردم هستند.
3- سهولت استفاده (usability):
تولید رسانه های جمعی به طور معمول نیاز به مهارت ها و آموزش اختصاص
دارد. در مقابل، اغلب تولید رسانه های اجتماعی، به مهارت ها و آموزش
اختصاصی نیاز ندارد یا تنها به تجدید برداشتی از مهارت های موجود نیاز
دارند؛ از لحاظ نظری هر کسی با دسترسی به اینترنت می تواند وسائل تولید
رسانه های اجتماعی را به کار بیاندازد.
4- ارتباط فوری (Immedicy):
زمان تأخیری میان مواد ارتباطی تولیدشده در رسانه های جمعی ممکن است
طولانی باشد (روزها، هفته ها یا حتی ماه ها) در حالی که در رسانه های
اجتماعی امکان پاسخ های تقریباً فوری وجود دارد؛ تنها مشارکت کنندگان تعیین
کننده ی هر تأخیری در پاسخ هستند).
با این حال، رسانه های جمعی شروع به اقتباس جنبه هایی از تولید کرده اند
که به طور معمول با ابزارهای رسانه های اجتماعی انجام می شود، بنابراین این
ویژگی ممکن است در طول زمان جنبه ی متمایزکننده اش میان این دو نوع رسانه
را از دست بدهد.
5- استمرار(permanence):
تولیدات رسانه های جمعی، هنگامی که ایجاد می شوند، دیگر قابل تغییر دادن
نیست (زمانی که مقاله ی یک مجله چاپ و توزیع شد، دیگر نمی توان در آن
تغییری ایجاد کرد)، در حالی که تولیدات رسانه های اجتماعی را می توان
تقریباً به طور فوری با گذاشتن اظهارنظر یا ویراستاری تغییر داد.
6- تعامل (Interactive):
رسانه های اجتماعی اصولاً حالت یک سویه با مخاطب دارند و تنها پیام را
ارسال می کنند و ارتباطات، یک به یک یا یک به چند است؛ در حالی که رسانه
های اجتماعی، ارتباطات چند به چند است و مخاطب کاملاً به صورت تعاملی قدرت
ارتباط دارد.
7- محدودیت (Limited):
در تمام رسانه های جمعی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه، محدودیت تولید
محتوا داریم، در حالی که در رسانه های اجتماعی محدودیتی برای تولید محتوا
نیست؛ زیرا در آنجا بحث، دیده شدن محتواست.
8- اعتبار (validation):
فضای رسانه های جمعی کاملاً رسمی است و محتوا تا حدود زیادی معتبر است،
اما فضای رسانه های اجتماعی غیررسمی و محتوا کمتر مورد اعتبار است؛ البته
کاربران به راحتی می توانند محتوای مورد شایعه و غیرمعتمد را شناسایی و
معرفی کنند.
9- چند رسانه ای (Multimedia):
محتوا در رسانه های جمعی محدود به صدا، تصویر یا متن است؛ در حالیکه در
رسانه های اجتماعی این محدودیت بسیار کمتر است و قابلیت ناوبری وجود دارد.
10- تحریریه (Editorial):
در همه ی رسانه های جمعی، تیم تحریریه وجود دارد که محتوا را تولید می
کنند، اما در رسانه های اجتماعی تیم تحریریه ای برای تولید محتوا نیست،
بلکه تیم مانیتورینگی برای رصد محتوا موجود است.
11- اندازه گیری مخاطب (Audience Measurement):
در تمام رسانه های جمعی این مشکل وجود دارد که تعداد مخاطب مشخص نیست،
اما در رسانه های اجتماعی به راحتی امکان اندازه گیری مخاطبان موجود است و
متوجه می شویم که یک رسانه چه مقدار مخاطب آنی و دائمی دارد.
12- سانسور (censorship):
سانسور محتوا در رسانه های جمعی بیداد می کند، محتوا از طرف سازمان های
درونی و بیرونی، و تحریریه به اندازه ی کافی سانسور می شود، اما در رسانه
های اجتماعی، سانسور به شدت کمتر است، مگر اینکه محتوا ضد ارزشی باشد که
کاربران آن را گزارش کرده باشند؛ البته بدون سانسور هم نیست.
13- تولید محتوا (content production):
محتوا در رسانه های جمعی مطابق با اهداف سازمان رسانه ای تولید می شود،
اما در رسانه های اجتماعی چون کاربرمحور است و مخاطب، خود محتوا تولید می
کند، بر اساس نیازهای اجتماعی محتوا تولید می شود.
14- قیمت (price):
تولید محتوا و دسترسی به محتوای رسانه ای جمعی در مقایسه با رسانه های
اجتماعی گران است؛ زیرا در رسانه های اجتماعی با کمترین امکانات می توان
بیشترین محتوا را تولید کرد.
تفاوت رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی
رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی جزء محبوب ترین های امروز وب به
شمار می روند؛ واژه هایی که در برخی موارد در مفاهیم و تعاریف همپوشانی
دارند، اما تفاوت هایی نیز دارند که شناخت آن ها مسیر فعالیت در آن دو را
روشن می کند.
این در حالی است که اکثر کارشناسان، کاربران و سازمان ها فکر می کنند که
تعریف رسانه ای اجتماعی و شبکه ی اجتماعی یکی است و این کاملاً یک اشتباه
استراتژیک است که درنهایت باعث سردرگمی عملی فعالیت ها می شود. اما امروز
دیگر تقریباً همه ی کارشناسان بر این باورند که شبکه های اجتماعی مجازی،
بخشی از رسانه های اجتماعی هستند، بنابراین به تفاوت این دو از پنج منظور
می پردازیم تا مسیر فعالیت روشن شود:
1- رسانه در مقابل شبکه: زمانی که کلمه ی «اجتماعی» را از هر دو اصطلاح
رسانه های اجتماعی (social Media) و شبکه های اجتماعی (social networks)
حذف کنیم، تنها رسانه ها (media) و شبکه ها (networks) باقی می ماند و این
دو کلمه، اصلی ترین تفاوت بین آن هاست. رسانه ها مسئول بخش پیام به توده ها
هستند، در حالی که شبکه ها مسئول تعامل با مردم به صورت جداگانه هستند؛ به
عبارتی بهتر رسانه های اجتماعی، کانالی برای پخش پیام است و به عنوان یک
استراتژی محسوب می شوند، درحالی که شبکه های اجتماعی می تواند به عنوان یک
وسیله یا ابزاری برای اتصال با سایر افراد استفاده شود. درواقع شما می
توانید این دو را زیر چتر وب 2 قرار دهید.
به بیانی دیگر، رسانه های اجتماعی در واقع یک استراتژی برای دستیابی به
گروه های خاصی از مردم است درحالی که شبکه های اجتماعی یک ابزار برای اتصال
با مردم است.
به عنوان مثال LinkedIn یک شبکه ی اجتماعی محبوب است که مردم از آن، جهت
تعامل حرفه ای برای کسب و کار استفاده می کنند. اما یوتیوب محبوب ترین سایت
بارگذاری و اشتراک ویدیو برای تمام جهان است. این مثال ساده و کامل از
تفاوت بین توده و مردم در تعاریف رسانه و شبکه وجود دارد.
با این حال امروز فیس بوک، توییتر و گوگل پلاس، قابلیت ها و ویژگی های
شبکه ها و رسانه های اجتماعی را با هم دارند و درواقع این دلیل سردرگمی بین
این دو است. به عنوان مثال توییتر یک شبکه ی اجتماعی است، اما شبکه های
اجتماعی توییتر نیستند؛ زیرا توییتر تمام قابلیت های شبکه های اجتماعی را
ارائه نمی دهد اما ساختار آن منطبق بر استراتژی شبکه های اجتماعی است. در
عین حال می توان آن را شبکه ی اجتماعی نامتقارن نیز نامید.
بنابراین رسانه های اجتماعی راهی برای انتقال و یا اشتراک گذاری اطلاعات
با مخاطبان گسترده ای است. هر کسی فرصت برای ایجاد و توزیع اطلاعات دارد،
لذا همه نیاز به اتصال به اینترنت دارند و این امر قابلیت رقابت را ایجاد
می کند. در حالی که شبکه های اجتماعی عامل تعامل است، گروه هایی از مردم با
منافع مشترک، یا ذهن مشابه، وابسته به یکدیگر که در سایت های اجتماعی
رابطه ایجاد می کنند.
2- سبک ارتباطات: سبک ارتباطات رسانه های اجتماعی، بیشتر شبیه کانال های
ارتباطی است و مانند فرمت ارائه ی پیام است. همانند تلویزیون، رادیو یا
روزنامه؛ رسانه های اجتماعی محلی برای مراجعه ی شما نیستند، بلکه آن ها
سیستمی ساده برای انتشار اطلاعات به دیگران به شمار می روند. درحالی که در
شبکه های اجتماعی، ارتباط دوطرفه است. ارتباط بسته به نوع مطالب، موضوع یا
فضای اطراف هر جسم (مانند اتمسفر) است. مردم برای پیوستن به دیگران و
افرادی با تجارب و سوابق مشابه، دور هم جمع می شوند. گفت و گوها در هسته ی
شبکه های اجتماعی به واسطه ی توسعه ی روابط است.
3- بازگشت سرمایه گذاری: رقم دقیق بازگشت سرمایه گذاری می تواند مشکلی
ملموس برای توسعه ی رسانه های اجتماعی باشد. سؤال این است که چگونه شما
سرمایه گذاری عددی برای ایجاد همهمه و هیجان گفتگوهای آنلاین در مورد نام
تجاری، کالا یا خدمات خود می کنید؟ این به این معنا نیست که بازگشت سرمایه
گذاری پوچ است، بلکه فقط بدان معناست که تاکتیک های مورد استفاده برای
اندازه گیری متفاوت هستند. به عنوان مثال نفوذ و یا عمق گفتگو در مورد چه
موضوعی هستند؛ شما می توانید نفوذ و یا عمق گفتگو در بازگشت سرمایه گذاری
را اندازه گیری کنید. بازگشت سرمایه گذاری در شبکه های اجتماعی کمی بیشتر
آشکار است. چنانچه ترافیک کلی وب سایت شما افزایش داشت، دلیل آن پشتکار شما
در شبکه های اجتماعی است؛ زیرا احتمالاً تلاش های اجتماعی شما در شبکه های
اجتماعی، باعث افزایش بازدیدکنندگان آنلاین می شود.
درعین حال میزان کاربر فعال نیز جهت کسب آگهی تجاری یا فعالیت های آنان دلیل بزرگی برای سرمایه گذاری محسوب می شود.
4- پاسخ لحظه ای: کار در رسانه های اجتماعی یک برند طاقت فرسا و وقت گیر
است. شما نمی توانید مکالمات شخصی را اتوماتیک کنید، مگر اینکه با نام
تجاری محرز شناخته شوید، ایجاد و دنبال کردن (فالو)، یک شبه اتفاق نمی
افتد. رسانه های اجتماعی قطعاً دوی ماراتن است و نه دو سرعت؛ این در حالی
است که شبکه های اجتماعی ارتباط مستقیم بین شما و انتخاب شونده های ارتباط
است. در شبکه های اجتماعی مکالمات شما غنی تر، هدفمندتر و بیشتر شخصی است و
شبکه ی شما تصاعدی افزایش می یابد تا شما را ملاقات کرده و به دیگران
معرفی می کند.
5- دستکاری اطلاعات: دستکاری نظرات و بیان آن، گول زننده است. پسندها،
اظهارنظرها و سایر اطلاعات دستکاری شده به نفع شما (شخصی یا تجاری) بی ثبات
و لغزنده است. درخواست دوستان، خانواده، همکاران و یا هرکس دیگری به مانند
رأی گیری است. هر کسی نمی تواند مخاطب خوبی برای هر کسی باشد، این امر می
تواند بازگشت سریع کابوسی برای روابط عمومی تلقی شود. اگر تراوش کلمه
درباره شیوه های گول زننده باشد، می تواند باعث نابودی مخاطب شود. در حالی
که به وسیله ی شبکه های اجتماعی، شما می توانید درباره همسالان خود، کسب و
کار جدید خود، و یا وبلاگ با طرح مسائل به موفقیت برسید. مکالمات شما می
توانند بسیاری از مردم را تبدیل به طرفداران وفادار شما کند، بنابراین
سرمایه گذاری با ارزش است.
رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی با اینکه از یکدیگر متمایز هستند،
به یکدیگر متصل هستند و به نظر می رسد که این دو مجبورند در برخی موارد
همپوشانی داشته باشند؛ اما این مخاطب است که لایه های اهداف خود را در آن
ها بسط می دهد و به فکر توسعه ی فعالیت شخصی و سازمانی است؛ لذا تبادل
اطلاعات در آن ها، منطبق بر اهداف مخاطب جاری می شود.
آنچه که مسلم است، رسانه های اجتماعی در حال جوش و خروش از طریق محتوا
هستند. پویایی ای که کاربران آن ها را خلق و به اشتراک می گذارند. بنابراین
سرمایه ی اجتماعی در رسانه های اجتماعی وجود دارد که هر رسانه، سازمان یا
دولتی به دنبال استفاده از این سرمایه ی اجتماعی است، اما در این بین،
اخلاق رسانه ای مطرح می شود.
اخلاق رسانه های اجتماعی
به واقع دامنه ی استفاده از رسانه های اجتماعی (محتوای آن) تا کجاست؟
اخلاق در رسانه های اجتماعی در کجا تعریف می شود؟ به عنوان مثال، آیا
توئیتر می تواند بگوید که اطلاعاتی که عمومی می کنید می تواند مورد استفاده
تجاری و عمومی قرار گیرد؟ آیا قبول کردن یک تعهدنامه برای عضویت باعث می
شود که هر نوع برداشت از محتوا انجام شود؟ اینکه تنظیمات حریم خصوصی وجود
دارد، جواب قانع کننده ای است؟ اگر هست چرا اینقدر سخت است؟ و اگر سخت نیست
چرا آموزش داده نمی شود؟ و چرا پیش فرض تنظیمات حریم خصوصی باز است؟ آیا
برای دریافت تبلیغات بیشتر است؟ آیا باید مفاهیم اخلاقی رسانه ی اجتماعی
توسط سرویس دهنده ی آن تعریف شود؟
آیا باید به فضای حاکم بر رسانه های اجتماعی برای تبلیغات و بازاریابی در
قالب محتوای منفی دامن زد؟ آیا باید در این رسانه ها شایعه، کمپین یا
جریان سازی منفی برای فعالیت های تبلیغاتی ایجاد کرد؟ آیا باید فقط تبلیغات
در این رسانه ها فعالیت کنند؟ آیا گزارش کردن مشکل را حل می کند؟
اما نکته ای که وجود دارد، این است که وقتی به رسانه های اجتماعی نگاه می
کنید، واقعاً به یک جامعه برخورد می کنید. جامعه ای که آدم ها با سلایق و
علایق گوناگون وجود دارند و باید به آن ها احترام گذاشت.
اخلاق آنلاین و آفلاین ندارد؛ فضای آنلاین بی اخلاقی را افزایش داده است،
اما یادمان نرود که درنهایت این انسان است که تصمیم می گیرد! کلاً سازمان
های امروزی برای فعالیت و استفاده از رسانه های اجتماعی، سیاست تدوین می
کنند و مسیر را برای خود و مخاطب مشخص می کنند. در استفاده از رسانه های
اجتماعی، کاربر یا مخاطب نباید احساس کند که از آن سوء استفاده شده است!
اما بهره مندی از رسانه های اجتماعی باید اصل و قواعدی را رعایت کرد که در ادمه به آن ها اشاره می کنیم.
قاعده های رسانه های اجتماعی برای سازمان های خبری
رسانه های اجتماعی بدون کسب اجازه، وارد تحریریه های سازمان های خبری شده
اند. آن ها توجه خبرنگاران، دبیران و سردبیران را به خود جلب کرده اند؛
زیرا در زیر پوست خود محتوا دارند. محتوایی که کاربران تولید می کنند.
رسانه های اجتماعی امروزه ابزاری ضروری برای جمع آوری اخبار هستند. این
رسانه ها فرصت های مهیجی را برای خبرنگاران در جمع آوری اطلاعات و برای
سازمان های خبری در گسترش دسترسی محتوای آن ها فراهم می کنند. در عین حال
آن ها همانند هر پدیده ای دیگر با چالش ها و خطراتی نیز همراه هستند.
اما سؤال اساسی این است که سازمان های رسانه ای (شامل خبرنگاران، دبیران و
سردبیران) باید در مواجهه با رسانه های اجتماعی (مخاطبان و محتوای آن ها)
چه سیاستی را دنبال کنند؟
قراردادن مقررات سفت و سخت در این زمینه، مانع خلاقیت و نوآوری می شود.
اما پذیرفتن داد و بیدادهای کنترل نشده (چیزهایی که مردم درباره ی آن زیاد
صحبت می کنند) باعث ایجاد مشکلات و از دست رفتن مسؤولیت پذیری سازمان های
خبری به واسطه ی کارمندان وظیفه نشناس می شود.
انجمن آمریکایی سردبیران اخبار (ASNE) در جدیدترین گزارش خود، راهبردهای
بهترین قواعد رسانه های اجتماعی برای سازمان های خبری در ایجاد سیاست رسانه
های اجتماعی را تعیین کرده است.
10 قاعده ی این گزارش به شرح ذیل ارائه می شود:
1- قواعد اخلاق سنتی هنوز هم به طور آنلاین اجرا می شود.
2- تظاهر کنید همه چیز را آنلاین می نویسید. این خواست زیبنده ی عموم است.
3- استفاده از رسانه های اجتماعی برای درگیر کردن خوانندگان است، اما به طور حرفه ای.
4- جای اخبار فوری در وب سایت شماست نه در توییتر.
5- از برداشت بپرهیزید.
6- هر چیزی که در سایت های شبکه های اجتماعی پیدا می شود، باید به طور مستقل تأیید شود.
7- همیشه خودتان را به عنوان روزنامه نگار معرفی کنید.
8- شبکه های اجتماعی ابزار است نه اسباب بازی.
9- زمانی که اشتباه آنلاین می کنید، شفاف باشید و اعتراف کنید.
10- مذاکرات محرمانه را به صورت داخلی نگه دارید.
نتیجه گیری
رسانه های اجتماعی در حال جایگزین شدن رسانه های جمعی هستند. اگر سازمان
های خبری این واقعیت را در محله ی اول درک نکنند، مطمئناً زودتر حذف می
شوند؛ زیرا باید هرچه سریعتر با این رسانه ها همگام شوند و آن ها را به
خدمت بگیرند وگرنه رسانه های اجتماعی به راحتی آن ها را دور می زنند و خود
را جایگزین می کنند.
باید واقعیت مخاطب محوری رسانه های اجتماعی را درک کنیم و آن ها را به
رسمیت بشناسیم، نباید چشممان را به روی محتوای تولیدی این رسانه ها که
افکار عمومی واقعی مردم هستند ببندیم، بلکه می توان با استراتژی مناسب از
این محتوا بهره مندی لازم و با رعایت اصول اخلاقی انجام داد. تا همه در این
معادل امروز جهان رسانه ای برنده باشند.
منابع:
- افتاده، جواد. (1389) «رسانه های اجتماعی و کتاب؛ بازگشت عموم و بازنشر کتاب». فصلنامه کتاب مهر. تهران: انتشارات سوره مهر. 137.
- افتاده، جواد (1388). «کاربران تولیدکننده محتوا بنیان روابط عمومی 2
در عصر رسانه های اجتماعی». مجموعه مقالات اولین همایش بین المللی روابط
عمومی 2. تهران: کارگزار روابط عمومی. 130.
http://socialmedia.ir/
http://en.wilipedia.org/wiki/social_media
http:// en.wikipedia.org/wiki/category:Mass_media
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87
http://hamshahrionline.ir/details/135464
http://hamshahrionline.ir/news-135307.aspx
http://www.slideshare.net/pkitano/how_mass_media_is_embracing_social_media?src=embed منبع مقاله : نشریه علوم اجتماعی شماره 56 آبان 1391
/ج
فیس بوک بلای جان انسان های قرن 21
گردآوری : عظیمی
تاریخچه فیس بوک
فیس بوک از کجا امد
در باره این فیس بوک هرچه بگوییم کم گفتیم ، کی باورش می شد فیس بوکی که
مارک و دوستانش در چهارم فوریه سال ۲۰۰۴ یعنی هفت سال پیش راه اندازی کرده
اند در طی این مدت به چنین رشد غیر قابل تصوری برسد؟ باور کنید باور این
قضیه برای خود مارک زوکربرگ هم سخت بود اما بد نیست به مناسبت تولد هفت
سالگی فیس بوک مروری کوتاه به آنچه در این هفت سال بر فیس بوک گذشته تا به
این مرتبه رسیده داشته باشیم :
+ در چهارم فوریه سال ۲۰۰۴ ایده شبکه اجتماعی توسط مارک زوکربرگ و تعدادی
از دانشجویان دانشگاه هاروارد اجرایی شد و در این تاریخ facebook متولد شد .
+ در مارس همان سال این شبکه اجتماعی از دانشگاه هاروارد فراتر رفت و به
سایر دانشگاه های ایالات متحده مانند استنفورد و کلمبیا رسید.
+ در دسامبر همان سال کاربران فیس بوک به یک میلیون نفر رسید.
+ در می سال ۲۰۰۵ فیس بوک توانست بیش از ۱۲ میلیون دلار سرمایه جهت توسعه
جذب کند و در این زمان در بیش از ۸۰۰ کالج مورد استفاده دانشجویان قرار می
گرفت.
+ در آگوست این سال نام دامنه این سایت که thefacebook.com بود به facebook.com تغییر یافت.
+ در این سال پای فیس بوک به دبیرستان های امریکا هم کشیده شد و در دسامبر
۲۰۰۵ تعداد کاربران آن به ۵٫۵ میلیون نفر رسید . ضمنا تعدادی امکانات همچون
افزودن و اشتراک عکس هم به فیس بوک اضافه شد
+ در سال ۲۰۰۶ تعداد کاربران به ۱۲ میلیون نفر رسید
+ در اکتبر سال ۲۰۰۷ یعنی پس از سه سال فعالیت تعداد کاربران فیس بوک از ۵۰
میلیون نفر گذشت و در نوامبر همان سال تبلیغات در فیس بوک آغاز شد.
+ در آگوست سال ۲۰۰۸ فیس بوک مرز یکصد میلیون کاربر را هم گذراند و روز به روز به محبوبیت آن افزوده شد.
+ در ژانویه سال ۲۰۰۹ کاربران فیس بوک به ۱۵۰ میلیون نفر رسید و در فوریه امکان لایک کردن به فیس بوک افزوده شد.
+ در می سال ۲۰۰۹ میزان ارزش فیس بوک ده میلیارد دلار عنوان شد و تا
سپتامبر همان سال با رشدی عجیب تعداد کاربران به ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر
جهان رسید
+ در فوریه و سپس ژانویه ۲۰۱۰ تعداد کاربران از ۴۰۰میلیون و سپس ۵۰۰ میلیون
نفر گذشت و اکنون هم این میزان مرز ششصد میلیون نفر را در نوردید.
همانطور هم که قبلا خبر داده بودم ارزش فیس بوک بیش از ۸۳ میلیارد دلار
تخمین زده شده و در هر ثانیه هشت نفر در جهان عضو فیس بوک می شوند و تنها
در سال گذشته میلادی ۲۵۰ میلیون کاربر به کاربران فیس بوک افزوده شده است .
با این سیر تحولی Facebook چه آینده ای را برای این غول دنیای شبکه های اجتماعی پیش بینی می کنید؟
عکس موسس فیس بوک مارک زوکربرگ
اسیب های فیس بوک در زندگی امروزی
جنگ نرم، به دلیل ماهیت خود و عدم نیاز به ابزارهای فیزیکی، به دنبال آن
است که در مسافت های دورتری از مراکز طراحی کننده، به اجرا درآید. جهانی و
فرامرزی بودن فضای سایبر، امکان های موردنیاز را به آسانی در اختیار طراحان
جنگ نرم قرار می دهد و با فراهم شدن بسترهای فکری- فرهنگی اهداف موردنظر،
از سوی جریان های درون جامعه هدف دنبال می شود. میسر بودن ارتباط دو طرفه
نیز ابزارهای عملیاتی را در خدمت طراحان و رهبران مراکز موردنظر درمی آورد و
در موقعیت های حساس که امکان حضور و هدایت مستقیم میدانی حوادث، از
براندازان سلب می شود؛ عناصر حاضر در صحنه نقش رسانه ای عملیات را بازی می
کنند.
از سوی دیگر، جنگ نرم به عناصر و سربازان میدانی نیاز دارد که از جنس
مخاطبان جامعه هدف باشند. این عناصر، باید برای خود هویتی خاص قایل باشند
تا بتوانند هدایت روند درگیری را برعهده گیرند و در شرایط کنونی، امکان
دسترسی به فضای مجازی به دلیل در اختیار گذاشتن لحظه ای حجم وسیعی از
اخبار، اطلاعات و تسهیل ارتباط، چنین هویت کاذبی را به راحتی در میان بخشی
از صحنه گردانان حوادث ایجاد می کند. نبود بسیاری قیود و محدودیت ها که
برای سایر اقسام رسانه ای وجود دارد، در محیط مجازی، گستره فعالیت در این
فضا را برای اهداف و انگیزه های امنیتی و سیاسی در جنگ نرم افزایش می دهد.
مجموعه این شرایط است که امروزه، هوس بهره گیری از این فضا را برای غلبه بر
دیگر ملت ها، در میان مراکز قدرت جهانی ایجاد می کند.
حوادث چند ماه اخیر ایران را باید میدان آزمون برای کاربرد فضای مجازی در
عملیات روانی و جنگ نرم دانست. وبلاگ، فیس بوک، توئیتر، فرند فیدز و
بالاترین، از جمله سایت هایی هستند که قابلیت شبکه سازی وسیعی در اینترنت
ایجاد کرده اند. در برخی مواقع، این شبکه ها به عنوان سربازان جدید جنگ نرم
دول غربی، اقدامات خود را به فضای وقایع جامعه نیز تسری داده و هماهنگی و
سازماندهی بسیاری تجمع های سیاسی و اعتراضی را بر ضد دولت هدف، برعهده می
گیرند. حوادث پس از انتخابات سال 1388، به روشنی نقش شبکه های اجتماعی
مجازی در جنگ نرم غرب با ایران را نشان داد.
نگاهی به مفهوم و ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی
امروزه فراگیری اینترنت و فن آوری های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، موجب ظهور
فضای مجازی در کنار جهان واقعی شده که این امر، معادلات و الگوهای ارتباطات
سنتی، تولید، انتقال و مصرف اطلاعات را به هم زده و موجب تغییر در آن شده
است. چنین فضایی که به عنوان واقعیت مجازی یک پارچه، درنظر گرفته می شود،
از ویژگی هایی چون بی مکانی، فرا زمان بودن، صنعتی بودن محض، عدم محدودیت
به قوانین مدنی متکی بر دولت- ملت ها، از معرفت شناسی تغییر شکل یافته
پسامدرن برخوردار بودن، قابل دسترسی بودن همزمان، روی فضا بودن و برخورداری
از فضاهای فرهنگی، اعتقادی، اقتصادی، سیاسی و نیز آزادی از هویت بدنی و
جنسی جدید برخوردار است. (Myers 2000) شبکه های اجتماعی مجازی، امروزه نقش
بسیار مهمی در خلق این فضای مجازی دارند. از خلال همین واقعیت های مجازی
است که آسیب های روانی و سیاسی بسیار گسترده ای را می توانند برای یک جامعه
به وجود آورند.
شبکه های اجتماعی، به مجموعه ای از افراد که به صورت گروهی با یکدیگر
ارتباط داشته و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندی ها، فعالیت ها و افکار خود
را به اشتراک بگذارند، شبکه های اجتماعی گویند. شبکه های اجتماعی را می
توان به دو دسته شبکه های مجازی و شبکه های غیرمجازی تقسیم کرد. شبکه های
غیرمجازی در واقع شبکه هایی هستند که توسط مجموعه ای از افراد و گروه های
به هم پیوسته، در محیط اجتماعی عمل می کنند. شبکه اجتماعی مجازی یا شبکه
اجتماعی اینترنتی، وب سایت یامجموعه ای از وب سایت هایی است که به کاربران
امکان می دهد، علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خود را با یکدیگر به
اشتراک بگذارند؛ به عبارت دیگر، شبکه های اجتماعی سایت هایی هستند که با
استفاده از یک موتور جست وجوگر و افزودن امکاناتی مانند چت، پیام رسانی
الکترونیک، انتقال تصویر و صدا و...، امکان ارتباط بیشتر کاربران را در
قالب شبکه ای از روابط فردی و گروهی فراهم می آورند. (2000 Resnick)، وبلاگ
ها(1)، فیس بوک(2)، توییتر(3)، یتوب(4). پادکست(5) از جمله شبکه های
اجتماعی مجازی هستند.
نگاهی به آسیب های سیاسی و روانی شبکه های اجتماعی مجازی
با رشد رسانه های نوین، جهاد وارد عصر دوم رسانه ها شده است که برخلاف دوره
مدرن و عصر نخست، آینده آن به طور کامل قابل پیش بینی نیست، زیرا در عصر
دوم رسانه ها که در آن بحث رسانه های الکترونیک جدید، حاکمیت دارند و
اطلاعات حرف آخر را می زنند، پدیده ها کمتر قابل پیش بینی اند (گل محمدی،
1383). رسانه های نوین دارای آسیب های بسیار مهم روانی و سیاسی است که می
توانند، زمینه و بستر مناسبی را برای جنگ نرم ایجاد کنند. در مورد آسیب های
روانی شبکه های اجتماعی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد: (Abraham
Hassanien 2010)
1- کاهش احساسات: به دلیل اینکه اغلب ارتباطات در این فضا، به صورت نوشتاری
است، اغلب فاقد احساسی است که در فضای واقعی، از طریق قدم زدن، سخن گفتن
و... به دست می آید. افراد با وجود امکانات ارتباطی در فضای مجازی، دیگر
اهمیتی به کیفیت روابط نمی دهند و این مسئله، به کاهش بیشتر احساسات منجر
می شود.
2- متن گرایی: علی رغم امکانات چند رسانه ای موجود در فضای مجازی، هنوز هم
قسمت عمده ای از ارتباطات در فضای مجازی را ارتباطات متنی در قالب ایمیل و
چت تشکیل می دهد. ارتباطات متنی می تواند شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل
دهد.
3- انعطاف پذیری هویتی: افراد در فضای مجازی، به دلیل نبود راهنماهای چهره ای، می توانند بازنمایی های متفاوتی از خود ارائه دهند.
4- دریافت های جایگزین: در ارتباطات مجازی، شما می توانید دیوارها را
بشکنید، به حوزه خصوصی دیگران وارد شوید و حرف هایی را که حاضر نیستند، در
ارتباط چهره به چهره به شما بگویند، بشنوید.
علاوه بر آسیب های جدی شبکه های اجتماعی مجازی در بعد روانی که به انعطاف
پذیری هویتی و شکل گیری هویت های مجازی جدید منجر می گردد، مهم ترین
تأثیرات سیاسی فناوری های ارتباطی- اطلاعاتی، تضعیف دولت های ملی، اشاعه
اطلاعات سیاسی و کاهش مشارکت سیاسی افراد و گروه هاست.
همچنین کنترل اطلاعات در عصر جدید، اهرم اصلی قدرت بازیگران جهانی، ملی و
محلی است J. P Robinson 2004M and Kestnbaum A Neustadtl)، اهرمی که در
انقلاب های رنگی در اختیار بنیاد سوروس و سازمان های غیردولتی و جنبش های
دانشجویی قرارگرفت و رهبران احزاب و جنبش ها، بیشترین بهره را از آن بردند.
دول غربی، ماهرانه با استفاده از امکانات تکنولوژی و ارتباطات، مانند
اینترنت، سایت های انتقادی را علیه یک دولت سازمان می دهند. پیام های کوتاه
را از طریق تلفن های همراه رد و بدل می کنند و مرتب قرارهای جدیدی می
گذارند.
آسیب مهم دیگر رسانه های نوین، تأثیر بر افکار عمومی و بسیج آن است. به
گونه ای که به واسطه این رسانه ها، نوعی فضای عمومی شکل می گیرد و بسیاری
افراد، بی آن که یکدیگر را ببینند و تبادل نظر کنند، مانند یکدیگر فکر و در
نتیجه مانند یکدیگر نیز عمل می کنند. بر این اساس، از طریق تولید پیام،
شعار و اندیشه، به شیوه ای هنری و از طریق تصویر، گرافیک، صدا و موسیقی،
تصورات دستکاری و بسیج می شوند و در نهایت فعالیت سیاسی، این امکان را می
یابد که با زندگی روزمره آمیخته شود. (L. W Bennett).
در این صورت دیگر مانند گذشته، نیازی نیست که برای تبدیل افکار عمومی به
نیروی اجتماعی و تغییر اوضاع سیاسی، به اهرمی مانند حزب سیاسی متوسل شد و
اگر این تغییر در افکار عمومی پیدا شود، مردم در مواقع مهم تاریخی، خود راه
را باز می کنند و احتیاجی به اعمال نیرو، فشار و زور از طریق اهرم های جدا
از مردم وجود ندارد.
افزون بر این، استفاده جنبش های اجتماعی جدید، از شبکه های اجتماعی مجازی،
آسیب جدی دیگری را برای دولت ها به همراه داشته است. جنبش های اجتماعی جدید
و هویت های دگرخواهانه، از مهم ترین جنبه های نرم افزاری تهدید امنیت ملی
هستند. جنبش های نوین کنونی، اهمیت بیشتر را به هویت داده و در برابر اشکال
جدید سلطه و طرد مقاومت می کنند. این جنبش ها همچنین تلاش دارند، تا با
اشکال جدید تکنولوژی های ارتباطی و تغییرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی سازگار
شوند.
به اعتقاد مانوئل کاستلز، بازیگران سیاسی، از طریق رسانه های نوین، در بازی
قدرت حضور دارند و از آن جا که اطلاعات و ارتباطات، عمدتاً از طریق شبکه
جهانی اینترنت و ماهواره ها و خبرگزاری ها صورت می گیرد، بازی سیاسی، به
نحو فزاینده ای در فضای رسانه ها صورت می گیرد (کاستلز، 0831) وی همچنین به
نقش تکنولوژی های ارتباطی، مانند اینترنت، در عضوگیری و گسترش قدرت جنبش
های اجتماعی اشاره می کند. شبکه های اجتماعی شکل اجتماعی نوینی از ارتباطات
را به وجود آورده که در عین حال توده ای است؛ اما به صورت انفرادی تولید و
دریافت می شود و تاثیر می گذارد. با این همه، در سراسر جهان، به ابزاری در
خدمت جنبش های اجتماعی تبدیل می شود؛ اگرچه این جنبش ها تنها استفاده
کنندگان این ابزار جدید، بسیج و سازمان دهی نیستند.
جنبش های مذکور، باید بتوانند برای دستیابی به اهداف خود، در سه زمینه
توانمندی داشته باشند: شکل دادن به هویت جمعی، متقاعد ساختن پیروان خود و
بسیج آنها. این جنبش ها، با استفاده از تکنولوژی های جدید اطلاعاتی، می
توانند به راحتی به هر سه هدف مذکور دست یابند. (8991 b. B Bimber) ملوچی
معتقد است که شبکه های اجتماعی مجازی به جنبش های اجتماعی، توانمندی انعکاس
روش ها و اهداف خود را به فضای عمومی داده است. (ملوچی).
همچنین شبکه های اجتماعی مجازی همانند آزمایشگاهی است که جنبش های اجتماعی،
میزان توانمندی خود را بررسی می کنند. در چنین حالتی شبکه های اجتماعی،
تنها به عنوان وسیله سیاسی عمل نمی کنند، بلکه خود به فضای سیاسی تبدیل می
شوند (B2000 Bimber) نیز کاربرد شبکه های اجتماعی این امکان را به جنبش های
اجتماعی می دهد که روش های سنتی بیان اعتراضات خود، همانند راهپیمایی ها،
اعتراضات، شعارها واستفاده از نمادها را آسان تر به کار برده و آن ها را با
روش های نمادین جدید ترکیب کنند. بر همین اساس، این جنبش ها توانمندی
بیشتری برای جذب طبقه جوان جامعه و شکل دادن به افکار عمومی دارند. با
کاربرد تکنولوژی های اطلاعاتی جنبش های اجتماعی به استفاده از پوشش رسانه
ای جمعی نیازی ندارند.
از دیگر آسیب های سیاسی رسانه های نوین، می توان به رسانه ای شدن فضای
سیاست اشاره کرد. از دید کاستلز در جامعه کنونی، سیاست به معنای سیاست
رسانه ها است. رسانه ها، پس زمینه همیشگی بازی سیاست و حوزه ای عمومی هستند
که در آن قدرت به نمایش درمی آید و درباره اش داوری می شود (همان). به
اعتقاد وی، اگرچه سیاستمداران برای کسب قدرت سیاسی در رسانه ها، از تکنیک
ترور شخصیت، رسواگری و جنجال استفاده می کنند و این مسئله معرف خوبی برای
یک جامعه دموکراتیک است. ولی باید به این نکته توجه داشت که ویژگی اصلی
سیاست رسوایی و جنجال این است که همه کنشگران سیاسی شرکت کننده در آن، خود
به دام این نظام می افتند وغالباً نقش ها معکوس می شوند؛ شکارچی امروز شکار
فرداست.
یکی دیگر از آسیب های جدی شبکه های اجتماعی، به علت توانمندی آن ها برای
پنهان کردن و پوشاندن اطلاعات و در نهایت پدید آوردن جهل عمومی است.
عدم توانایی شبکه های اجتماعی برای نهادسازی سیاسی در جریان اعتراضات و پس
از آن، یکی دیگر از آسیب های جدی شبکه های اجتماعی است؛ برای مثال توئیتر
یا فیس بوک، تنها می توانند به شکل دهی اعتراضات و سرنگونی حکومت کمک کنند؛
اما توانایی برنامه ریزی برای اداره حکومت یا ایجاد نهادهای دموکراتیک را
نداشته و نمی تواند، از آرمان ها و اهداف موردنظر خود دفاع کند. (Ayres
1999) از دیگر آسیب های جدی شبکه های اجتماعی مجازی این است که به میزان
قابل توجهی، شانس کنترل سیاسی و مردم فریبی را بالا می برد، زیرا پیشرفت
تکنولوژی، چنان از ارتقای بصیرت افراد پیشی می گیرد که افراد هنگام
رویارویی با تکثیر سریع اطلاعات کاملاً بی دفاع می مانند. (P Resnick
2004). خارج شدن سیاست از فرایند عقلانی، دیگر آسیب جدی رسانه های نوین
است؛ زیرا رسانه های جدید، درحال دگرگون کردن سیاست هستند؛ به عبارت دیگر،
زندگی سیاسی به مقدار زیادی در محدوده رسانه قرار گرفته است؛ یعنی سیاست
منطق رسانه ها را پذیرفته و در این فرایند خود دگرگون شده است.
همچنین ظهور رسانه های نوین به عنوان مرکز قدرت خودگردان است که به تقویت
شخصی سازی سیاست کمک می کنند. در این فرایند، سیاست به عنوان نمایش و مخاطب
به عنوان تماشاچی درنظر گرفته می شود. همه اینها بدان معناست که سیاست،
کمتر به عنوان یک فرایند عقلانی، تجزیه و تحلیل می شود، بلکه بیشتر به
عنوان یک سری حرکات نمادین که ما به آنها واکنش نشان می دهیم، عمل می کند.
تحت تأثیر این تغییرات، سیاست مداران، بیش از پیش رسانه ای شده و به انسان
های معمولی تبدیل می شوند. آنها افراد معروفی می شوند که مشابهت های زیادی
با افراد سرگرم کننده دارند. در واقع رهبران، مانند یک کالای تجاری تبلیغ
می شوند. وارونه شدن برخی نظریه های مدرن در عرصه های سیاست و اجتماع، یکی
دیگر از آسیب های جدی شبکه های اجتماعی است. یکی از این تئوری ها، تئوری
دموکراسی به معنای حق تعیین سرنوشت ملت ها از سوی خود آن هاست. فن آوری
اطلاعاتی و ارتباطی و امپریالیسم رسانه ها، به طرق مختلف، این تئوری مهم
سیاست و حکومت را به چالش کشیده است که به دو شکل این چالش اشاره می شود:
نکته نخست اینکه دموکراسی دیگر واقعاً معنای حکومت مردم بر مردم نمی دهد.
احزاب، گروه ها و نخبگان سیاسی، با تسلط بر ابزارهای ارتباطی و به یاری
امپراطوری رسانه ها، ایده ها و برنامه های خود را بر مردم تحمیل می کنند و
گزینش ها، نه براساس توانایی و شایستگی، بلکه براساس میزان سرمایه و تسلط
منتخب بر رسانه ها صورت می گیرد؛ هرچند که قدرت تبلیغات و آثار منفی آن، در
همه جوامع، حتی جوامع ابتدایی وجود داشت؛ اما با گسترش فن آوری ارتباطی و
اطلاعاتی و پیدایش انواع رسانه های مجازی، این قدرت پیچیده تر گردیده است.
چالش دوم برای دموکراسی، پیدایش مفهومی به نام دیکتاتوری اقلیت در سایه
امپراطوری رسانه ها است که اساساً با ماهیت دموکراسی در تضاد است. مفهوم
دیکتاتوری اقلیت، تنها در سایه فن آوری ارتباطات، به ویژه رسانه های مجازی
شدنی است، چرا که اقلیت مسلط بر این رسانه ها مانند اشرافیت قرن های 71 و
81 میلادی، درپی تحمیل افکار، امیال و عقاید خود بر دیگران است.
توجه به هشدارهای شماری از صاحب نظران برجسته در رابطه با تأثیر ویرانگر
اینترنت بر سیاست، بیانگر دیگر جنبه های آسیب سیاسی شبکه های اجتماعی مجازی
است. در سال 0002، پوتنام(173 P Putnam 0002). در مورد ظهور «سایبر
آپارتاید» (6) و «سایبر گسیختگی» (7) هشدار داد و گفت: «فرهنگ سیاسی
اینترنت، دست کم در مراحل اولیه بسیار آزاد بوده و در برخی موارد، فضای
سایبر بیانگر وضعیت طبیعی هابز و نه لاک است.”
تحلیل گران اجتماعی دیگر نیز هشدارهای مشابهی داده اند. (R2002 Blood)
سانستین (P49. Sunstein 2001)، هشدار پوتنام را یک سال بعد این گونه تکرار
کرد: تکنولوژی های جدید از جمله اینترنت به صورت چشمگیری توانایی مردم برای
شنیدن صدای خود و ممانعت از شنیدن صدای دیگران را افزایش داده است؛ برای
مثال بلاگ ها می توانند تازه ترین نمونه ها از سایبر آپارتاید باشند.
بسیاری بلاگرها خود از نگرانی در مورد این پدیده که «پیله بستن» (8) می
نامند، صحبت می کنند. این مسئله از نظر جامعه شناسان موجب ذره ای و اتمیزه
شدن فرد و کاهش انسجام و همبستگی می گردد.
افزایش تعارضات ساختاری و دوگانگی هویت، یکسان سازی فرهنگی، تقویت گرایش
های گریز از مرکز (فروملی و فراملی) و اخلال در روند وحدت ملی، ایجاد
اختلاف و شکاف میان ملت ها به دلیل ملی گرایی افراطی، ایدئولوژی های متضاد و
در نهایت بروز شکاف فرهنگی، یکپارچگی افقی گروه ها و طبقات و تشدید
دوقطبی، تضاد با ارزش ها، باورها، تضعیف پیوندهای سنتی از طریق تقویت و
تبلیغ ارزش های غربی و کمک به استحاله فرهنگی، بهره برداری تبلیغاتی و
انتشار اخبار غیرواقع تحریف شده، ایجاد نخبگان سیاسی و فرهنگی وابسته، به
جریانات خود ساخته از طریق شبکه ارتباطی، از دیگر آسیب های سیاسی شبکه های
اجتماعی مجازی در جنگ نرم محسوب می شود.
فیس بوك بنا بر ادعای حامیان و بنیانگذارانش چیست ؟
شناسنامه فیس بوك :
نوع شرکت اختصاصی
تأسیس کمبریج، ماساچوست (۴ فوریه ۲۰۰۴)
شعبهٔ مرکزی کالیفرنیا
افراد مهم مارک زوکربرگ، بنیادگذار و مدیر اجرایی
داستین موسکوویتز، بنیادگذار همراه
شریل سندبرگ، مدیر اول اجرایی
مت کوهلر، مدیر تولید
کریس هیوز، بنیادگذار همراه
درآمد میلیون ۲۰۰۰ دلار (تخمین ۲۰۱۱)
تعداد کارکنان +۲۰۰۰( ۲۰۱۱)
فیسبوک (به انگلیسی: facebook) شرکت ایجاد کننده وبگاه فیسبوک است که در
۴ فوریه ۲۰۰۴ به وجود آمد. از شبکه‌های اجتماعی مجازی است به واسطه آن
میشود با دوستانی که دارای حساب کاربری در فیس بوک هستند عکس، فیلم یا
پیغام به اشتراک گذاشت. فیس بوک هم اکنون به طور رایگان در اختیار مردم
جهان قرار دارد. فیس بوک توسط Mark Zuckerberg و هم اتاقیش Dustin
Moskovitz در حالی که هر دو در دانشگاه هاروارد مشغول تحصیل بودند راه
اندازی و سرمایه گذاری شد. در ابتدا فقط مختص دانشجویان هاروارد بود و بعد
ها در دسترس عموم قرار گرفت .
وبگاه فیسبوک هم‌اکنون به ۴۰ زبان از جمله فارسی، قابل دسترس بوده و ۷۰
درصد از کاربران آن در خارج از ایالات متحده هستند. www.migna.ir
فیس بوک (Facebook) یک شبکه اجتماعی رایگان در اینترنت است . کاربران در آن
میتوانند با یکدیگر بطور کاملا چند رسانه ای در ارتباط باشند ، دوستان را
به لیست خود اضافه کنند،با دیگران آشنا شوند و برای خود یک صفحه شخصی درست
کنند تا دیگران به آن مراجعه و اطلاعات آن را مشاهده کنند و در صورت علاقه
نظر خود را اعلام کنند .
محیط فیسبوک در واقع مجلسی از دوستان و آشنایان یک کاربر به‌شمار می‌آید.
فیس بوک با ارائه امکان عضوگیری در تعداد بالا، به کاربران اجازه می‌دهد تا
در هر لحظه دوستان جدیدی را به مجموعه خود اضافه کنند.
کاربران در فیسبوک دارای یک صفحه شخصی هستند. میتوانند گروه تاسیس کنند و
یا در گروههای دیگر عضو شوند. کاربران میتوانند برای خود آلبوم عکس
بسازند و دوستانشان را انتخاب کنند و به لیست دوستان اضافه کنند.
کاربران میتوانند برای یک هنرمند یا یک وبگاه و یا وبلاگ شخصی خود و شاید
هم برای کالایی که تولید می‌کنند صفحه جداگانه طراحی کنند تا دیگران هم در
آن صفحات ثبت شوند و پیشنهاد و انتقاد ارائه بدهند.
کاربران فیسبوک در رابطه با شما تنها به پنج گروه طبقه‌بندی می‌شوند؛
دوستان، دوستان دوستان، اعضای هم‌شبکه، غریبه‌ها و کاربرانی که احیاناً
بسته‌اید.
فیسبوک نرم‌افزارها، ابزارهای جانبی خاص و بازی‌های آنلاین گوناگونی دارد
که کاربر می‌تواند با توجه به نیاز خود از آنها استفاده کند.
جولیان آسانژ موسس وب سایت ویکی لیکس می گوید:
«فیس بوک تنفر آمیز ترین ابزار جاسوسی است که تاکنون خلق شده است. هر کس که
نام و مشخصات دوستان خود را به شبکه اجتماعی فیس بوک اضافه می کند باید
بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه های اطلاعاتی آمریکاست و این گنجینه
اطلاعاتی را برای آنها تکمیل می کند.».
به گفته وی فیس بوک یک گنجینه اطلاعاتی بسیار بزرگ از نام و سوابق افراد
است که کاربران آن را به شکل داوطلبانه در اختیار این شبکه اجتماعی قرار می
دهند ولی این ابزار توسط دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا مورد بهره
برداری قرار می گیرد. دسترسی این دستگاه های اطلاعاتی به اطلاعات ذخیره شده
در فیس بوک آن را به یک ابزار خطرناک بدل کرده است.
سازنده فیس بوک جوانی به نام مارک زاکربرگ است که آن را در چهارم فوریه سال
۲۰۰۴ راه اندازی کرد. مارک زاکربرگ وبگاه فیس بوک را از اتاق خود در
دانشگاه هاروارد آمریکا طراحی کرد و در تاریخ ۴ فوریه ۲۰۰۴ آن را به عنوان
یک وب سایت اجتماعی ویژهٔ دانشجویان هاروارد راه اندازی کرد. اما سایت او
فراتر از محدوده یک دانشگاه و دانشجویان آن، خیلی سریع مورد توجه قرار گرفت
و چنان محبوب شد که تا آخر هفته دوم راه اندازی آن، بیش از نیمی از
دانشجویان هاروارد درآن نام نویسی کرده بودند و از آن به عنوان راهی برای
ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کردند و در کوتاه مدت، میلیونها نفر در همان
چند ماه نخست، به عضویت آن در آمدند.
فیس بوک در ایران فیلتر است.
ساخت فیلمی با محوریت فیس بوک
در سال ۲۰۱۰ دیوید فینچر فیلمی را با نام شبکه ی اجتماعی(فیلم) در مورد فیس بوک و زندگی مارک زاکربرگ خالق این سایت ساخت.
تعداد كاربران فیس بوك:
| زمان | تعداد کاربران | روز سپری شده | درصد افزایش |
|
۲۶ اگوست ۲۰۰۸ |
۱۰۰ میلیون |
۱۶۶۵ |
۱۷۸٫۳۸٪ |
|
۸ اوریل ۲۰۰۸ |
۲۰۰ میلیون |
۲۲۵ |
۱۳٫۳۳٪ |
|
۱۵ سپتامبر ۲۰۰۹ |
۳۰۰ میلیون |
۱۵۰ |
۱۰٪ |
|
۵ فوریه ۲۰۱۰ |
۴۰۰ میلیون |
۱۴۳ |
۶٫۹۹٪ |
|
۲۱ جولای ۲۰۱۰ |
۵۰۰ میلیون |
۱۶۶ |
۴٫۵۲٪ |
|
۵ ژانویه ۲۰۱۱ |
۶۰۰ میلیون |
۱۶۸ |
۳٫۵۷٪ |
درآمد:
| سال | سود | افزایش |
|
۲۰۰۶ |
۵۲ میلیون دلار | -- |
|
۲۰۰۷ |
۱۵۰ میلیون دلار |
۱۸۸٪ |
|
۲۰۰۸ |
۲۸۰ میلیون دلار |
۸۷٪ |
|
۲۰۰۹ |
۷۷۵ میلیون دلار |
۱۷۷٪ |
|
۲۰۱۰ |
۲۰۰۰ میلیون دلار |
۱۵۸٪ |
ایسنا : طبق تازه‌ترین آمار، تعداد كاربران شبكه فیس‌بوك در حال رسیدن به
700 میلیون نفر است و با همه‌گیر شدن این شبكه بزرگ اجتماعی، شاهد استقبال
برخی از كاربران و گسترده شدن روابط مجازی و در مقابل نگرانی برخی والدین
از عضویت فرزندانشان در این شبكه هستیم.
شاید بتوان گفت كه امروزه فیس بوك جای خود را در زندگی مردم در فضای مجازی
پیدا كرده و این روزها در اوج قرار دارد. این شبكه اجتماعی در حال به چالش
كشیدن گوگل و یاهو در دنیای اینترنتی است و نكته قابل توجه اینجاست كه
همچنان درآمدی نجومی از بخش تبلیغات آنلاین كسب می‌كند.
بیشترین كاربران از چه كشورهایی هستند؟
آمارها نشان می‌دهد به دلیل افزایش استقبال از این شبكه اجتماعی، در برزیل و
هند نیز تعداد كاربران این شبكه اجتماعی افزایش تصاعدی یافته است.
كشورهایی همچون برزیل، مكزیك، اندوزی، آرژانتین و فیلیپین قسمت اعظم كاربران فیس بوك را به خود اختصاص داده‌اند؛
نیمی از مردم آمریكا یعنی 149 میلیون نفر عضو فیس بوك هستند و اندونزی نیز
با 37 میلیون كاربر در رده دوم بیشترین كار بر فیس بوك قرار دارد.
اما مقامات این شبكه بزرگ اجتماعی مدعی شدند از راهكارهای جدید امنیتی برای افزایش سطح امنیت كاربران استفاده كرده‌اند.
طبق تحقیقات جدید، سه چهارم از كودكان اروپا در شبكه‌های اجتماعی عضو هستند
و این در حالی است كه یك نفر از پنج نفر كه دارای سن زیر 13 سال است، كه
این موضوع محدودیت‌های سنی فیس بوك را نقض كرده است.
نظرسنجی جدیدی كه از سوی كمیسیون اروپا انجام شده نشان می‌دهد كه 77 درصد
از كودكان 13 تا 16 ساله و 38 درصد از كودكان 9 تا 12 ساله در اروپا در
شبكه‌های اجتماعی عضو هستند.
نتیجه این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد كه یك چهارم از آنها پروفایل خود را در
معرض دید عموم قرار داده‌اند، بدین معنا كه هر فردی می‌تواند به اطلاعات
آنها دسترسی داشته باشد كه همین امر آنها را در خطر سوء استفاده از سوی
برخی افراد قرار داده است.
یكی از مقامات كمیسیون اروپا كه مسوول امور اینترنتی در این كمیسیون است،
از شركت‌های شبكه‌های اجتماعی خواست تا پروفایل كودكان را تنها در دسترس
افراد تایید شده قرار دهند و این پروفایل‌ها را در موتورهای جست‌وجوگر
ناپدید كنند.
اما موضوع قابل توجه این است كه تعداد پروفایل‌های نوجوانان 13 تا 16 ساله
در شبكه‌های اجتماعی در غرب اروپا بسیار زیاد است، به طور مثال هلند با 70
درصد دارای بیشترین كودك زیر 13 سال عضو در یك شبكه اجتماعی است و فرانسه
با 25 درصد در انتهای جدول قرار دارد.
این نظرسنجی همچنین نشان می دهد كه فیس بوك محبوب‌ترین شبكه‌ی اجتماعی در
17 كشور از 25 كشور اروپایی است و 57 درصد از افراد 9 تا 16 ساله عضو این
شبكه اجتماعی هستند.
با وجود محدودیت‌های سنی، 20 درصد از كودكان 9 تا 12 ساله كه تحت نظرسنجی قرار گرفتند، اظهار كردند دارای یك اشتراك فیس بوك هستند.
تدابیر امنیتی برای كاربران
مقامات فیس بوك اعلام كردند كه برای مقابله با كلاهبرداری از كاربران فیس
بوك و ارسال هرزنامه‌ها به آنها، تدابیر امنیتی جدیدی اتخاذ كرده‌اند.
آنها مدعی‌اند كه روند ورود كاربران به این شبكه اجتماعی را ارتقاء
بخشیده‌اند و از ابزار جدیدی برای افزایش امنیت لینك‌هایی كه در این شبكه
به اشتراك گذاشته میشود، استفاده كرده‌اند.
از سویی دیگر یكی از مقامات فیس بوك اظهار كرده است كه این شركت متعلق به ارائه فضای امن به كاربران در اینترنت است.
اطلاعات شخصی كاربران در دست اشخاص ثالث
به نظر شما آیا این امكان وجود دارد كه اطلاعات شخصی كاربران فیس بوك به
طور سهوی در اختیار اشخاص ثالث به ویژه شركت‌های تبلیغاتی قرار بگیرد؟
طبق اعلام شركت امنیتی سیمنتك، اشخاص ثالث و كمپانی‌های مختلف این فرصت را
داشته‌اند كه به اطلاعات شخصی كاربران فیس بوك از جمله اطلاعات پروفایل‌ها،
عكس‌ها و محتویات چت‌ها دسترسی داشته باشند و برای كاربران پیغام ارسال
كنند.
تخمین آنها در این باره اینگونه بوده كه از ماه آوریل سال 2011 نزدیك به
صد هزار برنامه (applications) افشای این اطلاعات را تسهیل كرده است.
همچنین مشاهده شده كه در طول سال‌ها، صدها هزار برنامه به طور سهوی باعث
افشای اطلاعات كاربران فیس بوك و قرار گرفتن آنها در اختیار اشخاص ثالث
شده و ممكن است اشخاص ثالث خود به توانایی دسترسی به این اطلاعات واقف
نبوده‌اند و فیس بوك مطالب اعلام شده از سوی سیمانتك را تایید كرد.
برای میزان تاثیرگذاری این شبكه میتوان نگاهی به اخبار كشته شدن بن لادن
انداخت؛ پس از انتشار خبر كشته شدن اسامه بن‌لادن صفحه مربوط به این اتفاق
به نام "اسامه بن‌لادن مرده است" در فیس بوك با استقبال چشمگیر كاربران این
شبكه اجتماعی روبه‌رو شد. تنها ظرف چند ساعت پس از انتشار این خبر، بیش از
200 هزار نفر صفحه‌ی "اسامه بن‌لادن مرده است" را Like كردند.
اما این شبكه یا هدف جذب كاربران هر جه بیشتر و در تلاش برای تقویت بخش
News Feeds خود در نظر دارد تا اخبار بیشتر و واقعی‌تری منتشر كند.
فیس‌بوك چندی پیش به استخدام فردی برای ایجاد روابط میان خبرنگاران و سازمان‌های خبری پرداخت.
اقدامات جدید فیس بوك همچنین به سازماندهی رویدادهای رسانه محور كمك
می‌كند و قرار است یكی از این رویدادها به زودی در دفتر فیس بوك در
كالیفرنیا برگزار شود.
وادیم لاوروسیك كه مسوول بخش برنامه‌های مرتبط با خبرنگاران در فیس بوك
شده، ماموریت پیدا كرده است تا امكانات بیشتری در این شبكه ایجاد كند تا
این كه بتوان از آن به عنوان یك ابزار خبری نیز استفاده كرد.
جایگاه ویژه عفت و حیا در فیس بوک+ عکس
تأثیرات فیس بوک در ترویج بی عفتی و بی بند و باری در میان جوانان
بسیاری از کاربران فیس بوک با قرار دادن عکس های خصوصی و خانوادگی خود در
انظار عمومی به حریم شکنی می پردازند؛ در برخی از این موارد شما عکس هایی
از دوستان و همکاران خود می بینید که برایتان باور کردنی نیست!
به گزارش عصر امروز، فیس بوک (Facebook) یک سایت به اصطلاح و در لغت
اجتماعی است که در چهارم فوریه سال ۲۰۰۴ راه اندازی شد؛ این سایت پس از
گذشت مدت کوتاهی از آغاز فعالیت خود توانست مخاطبان زیادی را در کشورهای
مختلف جهان از جمله "ایران" جذب کند.
سیاست گذاران و موسسان این سایت اهداف گسترده سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و
فرهنگی را از تاسیس آن دنبال می کردند که نمونه ای از اهداف سیاسی آن را در
حوادث پس از انتخابات در ایران مشاهده کردیم.
اما هدف از نگارش این گزارش بررسی اهداف سیاسی و اقتصادی فیس بوک در ایران
نیست، بلکه قصد داریم تا تنها به گوشه ای از تاثیرات منفی "اجتماعی " و
"فرهنگی " در این سایت که به بحث ایجاد "آلبوم تصاویر " و انتخاب یک "عکس "
برای نمایه خود است بپردازیم.
اگرچه فعالیت این سایت در کشور ما غیر قانونی است و از همین روی برای
مخاطبان اینترنتی قابل دسترسی نبوده و به اصطلاح "فیلتر " است؛ اما نباید
این حقیقت را نادیده گرفت که این سایت نسبتا مخاطبان زیادی در ایران پیدا
کرده است.
"نام نویسی " نوشته ای است که با بزرگترین فونت پس از ورود به این سایت با
آن مواجه می شوید و در ادامه آن می خوانید "نام نویسی رایگان است و همیشه
خواهد ماند " که با کمی صرف وقت می توان به راحتی در این سایت عضو شد و به
کاربران فیس بوک پیوست.
بر اساس این گزارش، هر روز بر مخاطبان این سایت در کشورمان افزوده می شود و
به نظر می رسد که به جای فیلتر و نادیده گرفتن اثرات مخرب آن بهتر است
فکری اساسی برای این پدیده جدید کرد؛ چرا که با توجه با عدم هم خوانی آن با
عقاید، سنت و عرف مردم ایران، صدمات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی
گسترده ای را در آینده در بر خواهد داشت.
البته در ماه های اخیر جوانان دلسوز، معتقد و ارزشی به ناچار خود را در
عرصه جدیدی از جنگ نرم دیده و با عضویت در این سایت به فعالیت های انقلابی
در راستای حمایت از انقلاب و اسلام می پردازند و اصطلاحا مجبور به بازی در
زمین حریف شده اند؛ چه آنکه قطعا آنها نیز از اثرات مخرب فرهنگی و اجتماعی
این سایت مصون نخواهند بود زیرا که ماهیت این سایت حداقل با ارزش های
ایرانی-اسلامی مردم جامعه ما همخوانی ندارد که هدف از این نگارش همانگونه
که در آغاز کلام به آن اشاره شد پرداختن به این موضوع نیست.
اما پس از عضویت در این سایت می توان از امکانات متعدد اینترنتی آن استفاده
کرد؛ برای نمونه در این سایت می توانید با کسانی که دوست هستید گفتگو (چت)
کنید یا نظرات خود را به اشتراک گذاشته و درباره آن بحث کنید؛ یا به دوست
یابی بپردازید و حتی با دوستان دوست خود نیز آشنا شوید تا به یک باره
اجتماع کوچک چند نفره شما و دوستانتان به یک اجتماع بزرگ چند صد نفره یا
هزار نفره تبدیل شود!
اما یکی دیگر از امکاناتی که این سایت در اختیار شما قرار می دهد و آسیب
شناسی همین موضوع، بحث اصلی این گزارش است، "انتخاب عکس " و " ایجاد یک
آلبوم عکس " برای نمایه خود می باشد که متاسفانه روند تاسف باری را مخاطبان
ایرانی در این بخش پیش گرفته اند و به نوعی در پازل از پیش تعیین شده غرب
برای ترویج بی عفتی، بی بند و باری، بی غیرتی و بی حرمتی بازی می کنند. "
اقدامی بسیار تاسف بار و البته نگران کننده "
حتما می دانید که پس از عضویت در این سایت، تمام مخاطبان و کاربران فعال در
آن می توانند به راحتی به نمایه شما دسترسی پیدا کنند و این اجازه را سایت
و البته "خود شما " به دیگر کاربران داده اید که به راحتی شما را شناسایی
کرده و در صورت لزوم به شما درخواست دوستی بدهند؛ اما نکته ای که واضح و
مبرهن می باشد این است که پس از ورود به نمایه شخص دیگری اعم از دختر و پسر
یا مرد و زن، شما عکس اصلی نمایه وی را مشاهده می کنید و تنها در بخش "عکس
ها " یا همان "آلبوم عکس ها " کاربر می تواند دیگر تصاویر مربوط به خود را
از دید شما پنهان کرده و آنها را تنها برای دوستان یا برخی از آنها به
نمایش بگذارد.
اما بسیاری از کاربران ایرانی، (مخصوصا خانم ها) فیس بوک در بخش انتخاب
"عکس نمایه خود " عکسی بد پوشش و بی حجاب را انتخاب می کنند که این موضوع
نگران کننده است؛ کافی است شما نام یکی از همکاران، همکلاسی ها، هم
دانشگاهی ها، هم محله ای ها و ... را که احساس می کنید در این سایت عضو است
را پس از عضویت در این سایت جستجو کنید، که در اغلب موارد در صورت عضویت
این افراد، با عکس های "عجیبی " مواجه می شوید که باعث تاسف و ناراحتی شما
می شود!
سوال اینجاست که چرا باید برخی از مردم کشورمان در مواجهه با این پدیده به
این شکل منفعلانه برخورد کرده و به راحتی استحاله شوند؟ البته تمام کسانی
که عکس های بد پوشش را در این سایت قرار می دهند جاهل مقصر نیستند و در
حقیقت این موضوع را به عنوان یک عرف قبول کرده و باورشان شده که تنها در یک
"اتاق خصوصی " که دوستان هم جنسشان آنها را می بینند مشغول زندگی روزمره
خود هستند؛ و نا گفته نماند کسانی هم هستند که با اغراض فرهنگی و اجتماعی
اقدام به این کار می کنند.
اما تمام ماجرا به "عکس نمایه " ختم نمی شود! در قسمت "آلبوم عکس ها " نیز
بسیاری از کاربران فیس بوک با قرار دادن عکس های خصوصی و خانوادگی خود در
انظار عمومی به حریم شکنی می پردازند؛ طوری که به نظر می رسد برایشان "عرفی
موجه " شده است؛ در برخی از این موارد شما عکس های خانوادگی دوستان و
همکاران خود را با پوششی متفاوت و البته نامناسب می بینید که برایتان باور
کردنی نیست!
برای نمونه شما در پایان این گزارش عکس هایی را از نمایه برخی مخاطبان فیس
بوک که خود آنها در اختیار عموم جامعه قرار داده اند و یا عکس هایی را که
در قسمت "آلبوم عکس های " برخی کاربران این سایت و بدون دوست شدن با آنها
می توان مشاهده کرد را می بینید، که با آنکه قطعا خود این افراد با کمال
میل و رضایت آنها را در اختیار عموم قرار داده اند اما چهره آنها را به
خاطر رعایت اخلاق شطرنجی کرده ایم.
به نظر می رسد غرب برای ترویج بدحجابی، بی عفتی، بی حرمتی و البته فحشا راه
جدیدی را در پیش گرفته است که نیازمند هوشمندی مردم و البته مسئولان در
مواجهه با آن است؛ که در صورت ادامه این روند نه "حریمی " می ماند و نه
"حرمتی " .
عضو فیس بوک باشید، طلاق می‌گیرید!
به نقل از پایگاه خبری ورلد نیوز، یک وکیل آمریکایی در این مورد می گوید:
«در بیش از ۹۰ درصد موارد منجر به طلاق فیس بوک و دیگر رسانه های اجتماعی
عامل اصلی اختلاف میان زوجین هستند.»
کارین کنستانتین در سخنان خود در این باره می گوید: «شما در بسیاری از
مواردی که زوجین تصمیم به جدایی می گیرند، ردپایی از فیس بوک و رسانه های
اجتماعی را پیدا می کنید.»
وی در ادامه سخنان خود تصریح می کند: «موارد بسیاری را می توان یافت که
افراد به دلیل یافتن مواردی از همسران خود در فیس بوک به جدایی راضی می
شوند. مواردی همچون دیدن عکسی از همسرشان در حال رقصیدن با یک زن دیگر و یا
دیدن نوجوانی که در حال نوشیدن مشروبی است که از طرف یکی از والدینش به وی
داده شده است.»
در یک نظر سنجی که اخیرا از سوی اتحادیه وکلای آمریکا انجام شده، مشخص شده
است که عامل اصلی یک پنجم طلاق ها در آمریکا فیس بوک است. علاوه بر این ۸۰
درصد طلاق ها نیز به دلیل استفاده افراد از رسانه های اجتماعی به منظور
برقراری ارتباط میان زوجین صورت می گیرد و این در حالی است که این میزان در
حال افزایش است.
شبکه سازی های اجتماعی از فیس بوک تا مساجد
در عصر جدید، ارتباطات عاملی بسیار قوی و محرک جهت پیشبرد اهداف مجموعه ها،
گروهها، احزاب و ... بوده است . اثرات ارتباطات را در حرکت های اجتماعی
همگی به خوبی اطلاع دارند و به اهمیت آن پی برده‌اند.
یکی از ابزار هایی که می تواند مجموعه ها را به هم پیوند دهد وجود شبکه های
اجتماعی است که ارتباطات را سهل تر و انتقال اطلاعات را سریع تر می نماید.
در حال حاضر این شبکه ها که محل و یا روشی جهت برقراری ارتباط بین افراد می
باشد ، تنوع زیادی پیدا کرده . ازبلوتوث گرفته تا سامانه های پیام کوتاه ،
سایت ها تحلیلی خبری ، سایت های اشتراک فیلم و تصویر مانن یوتیوب و در راس
آنها شبکه های اجتماعی مجازی مانند فیس بوک ، فرند فید ، مای اسپیس و
ایرانی های آن مانند بیشمار ، کلوب و ...
در این مطلب قصد دارم تا به مقایسه محاسن و معایب دو نوع از شبکه های اجتماعی در غرب و کشورهای اسلامی بپردازم.
شبکه های مجازی غرب ...
1- ایجاد کننده این شبکه ها عمدتا غرب و بر مبنای فضای مجازی بوده و از
ارتباطات رو رد رو و واقعی استفاده نمیکنند. این مورد یکی از ایرادات این
نوع شبکه هاست و شما نمی توانید مخاطب خود را یه صورت واقعی بفهمید .این
نشناختن یکی از موادر منفی در شبکه ها می باشد.
2- عموما فضای این شبکه ها بر مبنای غیر دینی و بی توجه به ارزشهای دینی و
فطری انسان قرار گرفته . سازندگان محلی ایجاد نموده اند که افراد بدون هیچ
گونه مرزی و محدودیتی موجب انتشار زندگی خصوصی دیگران می شوند.
3- انتشار هرگونه مطلب با هر محتوایی که برگرفته از آزادی های بی قید و بند
تفکر غربی است یکی دیگر از آسیب های جدی این نوع شبکه ها می باشد.
4- البته قطعا این آزادای تا به آنجا پیش می رود که خط قرمزهای غرب مورد
خدشه واقع نشوند. به طور نمونه پیگیری هلوکاست یا حذف کردن کلیپ ها یا صفحه
هات گروههای مسلمان مانند حماس و حتی اشخاص مانند نصرالله و ... در فیس
بوک و پاک کردن تصاویر نسل کشی در غزه توسط یو تیوب نمونه از خروار ها
نمونه خط قرمز غرب است.
5- بر اساس اخبار و اطلاعاتی که بعضا صاحبان این شبکه ها خود به آن اذعان
کرده اند ، اطلاعات و داده هایی که در این شبکه ها مورد استفاده کاربران
قرار می گیرد در اختیار سرویس های جاسوسی رژیم صهیونیستی و آمریکا بوده و
آنها در جهت تامین منافع خود از آن استفاده می نمایند. این خود بازی کردن
در زمینی است که آنها برای ما تعیین کرده اند.
6- با وجود اشکالات فراوان ایجاد بستری برای ارتباط اقشار مختلف فراهم گشته
و هر کس می تواند از این امکان استفاده نماید. همچنین ایجاد ارتباط سریع و
راحت تا آن طرف کره خاکی و انتشار مطالب یکی از محاسن این شبکه بوده است .
(البته با توجه به آسیب ها و خط قرمز ها)
شبکه های اجتماعی اسلامی یعنی مساجد ...
1- تجربه طولانی مدت این شبکه ها به عنوان محلی برای گرد آمدن مسلمانان در
کنار یکدیگر از آغاز دین مبین اسلام تا کنون خود یکی از محاسن بوده به طوری
که در طول 1400 سال همیشه عاملی برای استفاده مسلمین بوجود آورده است.
2- حضور مستمر و چهره به چهره در مساجد معایب شبکه های مجازی را برطرف کرده
و باعث میشود بتوانیم مخاطب خود را ارزیابی کنیم.
3- ایجاد این محل بر مبنای دین و فطرت انسان بوده و در کنار یاد و شکر خالق هستی موجب رشد روحی و اخلاقی انسان نیز می گردد.
4- انتقال و تبادل اطلاعات گوناگون در این مجموعه ها ی اجتماعی امکان پذیر
است و می توان در مورد مباحث گوناگون از سیاسی ، اجتماعی فرهنگی اقتصادی تا
حتی اشکال گرفتن و طرح شبهه نسبت به خداوند متعال هم به طرح بحث پرداخت.
در این بین ممکن است وجود داشته باشد کسانی که نتوانند تحمل وصبر نموده و
تمامی نظرات را بشنوند اما مبنای این محل بر شنیدن و تحمل افکار بنا شده
است. همچنین باید گفت در مورد طرح مسائل هه مانند تمامی موارد دیگر خط قرمز
هایی وجود دارد اما این خط قرمز ها در مورد مباحث عقلی و موضوعات عقیدتی ،
سیاسی و ... نبوده بلکه در مورد حدود الهی و مباحث اخلاقی می باشد.
در هیج جای دنیا نمی توان جایی را یافت که خط قرمز وجود نداشته باشد . اصل
وجود محدودیت ها مورد نیاز و امری طبیعی بوده . اما باید دید این خطوط قرمز
در مورد چه مباحثی مطرح می شودو با حدود الهی سازگار بوده یا نه ؟!
5- این شبکه ها امکان ارتباط انسان را حداقل سه بار در روز تامین کرده و روابط انسانی را عمق می بخشد.
6- شاید انتقال داده ها بین مساجد به عنوان شبکه ها مجزا به خوبی صورت
نگیرد و امری سخت تر و طولانی تر شود که با به هم پیوستن و یکپارچه شدن این
شبکه ها در لوای مساجد واحد و در کنار آن استفاده از ابزارهای ارتباطی روز
می توان این خلا ها را پر کرد.
در آخر :
- قرض اینکه در اسلام و ایران شبکه هایی را داریم که بسیار سالم تر و از
نظر محتوایی نیز بهتر از شبکه های اجتماعی مجازی غرب بوده و مبنای آن فطری
می باشد . حال اینکه شبکه های اجتماعی غربی بر مبنای دیگری بوجود آمده اند.
پس بهتر است این شبکه ها را قوی تر نماییم.
- همچنین در غرب محل هایی مانند کلیسا و ... مانند مساجد در اسلام وجود
دارد که بتوان از آن استفاده نمود اما به خاطر مرجع نبودن در بین مردم و کم
رجوع کردن پیروان آن مذاهب به محل های عبادتی و همچنین تک بعدی بودنشان
(ویژه عبادت) نمی توانند مانند مساجد به ایفای نقش بپردازند.
و یا حتی ان جی او ها هم که در ایران مانند دیگر کشور ها وجود دارند از این
گستردگی و ارتباط با هم مانند مساجد به بهره بوده و مانند شبکه های مساجد
قابل تاثیر گذاری در جامعه نمی باشند.
شبکه های اجتماعی مجازی به دلایلی که قبلا ذکر شد ناچارا موجب دوری و ایجاد
فاصله در بین انسان ها گشته و ارتباطات انسانی را مورد خدشه قرار داده که
در این مورد هم مساجد بر خلاف آنها موجب ارتباط هر چه بیشتر را فراهم نموده
است.
جمع بندی و نتیجه گیری
چنان که گذشت، شبکه های اجتماعی مجازی، اجتماعات مجازی موجود در فضای سایبر
هستند. شکل گیری این شبکه ها از طریق سایت های خبری، وبلاگ های خبری و
تحلیلی، گروه های اینترنتی، فضاهای گفت وگوی مجازی (چت روم ها) و حلقه های
آشنایان همچون اورکات و یاهو 063 درجه و... هریک فضایی مجازی را ایجاد می
کنند که در آن تبادل اخبار و اطلاعات صورت می گیرد. وبلاگ، فیس بوک،
توئیتر، فرند فیدز و بالاترین از جمله سایت هایی هستند که قابلیت شبکه سازی
وسیعی در اینترنت ایجاد کرده اند. در برخی مواقع، این شبکه ها به عنوان
سربازان جدید جنگ نرم دول غربی، اقدامات خود را به فضای واقعی جامعه نیز
تسری داده و هماهنگی و سازماندهی بسیاری تجمع های سیاسی و اعتراضی را برضد
دولت هدف برعهده می گیرند.
همان طور که شاهد بودیم، بخش عمده ای از رخدادهای اعتراضی ایران، طی ماه
های پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم، در فضای سایبر ساماندهی شد. زیر سوال
بردن انتخابات و تکرار دروغ بزرگ تقلب در انتخابات، پوشش غیرواقعی خبری
اغتشاشات و دعوت به تجمعات غیرقانونی، توهین و فحاشی، دخالت آشکار بعضی
سیاستمداران و دولتمردان غربی درامور داخلی ایران و دامن زدن به ناآرامی
های موجود، بیانیه نویسی، نامه نگاری، راه اندازی کمپین علیه انقلاب اسلامی
به بهانه های مختلف، هدایت، آموزش و تشویق اغتشاشگران برای ایجاد ناامنی و
آشوب، هدایت، آموزش و تشویق اندک هواداران داخلی به هنجارشکنی و ایجاد
ناامنی در جامعه، هتک حرمت به مسئولان و توده های مختلف مردم و آموزش و
تشویق اغتشاش گران برای انجام عملیات تروریستی، به منظور ایجاد ناامنی در
کشور، از جمله نمونه های کاربرد شبکه های اجتماعی مجازی علیه کشورمان است.
اشاراتی از این دست، از اهمیت این حوزه، جهت فعالیت رسانه ای برای برخورد
با نظام های معارض در ادبیات سیاسی آمریکا پرده برمی دارد. برهمین اساس،
فضای سایبر یکی از مهم ترین ابزارهای آمریکا در قرن بیست ویکم برای اجرای
پروژه های جنگ فرهنگی، رسانه ای، سایبر و همچنین تغییر حکومت در کشورها، به
خصوص کشورمان محسوب می گردد.
مقابله با ایجاد و نشر شایعه های برانداز، نادیده انگاشتن شایعات ضعیف و
پاسخ غیرمستقیم به آن، مقابله با شایعه وجود شکاف میان جامعه و حاکمیت،
پرهیز از تهدیدانگاری بیش از حد در فعالیت نهادهای غیردولتی و گسترش آزادی
های مدنی در چارچوب قانون اساسی، همراه با هوشیاری لازم برای اجتناب از
تهدیدات احتمالی این نهادها در حوزه های امنیت سیاسی و اجتماعی، قانونمند
کردن مقابله با جرایم سایبر و تلفن همراه، افزایش تعامل و هم اندیشی میان
کارشناسان وزارتخانه های اطلاعات، فناوری ارتباطات، قوه قضائیه، قوه مقننه و
پلیس امنیت اجتماعی و اخلاقی ناجا و حمایت تقنینی و مالی، از تعمیق قدرت
نرم نظام در محیطهای مجازی، از جمله راهکارهای مقابله با این تهدیدات است.
انند سی‌ان‌ان با اجرای سیاست "اسب تروا "، مطالب جعلی خود را در پوشش
افراد حقیقی بر روی سایتهای ارتباطات اجتماعی از جمله توییتر منتشر و به
ارتباط‌گیری با مخاطبان قبلی اقدام می‌کنند.
در هفته‌های منتهی به انتخابات و جریان‌های بعدی، ایران شاهد هجمه تبلیغی و
جنگ روانی بود که توسط سایتهای ارتباطات اجتماعی مانند فیس بوک و تویتر
صورت گرفت.
این در حالی است که عقبه طراحی کننده این اقدامات که در حوزه جنگ روانی
سایبرنتیک قرار دارد، همچنان در حال پیگیری اهداف از پیش تعیین شده خود
است.
سایت های ارتباطات اجتماعی در ظاهر به منظور ایجاد فضایی برای حضور
الکترونیکی افراد در جامعه چند صدایی غربی و بیان دیدگاه‌ها، پیدا کردن
دوست، ارتباط با دوستان و فرستادن پیام‌های گروهی عمل می کنند اما در باطن
اغلب این وبگاه‌ها در خدمت بنگاه های خبری و اطلاعاتی قرار داشته و با جمع
آوری اطلاعات شخصی از افراد اقدام به پرونده سازی و بعضاً عضوگیری برای
سازمان‌های جاسوسی و تروریستی غربی می‌نمایند.
هرچند عضویت در این سایتها مجانی است ولی هیچ چیزی واقعاً مجانی نیست و در
ازای استفاده مجانی از سرویسهای الکترونیکی این وبگاه‌ها، افراد بخش عمده
اسرار زندگی خود را به راحتی در اختیار آنها قرار می دهند.
کارکرد دیگر این وبگاه‌ها، خبر رسانی از نوع شایعه است.
از آنجا که خبر رسانی از نوع شایعه و غوغا سالارانه اگر ابتدا از یک بنگاه
خبری بزرگ صورت بگیرد، پس از معلوم شدن عدم صحت سبب تخریب شدید وجهه آن
خبرگزاری می شود، استفاده از شخصیت‌های حقیقی ساختگی بر روی اینگونه
سایتها تا حدود زیادی از هزینه شایعه پراکنی برای بنگاه‌های پروپاگاندا می
کاهد.
همچنین بسیاری از شبکه‌های خبری همچون بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، فاکس نیوز و
العربیه با اجرای سیاست "اسب تروا " و دوباره بسته بندی کردن (
Repackaging) مطالب جعلی‌شان در پوشش افراد حقیقی بر روی سایتهای ارتباطات
اجتماعی اقدام به ارتباط گیری با مخاطبان قبلی خود می کنند.
در هفته های بعد از انتخابات ریاست جمهوری، سایت فیس بوک نقش اساسی در
آموزش حملات مخرب به خصوص حملات اینترنتی داس ( DOS - Denial Of Service)
به سایتهای ایرانی به خصوص سایتهای مخالف آمریکا را داشت.
در همین زمان بنگاه‌های دروغ پراکنی غربی به طور دائم این ادعا را مطرح
می‌کردند که دولت ایران اقدام به کند کردن و قطع اینترنت در داخل کشور
نموده و اینگونه وانمود می‌کردند که حکومت جمهوری اسلامی در سدد ایجاد
اختناق است.
همچنین صفحات زیادی به اعلامیه‌های عناصر گروهک‌های اوپوزیسیون اختصاص
یافته و تلاش شده بود که مردگان سیاسی را هر گونه که هست زنده کرده و به
ایشان شخصیت ببخشند.
این عمل سایت فیس بوک با سوت و کف کشورهای غربی همراه بود، این حرکت ها در
حالی است که چند ماه قبل در جریان حملات ناجوانمردانه رژیم اشغالگر قدس به
مردم مظلوم غزه همین سایت اقدام به خاموش کردن معدود صداهایی نمود که تلاش
در خبر رسانی در مورد مظلومیت مردم فلسطین می‌نمودند.
*توییتر در کنار فیس بوک
سایت دیگری که در کنار فیس بوک در خدمت امپراطوری خبری دشمن فعالیت جدی را
دنبال می‌نماید تویتر است. عملکرد تویتر به صورت یک وبلاگ خلاصه و شبیه به
پیامک‌های اس‌ام‌اس بوده و به صورت جدی در اختیار سازمان‌های خارجی برای
تهییج و هماهنگی با اعضا و هوادارانشان در داخل کشور برای تجمع و اغتشاش
قرار گرفت.
بدین ترتیب تویتر نقش بی‌سیم و شبکه ارتباطی نیروهای اپوزیسیون را بازی
میکند بطوریکه در کنار حرکت این سایتها شاهد فشار دستگاه حکومتی آمریکا
بر تویتر بودیم که حتی تعمیرات ماهیانه خود را انجام ندهد تا اینکه ارتباط
آشوبگران لحظه‌ای قطع نشود.
این علمیات با همکاری و سرمایه گذاری کشورهای غربی همراه بوده و با ایجاد و
ارسال نرم افزارهای فیلترشکن مانند Psiphonکه محصول دانشگاه تورانتو
کانادا است، دیش‌های ارسال و دریافت ماهواره‌ای، دوربین‌های قلمی و مواردی
دیگر حمایت شد.
برای آگاهی بیشتر از نحوه عمل و دلایل پشت صحنه این ماجرا لازم است اندکی
به قبل بازگردیم و نگاهی به گردانندگان این سایتها، ارتباط ایشان با
کابینه اوباما و سابقه خدماتشان به تشکیلات حاکم بر غرب بیاندازیم.
*سایت فیس بوک و گردانندگان آن
مارک زوکربرگ ( MarkZuckerberg)، متولد 1984 میلادی در شهر نیویورک آمریکا
مؤسس و گرداننده رسمی شرکت فیس بوک است. بنا بر سایت ویکی پدیا، این
یهودی‌زاده که به گفته خود ملحد ( Atheist) می باشد، نسخه نرم‌افزاری فیس
بوک را درسال 2004 میلادی، در زمان تحصیل در دانشگاه هاروارد به نام خود
ثبت نمود اما این سایت در پایین توضیح می‌دهد که سه همکلاسی زوکربرگ از او
شکایت کردند که اودر واقع نرم‌افزار( ConnectU) را از آنها ربوده و در
نهایت پس ازسه سال تلاش در سال 2008 میلادی با قرار دادگاه زوکربرگ مجبور
به پرداخت غرامتی معادل 65 میلیون دلار به آنها شد.
فیس بوک در طول عمر نه چندان بلند خود شاهد چندین رسوایی بزرگ بوده که شامل
جریانات مربوط به مزاحمت‌های الکترونیکی ناشی از سرویس خوراک خبری ( News
Feed) در سال 2006 میلادی و حفره‌های امنیتی ناشی از نرم‌افزار برج مراقبت
فیس بوک ( Facebook Beacon) در سال 2007 می باشد.
در کنار این رسوایی ها، معرفی سکوی فیس بوک ( FacebookPlatform) در سال
2007 میلادی به عنوان پایه‌ای برای ساخت نرم‌افزارهای جانبی سبب جذب تعداد
زیادی برنامه نویس شد وتا به امروز بیش از چهارصد هزار برنامه نویس در دنیا
حداقل یکبار برای سکوی فیس بوک اقدام به تولید برنامه جانبی نموده اند.
هر چند اینگونه به نظر می‌رسد که این موفقیت بی ارتباط با کمک 240 میلیون
دلاری مایکروسافت در سال 2007 به ازای دریافت سهم ناچیز 1.6 درصد از سهام
شرکت فیس بوک نباشد. مایکروسافت همچنین متعهد شد که به فروش تبلیغات برای
فیس بوک دست بزند.
فیس بوک از سال 2007 به بعد شاهد تغییرات جدی شد و در سال 2008 به همراه
سی‌ان‌ان و تویتر به عنوان بنگاه سخن پراکنی نقش عمده‌ای در انتخابات ریاست
جمهوری آمریکا بازی کرد.
گزارش‌های نیویورک تایمز، ام‌اس ان‌بی‌سی، استارتریبون و بسیاری از
بنگاه‌های اطلاع رسانی غربی حاکی از استفاده جدی اوباما و همراهانش از این
سایتهای اینترنتی برای جذب و هدایت آراء مردم آمریکا بود و به طور جدی از
طریق بانک اطلاعاتی تویتر برای ارتباط گیری با افراد بهره برداری شد.
*سایت توییتر و گردانندگان آن
جک دورسی ( Jack Dorsey)، اسحاق استون (IsaacStone) و اون ویلیامز (Evan
Williams) در سال 2006 میلادی اقدام به راه اندازی شبکه تویتر نمودند.
این سرویس با سه هدف اصلی شروع به کارکرد:
1-ایجاد روش ارزان تر و آسان تری برای فرستادن پیامک به تعداد زیادی از
افراد به منظور استفاده در تبلیغات، ارتباطات اجتماعی و در کنار آن تشویق
به استفاده بیشتر از سرویس پیامک و در نتیجه درآمدزایی برای شرکتهای
ارتباطات.
2- استفاده از فرهنگ دنبال کردن دیوانه وار افراد معروف (Celebrity
Obession) که در کشورهای غربی به صورت هدفمند تبلیغ میشود به منظور جلب
توجه تبلیغات چی‌های هالیودی.
3 - در راستای فرهنگ عریانگری غربی که در چند سال اخیر موج جدید آن در
ساختمان سازی های با پنجره‌های بلند و بدون پرده و مدهای لباس جدید غربی
روز به روز افزون میشود، به منظور عادت دادن مردم به اینکه کارهای خود را
لحظه به لحظه گزارش داده و چیزهایی که توسط سایر سایتهای ارتباطات اجتماعی
غیر قابل اکتشاف بود بدین وسیله از مردم استخراج نموده و در اختیار
سازمان‌های اطلاعاتی غربی قرار دهند.
این مطلب را تا حدودی خود دورسی در یک وِب کَست در30 سپتامبر 2007 در سایت
یوتیوب اعتراف نمود و اذعان داشت: " برتری سایت ما بر دیگر سایتهای ارتباط
اجتماعی در این است که مردم تشویق می‌شوند کارهای معمولی خود را به هم
اطلاع دهند، کاری که به دلیل ساختار سایر سایتها، صورت نمی‌گیرد. به این
ترتیب شما می‌توانید لحظه به لحظه از یکدیگر مطلع باشید. "
در سال 2008 میلادی تویتر به عنوان یک بخش مهم از تبلیغات انتخاباتی اوباما
در کنار سی‌ان‌ان و فیس بوک قرار گرفت و نقش اساسی در استفاده از رأی
خاموش در به قدرت رساندن اوباما داشت.
در ژانویه سال 2009 میلادی تویتر به عنوان سریع ترین روش اطلاع رسانی عرض
اندام نمود و در حادثه سرنگونی یک فروند هواپیمای US Airwaysدر رود هادسون
نیویورک سرویس تویتر به عنوان منبع اصلی اطلاع رسانی توسط رسانه‌های
آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت.
(ویژه نامه پتک جمهوریت)
ایا فیس بوک برای امریکا جاسوسی میکند
اخیرا موسس سایت ویکی لیکس در اظهارنظری این اتهام را علیه فیس بوک مطرح
کرد که عامل اطلاعاتی آمریکا است. پیشتر نیز گمانه زنی‌های فراوانی در مورد
جزئیات پشت پرده این سایت اجتماعی مطرح شده بود و در این راستا شک و
تردیدهایی در مورد اهداف واقعی سازماندهندگان فیس بوک وجود دارد.
به گزارش الف به نقل از پایگاه اینترنتی " نیوز پابلیک"، جولیان آسانژ مدیر
سایت ویکی لیکس اخیرا در مصاحبه با شبکه "راشا تودی" روسیه گفت که فیس بوک
برای نهادهای اطلاعاتی آمریکا فعالیت می کند و هر کسی که عضو این وب سایت
اجتماعی است به طور غیرمستقیم با عوامل اطلاعاتی آمریکا همکاری دارد. این
اظهارنظر مدیر سایت ویکی لیکس در حالی در مورد فیس بوک منتشر شده است که
این سایت در دو سال اخیر شهرت بسیاری را برای خود بدست آورده و کمتر کسی در
میان کاربران اینترنتی یافت می شود که عضو فیس بوک نباشد. آسانژ معتقد است
سایت‌هایی همچون گوگل، یاهو و فیس بوک به ابزار جاسوسی برای آژانس‌های
اطلاعاتی آمریکا تبدیل شده‌اند.
" جان سی.دورک" یک کارشناس امور IT در مورد این اتهام آسانژ علیه سایت فیس
بوک گفت: در عصر حاضر قدرتهای بزرگ از هر ابزاری برای جاسوسی استفاده می
کنند و در حال حاضر اینترنت و فضای مجازی بهترین ابزاری است که آنها در
اختیار دارند چون هزینه‌های کمتری در مقایسه با ابزار نظامی دارند. این
اتهام آسانژ را نمی توان رد کرد چون پیشتر سایتهای بزرگ و مشهور سابقه
جاسوسی برای کشورهای مختلف را داشته‌اند. از طریق فیس بوک کشورهایی همچون
آمریکا می توانند به راحتی اطلاعات مورد نیازشان را در اختیار داشته باشند.
عضویت در سایت هایی همچون فیس بوک، تویتر، فلیرک و لینک این برای کاربران
خطرناک است. برای برخی از کاربران قرار دادن اطلاعات شخصی‌شان در صفحه خود
موضوع مهمی نیست اما این در آینده برای آنها پیامدهای جدی در پی دارد. شکی
نداشته باشید که قدرتهای جهان در عصر حاضر از طریق فیس بوک از افراد جاسوسی
می‌کنند.
"دان تینان" از موسسه آی تی ورلد در این راستا تصریح کرد: نمی‌توان با
قاطعیت گفت که این اتهام آسانژ درست است چون نمی‌توان به اطلاعات درج شده
در صفحات شخصی افراد اعتماد کرد. این اطلاعات کامل نیستند و حتی ممکن است
عوامل اطلاعاتی را سردرگم کنند. اما " استیو مورگان" یک مهندس کامپیوتر
گفت: با توجه به اینکه بسیاری از کاربران تمایل زیادی برای در میان گذاشتن
اطلاعات شخصی خود با دیگر کاربران با اهداف مختلف را دارند، این فضا برای
جاسوسی بسیار مناسب است. با توجه به فعالیت گسترده هکرها نمی‌توان گفت که
در فضای مجازی حریم خصوصی به طور کامل رعایت می شود.
" مارک شوستر" یک کارشناس شبکه‌های اجتماعی تصریح کرد: متاسفانه در حال
حاضر اطلاعات شخصی افراد در فضای مجازی دیگر اطلاعات شخصی نیستند و با
اندکی تخصص می توان به راحتی وارد حریم خصوصی افراد در اینترنت شد. کاربران
با صداقت در صفحه‌های خود کوچکترین اطلاعات شخصی از جمله محل تولد، شماره
تلفن و نام دوستان خود را قرار می دهند و فکر می کنند حریم خصوصی در اختیار
دارند. بی شک می توان گفت که فیس بوک یکی از پیچیده ترین اختراعات بشر در
عصر حاضر است و پتانسیل تبدیل شدن به یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ را برای
سازمان سیا دارا می باشد. بیش از 600 میلیون نفر و یا بیشتر تمایل زیادی
برای ارائه اطلاعات شخصی خود در این سایت نشان داده‌اند. ما با یک ابزار
فریبنده بسیار پیشرفته و یک پایگاه اطلاعاتی جامع مواجه هستیم.
آسانژ در مصاحبه خود اظهار داشت: زمانیکه شما دوستی را برای عضویت در
پروفایل‌تان دعوت می کنید، عملا برای نهادهای اطلاعاتی آمریکا کار می کنید.
به گفته کارشناسان به دنبال شهرت جهانی فیس بوک سازمان سیا برای تحت کنترل
گرفتن این سایت با هدف استفاده از اطلاعات شخصی کاربران مدتهاست که وارد
عمل شده است. فیس بوک دقیقا سیاست‌های قدرتهای بزرگی را ایفا می کند که به
دنبال افزایش قدرت و نفوذ خود در جهان هستند. قطعا در اختیار گرفتن این
پایگاه اطلاعاتی جامع نعمت بزرگی برای نهادهای اطلاعاتی خواهد بود و حتی از
قدرت نظامی نیز می‌تواند بازدهی بیشتری داشته باشد. به علاوه اینکه سازمان
سیا از طریق فیس بوک می تواند عوامل زیادی برای انجام جاسوسی در کشورهای
مختلف به خدمت بگیرد.
پی‌نوشت‌ها:
1- وبلاگ را به عنوان صفحه ای اینترنتی با حداقل یا
هیچ نوع ویرایش خارجی تعریف می کنند که به ارائه تفسیری آنلاین پرداخته، به
طور ادواری به روز شده، با ترتیب زمانی معکوس نشان داده می شود و لینک
هایی را به دیگر منابع آنلاین می دهد. شبکه وبلاگستان هر جامعه، بازتاب
منحصر به فردی از ویژگی های خاص فرهنگی، سیاسی و تاریخی آن جامعه خواهد
بود.
2- فیس بوک هم یک شبکه اجتماعی مجازی با دسترسی آزاد است که کاربران می
توانند پس از عضویت در آن، علاوه بر اطلاعات شخصی و شغلی خود، تصاویر، فیلم
ها و اخبار را هم به سادگی در اختیار دیگر کاربران بگذارند. مارک زوکربرگ
متولد 4891 میلادی در شهر نیویورک آمریکا مؤسس و گرداننده رسمی شرکت فیس
بوک است. بنابر سایت ویکی پدیا، این یهودی زاده که به گفته خود ملحد می
باشد، نسخه نرم افزاری فیس بوک را در سال 4002 میلادی، در زمان تحصیل در
دانشگاه هاروارد به نام خود ثبت نمود.
3- توئیتر هم یک سرویس به اصطلاح میکروبلاگینگ است که با شعار چه کار می
کنید؟ «(What are you doing)” در مارس 6002 پا به عرصه وجود گذاشت. هدف
اصلی توئیتر فراهم کردن این امکان بود که کاربران اینترنت بتوانند در هر
لحظه و به سادگی اتفاقاتی را که در اطرافشان درحال وقوع است، در فضای مجازی
منتشر کنند.
4- یوتیوب یکی از مهم ترین سایت های وب2 و معروف ترین سایت به اشتراک گذاری
ویدیو است. یوتیوب به وسیله چاد هرلی، استیون چن و جواد کریم به وجود آمد
که هر سه از کارمندان شرکت Pya Pal بودند. دامنه یوتیوب دقیقاً در 51 فوریه
5002 ثبت شد و سایت به تدریج در ماه های بعد راه اندازی شد. شش ماه بعد در
ماه مه 5002 سایت به طور رسمی و عمومی افتتاح شد.
5- پادکست ها فایل های صوتی یا تصویری هستند که در اینترنت منتشر می شوند و کاربران می توانند مشترک آنها شوند.
6- Cyberapartheid: آپارتاید در فضای اینترنت.
7- Cyberbalkanization: دسته بندی اینترنت به گروه های بسیار متمرکز از
اشخاص همفکری که نسبت به دیگران تنفر داشته یا کمترین تساهل را دارند.
منبع:www.migna.ir
انتهای افق 