به گزارش سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از علل ایجاد کننده کم خونی میتوان کمبودهای تغذیهای، خونریزی، ناهنجاریهای ژنتیکی، بیماریهای مزمن و یا مسمومیتهای دارویی را نام برد. کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایعترین کم خونیهای تغذیهای در کودکان و زنان در سنین باروری است.
علایم کم خونی
مهمترین علامت کم خونی، احساس ضعف و خستگی زودرس است. رنگ پریدگی پوست، ضربان نامنظم یا تند، تنگی نفس، درد قفسه سینه، احساس سبکی در سر و یا سرگیجه خفیف، مشکلات عصبی، بیحسی، کرختی یا سردی انتهای اندامها و سردرد از دیگر علایم کم خونی به شمار میروند.
هر خانم در یک سال میتواند 3 مرتبه اهدای خون داشته باشد و در صورتی که به توصیههای لازم عمل کند میتواند از کم خونی پیشگیری کرده و سالهای متمادی خون اهدا کند. اهداکنندگان نباید فراموش کنند که برای سلامتی بخشیدن به بیماران با اهدای خون خود، باید به فکر سلامتی خود نیز باشند.
جهت پیشگیری از کم خونی ناشی از کمبود آهن در زنان اهدا کننده، موارد زیر توصیه میشود:
- مصرف قرصهای حاوی آهن:
پس از هر بار اهدای خون در صورت صلاحدید پزشک اهداکنندگان، قرص فروس سولفات به فرد اهدا کننده ارایه میشود. چنانچه این قرصها با معده خالی مصرف شوند جذب آنها بهتر و بیشتر صورت میگیرد اما در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی میشوند که میتوان برای کاهش این عوارض به تدریج به میزان آن افزود و در آخر شب قبل از خواب آن را مصرف کرد.
ویتامین «ث» جذب آهن را افزایش میدهد، منابع غذایی حاوی ویتامین «ث» عبارتند از: پرتقال، گریپ فورت، گوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبز، لیموترش.
از نوشیدن چای یا قهوه یک ساعت قبل تا دو ساعت پس از مصرف قرص آهن خودداری کنید.
مصرف همزمان بعضی داروها مانند آنتی اسیدها و ویتامین «E» باعث کاهش جذب آهن میشود.
از مصرف همزمان قرص آهن با ترکیبات دارای کلسیم مانند لبنیات خودداری کنید.
- مصرف غذاهای سرشار از آهن:
با دریافت غذاهای سرشار از آهن معمولا آهن از دست رفته ناشی از اهدای خون پس از یک ماه و نیم جایگزین میشود.
مواد غذایی مانند جگر، قلوه، انواع گوشت قرمز سرشار از آهن هستند.
آهن موجود در منابع حیوانی از نوعی است که به آسانی جذب بدن میشود.
مواد غذایی دیگری مانند زرده تخم مرغ، حبوبات مانند عدس و لوبیا، سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج و جعفری و همچنین آجیل و خشکبار هم آهن زیادی دارند.
شرایط اهدای خون
- حداقل سن 18 سال تمام و حداکثر 60 سال (در صورت اهدای خون مستمر تا 65 سال)
- حداقل وزن 50 کیلوگرم
- فواصل اهدای خون هر 8 هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یک سال بیش از 4 بار برای مردان و 3 مرتبه برای زنان نباشد.
- همراه داشتن کارت شناسایی معتبر عکسدار (ترجیحا کارت ملی)
در صورت وجود سابقه موارد زیر حتما پزشک انتقال خون را در جریان قرار دهید:
- آلرژیها: کهیر و آلرژی تنفسی و ...
- سابقه بیماریهای قلبی و عروقی، ریوی، کلیوی، کبدی
- سابقه تزریق خون و فرآوردههای آن
- سابقه غش، صرع، تشنج
- سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی
- سابقه اعمال جراحی
- سابقه رفتارهای پرخطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)
- سابقه خالکوبی، حجامت، تاتو
- سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده
- مسافرت به مناطق آندمیک مالاریا خیز
- سابقه بیماریهای قلبی و عروقی