تبیان، دستیار زندگی

گرفتگی صدا

همه ما کمابیش در مقطع زمانی خاصی دچار گرفتگی صدا شده ایم. اما چه وقت برای این مشکل باید به پزشک مراجعه کرد؟

1. گرفتگی صدا بیش از 2 هفته طول کشیده است.

2. گرفتگی صدا بدون وجود سرماخوردگی، آلرژی یا آسیب روی داده است.

3. همراه با گرفتگی صدا، برجستگی یا تورّم در گردن، درد به هنگام حرف زدن، یا ترشح سبز رنگ از بینی وجود دارد.

- گرفتگی صدا نشانه چیست؟

تـارهـای صـوتی، که نـوارهـای کوچـک ماهـیچه ای در گلـو هسـتند، بـا تنفـس حـرکت می کننـد و هـنگام حـرف زدن دچـار لـرزش می شـونـد. وقتی صـدا می گـیرد، معـلوم می شـود که چـیزی مانـع انجـام درسـت لـرزش آنـها شـده اسـت. ایـن رخـداد معمـولاً التهـاب اسـت- در اثـر داد زدن برای تشـویق تیـم مـورد علاقـه در زمـین فـوتبال، حـرف زدن زیـاد با صـدای بلنـد، فریـاد زدن بـر سـر کـودکانتـان، یـا حـتی آواز خواندن با صدای بلند. کسانی که استفاده (یا سوء استفاده) بیش از حدّ از صدایشان می کنند (مثل آواز خوانان یا مداحان و ....) گرهک های کوچکی بر روی تارهای صوتیشان پدیدار می شود که باعث گرفتگی صدا می گردند.

الـبته این تنهـا عـلت گرفـتگی صـدا نیسـت. عفـونت سـینوس ها یا دسـتگاه تنفـس فـوقانی، مـثل سـرمـاخـوردگی نیـز تارهـای صـوتی را ملتهـب می کند. لارنژیت که اصطلاحاً خروسک نامیده می شود نیز مصداق همین حالت است. هر حالتی که به سرفه های مکرر منجر شود می تواند باعث گرفتگی صدا شود.

علت شایع دیگری برای گرفتگی صدا برگشت شبانه اسید معده به مری و گلو است که در خواب اتفاق می افتد. اشکال این برگشت در این است که انسان متوجه نمی شود. یکی از نشانه های آن بدبویی تنفس در صبح است. پس اگر گرفتگی بدون دلیل صدا همراه با بدبوئی تنفس صبحگاهی دارید، ممکن است برگشت شبانه اسید معده علت آن باشد.

آلـرژی هـا هـم می تـواننـد عـامل غیرمسـتقیم گـرفتگی صـدا باشـند، چـون باعـث سـرفه کردن، تنفـس از دهـان و آبـریـزش پشـت بینـی بـه داخل حلق می شوند که التهاب تارهای صوتی را به همراه دارد. چیزهایی مثل سیگار کشیدن و بخار مواد شیمیائی هم تارهای صوتی را تحریک کرده و گرفتگی صدا ایجاد می کنند.

سـیگاری هـا از طـریق دیگری هـم دچـار گرفتگی صـدا می شـوند: بـا به وجـود آمدن تومـور سـرطانی یا رشـد غـیرعـادی تـارهای صـوتی این مـورد در سیگاری ها بیشتر از سایرین دیده می شود و در تمام این موارد خشکی هوا، گرفتگی صدا را تشدید می کند.

درمان ها

اگر عضو گروه آواز یا هم آوایی یا هرگونه خوانندگی هستید، به این معنی نیست که با گرفتگی صدا حتماً باید از این کار دست بردارید. راههایی برای بهبود آن و برگشت صدای طبیعی وجود دارد.

- به صدایتان استراحت بدهید. سکوت کامل بهترین راه بهبود گرفتگی صداست. لااقل از پچ پچ کردن و فریاد زدن بپرهیزید. پچ پچ کردن فشار زیادی بر تارها وارد می کند. اگر لازم است با صدای آرام حرف بزنید.

- گلو را مرطوب کنید. استنشاق بخار آب داغ از درمان های بسیار مؤثر است. از دوش آب گرم یا دستگاه بخور کمک بگیرید. گذاشتن دستگاه بخور در اتاق خواب از خشک شدن هوای آن جلوگیری می کند.

در درون بدن هم نیاز به آب کافی دارید. خوردن آب را به قدری زیاد کنید تا ادرارتـان بی رنگ شود. اگر ویتامـین هـایی مـثل A و یا B12 یا داروهـای تغییر دهنده رنگ ادرار مصرف می کنید و ادراری رنگ نمی شود، خوردن روزانه 10 تا 12 لیوان آب کافی است.

- سوپ مرغ بخورید. اگر دچار گرفتگی صدا در اثر سرماخوردگی شده اید، سوپ مرغ با سیر بخورید. گرمای آن هم اثر ضد التهابی و مرطوب کننده دارد، ترشح مخاطی را کم می کند و نوتروفیل ها را افزایش می دهد.

- ترشـحات مخاطی را کـم کنیـد. داروهـای کاهـش دهـنده ترشـحات مخـاطی مصـرف کنید. امـا از مصـرف داروهـای ضـد حسـاسیت خـودداری کنیـد (مثل آنتی هیستامین)، چـون گلو را خشـک می کننـد. داروهـای ضـد احـتقان هـم در کاهـش ترشحات مخاط مؤثرند، ولی اگر ناراحتی قلبی دارید، قبل از مصرف آنها با پزشک مشورت کنید. برخی از این داروها فشار خون را بالا می برند.

- آسپیرین مصرف نکنید. در التهـاب ناشـی از سـرماخـوردگی تارهـای صـوتی، آسـپیرین باعـث آسـیب بیشـتر بـه آنهـا می شـود و گرفـتگی صـدا را تشدید می کند. از مسکن های دیگری استفاده کنید.

- سرفه خود را درمان کنید. برای جلوگیری از سرفه و آسیب بیشتر به تارهای صوتی، از داروهای ضد سرفه و خلط آور استفاده کنید.

- غرغره نکنید. برخلاف عقیده شایع، غرغره کردن با دهان شویه عملاً گرفتگی صدا را بدتر می کند. بیشتر دهان شویه ها حاوی الکل هستند و تارهای صوتی را دچار خشکی و بی آبی می کنند. محلول های غرغره اصلاً نزدیک به تارهای صوتی نمی شوند و خود عمل غرغره کردن مضر است، چون تارهای صوتی را به هم زده و تورم آنها را بیشتر می کنند.

- کافئین مصرف نکنید. کافئین موجود در قهوه، کوکا و شکلات یک عامل خشک کننده گلو است و کمکی به تارهای صوتی نمی کند.

درمان های طبی

اگر گرهـک هایی روی تارهـای صـوتی مشـاهده شـود و یا انـدازه آنهـا بزرگ شـود، باید به پزشـک متخصـص گوش و حـلق و بینـی مراجعـه کنیـد. اگر گرهک های تارهای صوتی با استراحت و روش های رفع گرفتگی صدا از بین نروند، پزشک شما را به متخصصی برای آموزش دوباره تارهای صـوتی معرفی می کند. در موارد شـدید، ممکن اسـت عمـل جـراحی لازم شــود. اگر پزشـک وجود تومـوری را تشخیص دهد، زیاد نگران نشـوید. بیشتر تومورهای تارهای صوتی کوچکند و اگر در مراحل اولیه دیده شوند، به آسانی قابل درمان هستند.

پیشگیری

اگر یک بار دچار گرفتگی صدا شدید، می توانید از تکرار آن جلوگیری کنید.

1. کسی که زیاد از صدایش استفاده می کند، یک ورزشکار صوتی است و مانند هر ورزشکاری باید پیش از مسابقه خود را گرم کند. شما هم قبل از سخنرانی یا آواز خواندن کمی حنجره خود را تمرین بدهید.

ماهیچه های گردن را با دست هایتان به آرامی مالش دهید و به راحتی تنفس کنید و فک هایتان را آزاد بگذارید. شانه هایتان را در جهات مختلف بگردانید و آنها را به آرامی تکان دهید. چند جرعه آب بخورید. زبان را کمی در دهان حرکت دهید و بیرون بیاورید. چند خمیازه بکشید و با لب های بسته صداهای آرامی ادا کنید تا لرزش آنها را حس کنید. بعد از سخنرانی یا آواز هم همین کارها را تکرار کنید تا دچار گرفتگی صدا نشوید.

2. گلـو را تحـریک نکـنید. دود سـیگار، بخـارهای شیمیائی و خاک ارّه باعث گرفتگی صـدا می شـوند. سـیگار نکشید و با سیگاری ها هم نشین نشوید. در جاهایی که مواد محرک و خاک ارّه وجود دارد ماسک بزنید.

3. صـدا را صـاف نکنید. صاف کردن صدا عادت بدی است که ترک آن سخت است. به جای آن آب دهان را قورت بدهید. یک عمل بلع را به آهستگی انجام دهید، انگار که واقعاً لقمه ای از غذا را می بلعید. این کار احساس وجود چیزی در گلو را از بین می برد.

4. پیش از پرواز دوش بگیرید. اگر زیاد با هواپیما مسافرت می کنید، صدایتان 2 دشمن پیدا می کند: هوای خشک و لزوم صحبت کردن در میان موتور هواپیما. دوش گرفتن با آب گرم پیش از پرواز و خوردن مقدار زیادی آب در حین پرواز می تواند کمک کننده باشد.

5. نزدیک به هم حرف بزنید. اگر در محیط پر سر و صدایی مجبور به صحبت با کسی هستید، در میـدان شـنوایی او صـحبت کنید. بهـترین روش صـحبت رو در رو است که در آن، شنونده حرکات لب ها را نیز می خواند.

احساس ضعف بعد از ظهر

صبح از خواب بیدار می شوید و سرحال آماده شروع یک روز خوب هستید. کارهایتان را به سرعت انجام می دهید، ولی بعد از ظهر از رمق می افتید. چه چیز انرژی و چابکی شما را گرفته و باعث این ناتوانی غیرعادی می شود؟ البته قبل از توضیح باید مختصراً به عرض شما برسانیم که در این موارد، 3 حالت وجود دارد که باید به پزشک مراجعه کنید:

1. ضعف بعد از ظهر به طور مرتب روی می دهد، حتی اگر برنامه خواب منظمی داشته باشید.

2. ضعف به مدت 2 هفته یا بیشتر در تمام بعد از ظهر و حتی شب روی می دهد.

3. ضعف بعد از ظهر بر کار و سلامتتان تأثیر گذاشته است (مثلاً اگر رانندگی می کنید یا کار سنگین انجام می دهید)

آیا موضوع جدّی است؟ این ضعف ناگهانی یک رخداد طبیعی است و معمولاً نشانه سلامت و ضرباهنگ طبیعی روزمره زندگی ماست و ساعت بیولوژیک درون بدن عموماً مسئول تنظیم این مکانیسم است.

صبح، ما به دنبال یک خواب شبانه سرحالیم و انرژی و آمادگی ما برای کار در بالاترین حد است. یک افت در بعد از ظهر روی می دهد و خواب آلودگی ظهور می کند، یعنی ساعت طبیعی که افراد آماده برای یک چرت بعد از ظهر می شوند. سپس در عصر توان فعالیت دوباره بالا می رود.

این ضعف در افراد مختلف شدت های متفاوتی دارد. به طور کلی، عمق این افت انرژی بستگی به شدت خواب آلودگی و مقدار خواب شبانه فرد دارد. اگر خواب و استراحتتان کم است در ساعت چرت که معمولاً بین 1 تا 3 بعد از ظهر است، خواب آلودگی شروع می شود. بسیاری افراد اگر خواب شبانه کافی نیرو بخش داشته باشند این خواب آلودگی در بعد از ظهر اتفاق نمی افتد.

اگر واقعاً دچار کمبود خواب باشید، این افت فیزیولوژیک بعـد از ظهـر تبـدیل به یک خـواب آلـودگی اسـاسی می شـود. بـرای بیشـتر ما، این ضـعف بعد از ظهر چند خـمیازه و کمی ناراحتی معمولی ایجاد می کند. اما اگر پشت میز کارتان از حال می روید، یا در حال رانندگی احساس خواب آلودگی می کنید، این علامت اخطاری است که خواب شما به حد غیرمعمولی کم است.

این ضعف شدید معمولاً به این معنی است که دیگر شب آنقدر دیر و نامنظم نخوابید. گاهی نیز این ضعف به این معنی است که اختلال جدّی درخواب وجود دارد. علت این امر شاید قطع موقت تنفس در شب (آپنه) به صورت مکرر است.

غذای ظهر هم می تواند باعث ضعف بعد از ظهر شود. ناهار پر از کربوهیدرات و کم پروتئین (مثل غذای بعضی ادارات که برنج زیاد و پروتئین کم دارد) می تواند با بالا بردن سطح سروتونین مغز، که ماده ای خواب آور است، باعث کاهش انرژی و هشیاری در بعد از ظهر شود.

* تمهیدات درمانی

ضعف بعد از ظهر ممکن است مسأله مهمی نباشد، ولی نباید نادیده گرفته شود. کاهش هشیاری می تواند به حوادثی در هنگام رانندگی و در مراکز صنعتی منجر گردد. چند روش برای برگرداندن فرد به حالت عادی توصیه می شود.

1. کمـی قـدم بزنیـد: 10 دقیقـه راه رفـتن سـریع بیـش از خـوردن هـر چـیزی انـرژی فـرد را بـالا می بـرد و بیـداری عمـومی بـدن را باعـث می شـود. حتی دیده شده بعضی از بخش های مغز و ارگان ها بعد از این عمل تا 2 ساعت فعال می مانند.

2- استراحت مختصری بکنید: اگر شرایط شما اجازه می دهد، کمی بخوابید. البته هیچ گاه بیش تر از 1 ساعت نباشد و از ساعت 4 به بعد هم نباشد.

3. شب به قدر کافی بخوابید.

4. برنامه کاری خود را عوض کنید: فعالیت های کم تحرک تر و پرتحرک تر خود را تقسیم بندی کنید.

5. صبحانه را فراموش نکنید.

6. ناهار مناسبی بخورید: ترکیب متعادلی از پروتئین و کربوهیدرات مصرف کنید.

7. تنقلات شیرین نخورید: اینها بعد از یکدوره افزایش انرژی، خستگی را تشدید می کنند.

8. قهوه یا آب معدنی مصرف کنید: دارای خاصیت محرک هستند.

تغییر رنگ ادرار

با چند مورد استثناء، ادرار طبیعی معمولاً شفاف و کمی زرد رنگ با بوی خفیف آمونیاک است. گاهی تغییر در این رنگ ادرار نشانه بد کار کردن یا مشکل در قسمتی از این سیستم است.

اما چه زمانی باید با تغییر رنگ ادرار به پزشک مراجعه کنیم؟

1-زمانی که به رنگ قرمز در آمده یا رگه های قرمز دارد،

2- همچنین زمانی که ادرار کدر یا شیری و بد بوست. ادرار قرمز یا صورتی به علت خونریزی در جائی از دستگاه ادراری است و نیاز به درمان فوری دارد. ادرار کدر یا شیری می تواند نشانه عفونت مثانه، مجاری ادراری یا سنگ کلیه باشد. در این مورد ادرار ممکن است بدبو هم باشد.

بوی ادرار مبتلایان به بیماری قند هم کمی شیرین است. تغییر رنگ های دیگر به علت خوردن یا آشامیدن چیزهای مختلف است. خوردن چغندر و نیز فنل فتالئین موجود در داروهای مسهل رنگی شبیه به وجود خون در ادرار ایجاد می کند. بتاکاروتن هویج و بعضی سبزیجات دیگر ادرار را زرد یا نارنجی می کند. ویتامین B6 بوی مشخصی به ادرار می دهد. آنتی بیوتیک ریفامپین، که در درمان سل به کار می رود، ممکن است رنگ ادرار را کمی قرمز کند. برخی داروهای تشخیصی هم ته رنگ های خاص به ادرار می دهند، ولی اینها به همین خاطر تجویز می شوند.

زرد پررنگ شـدن ادرار نشـان می دهـد که بـدن کـم آب شـده اسـت. کم آبی مـزمن بدن و زرد شـدن مداوم رنگ ادرار، حتـی وقتی احسـاس تشـنگی نمی کنید، می تواند به تشکیل سنگ کلیه منجر شود.

اگر در هنگام ورزش زیاد عرق می کنید، ادرار تا چند ساعت بعد زرد تیره می شود. اما اگر آب بخورید این رنگ زرد کمتر می شود.

توصیه های درمانی:

همیشه به رنگ ادرارتان توجه کنید. وقتی زیاد زرد می شود یعنی مواد زائد آن زیاد است و باید آب و مایعات بیشتری بخورید. 10-8 لیوان آب در روز لازم است، گاهی بیشتر از این مقدار بر حسب سن، جنس، ورزش، وزن و آب و هوا فرق می کند.

ببخشید تا بهتر زندگی کنید

تحقیقات جدید نشان می دهند که حفظ احساسات خصمانه با فشار خون بالا ارتباط دارد که آن هم نهایتاً منجر به سکته مغزی ، حمله قلبی یا نقص عملکرد کلیه و حتی مرگ می شود .

دانشجویان دانشگاه تنسی ( UT ) در مطالعه ای برای کشف تأثیر برخورداری از یک شخصیت بخشنده بر پاسخ های استرس جسمی و روانشناختی ، دو تجربه خصمانه ( بوسیله یک والد و یک دوست یا همسر ) را مورد بحث قرار دادند .

طبق اظهارات آنها محققان فشار خون ، ضربان قلب ، فشار عضله پیشانی و پاسخ های هدایتی پوست را در این افراد اندازه گیری کردند .

نتایج نشان دادند که افراد بسیار بخشنده یعنی آنها که به راحتی عفو می کنند هم فشارخونشان در زمان آرامش پائین تر بود و هم افزایش میزان فشار خون آنها کمتر از افرادی با سطح بخشندگی کم و احساس خصومت بیشتر بود .

به گفته سرپرست این تحقیق ، صحبت کردن درباره خصومت ممکن است خون هر کسی را به جوش آورد ، اما به نظر می رسد بخشش خطا ، سلامتی بیشتری را بهمراه دارد ، بطوریکه افراد بخشنده در این مطالعه ، مراجعه کمتری به پزشک داشتند .

عفو و بخشش با کاهش بار اضافی فیزیولوژیک که حاصل تجارب استرس زای برطرف نشده است منجر به افزایش میزان سلامتی افراد می شود .

وی می افزاید : گذشت ،‌ نیازمند مهارتهای اجتماعی مناسب است . افراد بخشاینده نسبت به دیگران خونگرم تر بوده و حس همدلی بیشتری دارند و احساسات مثبت تری را نسبت به کسانیکه باعث رنجش آنها شده اند ، دارند برخی افراد مهارتهای بهتری برای حفظ روابط رضایت بخش دارند و یکی از این مهارتها بخشش است . لذا ، ایجاد مهارت های اجتماعی مانند همدلی و ارتباط ممکن است عفو و بخشش را تسهیل نمایند .

به کسانی که بیشتر احساس خصومت و دشمنی دارند پیشنهاد می شود که به برخی اقدامات مهم جهت تسهیل احساس گذشت توجه کنند :

1. با درد روبرو شوند . به جای اجتناب از احساساتی که حس خصومت را ایجاد می کند  ،‌ آنها را تجربه کنند .

2. خود را جای افراد خاطی قرار دهند تا بهتر درک کنند چه چیزی باعث عملکرد آنها شده و به این ترتیب مهارت همدلی را در خود ایجاد کنند .

3. گذشت را برگزینند . همه قدرت را بکار بندند تا از خطا بگذرند و آنگاه به راه خود ادامه دهند .

اضطراب صحبت کردن در برابر جمع

یکی از شایع ترین ترس های بزرگسالان ، اضطراب صحبت کردن در جمع است . در حالی که درجاتی از اضطراب ،‌ جزء طبیعی صحبت کردن در جمع ، حضور و یا هر گونه اجرا در برابر جمع طبیعی و مورد انتظار تلقی می شود ، عده ای چنان مضطرب می شوند که توانایی صحبت کردن آنها مختل می شود .

افرادی که دوره حاد اضطراب عملکرد را طی می کنند ، ممکن است احساس انزوا کنند ،‌ زیرا آن ها از مهمانی ها یا گردهمایی ها ی اجتماعی می پرهیزند ، چه بسا آنها از ثبت نام در کلاس های معینی خودداری ورزند ، زیرا آن دروس مستلزم مشارکت در کلاس و صحبت کردن است ،‌ یا ممکن است از مشاغل معینی بپرهیزند یا حتی فرصت ها و نیز ارتقای شغلی را به خاطر تماس های عمومی یا صحبت کردن در جمع از دست بدهند .

نشانه های اضطراب عملکرد از فردی به فرد دیگر فرق دارد ، تقریباً هر کس نگران است مبادا در نظر دیگران سراسیمه ، کودکانه و بی خرد جلوه کند . به هنگام مواجهه با موقعیت های ترسناک ، خواه مهمانی و خواه شرکت در بحث های کلاسی ، اغلب مردم نشانه های جسمی همراه با اضطراب را تجربه می کنند ، این نشانه ها شامل  لرزش ، تعریق ، دستان عرق کرده ، افزایش ضربان قلب ، کوتاهی تنفس ، تنش عضلات ، سرخ شدن یا گیجی ، از دست دادن رشته افکار ، یا ناراحتی گوارشی ، صدای لرزان و سرگیجه می باشند .

البته می توان به مبتلایان به اضطراب یاری رساند . بسته به نیازها و هدف های فردی،‌  شکل کمک به مبتلایان اضطراب عملکرد تفاوت دارد . با این حال ، تقریباً همه مداخلات در برخی ویژگی ها مشترکند :

اول آنکه الگوی اجتناب به تدریج شکسته می شود تا فرد بتواند با موقعیت ترسناک به آرامی و نظامدار مواجه شود . این بدان معنی نیست که شخص مبتلا به اضطراب صحبت ،  بی درنگ سخنرانی بلندی در جمع ارائه دهد . مثلاً ممکن است از شخص مبتلا به اضطراب صحبت کردن در جمع بخواهند که پرسش کوتاهی در کلاس مطرح کند و به تدریج به سمت تکالیف چالش انگیزتری سوق داده می شوند ، مانند اظهار نظر در بحث های گروهی ، اما اگر شما از صحبت کردن در جمع دچار اضطراب می شوید و مایلید اطلاعات بیشتری از روش های غلبه بر ترس بیاموزید ، صحبت کردن با متخصص بهداشت روان و روانپزشک توصیه می شود .

اشتغال چه تأثیری بر عملکرد زن و روحیات او دارد ؟

 

امروزه مشارکت روز افزون زنان در بیرون از خانه باعت تقویت حس اعتماد بنفس و استقلال و افزایش قدرت تصمیم گیری و برخورد مناسب با رویدادها و حوادث زندگی و اثر مطلوب بر روابط خانوادگی برجای گذارده است .

در واقع زن با کار و فعالیت اجتماعی قدرت خلاقیت ، کارآیی و استقلال بیشتری می یابد چرا که زن در ازاء دریافت وجه حاصل از فعالیت اجتماعی و همچنین تبادل اطلاعات علم و آگاهی و تعامل اجتماعی استقلال عمل بیشری می یابد بهتر می تواند در برابر مشکلات خانه و محیط کار تصمیم گیری و مداخله نماید .

به طور کلی باید گفت هر چه زنان بیشتر وارد عرصه اجتماعی شوند به همان نسبت بحران هویت فردی و اجتماعی ، افسردگی و انزواگرایی ، بیزاری از نظام کنترل اجتماعی ، بی اعتمادی و بدبینی به قوانین و قواعد حاکم بر جامعه در این قشر عظیم کاسته خواهد شد .

۲ – چگونه بین نقشهای مختلف یک زن ناهماهنگی بوجود می آید ؟

 

هر فرد بر حسب موقعیت خویش در گروه و جامعه باید الگوهای عملی خاصی را رعایت کند ، که به آن « نقش » می گویند . مجموعه حقوق و تکالیف هر نقش      « انتظارات نقش » نام دارد .

مهمترین مسئله ای که در اشتغال زنان باید مورد توجه قرار گیرد وجود نقش های متعددی است که زنان باید به عنوان همسر و مادر و گرداننده خانواده به عهده گیرند . نقشهایی که در جامعه ما به صورت سنتی به آن نگریسته می شود و گاهی با نقش مدرن زن به عنوان یک فرد شاغل در خارج از خانه ناهماهنگ می باشد .

زنان شاغل در حالی که نقشهای دوگانه ای را ایفا می کنند  ، در زمینه انجام وظیفه و مسئولیتهای ناشی از نقشهای خانگی و شغلی خود تا حد متوسطی دچار دوگانگی نقش می شوند .

زنان شاغل میزان مشارکت همسرانشان را در امور منزل و خانه داری کم ارزیابی کرده اند . زنان شاغل بار عمده ایفای مسئولیت سنگین خانه داری در کنار وظایف شغل و مسئولیتهای حرفه ای و کار به تنهایی بر دوش آنان قرار می گیرد و آنان در قبال این وظایف خود را مسئول می بینند و مایلند که شغل خود را حفظ کنند و به هر ترتیبی ادامه دهند ، بنابراین در وضعی قرار می گیرند که از یک سو قادر به پاسخگویی کامل به انتظارات هر دو نقش خویش نیستند و از سوی دیگر مایلند که هر دو نقش را به خوبی ایفا نمایند .

تأثیر اشتغال زنان در تربیت فرزندان چیست ؟

3 - آیا اشتغال زن خللی در تربیت فرزندان ایجاد می کند ؟

مادر وسیعترین دنیای روانی و اجتماعی کودک است و از نظر کودک همچون کسی است که از تمام نقاط این جهان اطلاع دارد .

اشتغال مادر موجب اختلال در تکوین شکل گیری دلبستگی کودک نسبت به مادر می شود .

چرا اینکه مراقبت کودک از حالت انفرادی به حالت گروهی در می آید و نتیجتاً دلبستگی کودک نسبت به مادر از حالت طبیعی خارج می گردد .

چیزی که مسلم می باشد این است که مادران شاغل همانند مادران غیرشاغل نمی توانند به طور تمام و کمال به کودکان خود رسیدگی کنند چون مادر چندین ساعت از روز را خواه ناخواه جدای از فرزند بسر می برد . و وقتی که بعد از سپری شدن این ساعات به فرزند می رسد خستگی ناشی از دنیای ماشینی امروز و خستگی فکر و ذهنی به مادر اجازه نمی دهد که در آن ساعات باقی مانده روز به کودک رسیدگی کافی و لازم را نماید چون از طرف دیگر مسئولیت خانه و خانه داری نیز به دوش او می باشد .

در نتیجه باید گفت زنان واجد شرایطی هستند که می توانند در رسیدن به مقاصد آرمانی کشور نقش بسزائی داشته و در محافل علمی - اداری به مانند : مردان نقش فعالی داشته باشند .

امروزه با توجه به افزایش فزاینده مادران شاغل و به منظور جلوگیری از اثرات جبران ناپذیر رشد و نمو کودک ، افزایش مرخصی زایمان ، ایجاد مهدکودک در محیط کار بر طبق استاندارد جهانی و زدودن مشکلات اقتصادی در ابعاد مختلف از وظایف حساس دولت به شمار می رود .

4 - تقسیم کار بین زن و مرد در صورت اشتغال زن چگونه است ؟

زنان شاغل تا چه حد چنین احساس و ادراکی دارند که قادر به انجام همزمان وظایف و مسئولیتهای هر دو نقش خانگی و شغل خود نیستند . یعنی تا چه حد در انجام و مسئولیتهای مرتبط با خانه داری و امور منزل با وظایف ناشی از مسئولیتها و تعهدات شغلی و اشتغال خود احساس ناهماهنگی می کنند .

سئوالی که اینجا مطرح می باشد این است که آیا زنان شاغل برای ایفای نقش خانگی خود ، در تلقی و تعریفی که به طور سنتی از چگونگی ایفای وظایف مرتبط با این نقش دراد تغییر داده اند ، یا همچنان در چهارچوب الزامات نقش سنتی خود به وظایف خانگی به عنوان یک مادر یا همسر می نگرند .

بنابراین از یک سو به سبب نیازها و مقتضیات جامعه نیز نیاز به استفاده از نیروی کار زنان متخصص و تحصیلکرده و حتی ضرورتهای مشترک زندگی خانوادگی ، نظیر درآمد اقتصادی و بهبود سطح فرهنگی اشتغالشان اجتناب ناپذیر تلقی می شود و زنان به حضور در عرصه اجتماع ترغیب می شوند . اما از سوی دیگر از تغییرات فرهنگی که می باید در نظام ارزشها و تخصیص نقشها و جابجایی وظایف ، که مستلزم مشارکت مرد در انجام امور خانه داری است بطوری که زن کمتر احساس خستگی مفرط ناشی از انجام امور خانه داری کند خبری نیست . و همین امر باعث شده که زنان در انجام وظایف خود در خانواده و روابط با همسر و فرزندان دچار مشکلات شوند و هم در پیشرفت شغل دچار رکود گردند .

به طور کلی باید گفت میزان انتظار زنان از همسرانشان در انجام امور خانه متفاوت استو بستگی به عواملی از جمله تحصیلات زن ، میزان درآمد زن و زنانی که همسرانشان دارای مشاغل آموزشی ( معلم ، دبیر یا مدیر مدرسه ) هستند متفاوت می باشد .

۵  - چه موانعی بر سر راه اشتغال زنان جامعه است ؟

 

مسائلی که سد راه زنان در کاریابی می شود ، نگرش ها و باورهای ناصحیحی است که برخی از مردم دچار آنند . برخی عقیده دارند که موجودی به نام زن صرفاً برای کارهای خانه داری آفریده شده است و لزومی ندارد در خارج از منزل به فعالیتی مشغول باشد .

عوامل متعدد اقتصادی ، اجتماعی ، قانونی و فرهنگی ویژه ای در جامعه وجود دارد که مانع از افزایش مشارکت زنان  در فعالیتهای اقتصادی می شود . این موانع به سه گروه تقسیم می شود :

الف - موانع اقتصادی

ب   - موانع اجتماعی - قانونی

ج   - موانع اجتماعی - فرهنگی

الف - موانع اقتصادی

به طور کلی در زمان رکود اقتصادی ، نیروی کار کمتری مورد نیاز است و تعداد زیادی از افراد جویای کار ، شغل نمی یابند و عده ای از افراد کار و شغل خود را از دست می دهند . اولین گروهی که کار خود را از دست می دهند و یا اصلاً کار به دست نمی آورند معمولاً زنان هستند .

ب   - موانع اجتماعی - قانونی

تبعیض جنسی در اشتغال از عوامل بسیار مؤثر عدم افزایش مشارکت اقتصادی زنان است . تبعیص جنسی در بدو استخدام به این صورت است که تنها آن دسته از زنانی استخدام می شوند که واجد تحصیلات و دانش بالاتر از مردان همکار خود باشند . تبعیض جنسی در نوع آموزش و نظام آموزش و پرورس ، از موانع بارز مشارکت زنان در همه حوزه های فعالیت اقتصادی است .

ج   -  موانع اجتماعی - فرهنگی

از عوامل مؤثر درکاهش مشارکت اقتصادی زنان در شرایط نبود تأمین اجتماعی لازم و کافی ، متأهل بودن است . زنان به دلیل اینکه مسئولیت امور خانه بر دوششان گذاشته شده کمتر به دنبال مشارکت فعالیتهای اقتصادی هستند . کم تنوعی فرصتهای شغلی یعنی محدود شدن حیطه اشتغال زنان به مشاغل کم هر دو با شرایط بدو دشوار و همچنین ناچیز بودن تعداد زنانی که در سمتهای بالای اداری حضور دارند به دلیل پیش داوریهای منفی مدیران در رابطه با استعدادها و تواناییهای زنان می باشد .

۶ - چگونه مکانی مناسب اشتغال زنان می باشد ؟

براساس باورها و عقاید حاکم بر جامعه ما ، هر حیطه کاری مناسب حضور زنان نیست و یقیناً دیدگاههای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر ذهن مردم ما برخلاف ، آنچه در غرب رایج است ، حضور زنان را در محیط های کارگری نامناسب ، منع می کند و نسبت به آن نظر مخالف دارد .

بنابراین مکانی را که زن در آن مشغول به فعالیت می باشد باید از هر لحاظ موافق با هنجارهای اسلامی منطبق با شئونات زن باشد ، مبنای تقوایی و فرهنگ دینی را از زن نگیرد . در واقع حضور او در جامعه یک حضور برخاسته برای اعتلای اجتماعی است . یعنی با حضور در اجتماع بتواند هم به جامعه خدمت نماید و هم وظایف و مسئولیتهای خانه و خانه داری را انجام دهد .

گاهی اوقات مشاهده می شود که زنان در فضایی مشغول به کار می باشند که شخصیت و هویت زن در قبضه اراده و اختیار دیگران قرار می گیرد و با استفاده از ویژگی های خاص زنانه ، تبدیل به وسیله تبلیغاتی برای سودجوییهای کلان دیگران می شوند که در شأن و مرتبه زن خصوصاً در جامعه اسلامی نیست .

7 - دیدگاه جامعه نسبت به اشتغال زنان چیست ؟

بسیاری از افراد جامعه بخصوص در شهرستانها نسبت به شغل زن دید مناسبی ندارند و تنها جایگاه زن را « خانه » می دانند و احتمالاً کارهای غیر از « خانه داری » را برای زنان ضد ارزش تلقی می کنند . نبود قوانین روش در دفاع از زن ، کمبود شغل فقدان سیستم تأمین اجتماعی و بالاخره کم سوادی و بی سوادی از عواملی است که باعث تقویت این بینش شده است و روحیه محافظه کاری و پذیرش جایگاه محدود را در زن ایرانی تداوم و تحکیم بخشیده است .

برای آغاز هر گونه تحول در ساخت اقتصادی و اجتماعی جامعه زنان باید یک تحول در بینش عمومی نسبت به حقوق و جایگاه زن بوجود آورد . در تغییر نگرش جامعه نسبت به مشاغل زنان توجه به موارد زیر قابل ذکر است :

- ریشه کنی بیسوادی

- زنان خودشان را باور داشته باشند و باحضور مداوم خود در اشتغال و مدیریتها گامی در جهت توسعه کشور بردارند .

- زنان در جهت افزایش حقوق خود تلاش کنند .

- از توان زنان در امور قضایی ، وکالت و ... استفاده شود .

آیات قرآنی در زمینه بهداشت روانی

* ازدواج

• و از نشانه های قدرت اوست که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفرید تا به ایشان آرامش یابید و میان شما دوستی و مهربانی نهاد .

( سوره روم ، ۲‍۱)

• مردان بی زن و زنان بی شوهر خود را تزویج کنید .

( سوره نور ، ۳۲ )

* رفتار با همسر

• با آنان به نیکویی رفتار کنید و اگر شما را از زنان خوش نیامد ، چه بسا خیرها که شما را از آنان خوش نمی آید در حالی که خیرکثیری در آنها نهاده باشند .

( سوره نساء ، ۱۹ )

• یا به وجهی نیکو نگاهشان دارید یا به وجهی نیکو از آنها جدا شوید .

( سوره طلاق ، ۲ )‌

* رفتار با والدین

• جز او هیچ کس را نپرستید و به پدر و مادر نیکوئی کنید . چنانکه یک یا هر دو پیر شدند ،‌کلمه ای که رنجیده خاطر شوند نگوئید و کمترین آزار به آنها نرسانید و با کلام نیکو با آنها سخن گوئید .

( سوره اسراء ، ۲۳ )‌

• به هر انسانی سفارش کردیم که در حق پدر و مادر نیکی کند .

( سوره احقاف ،‌۱۵ )‌

* سختی ها ، مصائب و بلایا

• آدمی را در رنج و محنت آفریدیم .                                                         ( سوره بلد ، ۴ )

• شما را به مال و جان آزمایش خواهند کرد و اگر شکیبایی کنید و پرهیزگار باشید نشان قدرت اراده شماست .

( سوره آل عمران ، ۱۸۶ )

• شما را می آزمائیم و شکیبایان را بشارت ده .

( سوره بقره ، ۱۵۵ )

• یاری کننده شما خداوند است که او بهترین یاری کنندگان است .

( آل عمران ، ۱۵۰ )

* آشتی و جنگ

• با یکدیگر به آشتی زندگی کنید .

( انفال ، ۱ )‌

• از خدا و پیامبرش اطاعت کنید و یا یکدیگر به نزاع برنخیزید . صبر پیشه گیرید که خدا همراه صابران است .

( انفال ،‌۴۶ )

• تعدی مکنید زیرا خدا تعدی کنندگان را دوست ندارد .

           ( بقره ، ۱۹۰ )

* ارتباط و ارتباط کلامی

• با یکدیگر به بهترین وجه سخن گویند .                                                   ( اسراء ، ۵۳ )

• چنانکه او را درود گفتند ، به نحوی بهتر آنان را درود گوید .                    

      ( نساء ، ۸۶ )

• چنانچه جاهلی آنها را خطاب کرد ، به نیکویی سخن گویند .                   

         ( فرقان ،‌۶۳ )

• صدای خود را بلند نکنند مگر برای احقاق حق            

                             ( نساء ، ۱۴۸ )

• مسخره نکنند ، عیب جویی و هرزه زبانی نکنند ، یکدیگر را با القاب زشت نخوانند .

( جمرات ، ۱۱ )

• خداوند مثال سخن ناپسند را مثل درختی بدون ریشه می داند که ریشه در زمین ندارد .

( ابراهیم ، ۲۶ )

• در کارهای پنهان یکدیگر جست و جو نکنند و غیبت یکدیگر را نکنند . 

      (  جمرات ، ۱۲ )

• حرف سخن چینان ، جاهلان ، عیب جویی و فاسقان را بدون تحقیق نپذیرید .   

  ( جمرات ، ۶ )

• سخنان را بشنوید و بهترین آن را انتخاب کنید .      

                            ( زمر ، ۱۷ ، ۱۸ )

• به عدالت سخن گوئید .            

                                                         ( انعام ، ۱۵۲ )

* عفو و بخشایش

• و آن که صبر کند و از خطا در گذرد ، این از کارهای پسندیده است .         

       ( شوری ،‌۴۳ )

• بخشایش از کارهای پسندیده و مهم است .            

                                   ( شوری ، ۴۳ )

• اگر می خواهید خدا از خطای شما درگذرد ، شما نیز از خطای دیگران درگذرید .

( نور ، ۲۲ )‌

• عفو را پیشه راه خود کنید .                              

                                 ( اعراف ،‌۱۹۹ )

• برای خاطیان نزد خداوند طلب بخشش نمائید .

( آل عمران ، ۱۵۹ )‌

• هنگام خشم خطاها را ببخشید .

( آل عمران ، ۱۳۴ )

• بخشش را در حریم خانواده اعمال نمائید و از لغزش همسر و فرزندانتان چشم پوشی کنید وعفو نمائید .

( تغابن ،‌۱۴ )‌

• اگر عفو کنید به تقواو پرهیزگاری نزدیکتر است .   

                                    ( بقره ،‌۲۳۷ )

* خودکشی

• ای کسانی که ایمان آورده اید ، خودتان را مکشید ، هر آینه خدا با شما مهربان است .

( نساء ، ۲۹ )

• همانا از پی دشواری آسانی است .               

                                          ( اشراح ، ۵ )

• از نومیدان مباش  .      

                                                                        ( حجر ، ۵۵ )‌

* خشونت و دیگرکشی

• هر کس کس دیگر را نه به قصاص کسی یا ارتکاب فسادی بر روی زمین بکشد ، چنان است که همه مردم را کشته باشد و آن کس که زنده سازدش گوئیا زنده ساخته همه انسانها را .

( مائده ، ۳۲ )

• آنهایی که خشم و غضب خود را فرو نشانند و از بدی مردم درگذرند نیکوکارند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد .

( آل عمران ، ۱۳۴ )

* همسرآزاری

• بر آنها سخت مگیرید ... و با آنان به نیکویی رفتار کنید .       

    ( نساء ، ۱۹ )

• ای کسانی که ایمان آورده اید ، از گمان فراوان بپرهیزید ( در مورد همسران ) زیرا پاره ای از گمانها در حد گناه است .                                

                ( حجرات ، ۸۲ )

• زنان را از خانه هایشان بیرون نکنید .             

                   ( طلاق ، ۱ )

•  شوهران خود خیانت نکنند .          

                                  ( ممتحنه ، ۱۲ )

* مشورت و مشاوره

• ای پیامبر در کارها با ایشان مشورت کن .      

  ( آل عمران ۱۵۹ )

• و کارهاشان برپایه مشورت با یکدیگر است .     

 ( شوری ،‌۳۸ )

• در مورد از شیرگرفتن کودک با یکدیگر مشورت کنند .   

 ( بقره ،‌۲۳۳ )

* سوء ظن و گمان بد

• ای کسانی که ایمان آورده اید ، از گمان فراوان بپرهیز زیرا بسیاری ا زگمانها در حد گناه است.

( سوره حجرات ، ۱۲ )

• از پندار خود پیروی نکنید ، زیرا پندار برای شناخت حقیقت کافی نیست .

( سوره نجم ، ۲۸ )

• گمان نمی تواند جای حقیقت را بگیرد .

( یونس ، ۳۶ )

• به دنبال چیزی که نمی دانید و مطمئن نیستید نروید و چشم و گوش و دل ، همه مسئولند و در مورد گمانتان بازخواست می شوند .

( اسری ، ۳۶ )