آموزش و تحقيقات
۱۰ پله تا آرامش
آیا آرزو دارید كه آرام و خونسرد و خوددار باشید و
فرصت كافی برای آنچه دلخواه شماست در اختیار داشته باشید؟ اگرچه رسیدن به این
هدف مشكل به نظر میرسد، اما با كمی تلاش و تجدیدنظر در افكار و اعمال میتوان به آن
نزدیك شد.
بهتر است راهكارهای پیشنهادی ما را رعایت كنید:
فراموش نكنیددر دنیای شلوغ و پر استرس امروز به دست
آوردن تكهای آرمش میتواند غنیمت بزرگی باشد آیا ذاتا همیشه مسوول امور
و عهده دار نظم و ترتیب هستید؟
افراد پركار و فعال اغلب احساس میكنند همه كارها باید
تحت كنترل آنها باشد، خصوصا مواقعی كه هدف خاصی مدنظرشان است.
بنابراین سعی كنید برای یك بار هم این عادت كنترل كردن را رها كنید و بگذارید زندگی مسیر
خود را بپیماید. به عنوان مثال بگذارید دیگران برنامه سفر دسته جمعی یا پیك نیك
را سازماندهی كنند و نتیجه حاصله را بدون هیچ اظهارنظری بپذیرید و ببینید چه
احساسی به شما دست میدهد. این كار ممكن است برای شما پردغدغه و برای دیگران شگفت
انگیز باشد، ولی آرامشی كه برایتان به ارمغان میآورد، ارزش دارد.
▪ مسئولیتهای متعدد را نپذیرید:
ممكن است از این كه همواره كارهای بسیاری را با هم انجام
میدهید به خود ببالید، ولی قطعا در عین كار احساس عدم تمركز، نگرانی و خستگی
میكنید. خانمها اكثرا از این كه قادرند چندین كار را همزمان انجام دهند به خود
میبالند ولیكن در نهایت از این عمل آسیب میبینند. بنابراین در عهده داری كارها هوشیار
باشید؛ یعنی كارها را یك به یك و به نوبت انجام دهید. قدر لحظههای عمر خود را بدانید
و از انجام كاری كه عهدهدار هستید، لذت ببرید تا پس از این كه كار را به نحو احسن
انجام دادید، احساس موفقیت كنید.
▪ به موفقیتهای خود بها دهید:
همیشه توجه
داشته باشید كه موفقیت، پیروزیهای بعدی را به دنبال میآورد و احساس خود كم
بینی را از انسان دور میكند. كافی است تنها به یك چیز كه موجب بالندگی شماست و یا
یك زمینه كه در آن موفق بودهاید فكر كنید. ارزشمند بودن خود را مورد تایید
قرار دهید. این بار كه در مسیر كم ارزش پنداشتن خود قرار می گیرد، سعی كنید موفقیت
هایتان را مرور و تامل كنید. با این عمل همه امور را در دورنمایی مثبت قرار می دهید و
احساس آرامش خواهید
كرد.
▪ به
نیازهایتان اهمیت دهید:
همیشه به فكر راضی و خوشحال كردن دیگران بودن
كافی نیست ، كمی هم به فكر نیازهای معقول و مقبول خود
باشید. این دلیل بر خودخواهی نیست. به نقطه نظرات دیگران گوش دهید، ولی اگر لازم میدانید
برای این كه فرصت كافی برای پاسخ داشته باشید به آنها بگویید برای فكر كردن و
تصمیم گرفتن درباره آن موضوع نیاز به زمان دارید. در عین حالی كه انعطافپذیر هستید نسبت
به احساسات و عواطف خود نیز واقع گرا و بیرودربایستی باشید. این را بدانید كه این
گونه برخورد با مسائل حتما با موفقیت توام خواهد بود. اگر رك بودن شما را به وحشت
میاندازد ابتدا از مسائل كوچك شروع كنید و بعد به مسائل بزرگتر بپردازید تا
بدین وسیله گستره آرامش خود
را افزایش دهید.
▪ از كار خود لذت ببرید:
اگر همواره در حال مسامحه و
طفره رفتن از انجام كاری هستید و یا احساس میكنید برای
انجام كاری تحت فشار هستید، علامت این است كه از كاری كه انجام میدهید لذت
نمیبرید. واقعیت امر این است كه شما به هر حال ناچارید این كار را انجام دهید، پس روی
جنبههای لذت بخش آن تمركز كنید؛ مثلا حس خوبی كه به نظم درآوردن امور میدهد و
یا مورد تقدیر و ستایش قرار گرفتن از بابت رسیدن به نتایج مطلوب تكیه كنید. این
دیدگاه مثبت میتواند تنشهای درون شما را بزداید و به شما فرصت دهد كه دریابید چه
تغییرات درازمدتی را میتوانید ایجاد كنید.
انعطاف پذیر باشید لزوم یك برنامه روزمره برای تنظیم
نیازهای زندگی بسیار خوب و معقول است ولی نباید اصرار و اجبار در
رعایت آن موجب تنش و اضطراب شما شود. سختگیری و جدی بودن زیاد سبب میشود فرصتها را از
دست بدهید و تاكید برای اجرای آن برنامه انرژی خود را بیهوده تلف كنید در
مواقعی كه لازم میدانید روش و تاكتیك خود را تغییر دهید تا در كارهایتان موفقتر و
در رسیدن به اهدافتان خلاقتر شوید.
انعطاف پذیری به شما آرامش بیشتری
میدهد چون به شما فرصت میدهد حین انجام كار روش خود را انتخاب كنید.
▪ بین كار و
زندگی تعادل برقرار كنید :
تداخل و ادغام زندگی كاری و اداری با زندگی خصوصی باعث
اختلالات فیزیكی و عاطفی است برنامه و زمانی را برای توقف كار انتخاب كنید و به
آن پایبند باشید. در خانه به كار فكر نكنید و توجه خود را به زندگی خانوادگی معطوف
دارید. مواردی پیش میآید كه این كار برایتان مقدور نیست ، ولی سعی كنید بیشتر
موارد این مساله را رعایت كنید.
▪ عكسالعملهایتان را عوض كنید:
ممكن است همواره در تغییر
شرایط تنش آفرین موفق نباشید، لیكن باتغییر دادن دیدگاه خود نسبت
به آن میتوانید احساسات خود را عوض كنید. اگر كسی دیر به سر وعده میآید
شانههایتان را به علامت بیتفاوتی بالا نیندازید و از وقت آزادی كه به دست آوردهاید لذت
ببرید. اگر كسی بیادب و پرخاشگر است این گونه تلقی كنید كه او مبتلا به فشار
خون بالا میشود و نه شما.
▪ ذهن و روح خود را شاد كنید:
ذهن و روان خود را با دیدن و
شنیدن كارهای هنری ، زیبا و آراسته كنید. از نمایشگاههای هنری دیدن
كنید و به موسیقی گوش فرا دهید و بر زیباییهای یك گل تمركز كنید. كاغذ و قلمی
را بردارید و منظره زیبایی را نقاشی كنید و یا در پارك قدم بزنید و یا در یك كلاس
هنری ثبت نام كنید.
▪ برای آینده برنامه ریزی كنید:
حتما برای خود برنامههای
تفریحی تدارك ببینید؛ چرا كه چشم انتظار بودن برنامههای تفریحی نیز آرامبخش بسیار
خوبی است. فهرستی از برنامههای لذت بخش تهیه كرده و برای انجام آن برنامه
ریزی كنید؛ مثلا برنامهای برای تهیه بلیت تئاتر و یا قرار ملاقاتش با یك دوست و
یا خرید كتاب مورد علاقهتان تهیه كنید. با این كارها بلافاصله احساس دلپذیری
خواهید كرد.
شنبه 5/2/1388 - 19:33
آموزش و تحقيقات
تنش در محیط کار
بی گمان تنش در محیط کار اجتناب ناپذیر است،
لیکن نباید اجازه داد که این تنش ها در صورت بروز شعله ور تر شود، داستان زیر، این
مطلب را به خوبی روشن می کند وبرای مسئولینی که بخواهند در موقع بروز ناآرامی
امور را با حسن تدبیر، اداره کنند آموزنده است. تظاهرات مردمی، کم کم به میدان شهر
کشیده شده و هر لحظه بر دامنه آن افزوده می شد افسری با گارد ویژه ضد شورش، جهت سرکوب
تظاهر کنندگان در میدان پیاده شد. او بلندگو را به دست گرفت و با کمال ادب با
جمعیت بدین گونه سخن گفت: «مردم شریف و همشهریان ارجمند به من دستور داده اند در این
میدان به طرف یک عده افراد اوباش ، دزد و شرور شلیک کنم، ولی من انبوهی از
همشهریان شریف خود را می بینم خواهش و تقاضا دارم شما میدان شهر را ترک کنید تا ما
وظیفه خود را بدون هیچ گونه آسیب رسیدن به شما سروران عزیز انجام دهیم.»
دقایقی بعد میدان شهر به طور کلی از وجود تظاهرکنندگان
خالی شد. رفتار کارکنان شما نیز خارج از این قاعده نیست. برخی اوقات
وضعیت آنها به خاکستر گرم، شبیه است. شما می توانید از آن آتشی شعله ور بسازید و
یا با کمی آب سرد خاموشش کنید.
اکثر اختلا ف ها از ابتدا شدید و بزرگ نبوده ولی اگر
به سرعت رفع نشود به مرور زمان مانند بهمن بزرگ می شوند.
روزنامه مردمسالاری
شنبه 5/2/1388 - 19:32
آموزش و تحقيقات
نیروی شفابخش خنده
خنده یكی از ویژگی های انسان است.
با این پدیده انسان شادی و نشاط
خود را نشان می دهد. چارلز داروین نظریه پرداز برجسته انگلیسی در كتاب معروف خود به نام
«بیان احساسات انسان و حیوان» می گوید زمانی كه می خندیم جریان گردش خون با شتاب تر می شود،
چهره برافروخته تر، چشم ها درخشان و سلول های مغزی واكنش نشان داده و در
برانگیختن اندیشه های تازه به فعالیت می پردازند.
خنده هدیه ای از سوی آفریدگار زیبایی ها و شادی ها به
انسان است. باید از این داده گرانبهای الهی بهره گرفت و از آن
مانند پادزهری در برابر استرس ها و افسردگی ها استفاده كرد. در كتاب خنده بهترین دارو
نوشته دكتر روبرت هولدن كه خود در انگلیس كلینیك خنده درمانی و مقابله با استرس دارد
و من آن را به فارسی برگردانیده ام چنین آمده است: نیروی پنهانی و شفابخش
خنده می تواند برای آرامش روانی، از بین
بردن استرس و تشنج، انبساط ماهیچه ها و عضله قلب یك یاری دهنده ارزان باشد و دم و
بازدم عمیق یا نبض شادمانه كه در اثر خندیدن طولانی و از ته دل به وجود می آید دردها را
كاهش می دهد و با ترشح هورمون های شادی و آ رام بخش كار یك یا دو داروی شیمیایی
مانند ایندورفین و انكفالینز را برای كاستن درد انجام می دهد و همچنین به ساختن
هورمون كت چولامینز كمك نموده و با آدرنالین و نورادرنالین جریان گردش خون را
زیاد كرده درد و التهاب را كاهش و زمان بهبودی را سرعت می بخشد بنابراین خنده
مانند یك درمانگر مورد نگرش كارشناسان امور پزشكی قرار گرفته است.
دكتر ویلیام فرای پزشك
رفتاردرمانی بیش از ۳۰ سال از زندگی خود را صرف پژوهش درباره فواید خنده و
شادی كرده و می گوید خنده چون یك تجربه كامل جسمی است كه در آن تمامی اندام های مهم
انسان مانند ماهیچه ها، قلب ، اعصاب، مغز و دستگاه گوارش شركت داشته و با یكدیگر
هماهنگی دارند و خنده دارای دو مرحله است: نخست برانگیختن شادی، دیگری آرامش عمیق جسمی. نامبرده در گفتار خود اضافه می كند خنده
ورزش سبكی است كه شش ها را تهویه كرده، به ماهیچه ها و قلب نیرو و آرامش می دهد
و صدبار خنده از ته دل برابر ده دقیقه پاروزنی آهسته و پیاده روی است. سازمان
جهانی بهداشت سلامتی برای انسان را اینگونه بیان كرده: آرامش ذهنی،
آرامش جسمی و آرامش اجتماعی. در اینجا ما به ارزش
درمانگری خنده پی می بریم كه چه نقش بزرگی در جسم و جان ما دارد.
پژوهشگران آمریكایی در دانشگاه واندربیلت شهر تنسی اعلام كردند
با خندیدن روزانه به «صورت قلقلكی و از ته دل» ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به میزان ۱۰ تا ۴۰
كالری انرژی مصرف می شود كه در كاهش وزن افراد به ویژه چاق ها موثر است و در بررسی
اخیر آنها این كاهش وزن در سال به ۲ كیلوگرم می رسد. خنده تنها دارویی است كه
ناراحتی جانبی ندارد. شادی و خنده صادقانه را باید از كودكان آموخت زیرا آنها
بهترین آموزگاران ما هستند. یك آدم خوشبین همیشه مثبت می اندیشد و می تواند شاد و خندان
باشد ولی انسان بدبین شادی و خنده را فراموش می كند. چهره انسان های شاد متبسم و
زیبا است و آنها با این شادی و لبخند می توانند دوستان فراوانی داشته باشند و هرگز
احساس تنهایی و افسردگی نكنند. به گفته بزرگی دنیا یك دوربین عكاسی است اگر بخندیم
چهره ما و عكس ما قشنگ تر و زیباتر می شود و بدترین روز برای ما روزی است كه
نخندیده ایم. یا مثل زیبای فارسی: بخند تا دنیا به رویت بخندد.
روزنامه شرق
شنبه 5/2/1388 - 19:31
آموزش و تحقيقات
آرامش و خلاقیت
یكی از شرایط لازم برای پدیدار شدن افكار
نو،وجود آرامش برای مغز است. این عضو اسرارآمیز در دریای
آرامبخش درون آدمی میتواند با قلاب خویش به جستوجوی
افكار نو پرداخته و به سوی خلاقیت حركت كند. انسانها در یك محیط به دور از
اضطراب و تنش،فرصت لازم را مییابند كه بهتر تفكر كنند و برعكس،در یك محیط
پرتنش كه ابرهای نگرانی و بدبینی حضور دارند،مغز ،تمامی انرژی خویش را
برای حفظ و موجودیت صاحب خود به كار میبرد و دیگر مجالی برای اندیشیدن
نخواهدداشت به همین خاطر لازم است انسانها بكوشند در جامعه شرایطی پدید آید كه
در بستر آن مغز بیندیشد و تكامل یابد و سببساز افكار نو شده و شرایط برای
سازندگی در جامعه مهیا شود. با افزایش سپردهگذاریهای اخلاقی میتوان شرایط
را برای شكلگیری یك محیط آرامبخش در جامعه فراهم كرد. هنگامی كه در یك
بانك سپردهگذاری مالی میكنید، پول را از خود دور كرده و آن را در جایی
میگذارید كه بهطور موقت به آن دسترسی ندارید و چه بسا، احتیاجاتی داشته
باشید كه نتوانید آنها را برطرف كنید،اما با گذشت زمان این سپردهها افزایش
مییابد ،به گونهای كه متوجه میشوید با كمك آن میتوانید یك احتیاج
بسیار مهم و ضروری خود را برطرف كنید. اما اگر شما از سپردههای خود به مرور
برداشت كنید ،اگرچه با خرج كردن پول خود به نیازهای خویش پاسخ میدهید اما
در یك زمان متوجه میشوید ،دیگر در حساب بانكی خود پولی ندارید و در صورت وقوع یك مشكل
مهم،ممكن است دچار معضلات عدیده شوید. در این دنیا ما
علاوه بر حساب بانكی مالی،دارای یك حساب بانكی اخلاقی نیز هستیم
،اگرچه سپردههای آن به صورت عدد و رقم قابل مشاهده نیست،اما این
موجودی وجود دارد و اثرات این حساب بانكی بخوبی بر روی زندگی ما و دیگران
مشهود است. انسان زمانی كه سپردهگذاری اخلاقی میكند،در ابتدا ممكن است
احساس ضرر كند،زیرا مجبور است بطور موقت سود را از خود دور كند اما در اصل او ضرر
نكرده است بلكه به موجودی سپردههای اخلاقی خویش افزوده است. برای
مثال كسی كه دروغ میگوید،بطور موقت چه بسا به سودش تمام شود،اما
او در حال برداشت از سپردههای اخلاقی خود است. با گذشت زمان وقتی
سپردههای اخلاقی او از دست رفت،تازه مشكلات او آغاز میشود و سبب خواهدشد
رضایتمندی درونی خویش را از دست بدهد و دریای آرامش
درونی او دچار تلاطم شود و آرامآرام فاصله شخصیت درونی او با
آنچه در ظاهر به نمایش میگذارد،بیشتر میشود زیرا فرد در تلاش است تا نشان
دهد دارای سپردههای اخلاقی فراوان است و همین موضوع باعث میشود كه او
برای تطبیق دادن این دو شخصیت،انرژی فروانی را به هدر دهد و لذا شرایط
درونی انسان برای تفكر كردن نامساعد شود.
ارنست دیمنه،بیان میكند «اگر
میخواهید چیزی اصیل خلق كنید،خودتان باشید.»
كاهش سپردهگذاریهای اخلاقی در جامعه سبب
میشود كه زمینه برای گسسته شدن روابط اجتماعی گسترش یابد و با سست شدن پیوندهای
اجتماعی،شرایط لازم برای بروز خلاقیت در جامعه سختتر میشود. زیرا فرصتی
برای تفكر كرن وجود نخواهدداشت. حال این سوؤال در ذهن ما ایجاد
میشود كه در چه شرایطی،ما در حال سپردهگذاری اخلاقی هستیم و در چه شرایطی در
حال برداشت از حساب بانكی اخلاقی خود هستیم . توجه به موارد زیر
میتواند در این خصوص به ما كمك كند.
سپردهگذاریاخلاقی:
عبارت است از:«راستگویی»، «عطوفت
و مهربانی و احترام به دیگران و رعایت ادب در
برخورد با دیگران»،
«وفاداری به دوستان و آشنایان و حفظ آبروی آنان»، «رعایت
حقوق دیگران»، «بیان گفتار با عمل»، «قبول مسوولیت همراه با توانایی»،
«در برابر خطای دیگران گذشت كردن»، «امانتداری»، «پایبندی به عهد و
وفا»،
«پذیرش اشتباه خود»، «رازداری»، «كمك به دیگران و آموزش آنان جهت
خوداتكا شدن بدون چشمداشت»،
«نظم و انضباط در امور»، «احترام به شخصیت خود و
حفظ آن»و «پاكیزگی و آراستگی»،
برداشت از سپردهگذاری اخلاقی:
«دروغگویی»،
«بداخلاقی و انجام رفتارهای
بیادبانه و گستاخانه و تحقیر دیگران»، «غیبت، تهمت، بدگویی
درباره دوستان و آشنایان»، «پایمال كردن حقوق دیگران»،
«بیان گفتار بدون عمل»،
«بدون توانایی قبول مسوولیت كردن»، «انتقامجویی كردن، اشتباه
گذشته سایرین را به رخشان كشیدن و موجبات رنجش آنان را فراهم آوردن»،
«خیانت در امانت»، «شكستن قول و زیر پا گذاشتن عهد و وفا»،
«گناه اشتباه خود را به گردن
دیگران انداختن»، «افشای راز دیگران»، «دیگران را به هنگام سختی رها كردن»، «بینظمی و
درهم ریختگی در امور»، «بیاحترامی به شخصیت خود» و «ژولیدگی و غیرآراسته
بودن».
اگر سپردهگذاریهای اخلاقی در یك جامعه افزایش یابد
به مرور، آرامش،
محبت، خوشبینی و احساس رضایتمندی درونی به همراه
امنیت در جامعه توسعه مییابد. همدلی و همبستگیهای اجتماعی در بین اعضای جامعه
رشد مییابد و انسانها با دیدن یكدیگر، به آرامش و شادمانی درونی
میرسند و زمینه برای تفكر كردن مهیا میشود. زیرا انسانها در آرامش فرصت
مییابند تفكر كنند و برعكس هنگامی كه سپردهگذاریهای اخلاقی كاهش یافته و در عوض
برداشتهای اخلاقی افزایش مییابد، روز به روز آسیبهای اجتماعی گسترش
یافته و شرایط جامعه به سوی نابسامانیهای اجتماعی و عدم امنیت فراهم میشود و
بدبینی و نارضایتی همچون ابرهای سیاه بر بالای سر مردمان سایه میافكند و
مرغان غم بر سر انسانها آشیانه میكنند. آنچنان كه هیچ شادی، دل آنان
را شاد نمیكند. انسانها از كنار یكدیگر بودن به آرامش نمیرسند و
رفتارها، ریاكارانه و غیرصادقانه میشود و شرایط برای آسیبهای اجتماعی نظیر جرم
و جنایت، اعتیاد، فحشا و خودكشی، متلاشی شدن خانوادهها و نظیر اینها مهیا
میشود.
در چنین جامعهیی دیگر نمیتوان شاهد
بروز خلاقیتها بود و انسانها درگرداب بدبختی فرو میروند.
ما انسانها مجبوریم با سپردهگذاریهای اخلاقی شرایط
لازم را برای گسترش خلاقیت و نوآوری در جامعه فراهم كنیم تا از این طریق
بتوان انرژی فراوانی كه در وجود انسانها وجود دارد رها كرده و در راه سازندگی
به كار گرفت.
سایت فکر نو
شنبه 5/2/1388 - 19:30
آموزش و تحقيقات
من دیگر عصبانی نمیشوم
۱.
تلاش كنید عصبانیت خود را
به تأخیر بیندازید، تأخیر در عصبانی شدن با مسلط شدن
بر آن برابراست.
۲. هر لحظه كه عصبانی شدید، سریع به خاطر آورید كه هر
كسی از این حق مسلم برخوردار است كه طبق میل خود رفتار كند. پس به
اطرافیان این اجازه را بدهید آن طور كه دوست دارند رفتار كنند.
۳.
سعی كنید در لحظه عصبانیت
در كنار كسانی و یا عزیزی كه بیشتر از همه دوستش
دارید قراربگیرید تا بتوانید آرامش از دست رفته تان را پیدا
كنید.
۴.
از توقعات بیجایی كه نسبت
به دیگران دارید، دست بردارید. زیرا به محض از بین
رفتن اینتوقعات نابجا، خشم و عصبانیت همیشگی شما از بین خواهد
رفت.
۵.
از تمام مواردی كه شما
را عصبانی میكند، فهرستی تهیه كنید در صورتی كه در
این كار جدیت بهخرج دهید به زودی متوجه میشوید كه این كار بسیار
اكراهآمیز در نوشتن این وقایع شما را ترغیبمیكند كه كمتر خشمگین شوید.
۶.
از یك فرد مورد اعتمادتان
تقاضا كنید هنگامی كه عصبانیت شما را مشاهده میكند، آن
را ازطریق علایم قراردادی بین خودتان به شما گوشزد كند.
۷.
اگر تصمیم گرفتهاید كه با
عصبانیت بچههایتان را تربیت كنید سعی كنید یك حالت
تصنعی ازعصبانیت داشته باشید تا جسم و روحتان از این خشم آسیب نبیند.
۸.
یادتان باشد بچهای كه
شیطنت نكند، سالم نیست، پس عصبانی شدن شما نسبت به
این موضوعفایدهای ندارد. و بهتر است با طبیعت بچهها كنار بیایید.
۹.
در ترافیكهای طولانی، سعی
كنید به جای عصبانی شدن به اتفاقات خوشایند زندگی
فكر كنید ویا به یك موزیك آرام بخش گوش كنید.
۱۰.
خودتان را دوست داشته باشید،
اگر برای خودتان ارزش قائل باشید، هرگز دچار عصبانیت
نمیشوید.
مجله راه زندگی
شنبه 5/2/1388 - 19:29
دعا و زیارت
آقا از من راضی هست؟
چگونه می توان فهمید که آقا امام زمان "عج" از ما راضی است؟
مؤمنان و شیعیان امام زمان "عج"، خود و اعمال خویش را در
محضر آن حضرت می بینند و از ترس این که مبادا خاطر شریف آن عزیز را مکدر نمایند و یا محروم از
عنایات ویژه ی حضرتش گردند، برای قرب بیشتر و جلب توجه خاص آن حضرت
در راه تعالی و تکامل باید بیشتر تلاش کنند و مواظب باشند که نکند خدای
ناکرده با اعمال و کردار ناپسند خویش خاطر آن حضرت را از خویش مکدر
نمایند.
امام زمان "عج"، امام رئوف و مهربان و دلسوز همه انسان ها، بلکه همه موجودات
است؛ زیرا امامان علیهم السلام برنامه و اهدافشان همان برنامه و اهداف
پیامبر گرامی اسلام است. قرآن مجید درباره پیامبر صلی الله علیه و آله می
فرماید:
«لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزیزٌ
عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْكُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ
رَحیمٌ ،
یعنی آنچه شما را آزار می دهد بر او سخت و گران است و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان
است.» "توبه/128"
با توجه به مهربانی امام زمان "عج"، او انتظار سخت و مشکلی از ما ندارد. تنها چیزی که موجبات
رضایت قلب مهربان آن حضرت از ما را فراهم می سازد، انجام واجبات
الهی و ترک محرمات است. بنابراین اگر کسی به دستورات خداوند عمل نماید و
وظایفی را که خداوند بر او مقرر کرده است، به درستی انجام دهد،
یقیناً امام زمان "عج" از او راضی خواهد
بود.
در این باره از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده
است:
شخصی از ایشان سؤال کرد، مردانگی در چیست؟
امام علیه السلام فرمود: « نبیند خداوند ترا در معصیتی که از آن نهی کرده
و ببیند تو را در طاعتی که به آن امر کرده است.» "فقه الرضا،ص358"
بدیهی است که امام زمان "عج" از انسانهای که دارای صفت مردانگی هستند راضی است.
اما کسانی که وظایف و واجبات خود، مانند نماز، روزه، حجاب،
خمس، زکات و ... را انجام نمی دهند و از محرمات و کارهای حرام پرهیزی
ندارند، یقیناً امام زمان "عج" از آنان راضی نخواهد بود، هرچند در اعمال مستحبی مانند: رفتن
به زیارت و ... شرکت فعال داشته باشند.
بنابر این، آنچه را که به طور خلاصه در این مقال می
توان گفت این است که:
رضایت امام زمان "عج" در رضایت خداست و رضایت خدا در عمل به دستورات الهی که همان
انجام واجبات و ترک محرمات باشد، است؛ زیرا که امام زمان "عج" خود مکلف به احکام و دستورات شرع مقدس اسلام و حافظ ارزش های
دینی است.
چهارشنبه 2/2/1388 - 20:53
دعا و زیارت
مولفههای یاران امام عصر"عج"
با نگاهى گذرا به تاریخ جوامع بشرى، نقش دورانساز و
كلیدى جوانان در غالب حركتهاى فرهنگى و اجتماعى و نیز نهضتهاى حیاتبخش
پیامبران الهى كاملا آشكار و روشن است. تجربه تاریخ بیانگر این مهم است كه
در هر حركتى از استعدادهاى فكرى و نهفته قشر جوان به صورت اصولى و
صحیح بهرهبردارى شده است، دستاوردهاى بسیار مهم و ارزشمندى به دست آمده
است. در مقابل، زمانى كه هدایت و رهبرى گروههاى جوان به دست افراد هوسران و
قدرتطلب افتاده است، جنایات و تراژدىهاى بسیار دهشتناكى به وقوع
پیوسته است. در حالى كه، در تفكر دینى بها دادن و شخصیت دادن و اهتمام به
جوانان بسیار توصیه شده است .
وقتى مجموعه روایات مربوط به قیام حضرت مهدى"عج" را مطالعه
مىكنیم، با این حقیقت آشنا مىشویم كه زمینهسازان اصلى ظهور و اصحاب
و یاران خاص آن حضرت در جریان تلاش براى تشكیل حكومت عدل جهانى، جوانان
خواهند بود.
براى روشن شدن این حقیقت، سزاوار است، سیره و عملكرد یكى از
انبیاء الهى در این زمینه، با بهرهبردارى منفى رهبران مستبد از نیروهاى
جوان در جنگهاى جهانى اول و دوم مقایسه شود تا آنگاه پیامدهاى
استفاده از ظرفیتهاى قشر جوان و نیز عدم استفاده و غفلت از آن آشكار
گردد .
از این نظر، وقتى مجموعه روایات مربوط به قیام حضرت
مهدى"عج" را مطالعه مىكنیم، با این حقیقت آشنا مىشویم كه زمینهسازان اصلى ظهور و
اصحاب و یاران خاص آن حضرت در جریان تلاش براى تشكیل حكومت عدل جهانى،
جوانان خواهند بود. به عنوان مثال، یكى از شخصیتهاى وارسته و شجاعى كه در
آخرالزمان با هدف اصلاح وضع نابسامان جوامع اسلامى قیام خواهد
كرد، فردى به نام «سید حسنى» است. به روایت امام صادق علیه السلام حسنى یك جوان خوشچهره و
نورانى است كه علىرغم به دست آوردن قدرت و امكانات بسیار زیاد، آنگاه كه از ظهور
حضرت مهدى علیه السلام آگاه مىشود، خود را به همراه سپاهیانش
به امام علیه السلام مىرساند و با آن حضرت بیعت مىكند.
به یك روایت، امام زمان "عج" به وسیله ایشان براى مردم مكه چند روز
پیش از قیام پیامى مىفرستند ...
گذشته از این، وقتى حضرت على علیه السلام به مناسبتى
از یاران و اصحاب امام عصر"عج" سخن مىگویند، در توصیف ویژگىهاى آنان این
چنین مىفرمایند: یاران قائم"عج" همه از میان جوانان خواهند بود.
سالخورده در بین آنها بسیار كم است و نسبتسالخوردگان بر جوانان در بین
اصحاب آن حضرت همانند سرمهاى براى چشم و نمك براى غذاست و كمترین بخش غدا
را نمك تشكیل مىدهد . "1"
وقتى حضرت على علیه السلام به مناسبتى از یاران و
اصحاب امام عصر"عج" سخن مىگویند، در توصیف ویژگىهاى آنان این
چنین مىفرمایند: یاران قائم"عج" همه از میان جوانان خواهند بود.
سالخورده در بین آنها بسیار كم است و نسبتسالخوردگان بر جوانان در بین
اصحاب آن حضرت همانند سرمهاى براى چشم و نمك براى غذاست و كمترین بخش غدا
را نمك تشكیل مىدهد .
این امر، ناشى از این است كه جوان به دلیل داشتن فطرت پاك
و صفاى باطن در درجه اول، از استعداد و ظرفیت بالاى درك و توان شناخت
حقیقت برخوردار است. علاوه بر آن، به واسطه شجاعت و شهامت زیادى كه دارد
زودتر پذیراى حقایق مىشود و در مقابل آنها لجاجت و سرسختى بىمورد به خرج
نمىدهد.
اوصاف منتظران جوان
در خصوص یاران حضرت حجت"عج" ویژگىها و اوصاف ذیل بیان
شده است:
برخوردارى از علم و معرفت كامل و ایمان استوار، شهامت و شجاعت
بىنظیر، گذشت و فداكارى، شهادتطلبى، فروتنى و تواضع در اوج برخوردارى
از قدرت و امكانات، حقمدارى، عشق به امام علیهالسلام، تبعیت و پیروى كامل از رهنمودهاى حضرت حجت"عج" و
خیرخواهى به همنوعان و صفا و صمیمیت و ... .
وظایف منتظران جوان
در معارف دینى، وظایفى براى منتظران واقعى حضرت حجت"عج"
بیان شده كه از طریق عمل به مجموعهاى از تكالیف افراد بتوانند از چنان
شایستگى برخوردار شوند كه در زمره یاران واقعى آن حضرت درآمده و در حد توان
و ظرفیت و به میزان همت و تلاش افراد به فراهم شدن بستر مناسب براى ظهور
منجى عالم بشریت كمك نمایند. گرچه مجموعه وظایف منتظران بسیار است اما در
این نوشته، تنها به ذكر چند مورد مهم، كه در شرایط كنونى جامعه اسلامى
داراى اهمیت است بسنده مىكنیم .
الف. شناخت امام زمان"عج"
یكى از مهمترین و اساسىترین اصولى كه از اركان اصلى
مكتب تشیع محسوب مىشود، مساله امامت و آشنایى با امام هر عصر است. به اعتقاد شیعه، در هیچ برهه
از زمان، زمین خالى از حجت و انسان بدون امام معصوم نخواهد بود. چرا كه هدایت و رهبرى صحیح و همه
جانبه انسان بر اساس تعالیم الهى تنها از طریق پیروى از رهنمودها و
روشنگرىهاى امامى ممكن است كه علاوه بر، آشنایى با سنتهاى حاكم بر نظام
هستى، از تمامى مصالح بشر و حقایق تعلیمات پیامبران الهى آگاه باشد.
با توجه به این حقیقت، یكى از وظایف مهم آحاد جامعه، به ویژه قشر
جوان آن است كه در هر عصرى، نسبت به امام و حجت الهى موجود در آن زمان به گونهاى شناخت پیدا كنند كه بر تعالیم مسؤولیتهاى
خود آگاهى پیدا كرده و بر اساس آن عمل نمایند. اهمیت شناخت امام زمان "عج" در هر عصرى به گونهاى است كه در برخى
روایات، عدم كسب معرفت لازم از امام همردیف، بلكه مساوى با كفر و بىایمانى شمرده شده
است. پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله در همین زمینه مىفرمایند: «هر كسى كه
بمیرد و امام زمان خودش را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.»"2" و
یا در یكى از ادعیه كه بر آن نیز بسیار سفارش شده است. به همین مساله
اشاره شده است: پروردگارا حجت خودت را به من بشناسان چرا كه اگر حجتت
را به من نشناسانى من از دین و آئینم گمراه مىشوم."3" مضمون اینگونه
روایات زمانى بهتر روشن خواهد شد كه به پیامدهاى مثبت و منفى
یك جامعه، در اثر برخوردارى و عدم برخوردارى جامعه از امام و رهبرى شایسته توجه و دقت بیشترى شود. در طول تاریخ،
چه بسیار بودهاند حركتها و یا نهضتهاى عظیم مردمى كه به دلیل فقدان
رهبر شایسته با شكست مواجه شدهاند و یا پس از پیروزى به جهت افتادن زمام
امور در دست زمامداران بىكفایت به انحراف و اضمحلال كشیده
شدهاند ...
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله مىفرمایند: «هر كسى
كه بمیرد و امام زمان خودش را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته
است.»
البته، كم و كیف شناخت امام عصر"عج" با توجه به نیاز و توانایى و ظرفیت افراد
متفاوت است. مهم این است كه این شناخت به گونهاى باشد كه در صورت مواجه افراد
با تهدیدها و شبههافكنىهاى دشمنان و بدخواهان، در تشخیص راه صحیح
و شیوه درست از دچار شدن به گمراهى و انحراف آنها را نجات دهد. وگرنه شناخت
كامل و همه جانبه حجتهاى الهى براى افراد عادى با توجه به محدودیت
استعدادها و توانایىهاى فكرى غیرممكن است .
ب. پیروى از نائبان امام زمان
"عج"
در دوره غیبت كبرى، فقهاى جامعالشرایط به
نصب امام زمان "عج" مسؤولیت نمایندگى عام امام"عج" را در
استمرار حركت حیاتبخش امامت و پاسدارى از احكام و مقررات اسلامى برعهده دارند. بر
این اساس، یكى از وظایف افراد در عصر غیبت، پیروى از رهنمودهاى فقهاى
عادل است. چرا كه فقها به دلیل آشنایى با شیوههاى صحیح استنباط احكام از
منابع اصیل دینى، قادرند تا به پرسشهاى مختلف مردم در زمینه مسائل دینى
پاسخ دهند. امام صادق علیه السلام در اشاره به چنین امر مهمى فرمودند:
«فقها از سوى ما منصوب شدهاند تا به سؤالات شما پاسخ دهند و شما نیز
مؤظف هستید در شرایطى كه به ما دسترسى ندارید به آنها مراجعه كنید و بر اساس
نظر آنان در چهارچوب احكام الهى عمل كنید و هرگز حكم آنها را كه
براساس موازین شرعى ارائه مىشود، رد ننمایید. چون رد نظر آنان، به منزله
رد حكم و نظر ماست و رد نظر ما، به منزله رد نظر و حكم خداوند است.»
"4"
امام صادق علیه السلام مىفرمایند: «صاحبالامر"عج" غیبتى
خواهد داشت اگر كسى در آن دوره - آخرالزمان- بخواهد دیندار بماند، سخت در مشقت خواهد بود. بنده
خالص خدا در آن شرایط باید تقواى الهى پیشه كند و دو دستى به دین خود
بچسبد.»
در همین باره زمانى كه از حضرت مهدى"عج" سؤال كردند كه در دوران
غیبت كبرى كه به شما دسترسى نداریم جواب احكام و مسائلى را كه با آنها مواجه
مىشویم چگونه به دست آوریم؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: «در پیشامدها و
حوادثى كه رخ مىدهد به آشنایان با احادیث ما "یعنى مجتهدان جامعالشرایط كه
متخصصان متون دینى و احادیث اهلبیت علیهم السلام هستند" مراجعه كنید و
آنها حجت من براى شما و من حجت خدا بر آنان هستم.»"5" پس، برخلاف نظر
نادرست برخى افراد ناآشنا به معارف اسلامى، مسلمانان در دوران غیبت كبرى
بدون راهنما نماندهاند كه مجبور باشند با شیوههاى ناصواب متكى به
اندیشههاى ناقص بشرى و نظریههاى غیرعلمى به حل مشكلات اقدام كنند و
در نتیجه، گرفتار معضلات فرهنگى و اقتصادى و اجتماعى فراوان گردند. بلكه
در دورانى كه بنابر مصالحى امام معصوم علیه السلام در دسترس همگان نیست مردم موظفاند كه به فقهاى
عالم و عادل مراجعه كنند و آنان نیز موظفند بدون كوتاهى و سهلانگارى بر
اساس موازین شرعى از طریق مراجعه به آیات قرآن و روایات اهلبیت
علیهمالسلام به همه سؤالات و نیازهاى فكرى و اعتقادى و فقهى و فرهنگى و سیاسى و ...
آنها پاسخهاى مناسبى ارائه دهند .
ج. خودسازى و تهذیب نفس
اصلاح نفس و ترك گناهان و آراستن به فضایل اخلاقى در همه
احوال ضرورت دارد. ولى خودسازى و اصلاح نفس در دوره غیبت، كه زمینه لغزش و
انحراف و آلوده گشتن به رذایل اخلاقى بیشتر است، از اهمیت زیادى برخوردار
است .
امام صادق علیه السلام مىفرمایند: «هر كس دوست دارد از
یاران حضرت قائم"عج" باشد باید در انتظار ظهور آن حضرت باشد و در این حال،
به پرهیزكارى و اخلاق نیكو رفتار نماید.»
امام صادق علیه السلام در این زمینه مىفرمایند:
«صاحبالامر"عج" غیبتى خواهد داشت اگر كسى در آن دوره - آخرالزمان-
بخواهد دیندار بماند، سخت در
مشقت خواهد بود. بنده خالص خدا در آن شرایط باید تقواى الهى پیشه كند و دو دستى به دین
خود بچسبد.» "6"
به علاوه، چون فراهم شدن زمینه ظهور امام زمان علیه السلام از یك نظر وابسته
به وجود افراد خودساخته و آراسته به فضایل اخلاقى است و جز از طریق تهذیب نفس و پیدا
كردن پرورش اسلامى نمىتوان در سلك یاران و زمینهسازان حضور آن حضرت قرار گرفت.
بنابراین، یكى از وظایف افراد تلاش در راه خودسازى و تهذیب نفس است. بر این
اساس، امام صادق علیه السلام مىفرمایند: «هر كس دوست دارد از
یاران حضرت قائم علیه السلام باشد باید در انتظار ظهور آن حضرت باشد و در
این حال، به پرهیزكارى و اخلاق نیكو رفتار نماید.»"7" و حتى در توقیعى
كه امام زمان"عج" آن را به مرحوم شیخ مفید نوشتهاند چنین آمده است كه
اعمال ناشایست و گناهانى كه از شیعیان سر مىزند، یكى از عوامل طولانى
شدن دوره غیبت و محرومیت آنها از دیدار امام علیه السلام است .
د. جامعه سازى
از آنجا كه یكى از شرایط مهم رشد ارزشها و فراهم شدن
زمینه حاكمیت احكام الهى، اصلاح وضع عمومى جامعه است لذا در تعلیمات
روشنگرانه اسلام اهتمام به وضع جامعه و مبارزه با نارسایىهاى اجتماعى و فساد
و كجروىها از طریق امورى چون امر به معروف و نهى از منكر مورد تاكید قرار
گرفته است. به گونهاى كه حتى انسانهاى بىتوجه به امور اجتماعى و
مشكلات سایر مردم، خارج از زمره مسلمانان محسوب مىشود: «من اصبح و لا
یهتّم بامورالمسلمین فلیس بمسلم.» "8"
در توقیعى كه امام زمان "عج" آن را به مرحوم شیخ مفید نوشتهاند چنین آمده
است كه اعمال ناشایست و گناهانى كه از شیعیان سر مىزند، یكى از عوامل طولانى
شدن دوره غیبت و محرومیت آنها از دیدار امام علیه السلام است .
علاوه بر این كه بر اساس روایات اهلبیت علیهم
السلام تا آمادگىهاى لازم فكرى و فرهنگى و ... در آحاد جامعه براى پذیرش و
یارى امام زمان"عج" پیدا نشود، ظهور حضرت محقق نخواهد شد. از سوى دیگر،
تحصیل آمادگىهاى لازم نیاز به بستر سالمى دارد كه افراد در سایه آن بتوانند
به كسب مهارتها و كمالات لازم بپردازند. این بسترسازى مشروط به احساس
مسؤولیت همگانى و مشاركت همه جانبه تك تك افراد در پاكسازى فضاى عمومى
جامعه است كه براى انجام كامل و به موقع این امر نیز مكانیزمهاى زیادى
پیشبینى شده است كه مهمترین آنها، اقامه فریضه امر به معروف و نهى از منكر
است. یعنى همه افراد جامعه اسلامى موظفند از طریق تحصیل آشنایى كامل
با شرایط و احكام آن، به اصلاح نارسایىهاى اجتماعى و حفظ سلامت فضاى
جامعه بپردازند تا از این طریق، اولا: شرایط لازم براى ظهور آن حضرت فراهم
گردد و ثانیا، امكان زندگى بر اساس احكام نورانى اسلام در دوره غیبت، ولو
به ضرورت ناقص، به وجود آید.
ه . دعا براى تعجیل فرج
با توجه به نقش و جایگاه مهمى كه دعا در تفكر اسلامى
دارد، اگر دعا با شرایط لازم انجام گیرد همچون سایر علل و عوامل موثر در نظام
هستى، مىتواند در امور تكوینى تغییر ایجاد نماید. در بخشى از روایات
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام توصیه شده است
كه براى فرج امام زمان"عج" زیاد دعا كنید و از خود حضرت بقیةالله"عج" نقل شده
است كه آن حضرت فرمودند: «اكثروا الدعا بتعجیل الفرج فان ذلك
فرجكم»"9"؛ براى تعجیل در فرج و ظهور، زیاد دعا كنید چرا كه این كار موجب فرج و
خوشحالى شماست .
بنابراین، از دیگر تكالیف عاشقان امام زمان "عج" درخواست تعجیل فرج آن حضرت است. البته،
توجه به این نكته نیز ضرورى است كه اولا، دعا زمانى به مرحله اجابت مىرسد كه دعا كننده شرایطى را
در خود ایجاد نموده باشد كه دعاى او شرایط استجابت را داشته باشد. ثانیا، باید
توجه داشت كه دعا هرگز جاى عمل به وظایف دیگر را نمىگیرد بلكه دعا در صورتى
مفید است كه همراه با عمل به سایر تكالیف دینى باشد
.
حضرت بقیةالله"عج" نقل شده است كه آن حضرت فرمودند:
«اكثروا الدعا بتعجیل الفرج فان ذلك فرجكم»؛ براى تعجیل در فرج و ظهور، زیاد
دعا كنید چرا كه این كار موجب فرج و خوشحالى شماست
.
علاوه بر موارد فوق، پایدارى در راه ولایت اهلبیت علیهم السلام،
استقامت در برابر مشكلات و نارسایىها، كمك و مساعدت به همنوعان، تحصیل علم و به
دست آوردن تخصصهاى لازم، احیاء شعائر اسلامى و پاسدارى از ارزشهاى اصیل
و ... از جمله مسائلى هستند كه اهتمام به آنها سعادت و سلامت جامعه،
به ویژه نسل جوان را تضمین مىكند .
پینوشتها:
1- اصحاب القائم شباب لاكهول فیهم ... . بحارالانوار، ج
52، ص 334، ح 63.
2- قال رسولالله صلى الله علیه و آله: من مات و لم
یعرف امام زمانه مات میتة الجاهلیة. اصول كافى، ج 1، ص
377.
3- اللهم عرفنى حجتك فانك ان لم تعرفنى حجتك ضللت عن دینى
... همان، ج 1، ص 377، ح 5.
4- اصول كافى، ج 1، ص 54، ح 10.
5- بحارالانوار، ج 52، ص 181.
6- اثباة الهداه، ج 3، ص 422، روایت 14.
7- غیبة نعمانى، ص 200، ح 16.
8- میزانالحكمة، ج 4، ص 531
9- کمالالدین، ج 2، ص 485
.
چهارشنبه 2/2/1388 - 20:51
دعا و زیارت
از امام زمان"عج" چه
بخواهیم؟
قصههایی هست از تشرّفات افرادی كه از امام پول، زن، سلامتی و امثال آن را میخواستهاند. اینها
همه خوب است. ولی چرا انسان از حضرت آن چیزی را كه خود آن حضرت از خدا
میخواهد طلب نكند؟
به همین دعای حضرت در ماه رجب توجّه كنید، حقیقتاً
برای ما آموزنده است، ما هم همینها را از خدا بخواهیم
«وَ احتم لِی فِی قَضائِكَ خَیرَ
ما حَتَمتَ؛ از قضاهای خودت، بهترینش را برای من تقدیر
فرما».
«وَ
اختِم لِی بالسَّعادةِ فی مَن ختمتَ؛ مرا از كسانی قرار بده كه امرشان را در این ماه به
سعادت ختم میفرمایی». «و اَحیِنِی ما أحیِیتَنِی مَوفُورَاً و أمتِنی
مَسرُورَاً و مَغفُوراً؛ زندهام بدار در حالی كه از الطاف و رحمتهایت، حظّی
وافر داشتهام و بمیرانم در حالی كه مسرور و آمرزیده باشم». «واجعَل
لی إلی رضوانِك وجِنانكَ مَصیراً؛7 برایم راهی به بهشت و رضوان خودت
مقرّر فرما».
او رضوان و رضای خدا را میطلبد. ما هم همینها را بطلبیم
كه هیچ چیز بالاتر از رضای خدا و بالاتر از محبّت خدا و اولیای خدا وجود
ندارد.
از امام زمان"علیهالسلام" بخواهیم كه برایمان استغفار كند.یكی از
چیزهایی كه خیلی مهم است، استغفار است. استفغار، پوشانندهی سیّئات است. اگر طلبِ مغفرت
جدّی باشد منجر به مغفرت میشود. یك وقت انسان خودش استغفار میكند، یك
وقت دیگران برایش استغفار میكنند، رفقا برایش استغفار میكنند، آن هم
مؤثر است امّا راه سومی هم وجود دارد كه بهتر از دو راه قبلی است و آن
این است كه انسان به حجّت وقت متوسّل شود و از آن حضرت بخواهی كه
یابنرسولالله! شما برایم طلب مغفرت كنید. من این مطلب را از این آیه شریفه
میگویم:
و لَو انَّهُم إذ ظَّلَموُا أنفُسَهم جاؤُوكَ
فاستَغفِروا اللهَ و استغفِر لهمُ الرَّسولَ لَوجَدوا اللهَ توّاباً
رحیماً.*
اگر آنان وقتی كه به خود ستم كردند، پیش تو میآمدند و از
خدا آمرزش میخواستند و پیامبر نیز برای آنان طلب آمرزش میكرد،
قطعاً خدا را توبهپذیر مهربان مییافتند.
خداوند به پیامبرش میفرماید اگر اینها كه خلاف
كردهاند، پیش تو میآمدند و از من طلب مغفرت میكردند، تو هم برایشان استغفار
میكردی ـ اگر این دو استغفار با هم ضمیمه میشد ـ آن وقت «
لَوجَدوا اللهَ توّاباً رحیماً»
نمیفرماید: «یَغفِراللهُ لهم» یعنی خدا ایشان را میآمرزید، بلكه میفرماید: «لوَجَدوا الله
توّاباً رحیماً» تعبیر بسیار جالبی است. یعنی در صورت استغفار خودشان و
استغفار رسول خدا، در وجودشان میفهمیدند و مییافتند و درك میكردند كه
خدا آنها را آمرزیده است. یعنی در آن صورت غفوریّت و رحمانیت خدا را درك
میكردند.
امام زمان "عجل الله تعالی فرجه" رضوان و
رضای خدا را میطلبد. ما هم همینها را بطلبیم كه هیچ چیز بالاتر از رضای خدا و بالاتر از
محبّت خدا و اولیای خدا وجود ندارد.
خوب، آن وقت، حجّت خدا، رسول
الله"صلیاللهعلیهوآله" بود و حالا حجّت وقت، امام زمان"علیهالسلام" است. به خدا قسم اگر ما
از امام زمان"علیهالسلام" بخواهیم برایمان استغفار خواهند
كرد. در ساحتِ مقدّس اینها بخل راه ندارد. امام زمان"علیهالسلام" خلیفة خداست، مظهر تامّه حق است،
اسم اعظم خدا، الان امام زمان است. اگر جدّاً بخواهیم، حضرت دعا میكنند، طلب مغفرت
میكنند آنگاه انسان، غفوریّت و رحمانیّت خدا را لمس میكند.
برادران یوسف، بعد از آزار یوسف"علیهالسلام"، وقتی متوجه شدند
بدكاری كردهاند، پشیمان شدند و از پدر خواستند كه «یا اَبانا
اِستَغفِرلَنا ذُنوبَنا...»9 گفتند: پدرجان! تو پیش خدا وجیه هستی، رسول و پیغمبر
خدا هستی، پیش خدا آبرو داری، ما گناهكاریم پشیمانیم، از تو میخواهیم كه
برایمان طلب مغفرت نمایی، یعقوب"علیهالسلام" هم پذیرفت. ما هم از پدر
حقیقی خود بخواهیم كه او برایمان طلب مغفرت كند. یعنی از امام زمان"علیهالسلام" درخواست كنیم كه بعد از توبة حقیقی، برای ما
طلب مغفرت كند زیرا او «وجیه عندالله» است. او محمود خداست، او ولیّ خداست، او همه
كاره عالم است این توبه اگر با آن لطفِ مغفرت توأم شود قطعاً كارساز
خواهد بود.
الان هم رسول خدا زنده است، باید از رسول خدا بخواهیم،
از امام زمان بخواهیم و عرض كنیم: یابنرسولالله! ای عزیز
فاطمه"س"! تو میدانی ما بیچاره هستیم و پناهی نداریم، یكی از القاب شما «غوث»
است. یعنی پناه بیپناهان! شما پدر حقیقی ما هستید. ما بچههای بدی
هستیم ولی شما پدر خوبی هستید، ما نوكرهای بدی هستیم، اما شما خوب آقایی
هستید. ما كجا برویم، به چه كسی بگوییم و به كه پناه ببریم؟ ما شما
را دوست داریم و تو از قلب ما خبر داری، در زیارت دارد «ولی حقّ
مُوَالاتِی» دوستی، حق میآورد، ما حقِّ موالات داریم. به شما امید داریم و
از شما میخواهیم كه شما به ما تصدّق كنید. كه خدا صدقهكنندگان را جزای
خیر میدهد. دست گدایی ما به سوی شما دراز است.
پی نوشت:
*سورة نساء"4"، آیة 64
منبع:
به نقل از آیتالله حاج شیخ حسن صافی اصفهانی"ره"،
ماهنامه موعود شماره 82،
چهارشنبه 2/2/1388 - 20:50
دعا و زیارت
اولین پایگاه حکومت
جهانی امام زمان "عج"
شروع حكومت جهانى حضرت مهدى "عج" چون پیامبر اعظم صلی
الله علیه و آله از مسجد خواهد بود.
مسجد از نگاهى خانه خداست و از نگاهى دیگر، مجلس و جایگاه
پیام آوران بزرگ الهى و خانه همه تقواپیشگان است. ضرورت تلاش براى
آبادانى و رونق این جایگاه ملكوتی تا آنجاست كه یكى از رازهاى تشریح فریضه
جهاد، پاسدارى از این پرستشگاه پرعظمت در برابر یورش حاكمان ستمگر است و
تاریخ مسجد با تاریخ دین اسلام گره خورده، كه از شروع بعثت بسیاری
از حركتها و فعالیتها از مسجد صورت گرفته است.
مسجد پایگاه وحدت
مسجد پایگاه عبادت و یاد خداوند متعال و پایگاه جهاد فكرى و
تعلیم و تعلم معارف اسلامى و نمایش روح وحدت و یكپارچگى به دشمنان اسلام
است. مسجد به عنوان پایگاه عبادت و یاد خداوند متعال و به عنوان پایگاه
جهاد فكرى و تعلیم و تعلم معارف اسلامى و همچنین بعنوان پایگاه تجمع
نیروهاى رزمنده و اعزام آنان به جبهه و جهاد و مركز وحدت مسلمان و نمایش روح
وحدت و یكپارچگى به دشمنان اسلام مورد استفاده قرار گرفته
است.
معنای مسجد
مسجد واژهاى عربى از ماده
"سجد"
است كه اسم مكان به معنای محل
سجده است زیرا سجده فرد کاملترین مصداق عبادت به شمار میرود و نهایت خضوع در برابر
خالق هستى است. مسجد خانه دوم هر مسلمان است و تعلق به معبود دارد و خانه
خداست، محل پرستش، نیایش و ارتباط با خالق یكتا، غنى و فقیر در آن یكسان
است.
اهمیت مسجد بر كسى پوشیده نیست و مانند كعبه، حرم الله است و
جنگ در آن حرام و احترامش بر همگان لازم است، مسلمانان نیز بیشتر از هر
چیز و هر جاى دیگر به عمران و آبادانى و توسعه مسجد اهتمام میورزند و به
شكوه و عظمت آن میاندیشند كه وجود مساجد مستحكم و باشكوه در
سرزمینهاى اسلامى دلیل بر این مطلب است. بعد از انقلاب اسلامى مساجد اهمیت
بیشترى یافتند و فعالیتهاى سیاسی، اجتماعى به خصوص نظامى در مسجد شكل
گرفت و مردم از مسجد نهضت را شروع كردند و از آنجا انقلاب به ثمر
رسید.
ظهور امام زمان "عج"
ظهور یعنى ظاهر شدن امام زمان "عج" از پس پرده غیبت تا جهان را
پر از عدل و داد كند، چنانچه از ظلم و جور پر شدهاست. آنچه كه حایز اهمیت است، اهداف و
اعمال آن وجود مقدس در دوران ظهور است. در عصر ظهور چون فتنهها زیاد میشود،
بسیاری از مكانها در اثر این فتنهها و فسادها، آلوده میشوند و كمتر
مكان سالم در دنیا پیدا میشود كه محیط سالم داشته باشد.
مسجد محلی برای شناخت خدا
از طریق مسجد میشود راههاى اطاعت خدا را شناخت و با
زندگى رسول خدا و ائمه اطهار علیهم السلام آشنا شد تا انسان زندگى خود را رنگ
و بوى اهل بیت بدهد و مؤمن مخلص به كسی میگویند كه كارهایش براى جلب
رضایت خدا باشد و از خدا و رسولش و جانشینان بر حق ایشان اطاعت كرده باشد، رفتن
به مسجد انسان را به این مقام راهنمایى میكند و در اثر مداومت رفتن به
مسجد انسان به درجه عالى اخلاص و ایمان میرسد.
محیط مسجد اثر تربیتى خاصی دارد و انسان را به مقام
صدیقین و شهدا میرساند و كسى كه به این مقام برسد آن همان متقین و مخلصین
هستند كه این افراد در آخرالزمان هستند كه زمینه ظهور امام زمان "عج" را فراهم و خودشان را براى جنگ با كفار درركاب امام زمان علیه السلام آماده میكنند.
نیروهاى مؤمن و مخلص زمینهسازان
ظهور
نیروهای مخلص و مؤمن وقتى زندگیشان را بر اساس دستورات قرآن و
فرمایش معصومین علیهم السلام تنظیم كردند، اجامعه را در سایه خودسازى
متوجه حقایق احكام متعالیه اسلام خواهند كرد و بنا به فرموده قرآن در
سوره شریفه بقره آیه سوم، اولین صفت متقین ایمان به غیبت، یعنى ایمان به
جهان عالم غیب كه گستردهتر از این جهان است بوده و یكى از مصداقهاى
غیب و زندگى، وجود مقدس امام زمان علیه السلام است كه از اول با غیب گره خوردهاست و
تمامى مراحل و لحظات زندگى مبارك ایشان با غیب آمیخته است تا اینكه به غیبت
صغرى و غیبت كبرى میرسد.
اكثر مساجد به دست مبارك امام زمان علیه السلام میرسند چون مسجد اولاً تنها مكانى است كه
كاربرد آن عوض نمیشود و فقط براى عبادت خداوند ساخته شده است و
همیشه هم در این راستا مورد استفاده قرار میگیرد و ثانیاً كارهایى كه براى
تقریب به خدا و از روى اخلاص صورت گیرد باقى خواهند ماند و آثارى كه با
اخلاص ساخته شود و بنا نهاده شود ماندگار هستند و به دست مبارك
صاحبالامر در این دنیا خواهند رسید.
رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید:
«من
بنىلله مسجداً لا یرید به ریاء و لا سمعة بنى الله له بیتاً فى الجنة؛ هر كسی براى خدا
مسجدى را بسازد و آن را براى ریا و خودنمایى به كار نبرد خداى تعالى در بهشت
خانهای براى او بنا میكند» بناى مسجد ثواب خانه بهشت دارد كه از روى اخلاص ساخته
شود پس مساجدى كه از روى اخلاص بنا شدهاند به دست ایشان خواهد رسید و امام زمان "عج" آن مساجد را آباد خواهند
كرد تا مردم از آن مساجد برای عبادت خدا و رسیدگى به امور دینى و دنیایى استفاده
كنند.
ارتباط مسجد با حكومت
اسلامى
مسجد به عنوان یك نهاد سیاسى پر تحرك در جامعه اسلامى مطرح
است در شروع حكومت سیاسى دین اسلام و ابقاء آن حكومت اسلامى مسجد نقش
مهمى ایفا كردهاست و بسیاری از مسایل مهم سیاسى با مساجد آمیخته
است.
شروع حكومت اسلامى و اداره آن از مسجد
وقتى سیره و زندگى پیامبر اسلام را بررسى میكنیم در
سالهاى آغازین دعوت به اسلام از مسجدالحرام به عنوان یك سنگر
تبلیغى و ارتباطى در راستاى پیشبرد رسالت خود استفاده میكرد با اینكه قریش و كفار بر
ایشان سخت میگرفتند اما هر وقت فرصت مییافتند در مسجدالحرام مذاكراتى را
با برخى از هیئتها انجام میدادند. بعد از هجرت رسول خدا صلی الله علیه و
آله و با ورود ایشان به مدینه بىدرنگ مسجدالنبى بنا شد و قلب
فعالیتهای تبلیغى و فرهنگى و اجتماعى و سیاسى مسلمانان شد و این نهاد مقدس
در حقیقت براى حیات سیاسی و اجتماعى و پیدایش تشكل سالمى در جامعه آن روز
همچون قلبى تپنده بود، قضاوت و رسیدگى به دعاوى توسط پیامبر اسلام در
مسجد صورت میگرفت و مذاكرات و گفت و گوهای سیاسى حضرت با افراد و هیئتهاى
اعزامى از قبایل و طوایف گوناگون در مسجد انجام میگرفت و پیمان بیعت با
تازه مسلمانان در مسجد منعقد میشد.
مسجد و ظهور امام زمان "عج"
شروع و ادامه حكومت اسلامى در زمان رسول خدا از مسجد بوده است و همچنین وصى بر حقش، حضرت
على علیه السلام در مسجد حكومت را تشكیل داد و اداره حكومت هم از مسجد
بوده، در این راستا معلوم است كه شروع حكومت جهانى حضرت مهدى علیه
السلام از مسجد خواهد بود و بعضى روایات مؤید آن است كه حضرت حجت "عج" در آغاز كار
با اندكى از یاران ظهور میكند و از مسجدالحرام ظهورش شروع
میشود.
امام باقر علیه السلام فرمودند:
«همانا قائم ما از راه كوه ذى طوبى با 313 مرد به عدد
رزمندگان جنگ بدر میآید تا اینكه به حجرالاسود تكیه داده و پرچم پیامبر "ص" را
میافرازد.» بنابراین روایت شروع نهضت جهانى حضرت مهدى علیه
السلام از مسجدالحرام است و از آنجا به دنیا پیام خواهد داد و ندای
ملكوتى انا المهدى را به گوش جهانیان رسانده و برای فتح جهان از مسجد
شروع خواهد كرد.
مسجد در عصر ظهور
با توجه به افكار شیطانى كه در آخرالزمان شیوع پیدا
میكند و در اثر تهاجم فرهنگى برخی از مردم به فساد و انحراف كشیده میشوند و
موجب نزول بلاها و گرفتاریها و مشكلاتى در جامعه میشود اما بنا به
فرمایش رسول اكرم صلی الله علیه وآله اهل مسجد در امانند، ایشان
میفرمایند:
«اذا نزلت الافات عوفى اهل المسجد؛ هنگامى كه
مشكلات و بلاها "براى اهل زمین" نازل میشود اهل مساجد درامانند.»
با توجه به این
حدیث اهل مسجد از انحرافات در امان هستند و افكار شیطانى در آنها اثر نخواهد
كرد و تهاجم فرهنگى را پاسخ داده و خودشان را نجات میدهند و از
فساد و انحرافات در امان میمانند و به خاطر همین دچار بلاها و گرفتاریها و
مشكلاتی كه در آخرالزمان پیش میآید نمیشوند.
جهاد اكبر در عصر ظهور
مبارزه با نفس جهاد اكبر است در آخرالزمان مؤمنین باید شب
و روز در جهاد اكبر باشند تا از انحرافات و تهاجمات فرهنگى در امان بمانند،
این جهاد با رفتن به مسجد انجام میگیرد. رسول خدا صلی الله علیه
وآله میفرماید:
«الغدو و الدواج الى المساجد من الجهاد فى سبیل
الله؛ شب و روز به سوی مسجد شتافتن از اقسام جهاد كردن در
راه خداست.» دو نوع جهاد وجود دارد كه جهاد اصغر همان جنگ با كفار
و دشمنان خارجى است و جهاد اكبر، جهاد و مبارزه با نفس اماره است و چون در
آخرالزمان انواع هجمههای شیطانى براى فریب انسان و انواع
خواهشهای نفسانى در جامعه رواج پیدا میكند باید جهاد اكبر انجام دهد، بنابر
روایت براى این جهاد بهترین جا و وسیله مسجد است كه انسان در
این زمان با رفتن به مسجد از این هجمهها و فریبهاى شیطانى و
خواهشهاى نفسانى ایمن میماند.
منبع : خبرگزاری شبستان، بااندکی تصرف
چهارشنبه 2/2/1388 - 20:48
دعا و زیارت
خصوصیات جامعه امام زمان"عج"
امام زمان"عج"، جامعهاش را بر این چند پایه بنا
میکند:
اول بر نابود کردن و قلع و قمع کردن ریشههای ظلم و
طغیان؛ یعنی، در جامعهای که در زمان ولی عصر - صلوات الله علیه - ساخته میشود، باید ظلم و
جور نباشد؛ نه این که فقط در ایران نباشد، یا در جوامع مسلماننشین
نباشد، در همه دنیا نباشد. نه ظلم اقتصادی و نه ظلم سیاسی و نه ظلم فرهنگی
و نه هیچ گونه ستمی در آن جامعه دیگر وجود نخواهد داشت. باید استثمار و
اختلاف طبقاتی و تبعیض و نابرابری و زورگویی و گردن کلفتی و قلدری از عالم
ریشه کن بشود.
دوم: خصوصیت جامعه ایده آلی که امام زمان "صلوات الله علیه" آن را
میسازد، بالا رفتن سطح اندیشه انسان است؛ هم اندیشه علمی انسان و هم اندیشه اسلامی انسان؛ یعنی، در
دوران ولی عصر"عج" شما باید نشانی از جهل و بی سوادی و فقر فکری و فرهنگی
در عالم پیدا نکنید. آن جا مردم میتوانند دین را به درستی بشناسند
و این همچنانی که همه میدانید، یکی از هدفهای بزرگ پیامبران بود که
امیرالمؤمنین "صلوات الله و سلامه علیه" این را در خطبه نهج البلاغه شریف
بیان کرده است: «و یثیروا لهم دفائن العقول.»
در روایات ما وارد شده است که وقتی ولی عصر"عج" ظهور
میکند، زنی در خانه مینشیند و قرآن را باز میکند و از متن قرآن، حقایق دین
را استخراج میکند و میفهمد؛ یعنی چه؟ یعنی آنقدر سطح فرهنگ اسلامی و
دینی، بالا میرود که همه افراد انسان و همه افراد جامعه و زنانی که در
میدان اجتماع هم بر فرض شرکت نمیکنند و در خانه مینشینند؛ آنها هم
میتوانند فقیه باشند، دین شناس باشند. میتوانند قرآن را باز کنند و خودشان
حقایق دین را از قرآن بفهمند و شما ببینید که در جامعهای که همه مردان و
زنان در سطوح مختلف، قدرت فهم دین و استنباط از کتاب الهی را دارند، این
جامعه چقدر نورانی است و هیچ نقطهای از ظلمت در این جامعه دیگر نیست. این
همه اختلاف رویه، دیگر در آن جامعه معنایی ندارد.
خصوصیت سومی که جامعه امام زمان"عج"، جامعه مهدوی دارا هست، این است که در آن روز، همه
نیروهای طبیعت و همه نیروهای انسانی، استخراج میشود. چیزی در بطن زمین
نمیماند که بشر از آن استفاده نکند. این همه نیروهای معطل طبیعی، این همه زمینهایی
که میتواند انسان را تغذیه کند؛ این همه قوای کشف نشده
"مانند نیروهایی که قرنها در تاریخ بود؛ مثلا نیروی اتم، نیروی برق و
الکتریسیته، قرنها بر عمر جهان میگذشت و این نیروها در بطن طبیعت بود؛ اما
بشر آنها را نمیشناخت، بعد یک روزی به تدریج استخراج شد" همه
نیروهای بی شماری که از این قبیل در بطن طبیعت هست، در زمان امام زمان "عج" استخراج میشود.
جمله دیگر و خصوصیت دیگر این است که محور در
دوران امام زمان"عج"، محور «فضیلت و اخلاق» است. هر کس دارای فضیلت اخلاقی
بیشتر است، او مقدمتر و جلوتر است. حالا اگر به آیات و روایات
مراجعه بکنید "که البته محققین و متتبعین مراجعهکردهاند" خصوصیات بیشتری را
هم پیدا میکنید.
حالا همین چهار خصوصیت: «جامعهای که در آن نشانی از
ظلم و طغیان و عدوان و ستم نیست»؛ «جامعهای که در آن اندیشه دینی و اندیشه علمی انسانها در سطح
بالا است»، «جامعهای که در آن همه برکات و همه نعم و همه نیکیها
و زیباییهای عالم بروز میکند و در اختیار انسان قرار میگیرد» و
بالاخره «جامعهای که در آن تقوا و فضیلت و گذشت و ایثار و برادری و مهربانی و
یک رنگی اصل و محور است»، یک چنین جامعهای را شما در نظر بگیرید. این
همان جامعهای است که مهدی موعود ما و امام زمان ما و محبوب تاریخی دیرین ما - که هم اکنون در
زیر همین آسمان و بر روی همین زمین زندگی میکند و در میان انسانها هست - به
وجود خواهد آورد و تامین خواهد کرد.
منبع:
خطبه نماز جمعه آیة الله خامنهای،
6/4/59.
چهارشنبه 2/2/1388 - 20:41