تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : پشتكار خصلتى است ارزنده كه آدمى مى‏تواند در هرحال به آن دست بيابد. استقامت شيوه مردان بزرگ جهان است بى‏حالى و سستى ريشه همه عقب ماندگى‏هاست. باغبانى كه مى‏خواهد باغى زيبا و پرمحصول داشته باشد سوز گرما و سرما را برخود هموار مى‏كند و شب و روز را نمى‏شناسد تا به مقصود خويش نايل گردد. شما براى زندگى و آينده خويش هدفى را ترسيم كنيد و براى رسيدن به آن برنامه ريزى كنيد و خود را موظف به اطاعت از برنامه نماييد قطعا به نتيجه خواهيد رسيد. البته به شرط كار و تلاش. مردان بزرگ علمى سياسى اجتماعى و هنرى همه در سايه كار و تلاش خود به‏درجات بالاتر رسيده‏اند. شعار پاستور در تمام زندگى «كار» بود. او چنان در آزمايشگاه خود سرگرم كارمى‏شد كه غوغاى بيرون را نمى‏شنيد. حتى هنگامى كه مهاجمان آلمانى پاريس را محاصره كردند و غريو توپخانه‏ها فضاى شهر را پر كرده بود او متوجه اين غوغا نشد. ناپلئون در شبانه روز پنج ساعت مى‏خوابيد و بقيه را به كار مشغول مى‏شد. در افسانه‏هاى پيشينيان آمده است كه در نقاط گوناگون زمين گنج‏هايى است و روى هر گنج اژدهايى و تا بر آن پيروز نشويم گنج ميسر نمى‏شود. بسيارى از مردم اين مطلب را افسانه و گروهى نيز به غلط آن را واقعى مى‏پندارند ولى حقيقت آن است كه اين گنجينه‏ها همان ذخاير فكرى و طبيعى مى‏باشد و آن اژدها همان موانع و مشكلات است كه بايد آنها را با قدرت كنار زد تا به گنج رسيد. اديسون گفته است: اختراعات من محصول تصادف نيست وقتى به نتيجه كارى معتقد شدم خود را بر آن كار متمركز مى‏كردم و تجربه روى تجربه‏مى‏اندوختم تا موفق شوم. نيوتن مى‏گويد: اگر من به جايى رسيدم بر اثر كار و كوشش است. بلى بايد لب فرو بست و بازو گشود و كاركرد و دم نزد و يقين نمود كه كليد طلايى كاميابى كار و كوشش است. مرغ را پر مى‏برد تا آشيان پر مردم همت است اين را بدان ابوجعرانه از دانشمندانى است كه به استقامت و پشتكار معروف است. وى درس استقامت را از « جعرانه » كه نام حشره‏اى است فراگرفته مى‏گويد: در مسجد جامع دمشق كنار ستون صافى نشسته بودم حشره‏اى قصد داشت از روى سنگ‏هاى صاف ستون بالا برود و به كنار چراغ پى‏سوز مسجد برسد. من از اول شب تا به صبح كنار آن ستون بودم. آن حشره هفتصد بار از ستون بالا رفت ولى باز به زمين افتاد از تصميم و اراده آهنين حشره تعجب كردم برخواستم وضو ساخته نماز خواندم پس از نماز مجددا نگاه به ستون كردم حشره را ديدم كه كنار چراغ نشسته و مقصود را در آغوش كشيده است. پافشارى و استقامت ميخ سزد ار عبرت بشر گردد بر سرش هرچه بيشتر كوبى پافشاريش بيشتر گردد و بالاخره عمل به توصيه‏هاى زير مى‏تواند به تقويت اراده منجر شود: 1- روزه گرفتن در آغاز و وسط و پايان هر ماه 2- انجام ورزش‏هاى مفيد و دشوار مانند كوهنوردى 3- ايجاد نظم و مقررات در تمامى امور خود 4- پرهيز از پرخورى و شكم پرورى 5- معاشرت و دوستى با مردان موفق جهان از طريق مطالعه كتب و آثار آنها 6- تكرار و تمرين پشتكاربا اتمام كارهاى ناتمام 7- تلقين پشتكار و همت و باور كردن توانايى‏هاى خود.

پاسخ : در مورد عدم تمايل به جنس مخالف و راه حل و درمان آن قبلا بايد چند نكته مشخص شود: 1- تمايل نداشتن شمابه جنس مخالف باتمايل به جنس موافق همراه است يا نه ؟ 2- ازچه زمانى اين حالت درشما پديدار شده‏است وشرايط رشد آن چگونه‏بوده‏است ؟ 3- برخوردهاى شما باجنس مخالف چگونه ودرچه سطحى بوده‏است ؟ 4- توضيحاتى پيرامون سابقه رفتارجنسى خودبيان نماييد. 5- مختصرى پيرامون ويژگى‏هاى زندگى خود محيط تربيت شيوه معاشرت و رفتار با خويشان و دوستان بنويسيد. 6- مقدارى از ويژگى‏هاى روحى و روانى خودراتوضيح دهيد. مثلا فردى اجتماعى پرتحرك با اراده و... هستيد يا داراى افسردگى كم‏رويى جامعه‏گريز گوشه‏گير كم اراده و... . 7- آيا تاكنون مسأله خود را با كسى درميان نهاده و چاره جويى كرده‏ايد يا نه؟ در صورت مثبت بودن نتايج آن را بنويسيد. بدون توضيح موارد فوق تشخيص موضوع و راهنمايى پيرامون آن ممكن نيست. ولى بايد متذكرشويم مشكل شمابه هر مشكل و صورت كه باشد راه حل داشته و قابل علاج است. اميد است بتوانيم شما را در اين مسأله يارى كنيم. اما تمايل به جنس مخالف اين نيز مسأله‏اى غريزى است مگر اينكه مانعى روانى و يا جسمى در برابر آن قرار گيرد. مثلا افرادى كه دچار اختلالات هورمونى هستند دچار چنين حالاتى شده و حتى ممكن است تمايلات جنسى متضاد داشته باشند. علل روانى نيز در اين مسأله دخالت دارند. گاهى بنابر عللى فرد از جنس مخالف بدش مى‏آيد و دليل آن برخوردى است كه با زن يا مردى داشته است و موجبات تنفر او را فراهم كرده و در واقع او در برابر زن يا مرد رفتارى شرطى پيدا كرده است. حدس ما آن است كه علت عدم تمايل شما به جنس مخالف بيشتر جنبه روانى داشته باشد. در اين صورت اگر دخترى را كه مناسب و مورد نظر شما باشد براى ازدواج نامزد كنيد غريزه و فطرت نهفته در شما - كه در خمودى و خفتگى قرار دارد - بيدار شده و به حالت طبيعى مى‏رسد. به نظر مى‏رسد زمينه‏هاى فكرى شما نيز به طور ناخود آگاه موجب گرديده است به خود اين چنين تلقين كنيد. براى مبارزه با اين حالت سعى كنيد تلقين‏هاى مثبتى داشته باشيد. هنگام خوابيدن و به هنگام آرامش بدن در بستر به خود اين گونه تلقين كنيد كه نظام طبيعت زوجيت است و من تنها به جنس مخالف تمايل دارم. مدت چهل روز اين برنامه را عمل كرده و نتيجه را براى ما گزارش كنيد.

پاسخ : در مورد رواياتى كه بهترين مسجد زنان را خانه‏هايشان معرفى كرده بايد چند نكته را در نظر داشت: الف) اين روايات در بردارنده حكمى كلى و استثنا ناپذير نيستند؛ به عبارت ديگر بسيارى از احكام قانونى شريعت در بادى نظر ظاهرى مطلق و كلى دارند. ولى غالبا مخصصات و مقيداتى در ديگر منابع احكام دارند كه با توجه به آنها دايره حكم ضيق و محدود مى‏گردد. ب) در پرتو امر فوق چنين به دست مى‏آيد كه: اولا: اين روايات هرگز منع كننده حضور زن در صحنه اجتماع بويژه در موارد لزوم مانند شركت در راهپيمايى‏ها تحصيل دانش و... با رعايت شوءون اسلامى نيست. از همين رو فقهانيز چنين مواردى را نه تنها منع ننموده‏اند. بلكه در مواردى مانند آموزشهاى علمى مخصوص بانوان دفاع در برابر دشمنان مهاجم در صورت عدم كفايت مردان شركت در مبارزات ضد طاغوتى به فرمان امام را واجب شمرده‏اند. ثانيا: از جمع‏بندى متون دينى به دست مى‏آيد كه: اين گونه روايات منصرف به مواردى است كه علاوه برعدم ضرورت حضور زن نوعى بى‏نظمى در مسؤوليت‏هاى زن در خانه و يا بى‏نظمى در اجتماعات عمومى و دينى پديد آورد. چنان كه بسيارى از زنان به خاطر داشتن مسوءوليت مراقبت و پرستارى از اطفال و كودكان حضورشان در مسجد چنين پيامدهايى را دارد. ولى در صورتى كه فارغ از چنين مشكلاتى بوده يا راه حل مناسبى براى آنها داشته باشند حضورشان در مساجد و مجامع عمومى با رعايت شوءونات اسلامى مطلوب است.

پاسخ : در رابطه با مشكلى كه با آن مواجه هستيد توجه به چند نكته الزامى است: 1) دوست و دوست يابى از نيازهاى واقعى زندگى است و داراى فلسفه خاصى است. اما آنچه مهم است اين كه در اين راستا همچون ديگر جنبه‏هاى زندگى رعايت اعتدال لازم و ضرورى است. به عبارت ديگر: علاقه شما به دوستتان احساسى پاك و لطيف است اما همواره بايد عواطف با تعقل همراه باشند. ولى به نظر مى‏رسد عقل و منطق اين مقدار علاقه را تأييد نكند. 2) انسان در برابر هر يك از نعمت‏هاى الهى - از جمله دوست خوب - همواره بايد بداند كه بالاخره روزى آن را از دست خواهد داد. بنابراين دل سپارى در برابر هر چيز بايد به گونه‏اى باشد كه فقدانش موجب آزار انسان نگردد. 3) سعى كنيد نسبت به دشوارى دورى از دوستتان خونسرد باشيد. مسلما به تدريج رنج اين فراق كاهش خواهد يافت و عادى خواهد شد. 4) سعى كنيد با افراد ديگر صلاحيت‏دار طرح دوستى بريزيد و روابط اجتماعى خود را افزون سازيد تا عمل جانشينى به طور عادى انجام گيرد. 5) حالت شما تا حدودى از مظاهر تجرد در جوانى است و اقدام به مسأله ازدواج به كلى مشكل شما را ريشه كن خواهد ساخت.

پاسخ : انس و ارتباط دائمى با خدا و مسائل اسلامى در همه حال ميسر است ولى نه براى همه بل براى آنان كه جدا به خودسازى پرداخته و بناى ايمان خويش را بسيار مستحكم ساخته‏اند. بنابراين هر قدر مرتبه معرفت و ايمان و عشق آدمى به ذات اقدس الهى افزون گردد و آن كس كه از سلسبيل عشق و معرفت قطره‏اى نچشيده باشد به اندك چيزى خداى را از ياد برده و در گرداب اوهام شيطانى غرق مى‏گردد. آيا تاكنون ديده‏ايد كه عاشق جز به معشوق خويش انديشد و جز در طريق رضاى او و وصل بدو گامى نهد؟ نيز آنكه خداى را شناخت و به او دل سپرد در همه چيز و همه حال به ياد اوست و براى نيل به مقصود حقيقى؛ يعنى قرب به سوى پروردگار گام مى‏نهد. چنين آرمانى هرگز با تلاش‏هاى صحيح دنيوى و فراگيرى دانش‏هاى طبيعى صنعتى انسانى اجتماعى و ... تضاد ندارد بل همه اينها را در راستاى همان هدف تكاملى قرار مى‏دهد و ياد و ذكر و توجه پيوسته به معبود و معشوق حقيقى را با آن مقارن و لاينفك مى‏سازد. ليكن چنان كه معروض افتاد در اين راه بايد گامى استوار برداشت معرفت خويش را بالا برد و دل از هواها و تعلقات نفسانى شست و خانه قلب را مالامال از عشق بارى تعالى ساخت . بر دانشجويان عزيز با ايمان است كه در برابر تهاجم فرهنگى غرب يك صدا خيزش معنوى و آرمانى بلندى نموده و بر محيط دانشگاه عطر معنويت افشانند و نگذارند آلودگى‏ها از هر سوى اين محيط مقدس را لكه‏دار ساخته و چراغ نور افشان ايمان و معنويت را در آن خاموش سازد.

پاسخ : هر كسى دوست دارد كه محبوب ديگران واقع شود و اين احساس جزو طبيعت انسان است و گناهى بر آن مترتب نيست. گناه آن است كه شخص خود را طورى زينت كند يا خود را طورى جلوه دهد كه ديگران را تحريك كند و زمينه گناه را فراهم نمايد مسلما شما از اين مساله مبرا هستيد. همين كه سعى كنيد لباس‏هاى متعارف بپوشيد و از كارى كه باعث تحريك ديگران شود پرهيز كنيد كافى است و هيچ گاه به خاطر اين احساسات از رفتن به كلاس درس متنفر نشويد به اميد روزى كه امكانات اجازه تشكيل كلاس‏هاى مجزا رابدهد و مشكل شما دانشجوى محترم حل شود.

پاسخ : مساله اختلافات خانوادگى با كيفيت و درجات متفاوت در بسيارى از خانواده‏ها وجود دارد. البته مقدارى از آن طبيعى است. ليكن درمان آن به كارگيرى شيوه‏هاى اصلاحى بسيار دقيق وظريفى را مى‏طلبد. در اين راستا سه نكته كاملا اساسى را بايد توجه داشت و گرنه هر تلاشى بدون ملاحظه آن خنثى و بيهوده است: 1- حوصله و به اصطلاح زود از كوره در نرفتن. 2- با تدبير و عاقلانه (نه از روى احساسات خام) عمل كردن. 3- رعايت اصل تدريج و زمان بندى مناسب؛ به عبارت ديگر حتى با بكارگيرى بهترين شيوه‏ها هم نمى‏توان انتظار داشت كه ظرف چند روز يا چند هفته به نتيجه رسيد. بلكه چه بسا حداقل يكسال زمان لازم باشد تا تدريجا با اجراى دقيق برنامه‏هاى ارائه شده بتوان مشكل را حل نموده و يا به حداقل ممكن رساند. قبل از هر توصيه‏اى لازم است مسائل خواسته شده را بدقت براى ما گزارش نماييد: الف) نوع رفتارهاى نابهنجار همسر شما چيست؟ 1- در برخورد باشما 2- در برخورد با فرزندان 3- در برخورد با خويشاوندان 4- در برخورد با همسايگان 5- در برخورد با ديگران. ب) نظر خود شما پيرامون علت هر يك از رفتارهاى فوق چيست؟ ج) رفتارهاى فوق از چه زمانى شروع شده؟ د) فرهنگ رفتارى خانواده همسرتان را شرح دهيد. ه) ميزان سواد و آگاهى‏هاى جانبى همسرتان را بيان كنيد. و) آيا همسرتان علاوه بر خانه‏دارى به فعاليت ديگرى نيز اشتغال دارد؟ ز) امتيازات و جنبه‏هاى مثبت همسرتان چيست؟ ح) عكس‏العمل شما در برابر رفتارهاى بهنجار و نابهنجار همسرتان و ميزان و كيفيت تأثير هر يك (به تفصيل)؟ ط) وضعيت اقتصادى. ى) حدود آگاهى بستگانتان از مشكل شما و نقش آنها؟ ك) خصوصيات اخلاقى و رفتارى خودتان ميزان ابراز محبت و ...؟ ل) همسر شما به چه چيزهايى بيشتر علاقه و دلبستگى دارد و موضع شما در برابر آنها چيست؟ در حال حاضر اكيدا توصيه مى‏گردد به هيچ وجه اختلافات خود را در برابر فرزندان آشكار نكنيد و با يكديگر قرار قطعى گذاريد كه هر اختلافى پيدا شد فقط در خفا مطرح گردد. هر دو نفر به رعايت اين مساله جدى و سختگير باشيد و اگر از يك طرف نقض شد طرف ديگر هرگز آن را ادامه ندهد. سپس نتيجه آن را ضمن ديگر مطالب خواسته شده گزارش نماييد. به جاى مراجعه به علوم غريبه نيز بهتر است كتاب‏هاى زير را مطالعه فرماييد: 1- آيين همسردارى ابراهيم امينى 2- نظام حقوق زن در اسلام شهيد مطهرى 3- عشق هرگز كافى نيست، پروفسور آرون تى بك‏

پاسخ : پرداختن به تحصيل در حوزه‏هاى علميه به دو صورت امكان پذير است : 1- شركت در امتحان ورودى حوزه‏هاى علميه ( همانند حوزه علميه قم ) كه هر سال برگزار مى‏گردد وسپس اشتغال به تحصيل به صورت تمام وقت. 2- تحصيل به صورت پاره وقت. براى اين منظور بايد به يكى از مدارس علوم حوزوى در شهر خود مراجعه نماييد تا آنان هماهنگى لازم را جهت شركت شما در كلاس درس انجام دهند. ضمنا كتب زير جهت مطالعه در زمينه‏هاى اعتقادى معرفى مى‏شود : 1- آفريدگار جهان، ناصر مكارم شيرازى 2- اثبات وجود خدا اثر چهل تن از دانشمندان 3- بهترين راه شناخت خدا محمدى رى شهرى 4- آموزش عقايد 1و2 مصباح يزدى 5- سيره علوى محمد باقربهبودى 6- سيره نبوى شهيد مطهرى 7- عبقريه محمد (ص) عقاد 8- سنن النبى، علامه طباطبايى ترجمه هادى فقيهى‏

پاسخ : 1. سعى كنيد جز مواقعى كه ضرورت دارد در تنهايى قرار نگيريد. 2. با افكار منفى خود مقابله كنيد. هر وقت اين افكار به شما هجوم آورد، به هر صورتى كه شده خود را از چنبره آن نجات دهيد؛ براى مثال خود را به مطالعه يا هر كار ديگرى كه انجام آن برايتان ممكن است، مشغول كنيد و نگذاريد ذهن شما جولانگاه افكار منفى باشد. 3. به جنبه‏هاى مثبت خود بينديشيد و سعى كنيد فهرست آن‏ها را در برگه‏اى بنويسيد. 4. به جاى كمبودها و عيب‏ها و ناكامى‏ها به موفقيت‏ها و امكاناتى كه در زندگى از آن بهره‏منديد، فكر كنيد. امكانات و شرايط زندگى ما مانند ليوانى است كه بخشى از آن پُر است و بخشى خالى. بكوشيد به بخش پُر فكر كنيد و از آن بهره ببريد. غصه آن نيمه خالى را نخوريد؛ زيرا در اين صورت نمى‏توانيد از آنچه دراختيار داريد بهره‏مند شوند. فرصت‏هاى زندگى را مغتنم شماريد و از آنچه در آينده پيش مى‏آيد، نگران نباشيد. 5. با افراد شاداب، فعال، اجتماعى، متدين و در عين حال مثبت نگر معاشرت كنيد واز افرادى كه هميشه از زندگى شكايت مى‏كنند، دورى گزينيد. 6. ورزش را از ضرورى‏ترين فعاليت‏هاى خود بدانيد و هر روز حداقل 30-60 دقيقه به ورزش مورد علاقه‏تان بپردازيد. 7. هر چه مى‏توانيد قرآن بخوانيد و از مضامين بلند دعاهاى اهل بيت(ع) بهره گيريد. البته قرآن را تأنى و توجه به معنا تلاوت كنيد. 8. از بيكارى و بى‏برنامگى بپرهيزيد و همه اوقات خود را به طور منطقى پركنيد. 9. براى برنامه ريزى اوقات شبانه روز حتماً با مشاور روان شناختى دانشگاه خود مشورت كنيد يا از دوستان موفق كمك بگيريد. 10. به تغذيه، خصوصاً صبحانه، اهميت دهيد و هيچ گاه بدون خوردن صبحانه به كار (مطالعه، حضور در كلاس و...) نپردازيد. 11. هر وقت احساس دلتنگى مى‏كنيد، حدود 10 دقيقه دوش آب ولرم بگيريد و در صورت امكان شنا كنيد. 12. به مسائل معنوى، به ويژه نماز اول وقت، فوق العاده اهميت دهيد. 13. با توسل به اهل بيت(ع) از آن ‏ها بخواهيد به شما كمك كنند و همواره به لطف و رحمت خدا اميدوار باشيد. 14. مطالعه كتب زير مى‏تواند در حل مشكل شما سودمند باشد: الف) راز شاد زيستن، اندروميتوس، ترجمه وحيد افضلى راد. ب) رمز پيروزى مردان بزرگ، استاد جعفر سبحانى.

پاسخ : مسأله تقليد از مجتهد جامع الشرايط غير از وجوب شناخت امام زمان «عج» است و هيچ يك از علما مسأله تقليد را مستند به روايت شريفه: H}«من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميته جاهليه»{H نمى‏دانند. زيرا همان طور كه خود نيز اشاره فرموده‏ايد اين روايت مربوط به شناخت امام معصوم(ع) در هر عصر است و تقليد از مجتهد جامع الشرايط در مسائل دينى به عنوان مراجعه به كارشناس برجسته دينى است كه بعد از غيبت كبراى حضرت ولى عصر«عج» و به دستور خود آن حضرت مورد عمل بوده و تبعيت از فقهاى بزرگى همچون شيخ طوسى (شيخ الطائفه) علامه حلى مقدس اردبيلى و امام خمينى«ره» از اين باب بوده است. و در نامه‏هاى امام زمان«عج» به على بن محمد سمرى آمده است كه فرمود: H}«و اما من كان من الفقها صائنا لنفسه حافظا لدينه مخالفا لهواه مطيعا لامر مولاه فللعوام ان يقلدوه. هر كدام از فقيهان كه بر نفس خود مسلط و پاسدار دين الهى و مخالف هواى نفس بود و در كارها فقط اطاعت از خدايش را ملاك كار قرار داد بر مردم لازم است او را مرجع و مقلد خود قرار دهند و از او تقليد كنند».{H پس تقليد از مرجعى بيدار و آگاه كه حصن اسلام است و در مقابل دشمنان اسلام از دين پاسدارى مى‏كند ربطى به صفوى‏ها ندارد. البته در دوره حكومت صفوى‏ها مرجعيت شيعه از آزادى عمل بيشترى برخوردار شد و توانست در رشد و گسترش فرهنگ غنى اسلام گام بلندترى بردارد. V}براى آگاهى بيشتر ر . ك : «منابع فقه» محمد تقى جعفرى و «وظايف شيعه در عصر غيبت»{V