بوی بد دهان

اگر چه ناراحتیهای گوارشی ، کلیوی ، تنفسی ، خونی ، هورمونی و سوء تغذیه می تواند باعث بدبویی دهان شود ، لیکن مهمترین عامل بوی بد دهان رعایت نکردن بهداشت دهان و ابتلا به بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان است . همچنین تجمع مواد غذایی و میکروبها در لابه لای پرزهای زبان می تواند بوی بد در دهان ایجاد کند .

در حالت سلامت لایه های سطحی زبان به طور مداوم از طریق اصطکاک زبان با غذا ،‌کام و دندانهای جلو فک کنده می شود و با سلولهای جدید جایگزین می شود . جریان آب دهان نیز سطح زبان را تمیز می کند . هنگامی که حرکات زبان به علت بیماری یا حالات دردناک دهان محدود می شود لایه های سطحی کنده شده روی زبان باقی می ماند و همراه با بقایای مواد غذایی و میکروبها باعث بوی بد دهان می شود .

درمان

بسیاری از افراد جهت رفع بوی بد دهان خود اقدام به مصرف آدامس یا قرصهای خوشبو کننده می نمایند . اگر چه این مواد برای مدت کوتاهی بوی بد دهان را تغییر می دهند ولی بدلیل داشتن ترکیبات قندی سبب پوسیدگی و خرابی بیشتر دندانها و تشدید بوی بد دهان می شود . بهترین راه برطرف نمودن بوی بد دهان مراجعه به دندانپزشک جهت ترمیم دندانهای پوسیده ، جرم گیری و سایر مراحل درمان بیماریهای لثه است و در مرحله بعد یادگیری روش صحیح مسواک کردن دندانها و زبان و استفاده از نخ دندان است که در این موارد دندانپزشک شما را یاری خواهد نمود .

انتظار نكشید تا به دندان درد بیفتید

 

دندان های شما باید برای یك عمر باید كار كنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این كار بر می آیند و این به معنای مسواك زدن روزانه و تمیز كردن بین دندانها در طول روز و پاكسازی صحیح منظم دندانها است تا از بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود . بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندانها در بزرگسالان است ، ولی می توان از این بیماریها پیشگیری كرد .

واژه “ Periodontal "  از دو واژه یونانی به معنای « اطراف دندان » تشكیل شده است . بافت های نگهدارنده اطراف دندان می توانند به انواع مختلفی از بیماریها مبتلا شوند كه همگی در اثر عفونت باكتریایی لثه ها ، استخوان و رباط هایی كه از دندان حمایت كرده و آنها را در داخل آرواره نگه می دارند ، به وجود می آیند . بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان معمولاً بدون درد بوده و ممكن است پیشرفتی آهسته یا كاملاً سریع داشته باشند . بدون معاینه منظم دندان ها ، ممكن است تا آسیب شدید بر لثه ها و استخوان های آرواره از بیماری بافت های نگهدارنده اطراف دندان های خود مطلع نشوید و آنگاه دیگر از دست رفتن دندان غیر قابل اجتناب خواهد بود .

بافتهای نگهدارنده اطراف دندان (  Periodontal  )

بیش از نیمی از افراد بالای ١٨ سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی  درگیر بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندان هستند . پس از 35 سالگی ، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان می باشند . با این همه ، بیماریهای بافت اطراف دندان می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد . حتی كودكان پنج یا شش ساله هم می توانند علائم بیماریهای بافت اطراف دندان را نشان دهند .

برای پیشگیری از این بیماریها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماریها    می شود ، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دهان و دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت حرفه ای منظم قرار گیرید .

علل بیماریهای بافت های اطراف دندان

بیماریهای بافت های اطراف دندان در اثر انواعی از باكتریهای موجود در پلاك Plague       ( لایه چسبنده بی رنگی از باكتریها كه بطور مداوم بر روی دندان ها تشكیل می شود ) بوجود می آید . این باكتری ها سمومی (  Toxins ) از خود ترشح می كنند كه لثه ها را تحریك کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافت های لثه به دندان ها می شود . به مرور زمان این سموم می توانند بافت های لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند .

بعلاوه ، پلاكی كه از روی دندان برداشته نمی شود می تواند با مواد دیگر تركیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus  ) یا باره مبدل می شود . جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممكن است در بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالتی نداشته باشد . اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثه ها برداشتن پلاك و باكتریهای جدید را دشوارتر می سازد . برخلاف پلاك كه خودتان می توانید آن را از سطح دندان بردارید ، فقط دندانپزشك یا بهداشتكار دهان و دندان می تواند جرم یا باره دندان را بر طرف كند .

انواع بیماریهای بافت های اطراف دندان

شكلهای مختلفی از بیماریهای لثه ای و بافت های اطراف دندانی وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از : التهاب لثه (Gingivitis)و التهاب بافت های نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontitis)

التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماریهای بافت های اطراف دندان بوده و قابل برگشت است . با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود .

پریودنتیت یا  التهاب بافت های اطراف دندان مراحل پیشرفته تر بیماریهای بافت های اطراف دندان است. در این حالت لثه ها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندان ها محافظت     می کنند ، آسیب می بینند . ممکن است دندان ها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند . در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمان های پیچیده تری احتیاج است .

 

سایر عوامل مداخله گر در بیماریهای بافت های اطراف دندان

اگر چه بیماریهای بافت های اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد می شود ، تعدادی از عوامل دیگر می توانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماریها را افزایش دهند .

       افرادی که تنباکو  می کشند یا می جوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمی کنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماریهای بافت اطراف دندان می شوند .

       پل ها (bridges )  و نامرتبی دندانها و پرشدگی های ناقص دندانها

همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت دارند .

       عاداتی که در آن فشار زیادی به دندانها وارد می آید ، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندانها نیز ممکن است روند تخریب استخوانهای حمایت کننده را تسریع بخشد .

       رژیم غذایی نامتعادل  ممکن است باعث شود که بیماریهای بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد . تحقیقات نشان می دهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث می شود بافت های دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند .

       حاملگی یا استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری .

با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساستر بافت های لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتری ها می شود . لثه ها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خونریزی می کنند .

       بیماریهای سیستمیک  مثل ایدز یا دیابت می توانند مقاومت بافت ها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماریهای اطراف دندان بیفزایند . 

     داروها 

استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثه ها را تحت تأثیر قرار می دهند . اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف می کنید . بسیار مهم است ، بنابراین ، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید .

در حالی که همه این عوامل می توانند در احتمال خطر یا شدت بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت داشته باشند ، خود عامل ایجاد کننده این بیماریها نیستند . حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید ، هنوز با عمل کردن به توصیه دندانپزشک و کنترل پلاک می توانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید .

 

پیشگیری از بیماریهای بافت های اطراف دندان

در صورت مراقبت مناسب و کافی ، حفظ سلامت دندانها و لثه ها برای یک عمر امکان پذیر است . به این ترتیب که :

دندانهای خود را هر روز تمیز کنید .

دندانها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید . این کار پلاک را از روی سطح داخلی ،       به خارجی و جونده دندانها برطرف می کند . مسواکی با پرزهای نرم و کیفیتی خوب انتخاب کنید. مسواک سایش پیدا کرده ، ریش ریش شده یا با پرزهای سخت می تواند به لثه ها صدمه بزند . اطمینان حاصل کنید که از محصولات مورد تأیید دندانپزشکان استفاده می کنید تا ایمنی و اثر بخشی محصول تضمین شده باشد .

از نخ دندان یا سایر تمیزکننده های بین دندانی برای کمک به زدودن پلاک از فضای          بین دندانها که مسواک دسترسی  به آن ندارد ، استفاده کنید .  ژنژویت را غالبا" می توان به طور موفقیت آمیزی با مسواک زدن منظم روزانه و تمیز کردن بین دندانها برطرف کرد .

خمیردندانها و دهانشویه های حاوی فلوراید برای کمک به پیشگیری دندان توصیه می شود . چنانچه در کنترل پلاک بالای خط لثه و ژنژویت احتیاج به کمک اضافی داشتید ، دندانپزشک شما ممکن است استفاده از یک دهانشویه ضد میکروبی مورد تأیید ADA را به عنوان روشی مؤثر علاوه بر روشی که به طور روزانه برای حفظ بهداشت دهان به کار می برید ، توصیه    می کند .

رژیم غذایی متعادلی برای سلامت عمومی بدن خود داشته باشید

از گروههای غذایی اصلی – نان ها ، حبوبات و غلات دیگر ، میوه ها ، سبزیجات ، گوشت ها ، گوشت پرندگان ، ماهی و معادل اینها ، شیر ، پنیر و ماست استفاده کنید .  

این غذاها پروتئین ها ، کربوهیدراتها ، چربی ها ، ویتامین ها ، مواد معدنی و آب کافی مورد نیاز بدن شما را فراهم می آورند .

طبق برنامه ای منظم به دندانپزشک مراجعه کنید .

پاک سازی حرفه ای دندانها برای جلوگیری از بیماریهای بافت های اطراف دندان ضروری است . دندانپزشک و بهداشتکار دهان و دندان شما تکنیک های مناسبی برای مسواک زدن به شما نشان داده ، پرسش های شما را پاسخ می دهند و برنامه مناسبی برای معاینات عمومی به شما توصیه می کنند .

شما با یادگیری علائم هشدار دهنده می توانید در مبارزه تان علیه بیماریهای بافت های نرم اطراف دندان به دندانپزشکتان – و همینطور خودتان – کمک کنید . در صورت مشاهده هر یک از علائم ذیل فورا" به دندانپزشک خود مراجعه کنید :

·         لثه هایی که به آسانی خونریزی می کنند .

·         لثه های قرمز ، متورم یا دردناک

·         لثه هایی که از دندانها عقب نشینی کرده اند .

·         بیرون زدن چرک از بین دندانها و لثه ها هنگام فشار دادن لثه ها

·         بدبویی یا بدمزگی دائمی دهان

·         فاصله افتادن یا لق شدن دندانهای دائمی

·         هر نوع تغییر در جفت شدن دندانهای بالا و پایین هنگام گاز زدن

·         هر نوع تغییر در نشستن دندانهای مصنوعی بر روی لثه

با این همه ، ممکن است شما دچار بیماریهای بافت های اطراف دندان شوید و در عین حال هیچیک از این علائم را نداشته باشید . اکثر مردم با وجود ابتلا به بیماریهای بافت های اطراف دندان دردی احساس نمی کنند . به همین دلیل معاینات عمومی منظم شامل بررسی امتحان بافت های اطراف دندان اهمیت دارد .

تشخیص بیماریهای بافت های اطراف دندان

دندانپزشکان با ویزیت های دندانپزشکی منظم می توانند بیماریهای بافت های اطراف دندان را در مراحل اولیه ، قبل از صدمه غیر قابل برگشت استخوان ها و دندانها تشخیص دهند . این بیماریها پیشرونده بوده و در بدو امر علائم ناراحت کننده ای ایجاد نمی کنند تا در مورد وجود مشکل به شما هشدار دهند . با این وجود ، درد در مراحل پیشرفته و یا در بیماریهای با پیشرفت سریع ممکن است رخ دهد . بنابراین ، آنقدر صبر نکنید که دندان درد به سراغتان بیاید .

دندانپزشک در طول معاینات عمومی ، لثه های شما را از نظر مشکلات بافت های اطراف دندان معاینه می کند و با استفاده از وسیله ای به نام سوند پریودونتال وارسی می کند که آیا بافت لثه اتصال خود را از دندان از دست داده یا نه و آیا شیار بین لثه ها و دندانها عمیق شده است یا خیر . عمق این پاکتها را می توان به کمک این وسیله اندازه گیری کرد . دندانپزشک شما ممکن است نیاز به گرفتن عکس رادیوگرافی پیداکند تا ببیند آیا استخوانها تخریب شده اند یا خیر .

در صورت تشخیص بیماری بافت های اطراف دندان ، دندانپزشک تان یا شخصا" برنامه درمانی را شروع می کند یا شما را به یک پریودنتیست ارجاع می دهد . پریودنتیست کسی است که در تشخیص ، پیشگیری و درمان بیماریهای بافت های اطراف دندان تخصص دارد .

اشکال مختلف درمان التهاب بافت های اطراف دندان

شیوه درمان بیماریهای بافت های اطراف دندان بستگی به نوع بیماری و پیشرفت آن دارد .

با این همه ، جدا از برنامه درمانی رعایت بهداشت روزانه دهان برای موفقیت هر نوع درمان بافت های اطراف دندان ضروری است .

نخستین قدم معمولا" یک پاکسازی کامل است که ممکن است شامل جرم گیری برای برداشتن پلاک ها و جرم زیر خط لثه باشد . ریشه های دندان را نیز می توان برای هموار کردن سطح ریشه ها پرداخت کرد تا بافت لثه مجاور دندانها ترمیم گردد . در برخی موارد به هم جفت شدگی دندانها (Occlusion )   ممکن است احتیاج به تنظیم کردن داشته باشد .

برای کمک به کنترل رشد باکتریهای زیر لثه که از خود سم تولید کرده و باعث التهاب بافت های اطراف دندان می شوند ، استفاده از آنتی بیوتیکها یا شستشو با مواد ضدعفونی کننده توصیه می شود .

در صورت پیدایش پاکتهای عمیق تر ( بیش از ٤ تا ٦ میلی متر ) ممکن است به عمل جراحی احتیاج شود . این برای دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان مشکل است که پلاک و جرم را به طور کامل از پاکتهای عمیق پاک کند . بیماران به ندرت ممکن است بتوانند آنها را تمیز و عاری از پلاک نگه دارند . باقی گذاردن پاکتها زمینه را برای ایجاد عفونت و تخریب استخوان فراهم می کند .

در صورت عمیق بودن پاکت ها و تخریب استخوانی ممکن است به عمل جراحی فلاپ ( Flap Surgery)  ( حتیاج شود تا دندانپزشک با دسترسی به ریشه دندانها بتواند جرم ، پلاک و بافت های بیمار را به طور کامل بردارد . در این تکنیک لثه را از روی استخوان بلند کرده و سپس در محلی جدید یا در وضعیتی جدید از نو بخیه می زنند تا تمیز نگه داشتن آن راحت باشد .

عمل جراحی استخوان

این عمل گاه در کنار جراحی فلاپ انجام می گیرد . در جراحی استخوان مقداری از استخوان دور دندان را از نو شکل می دهند . در مواردی خاص برای جایگزین کردن استخوان از دست رفته ممکن است از پیوند استخوان استفاده شود . ممکن است استفاده از بست ها ( Splints)  و وسایل دیگر برای ثابت کردن موقت دندان لق و یا پس از تکمیل درمان پریودونتال ضرورت یابد .

اقدامات مؤثر دیگری نیز برای جایگزین کردن بافت لثه و استخوان تخریب شده در مراحل پیشرفته بیماری در دسترس می باشد . این اقدامات برای مشکلات ویژه بافت های اطراف دندان مورد استفاده قرار می گیرند . با دندانپزشک خود درباره درمان هایی که برای شما مناسب ترند ، صحبت کنید .

 

اقدامات نگه دارنده

در هر برنامه زمانی برای بیماریهای بافت اطراف دندان ، دندانپزشک شما بر اهمیت برداشتن پلاک توسط مسواک زدن روزانه و پاکسازی بین دندانها تاکید خواهد کرد .

رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از وخامت بیماریهای بافت اطراف دندان یا عود آن ضروری است . به علاوه ، دندانپزشک شما مایل است که شما به دنبال یک دوره درمان فعال ، در فواصل منظم برای ویزیت مراجعه کنید تا اطمینان یابد که اولا" شما بهداشت دهان را رعایت کنید یا خیر ، ثانیا" هر نوع پلاک یا جرم را که احیانا" در این فاصله تجمع پیدا کرده است بردارد و ثالثا" دهان شما را وارسی کند که مطمئن شود بیماری بافت اطراف دندان شما  تحت کنترل می باشد .

اگر در سنین هفت تا یازده سالگی در اثر تصادف ، افتادن از پله یا دوچرخه ، هنگام بازی یا دعوا و کشمکش یا به هر دلیل دیگر دندان دایمی کودک شما از محل خود کنده شود و از دهان خارج گردد ، باید به نکات زیر توجه کنید :

۱ - آرامش خود را حفظ کنید و به هیچ وجه دندان را دور نیندازید .

۲ - از هر گونه دست کاری سطح دندان خودداری کنید . دندان را از قسمت تاج آن بگیرید . زیر شیر دستشویی بشویید و آن را سرجایش در دهان کودک قرار دهید و سریع به دندانپزشک مراجعه کنید .

۳ - در صورتی که به هر دلیل امکان قرار دادن دندان در جای خودش وجود ندارد باید سریعاً آن را داخل یک لیوان شیر یا سرم فیزیولوژی قرار دهید و به دندانپزشک مراجعه کنید . در صورتی که شیر یا سرم در دسترس نیست آن را داخل یک لیوان آب بگذارید .

۴- به هیچ وجه نباید دندان را داخل دستمال کاغذی یا پارچه قرار دهید ، چون محیط دندان باید مرطوب باشد . در صورت استفاده از دستمال حتماً باید آن را خیس کنید .

۵ - باید توجه داشته باشید که مهمترین عامل موفقیت در جوش خوردن دوباره دندان داخل استخوان فک آن است که هرچه سریعتر در جای خودش قرار گیرد.  با گذشت هر دقیقه ، میزان موفقیت کاهش می یابد . بنابراین باید هر چه زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید .

ممکن است در مواردی دندان کودک شما از دهانش خارج نشده باشد ولی قسمتی از تاج آن شکسته باشد . در این موارد بهتر است قسمت شکسته تاج دندان را دور نیندازید و آن را همراه کودک نزد دندانپزشک ببرید . دندانپزشک ممکن است هنگام ترمیم تاج دندان از « تکه شکسته » هم استفاده کند .

وقتی به یك داروخانه سر می زنید تا مسواك جدیدی بخرید گاهی هم وسوسه می شوید به جای مسواك های دستی، یك مسواك برقی بخرید ولی فكر می كنید مسواك های برقی بهتر از مسواك های دستی دندان ها را تمیز می كنند؟

چه كسانی مسواك برقی بخرند؟

شاید شما هم یك مسواك برقی در منزلتان داشته باشید و از آن هر شب برای مسواك زدن دندانهایتان استفاده كنید ولی مسواك برقی برای افراد خاصی مفیدتر است.

• كوچولوها: یكی از این گروهها كودكانی هستند كه اصلاً علاقه ای به مسواك زدن ندارند، شكل های رنگی و طراحی ویژه كودكان در این مسواك ها می تواند كودكان را به مسواك زدن و رعایت بهداشت دهان تشویق كند.

• پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها: سالمندان نیز می توانند با خرید یك مسواك برقی از مزایای آن بهره ببرند. در دوران سالمندی به دلیل كاهش توانائی های عضلات و مفاصل و یا بیماریهایی مثل پاركینسون، كنترل كارهای دقیقی مثل مسواك زدن برای پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها دشوار می باشد. این مسواك می تواند به سالمندان كمك كند بدون تلاش و صرف وقت زیاد بهداشت دندانهایشان را رعایت كنند.

• معلولان: كودكان عقب ماندۀ ذهنی و جسمی نیز از گروه افرادی هستند كه هدیه كردن یك مسواك برقی به آنها می تواند برایشان بسیار مفید باشد. این كودكان معمولاً خودشان توانائی مسواك زدن كامل و درست را ندارند و این كار بوسیله والدین یا مربی هایشان انجام می شود. به این ترتیب فردی كه از این كودكان نگهداری می كند می تواند راحت تر و با صرف وقت كمتر و مؤثرتر دندانهای این معلولان را مسواك كند.

• نوجوانان: گروه آخر از افرادی كه خرید و استفاده از مسواك برقی به آنها توصیه می شود، نوجوانان و جوانانی هستند كه دندانهایشان را ارتودنسی كرده اند و روی دندانهایشان براكت ها و سیم هایی وجود دارد كه محل گیركردن باقی مانده مواد غذایی است و اگر دندانها در مجاورت این وسایل به درستی مسواك زده نشوند، اردتودنسی می تواند خود موجب پوسیدگی دندانهای این افراد شود. اگر نوجوانان شما به ویژه اردتودنسی كرده است و توجه چندانی بر حفظ بهداشت دهان و دندانهایش ندارد، می توانید برایش یك مسواك برقی خریداری كنید. این مسواك ها در زمان كوتاهی دور براكت ها را تمیز كرده و از پوسیدگی دندانها جلوگیری می كنند ولی پیش از خرید آن با دندانپزشك دربارۀ خرید نوع مناسب و روش درست استفاده از آن مشورت كنید.

دندانپزشكان چه می گویند؟

شاید تصور كنید مسواك های برقی بهتر از مسواك های دستی دندانها را تمیز می كنند و كارآمدتر هستند، ولی حقیقتی وجود دارد و آن اینكه دندانپزشكان نظر متفاوتی دارند. مسواك های برقی هیچ برتری بر مسواك های دستی ندارند ولی نكته ای كه در استفاده از آن نهفته است، شور و شوقی است كه در هر كس برای مسواك زدن دندانهایشان با آن ایجاد می كنند.

نتایج مطالعات محققان نشان می دهد استفاده طولانی از مسواك برقی، اثرات مفید بیشتری نسبت به مسواك دستی ندارد ولی این اثرات در كوتاه مدت بسیار چشمگیرند.

به این صورت كه افرادی كه از مسواك برقی استفاده می كردند، التهاب لثه هایشان كه ژنژویت نامیده می شود در مدت كوتاهی بهبود یافت. ما انسانها این گونه عادت كرده ایم كه هر تغییر آزمایشی جدیدی كه در زندگیمان رخ می دهد، موجب می شود رفتارمان بهبود پیدا كند و مسواك برقی نیز از این قانون مستثنی نیست. چون یك وسیله جدید را آزمایش می كنیم و روزهای اول علاقه زیادی به استفاده منظم از آن داریم و بدون شك در آن روزها بهداشت دهان و دندانهایمان را بسیار بهتر رعایت می كنیم. چون خود این مسواك ها حركت های گوناگونی را به صورت خودكار روی سطح دندانهایمان انجام می دهند، به مهارت دستی كمتری برای مانور دادن در سطوح مختلف دندانی نیاز است.

حقیقت این است كه فرق چندانی نمی كند كه شما كدامیك از این مسواك ها را انتخاب كنید و چه مقدار پول می پردازید. گرچه اگر شما به سراغ انواع معتبرتر و استاندارد بروید، از آسیب هایی كه ممكن است مسواك های برقی غیراستاندارد به لثه ها و دندانهایتان برساند در امان بمانید، ولی آنچه خیلی بیش از خرید مسواك برقی اهمیت دارد، روش مسواك زدن دندانهایتان است.

شما اگر روش درست مسواك زدن را از دندانپزشكتان یاد بگیرید دیگر چندان فرقی نمی كند با یك مسواك دستی مسواك بزنید و یا از یكی از مدل های مسواك برقی استفاده كنید.

آیا تا بحال دندان کشیده اید؟ چه کارهایی باید انجام داد و چه کارهایی نباید پس از این عمل انجام داد؟ در اینجا نکاتی جهت گذراندن بهتر این دوره ارائه می شود:

1. گاز استریلی را که بر روی زخم گذاشته شده است حداقل به مدت 2 ساعت با فشار بر روی زخم نگهدارید. حتی الامکان در این مدت آنرا تعویض نکنید.

2. آب دهان خود را قورت بدهید.

3. تا یک روز پس از جراحی از خوردن و نوشیدن خوردنیهای گرم و سفت خودداری کنید.

4. پس از 24 ساعت سرم فیزیولوژی ولرم یا دهانشویه تجویز شده را قرقره کرده و دهان را به آرامی مسواک بزنید (روی محل زخم را از چند روز بعد می توان مسواک کرد)

5. تأکیداً از کشیدن سیگار تا 24 ساعت پس از جراحی خودداری کنید.

6. از آنجائیکه درد یکی از عوارض طبیعی جراحی است لطفاً طبق نظر پزشک مسکّن های تجویز شده را میل نمائید.

7. کمپرس سرد (یعنی گذاشتن کمپرس به مدت چند دقیقه و برداشتن آن) را بعد از کشیدن شروع کنید. پس از روز دوم عمل کمپرس گرم را جایگزین کمپرس سرد کنید.

8. در صورت وجود درد بسیار یا خونریزی شدید با مراکز درمانی یا پزشک مربوطه تماس بگیرید.

9. بروز تب شدید از علائمی است که نیاز به هماهنگی با جراح را ضروری می کند. حتماً با دندانپزشکان تماس بگیرید.

10. در صورت داشتن بخیه- یک هفته الی ده روز بعد از جراحی جهت کشیدن بخیه ها مراجعه کنید.

11. معمولاً در طی 24 ساعت الی 48 ساعت اولیه پس از کشیدن دندان وجود مقدار کمی خون در بزّاق طبیعی می باشد.

12. تا یک هفته پس از کشیدن دندان سعی کنید مواد غذایی را با طرف مقابل بجوید.

13. رعایت بهداشت دهان شامل مسواک زدن منظم (3 بار در روز) و استفاده از دهان شویه بطور مرتب موجب کاهش عوارض پس از کشیدن دندان مانند درد و تورم شده و در بهبود سریعتر ناحیه جراحی کمک کننده است.

با توجه به اینکه مصرف زیاد نوشابه های انرژی زا عوارض بسیاری را برای فرد به دنبال خواهد داشت، مبتلایان به بیماری های قلبی، کودکان کم سن و زنان باردار باید از مصرف این نوشابه ها جداً پرهیز کنند. پزشکان عقیده دارند، موادی که بر اثر مصرف این نوشابه ها، انرژی کاذب در بدن ایجاد می کند، حاوی مقدار زیادی شکر و کافئین است که برای سلامتی مضرّ است و می تواند سبب افزایش ضربان قلب شود.

در مصرف این نوشابه ها، کبد مقدار بیشتری قند به جریان خون می فرستد تا انرژی بیشتری تولید شود و این اتفاقات ناخوشایند باعث می شوند که فرد، احساس انرژی بیشتری کند.

کافئین نیز ماده ای محرک است. گرچه این نوشابه ها در مقدار متعادل برای مصرف عمومی بی خطر هستند، اما کودکان و نوجوانانی که دو قوطی یا مقدار بیشتری از این نوشابه ها را مصرف می کنند، ممکن است دچار تحریک پذیری یا اضطراب شوند.

همچنین زنان باردار نباید از این نوشابه ها مصرف کنند، چرا که اثرات کافئین روی جنین نامشخص است. از کار افتادن کلیه ها از دیگر عوارض مصرف بالای نوشابه های انرژی زا است. در کنار این مشکلات، مختل شدن کار کلیه باعث می شود که مقدار بیشتری از آب بدن از دست برود که اگر فرد در حال ورزش کردن باشد، به علت عرق کردن به سادگی دچار افت شدید آب بدن خواهد شد.

همچنین سکته مغزی و قلبی در افرادی که مبتلا به صرع یا بیماری های مغزی یا قلبی هستند، از عوارض جانبی نوشابه های انرژی زا است.

نوشابه های انرژی زا برای دندان ها مضرّ است و آنچه که تولید کنندگان این نوشابه ها درمورد آنها بیان می کنند، غیر واقع بینانه است و درصد بالائی از مواد فاسد کننده دندان در این نوشابه ها وجود دارد. اگر چه این نوشابه ها برای افزایش انرژی برای مدت زمان کوتاهی کمک می کنند، اما به دلیل دارا بودن اسید، برای سلامت دندان ها مضر هستند. دندانپزشکان معتقدند که مواد به کار رفته در این نوع نوشابه ها نه تنها برای سلامت دندانها، بلکه برای سلامت دهان و لثه مضر است و موجب ابتلا به پرفشاری خون نیز می شوند. همچنین موادی که به سلامت دندانها آسیب می زند، تا حد زیادی موجب بروز پوکی استخوان در افراد می شود.

مشخص شده است که اگر تا مدت 30 دقیقه پس از مصرف نوشابه ها، مسواک زده نشود، مواد موجود بر روی دندانها سخت تر شده و به راحتی از روی دندان و لثه پاک نخواهد شد.

کودکان کم سن و سال، افرادی که به کافئین حساسیت دارندف مبتلایان به بیماری های قلبی- عروقی و زنان باردار نباید از این نوشابه های انرژی زا استفاده کنند.

بدن مادر برای تغذیه نوزاد چگونه شیر تولید می کند؟

در دوران شیردهی، بدن مادر 2 هورمون به نامهای اکسی توسین و پرولاکتین تولید می کند. پرولاکتین تضمین می کند که بدن شیر بیشتری تولید کند تا جایگزین شیری باشد که نوزاد خورده و در نتیجه هرگز شیر مادر تمام نمی شود.

سطح پرولاکتین معمولاً در هنگام شب بالاتر است و باعث می شود که احساس خواب آلودگی کنید، در نتیجه هنگامی که از خواب بیدار می شوید تا به نوزاد خود شیر بدهید، بدنتان به شما اطمینان می دهد که می توانید راحت دوباره بخوابید.

هنگامی که بدن شما فکر می کند که نوزاد به شیر نیاز دارد، اکسی توسین عضلات اطراف مجاری شیر را وادار می کند که منقبض شوند و شیر را از سینه به جائی که نوزاد می تواند آن را بخورد، بیاورند. این واکنش را " رگ کردن" می گویند و شما ممکن است آن را با احساس ظریفی درک کنید یا حتی به قدری قوی باشد که احساس درد کنید. بعضی از زنها متوجه رگ کردن نمی شوند، ولی جاری شدن شیر در همه زنها اتفاق می افتد. حتی نوزادی که درست در وضعیت شیرخوردن قرار نگرفته است، می تواند مقدار قابل توجهی از شیری که جاری می شود، تغذیه کند(هر چند در دراز مدت شیر کافی بدست نخواهد آورد)

هنگامی که جریان شیردهی منظم می شود، ممکن است حتی اگر فرزندتان همراه شما نباشد و فقط صدای گریه کودکی را بشنوید و یا درباره نوزادتان فکر کنید، این حالت رگ کردن انجام شود و شیر جاری شود. شیر ممکن است ناگهان فواره بزند، به همین دلیل شاید لازم باشد هنگامی که از خانه بیرون می روید و یا در خانه چرخ می زنید، از پارچه یا پوشش مخصوصی برای جلوگیری از ترشح شیر به لباستان استفاده کنید و یا هنگامی که نوزاد خود را با یک سینه شیر می دهید، پارچه ای را برای پاک کردن طرف دیگر آماده نگه دارید.

اکسی توسین همچنین در روزهای پس از زایمان به عضلات شکم کمک می کند تا به اندازه قبل از دوران بارداری برگردند. بعضی از زنها از این انقباضات درد می کشند، به همین دلیل از اصطلاح "پس درد"، مخصوصاً در مورد بچه های دوم و بچه های پست سر هم استفاده می کنند. اگر درد شما شدید است، از ماما بخواهید که چند مسکّن به شما بدهد. این درد فقط یکی دو روزی طول می کشد. 

این مطالب کاملاً ثابت شده علمی نشان می دهد که استفاده از شیر مادر و عدم روی آوردن به شیر خشک (تا آنجا که امکان دارد) چگونه می تواند در تنظیم وضعیت جسمی و روحی مادر و کودک مؤثر و مفید باشد.

با فرا رسیدن سال جدید و شروع کار و فعالیت پس از روزهای متمادی تعطیلات رعایت نکاتی برای لذت بردن از کار و فعالیت و داشتن آرامش در کار که مسلماً منجر به بازدهی بهتر فرد در محیط کار خواهد شد ضروری به نظر می رسد.

مهمترین قدم برای رسیدن به آرامش در زمان انجام کار، آن هم در کوتاهترین زمان و کمترین مدت، این است که شما تصمیم بگیرید آرامش داشته باشید، پس از همین حالا تصمیم صحیح را برای شروع کار بگیرید.

• زمانی که با انبوه کار روبرو هستید، با 2 وسیله بسیار مهم می توانید فشار روانی ناشی از کار را کاهش دهید. این 2 وسیله مهم، قلم و دفترچه ای برای یادداشت هستند. مواردی را که باعث نگرانی شما می شوند یا شده اند را یادداشت کنید و با دیدی باز و به اصطلاح از بالا به قضیه نگاه کنید تا این مشکلات برایتان کوچک جلوه کنند. چیزی را بنویسید که می خواهید در آن روز بدست آورید و مواظب باشید کارهایتان را با نظم انجام دهید.

• گیاهان را فراموش نکنید، گاهی حتی نگاهی کوتاه به طبیعت، فشار زندگی روزمره را در وجود شما از بین می برد. داشتن گلدان در خانه یا در محل کار، می تواند باغی خیالی را برای شما تداعی کند.

• کل را از جزء جدا کنید، کارهای بزرگ و کوچک را در روز هماهنگ کنید. هر چه کارهایتان با هم کمتر تلاقی پیدا کنند، آرامش بیشتری خواهید داشت و برای انجام آنها بدنبال راه ساده تر باشید. این کار فشار روانی را کمتر خواهد کرد و مسائل در مسیر ساده تری قرار می گیرند.

• نگرانی همیشه برای آینده وجود داشته و خواهد داشت. پس اگر به مسائل کنونی خود کاملاً توجه داشته باشید، نه تنها احساس آرامش بیشتری می کنید، بلکه در آینده با تسلّط بیشتری با مسائل مواجه خواهید شد.

• برنامه ریزی روزانه داشته باشید. با روزی یک ساعت برنامه ریزی در وقت فراغت، آرامش و نظم را در زندگی خود به وجود آورید. سعی کنید این برنامه ریزی فقط مختص به خودتان باشد و حتی المقدور برای شخص دیگری برنامه ریزی نکنید چون با تغییر برنامه و کار وی شما نیز دچار مشکلاتی خواهید شد و آرامش شما سلب خواهد شد.

• کارتان را دست کم نگیرید. همواره سعی کنید کارتان را هر چند که جزئی یا غیر مهم باشد به نحو احسن انجام دهید. زمانی که اهداف مشخص و روشنی را پی می گیرید فشارهای عصبی کمتر به سراغ شما خواهد آمد تا زمانی که هدف های نامشخصی را با آرزوی رسیدن به جاه و مقام و پیشرفت دنبال می کنید.

• گاه ضرورت دارد که شکست خود را در قضیه ای بپرهیزید. علیرغم اینکه از طفولیت در گوشتان خوانده اند که باید حتماً موفق شوید و آنقدر سماجت به خرج دهید تا به پیروزی برسید، لازم نیست هـرکاری که انجـام می دهـید با مـوفقیت همراه باشـد. با چشـم پوشی از برخی موفقیت های مقطعی و توجه به اهداف و موفقیت های والاتر، آرامش خود را فدای موفقیت های جزئی نکنید.

 

سلام

تأثیر قصه در كودكان

داستان و قصه نقش بسیار مهمی در تكوین شخصیت كودك دارد. از طریق قصه ها و داستان های خوب، كودك به بسیاری از ارزش های اخلاقی پی می برد. پایداری، شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، آزادگی، جوانمردی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش هایی هستند كه هسته ی مركزی بسیاری از قصه ها و داستآنها را تشكیل می دهند.

پرورش حس زیبایی شناسی در كودك، متوجه ساختن كودك به دنیایی كه اطرافش را فرا گرفته، پرورش عادات مفید در كودك، تشویق حس استقلال طلبی و خلاقیت كودك هدف های اصلی طرح قصه های خوب برای كودكان است.

انتخاب قصه های مناسب

مسئله ی انتخاب كردن قصه، با توجه به انبوه موادی كه در اختیار قصه گوست، به ویژه برای قصه گوهای تازه كار و مبتدی، مشكلی اساسی است. حتی بهترین و برجسته ترین قصه گوهای حرفه ای هم قادر به گفتن هر داستانی نیستند. قصه گو، قهرمانان خود را از قصه هایی می سازد كه با شخصیت خاص و سبك او متناسب باشند. قصه گوی تازه كار، ابتدا باید سعی كند كه ویژگی های شخصیت و سبك گویش خود را ارزیابی كند. سپس از خودش بپرسد: چه نوع داستان هایی را می توانم مؤثر و خوب بیان كنم؟ چگونه می توانم شخصیت خود را با قصه هماهنگ كنم تا هر دو بتوانیم با شنونده ارتباط برقرار كنیم؟

پس از آن كه قصه گو كار انتخاب كردن را تمام كرد، وارد مرحله ی آماده كردن داستان برای گفتن می شود كه از مهم ترین گام هایی است كه در جهت به كار گرفتن فن قصه گویی برداشته می شود. قصه گو باید به خاطر داشته باشد كه كار او از بر كردن یا از رو خواندن نیست، بلكه كار او قصه گفتن است كه مانند تجربه ای یگانه باقی می ماند.

از بر كردن قصه اغلب نخستین مانعی است كه راه سیر طبیعی و خودانگیخته ی یك قصه گویی موفق را سد می كند. قاعده ی درست این است كه هرگز نباید داستانی را برای «گفتن» به خاطر سپرد، بلكه با توجه به ساختمان قصه، به خاطر سپردن طرح آن كافی است.

انتخاب و آماده كردن داستان، نخستین گام ها در راه پیشبرد هنر قصه گویی است و هنر قصه گویی بر آنها استوار می شود. قصه گوهای مبتدی و تازه كار به زودی متوجه می شوند زمانی را كه برای رسیدن به این مرحله از رشد سپری كرده اند، سرمایه گذاری مفیدی بوده است.

آماده كردن ذهن و بیان ، در ارائه ی موفقیت آمیز یك قصه مهم ترین مُتغیّر به شمار می آید. بدون این انتخاب و آماده كردن بسیار دقیق، قصه گو نباید انتظار به دست آوردن یك تجربه ی موفق را داشته باشد.