تبیان، دستیار زندگی

مثل تمام موضوعات مرتبط با سلامت ، تغذیه هم از باورها و توصیه های عامیانه در امان نبوده و همیشه از اطرافیانمان اطلاعات عجیب و جالبی در باره اینكه چه بخوریم و چه نخوریم ، می شنویم .

البته در مورد بعضی از خوراكیها مثل میوه ، بین تمام مردم توافق نسبی وجود دارد و همه میدانند كه خوردن میوه ضامن سلامتی است . ولی در مورد زمان خوردن میوه توصیه های ضد و نقیضی وجود دارد . یكی از باورهای رایج در این زمینه این است كه میوه را نباید همزمان با وعده های غذائی مثل ناهار یا شام مصرف كرد چون میوه مانع جذب مواد مغذی می شود .

برای اینكه ببینیم این باور چقدر درست است و بهترین زمان برای خوردن میوه چه وقت است سوالات زیر را بر اساس اصول علمی بررسی كرده و در نهایت نتیجه گیری می كنیم .

1 – اینكه میوه مانع جذب مواد مغذی غذا می شود و نباید همراه با غذا آن را مصرف كرد درست است یا خیر ؟

در آخرین مطالعات و گزارشهای دانشگاه های تغذیه معتبر دنیا ، به شدت توصیه شده كه مردم در هر ساعتی از شبانه روز می توانند میوه یا سبزی مصرف كنند . در واقع فواید میوه ها و سبزی ها آنقدر زیاد است كه در هر زمانی از شبانه روز كه مصرف شوند مورد تایید است . ولی این عقیده ای هم كه در میان مردم وجود دارد ، جای بحث و بررسی دارد .

می دانیم كه میوه ها منابع غنی از فیبر هستند و وقتی میوه میخوریم مقدار زیادی فیبر وارد دستگاه گوارش ما می شود . این فیبرها باعث سریع شدن حركات دودی روده ها می شوند و در نتیجه عبور مواد غذائی را در دستگاه گوارش سرعت می بخشند . به این ترتیب وقتی ما میوه را همراه یا بلافاصله بعد از غذا می خوریم ، مواد غذائی با سرعت بیشتری از دستگاه گوارشمان عبور می كنند و در نتیجه جذب خیلی از مواد مغذی مثل ویتامینها و مواد معدنی ، به اضافه كالری و حتی تركیبات غذائی مضر مثل كلسترول و قند كمتر می شود .

2 – پس با این حساب ، آیا مصرف میوه همراه غذا ، می تواند هم خوب باشد و هم بد ؟

این موضوع كاملاً نسبی است . اگر فردی مشكل خاصی از نظر كمبود مواد مغذی نداشته باشد میتواند با خیال راحت همراه ناهار یا شام میوه مصرف كند . به عنوان نمونه برای افراد چاق یا مبتلایان به دیابت مصرف انواع میوه ها ( به جزء میوه های شیرین مثل خرما ، انجیر و توت ) یا سبزیجاتی مثل كاهو و سبزی خوردن همراه غذا ، نه تنها مضر نیست بلكه می تواند مفید هم باشد . چون مصرف میوه ها باعث كند شدن سرعت جذب مواد مغذی از جمله قند می شوند . اما برای كسی كه دچار لاغری است مصرف میوه همراه غذا توصیه نمی شود چون باعث می شود كالری موجود در غذا به میزان لازم جذب بدنش نشود و در وزن گیری دچار مشكل گردد . به علاوه افرادی كه دچار سوء هاضمه هستند ، كسانی كه ترشح اسید معده شان زیاد است ، یا مبتلایان به زخم معده ، التهاب معده ، زخم اثنی عشر و سایر مشكلات دستگاه گوارش از مصرف میوه همراه غذا منع می شوند ضمن اینكه اصولاٌ رژیم غذائی این افراد كم فیبر است .

3 – در بعضی از فرهنگ های غذائی ، مردم عادت دارند سر سفره ناهار یا شام از میوه های فصل مثل انگور و خربزه به عنوان دسر استفاده كنند . آیا این عادت غذائی مورد تایید می باشد ؟

افراد سالم می توانند همراه یا بعد از غذا به عنوان دسر میوه فصل میل كنند . مثلاً 2 یا 3 قاچ كوچك خربزه همراه غذا مشكلی ندارد . یا اگر كسی می خواهد پرتقال و دیگر مركبات كنار غذایش باشد ، خیلی هم خوب است چون مصرف ویتامین C به جذب آهن ، روی و كلسیم غذا كمك می كند ؛ بنابراین به كسانی كه مبتلا به فقر آهن هستند ، توصیه می شود همراه غذایشان لیمو ، نارنج و پرتقال مصرف كنند تا جذب آهن در بدنشان ارتقاء پیدا كند . ولی باید دقت كرد از میوه های خیلی شیرین بعد از غذا استفاده كنند چون این میوه ها باعث افزایش قند خون شده و سیری كامل را به وجود می آورند . ولی مصرف این میوه ها قبل یا همراه غذا احساس سیری كاذب را به وجود می آورند و باعث كم اشتهائی می شوند .

4 – برای اینكه میوه ها را جایگزین میان وعده های كم ارزش بكنیم چه كار باید انجام دهیم ؟

بهتر است ساعت 10 صبح یا در ساعات عصر میوه ها را جایگزین انواع شیرینیجات و تنقلات كم ارزش كنیم .

نتیجه گیری :

الف ) افراد سالم در هر زمان كه تمایل داشته باشند می توانند از میوه استفاده نمایند .

ب ) افراد مبتلا به چاقی ، هایپرلیپیدمی ( دارای چربی خون بالا ) و دیابتیها همزمان با غذا میوه را میل كنند .

ج ) افراد مبتلا به مشكلات دستگاه گوارش و افراد لاغر 2 تا 3 ساعت بعد از غذا میوه را مصرف كنند . لازم به توضیح است كه افراد مبتلا به بیماری های دستگاه گوارش ، در صورت حاد بودن بیماریشان باید به جای میوه از آب میوه استفاده نمایند .

 منوی فست‌فود، جذاب و رنگارنگ است و طیف وسیعی از خوراکی‌ها را دربرمی‌گیرد. این منو آنقدر متنوع است که گاهی در انتخاب غذای مناسب سردرگم می‌شویم.توجه به نكات زیر می تواند شما را در انتخابی سالمتر در این رستورانها راهنمایی كند. فراموش نکنید که این دستورات برای افراد کاملا سالم است و افرادی که از بیماری‌های خاص رنج می‌برند، باید رژیم غذایی خاص خود را داشته باشند.

1 ساندویچ‌های برگر
به‌طور کلی همبرگرها به مراتب از سوسیس‌ها و کالباس‌ها بهتر هستند زیرا مواد نگهدارنده ندارند ولی باید سعی کنیم برگرهایی انتخاب کنیم که از نوع مرغوب باشند.

2 پیتزای مخصوص
پیتزای مخصوص، پیتزایی است که همه چیز در‌ آن به چشم می‌خورد. بنابراین حجم و کالری بالایی دارد که باعث چاقی می‌شود. از سوی دیگر ماده‌ اصلی این پیتزاها، سوسیس و کالباس است که مورد تایید متخصصان تغذیه نیست. فلفل سبز، گوشت‌قرمز و سبزیجاتی که در این پیتزاها به کار می‌رود از موارد خوب این دسته از پیتزاهاست. یک پیتزای مخلوط تقریبا 1200 کالری انرژی دارد. بنابراین باید در مصرف آن محتاط بود تا به چربی دور شکم‌مان اضافه نشود.

3 دوبل‌ برگر
میزان استاندارد مصرف روزانه گوشت بین 80 تا 100 گرم است ولی دوبل برگر تقریبا 180 گرم گوشت دارد. این گوشت اضافی در بدن تجمع پیدا می‌کند و باعث چاقی و دیگر مشکل‌ها می‌شود. اگر کسی گرسنه است بهتر است نان بیشتری بخورد و از مصرف بیشتر گوشت پرهیز کند.

4 پیتزای پپرونی
ماده اصلی پیتزای پپرونی، سوسیس است که به دلیل داشتن چربی، نمک و مواد نگهدارنده، مصرف آن به هیچ‌وجه به صلاح نیست.

5 پیتزای مرغ و قارچ - پیتزای قارچ و گوشت
با یک درجه تخفیف نسبت به پیتزای سبزی‌ها، بهترین نوع پیتزا به شمار می‌آید. فقط افرادی که نسبت به مصرف گوشت‌ قرمز محدودیت یا حساسیت دارند باید در مصرف این نوع پیتزا محتاط باشند. اما به‌طور کلی چون مصرف گوشت بخشی از یک رژیم غذایی سالم است، فرد می‌تواند گوشت مورد نیاز روزانه خود را از این طریق به دست بیاورد.

6 قارچ برگر
قارچ یک نوع شکم پرکن است و برای افرادی که گرسنه هستند، یک انتخاب مناسب است. بعضی‌ها به اشتباه قارچ را جایگزین گوشت می‌دانند، این در حالی است که قارچ به هیچ عنوان جای گوشت را نمی‌گیرد و این شعار را بیشتر تولیدکنندگان قارچ رواج می‌دهند.

7 پیتزای سبزی‌ها
بی‌نظیرترین نوع پیتزا است و برای کسانی که به دنبال یک فست‌فود نسبتا سالم هستند، بهترین انتخاب به شمار می‌آید.

8 پیتزای چیپس و پنیر
بدترین نوع پیتزا است. زیرا چیپس از وحشتناک‌ترین خوراکی‌هایی است که بشر اختراع کرده است. به دلیل ترکیب‌های مضری که در اثر سرخ کردن سیب‌زمینی ایجاد می‌شود و چربی و ترانس بالایی که دارد خوردن حتی یک حلقه سیب‌زمینی سرخ شده خیانت نابخشودنی در حق بدن است. پایه پیتزا خود، ناسالم است و چیپس و پنیر آن را ناسالم‌تر می‌کند و به اصطلاح گل بودن و به سبزه نیز آراسته شدن است.

9 چیزبرگر
اگر فرد مشکل چربی و اضافه وزن نداشته باشد، نسبت به همبرگر معمولی به خصوص برای جوانان غذای کامل‌تری به حساب می‌آید. زیرا چیزبرگر می‌تواند برای جوانانی که کمتر لبنیات مصرف می‌کنند، تامین‌کننده کلسیم باشد. یک ساندویچ چیزبرگر دارای هر 4 گروه غذایی یعنی پروتئین، لبنیات، غلات و سبزی‌ها است.

10 ساندویچ هات‌داگ
به دلیل اینکه سوسیس ساندویچ هات‌داگ در روغن سرخ نمی‌شود و معمولا آن را کبابی می‌کنند، نسبت به ساندویچ سوسیس که در روغن سرخ می‌شود، انتخاب بهتری است.

11 ساندویچ‌های ژامبون
کالباس‌ها نیز دارای مواد نگهدارنده و چربی فراوان هستند و همان مشکلات سوسیس‌ها را دارند. علاوه بر این، ساندویچ‌ها دو مشکل دیگر نیز دارند؛ اول اینکه خیارشور فراوان دارند که می‌تواند سبب افزایش فشارخون، سرطان و مشکل‌های دیگر شود و دوم اینکه در آنها از نان سفید استفاده می‌شود که مصرف آنها توصیه نمی‌شود. بهتر است در ساندویچ‌ها به جای خیارشور از گوجه، کلم، کاهو و دیگر سبزیجات استفاده شود.

12 مرغ‌های سوخاری و بریانی
تلاش ما باید این باشد که از موادی که با روغن داغ سرخ می‌شوند دوری کنیم. بنابراین مرغ‌های بریانی یک غذای سالم و مقوی محسوب می‌شوند. مرغ سوخاری هم باید با حداقل روغن و در روغن مناسب سرخ شود. معیار بدی روغن هم این است که یا سیاه شود یا دود از آن بلند شود یا بدبو شود.

13 ژامبون تنوری
ژامبون معمولی از ژامبون تنوری بهتر است چون در اثر تنوری کردن، ممکن است ترکیب‌های حلقوی در ژامبون ایجاد شود که این ترکیب‌ها سرطان‌زا هستند.

14 ساندویچ سوسیس
سوسیس‌ها به دلیل دارا بودن نمک، چربی و مواد نگهدارنده برای سلامت فرد مضر هستند و مصرف زیاد آنها توصیه نمی‌شود. مواد نگهدارنده باعث تولید نیتروزآمین در بدن می‌شوند که سرطان‌زابودن آنها اثبات شده است. این مواد دارای آثار تجمعی هستند و اگر مرتبا استفاده شوند، در درازمدت می‌توانند باعث سرطان شوند.

15 ساندویچ کباب‌ترکی
سالم‌ترین ساندویچ‌ها به‌شمار می‌آیند به شرط‌ اینکه هنگام سرو به آنها سس مایونز اضافه نشود و بدون خیارشور سرو شوند. در مجموع کباب ترکی مرغ از کباب ترکی گوشت بهتر است.

16 ساندویچ رست‌بیف- استیک
جزو ساندویچ‌های خوب طبقه‌بندی می‌شوند و ایراد آنها این است که در روغن سرخ می‌شوند.

17 سیب‌زمینی سرخ‌کرده
بدی‌ها و مضرات سیب‌زمینی سرخ‌کرده تمامی ندارد. در اثر سرخ کردن سیب‌زمینی علاوه بر اسیدهای چرب ترانس دو ترکیب آکریلامید و پروکسید نیز در سیب‌زمینی تولید می‌شود که سرطان‌زا و برای کبد نیز مضر هستند.

18 زیتون
زیتون یکی از بهترین‌ میوه‌ها است و روغن آن نیز مفید است. زیتون یکی از خوراکی‌های اصلی در بهترین رژیم غذایی دنیا، یعنی رژیم غذایی مدیترانه‌ای است و گفته می‌شود که به همین دلیل است که ایتالیایی‌ها عمر طولانی‌ دارند و این کشور جایی برای زندگی پیرمردها است. زیتون دارای اسید اولیک است و ماده غذایی خیلی خوبی به‌شمار می‌آید به شرط اینکه خیلی شور نباشد.

19 قارچ سوخاری - میگوی سوخاری
ایراد سوخاری‌ها این است که خیلی سرخ می‌شوند و آرد فراوانی دارند. ولی نکته مهم این است که خاصیت میگوی سوخاری به دلیل اینکه در یک پوشش قرار می‌گیرد و غیرمستقیم حرارت می‌بیند، نسبت به میگوی معمولی بیشتر حفظ می‌شود.

20 دوغ، نوشابه، آب‌میوه و دلستر
دلستر سرشار از ویتامین‌های خانواده B است و بعد از آن نیز دوغ قرار می‌گیرد. دلیل اینکه دلستر از دوغ بهتر است به نمک زیاد دوغ مربوط می‌شود. اگر دوغ کم‌نمک باشد بهترین نوشیدنی‌ به حساب می‌آید. بعد از این دو هم آب‌میوه قرار می‌گیرد و نوشابه و مضرات آن هم که کاملا روشن است.

انواع و اقسام انگور در فصل تابستان و پاییز در دسترس عموم مردم قرار دارد. این میوه یکی از منحصربه‌فرد‌ترین میوه‌هایی است که در رنگ‌های گوناگون و حتی سایزهای مختلف در بازار وجود دارد. علت این همه رنگی که خداوند در تک‌تک میوه‌ها قرار داده بی‌حکمت نیست و هر رنگ خواص مفیدی برای بدن دارد. قبل از آنکه در رابطه با رنگ‌های انگور و خواص آنها صحبت کنیم باید بگوییم انگور یک میوه بهشتی است و خواص فراوانی دارد.

خواص گوناگون انگور

در میوه‌ها ترکیب‌هایی به نام فیتوکمیکال وجود دارد. این ترکیب‌ها جزو سیستم ایمنی گیاه محسوب می‌شود. سیستم ایمنی، گیاه را که در معرض آفات، قارچ‌ها و انگل‌ها قرار دارد از دسترس آفات حفظ کرده و مولد عطر، طعم و رنگ گیاهان است. دیده شده انگورهایی که رنگ بنفش و قرمز دارند حاوی ماده‌ای به نام آنتوسیانین هستند. این ماده در تمشک هم وجود دارد که وقتی وارد بدن می‌شود، می‌تواند از بروز مشکلات بسیاری نظیر ناراحتی‌های قلبی‌عروقی، گرفتگی عروق، لخته شدن خون و در نهایت حتی دیابت پیشگیری کند. به همین دلیل است که می‌توان از خواص منحصر به‌فرد انگور رنگی نسبت به انگورهای زرد به وجود آنتوسیانین اشاره کرد. هر چه رنگ انگور پررنگ‌تر باشد، غلظت فیتوکمیکال‌ها در آن بیشتر بوده و انگورهای حاوی هسته نیز اگر هسته آنها خورده شود؛ خود هسته‌ می‌تواند حرکات روده را به‌ویژه در افرادی که مشکل یبوست دارند، کنترل کند. البته این افراد باید مایعات فراوانی هم مصرف کنند. وقتی این ماده خورده می‌شود، ضدالتهاب بوده و به ویژه در افرادی که دچار تصلب شرایین هستند و مشکلات التهابی دارند سبب بهبود حالت می‌شود. خاصیت دیگری که این میوه دارد این است که اجازه نمی‌دهد پلاکت‌ها در خون به هم بچسبند و از گرفتگی عروق پیشگیری می‌کند. ضدسرطان بوده و خاصیت ضدپیری هم دارد و سلول‌ها را از گزند رادیکال‌های آزاد که عامل پیر شدن سلول‌ها هستند، محافظت می‌کند. در ضمن حافظ سیستم قلب و عروق بوده و از لخته شدن خون در عروق قلب پیشگیری کرده و در عین حال خاصیت فیتواستروژنی هم دارد یعنی آنتی‌اکسیدانی است که نه تنها خواص ضدسرطانی دارد بلکه تا حدی حالت استروژنی ضعیفی هم ایجاد می‌کند. در کل مصرف انگورهای رنگین‌تر می‌تواند برای بدن مفیدتر باشد و به عبارت ساده‌تر تمام میوه‌ها و سبزیجاتی که به رنگ نارنجی، قرمز یا بنفش هستند، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدپیری بیشتری داشته و مفیدند.

سوال اغلب دیابتی‌ها

برخی افراد می‌گویند قند انگور می‌تواند سبب چاقی یا افزایش قندخون شود. اما این تفکر اشتباهی است فرد مبتلا به دیابت با توجه به کالری‌ای که برای او تجویز شده و گفته شده که مثلا در روز می‌تواند 3 واحد میوه مصرف کند، می‌تواند یک واحد آن را انگور انتخاب کند و سایر واحدها را از دیگر میوه‌ها بهره بگیرد تا نوسان قندخون کمتر باشد. این موضوع هم که گفته می‌شود انگور چاق‌کننده است درست نیست. قند انگور هم مانند سایر میوه‌ها است و می‌تواند مانند یکی از واحدهای میوه در طول روز مصرف شود. قند موجود در انگور به ویژه انگور خشک یا کشمش می‌تواند از کاهش شدید قندخون و نوسان‌های آن پیشگیری کرده و دقت و تمرکز را به ویژه در دانش‌آموزان در فصل امتحان افزایش دهد.

انگور خون را تصفیه می‌کند‍

وقتی ما دارویی مصرف می‌کنیم یا مواد سمی وارد بدنمان می‌شود در کبد یکسری آنزیم‌ها یا ترکیباتی وجود دارد که این مواد سمی را از خون پاک می‌کند. جالب اینجاست که خوردن انگور از هر نوعی به دلیل فیتوکمیکال‌هایی که دارد باعث می‌شود آنزیم‌هایی که در کبد نقش سم‌زدایی دارند، بیشتر تولید شده و اصطلاحا سبب تصفیه خون و سم‌زدایی از آن شود. انار و تمشک هم همانند انگور همین خاصیت را دارند.

آیا آب انگور جایگزین مناسبی برای انگور است؟

آب‌میوه‌های صنعتی موجود در بازار هیچ کدام از میوه‌های طبیعی تهیه نشده‌اند مگر اینکه شما آبمیوه نکتار تهیه کنید که تکه‌های میوه در آن دیده شود. شربت انگور یا آبمیوه‌های صنعتی حاوی اسانس بوده و به هیچ عنوان جایگزین مناسبی برای انگور نیست. حتی اگر آب انگور در منزل تهیه شود چون هسته و پوسته آن جدا می‌شود عملا قابل‌مقایسه با انگور کامل نیست.

آبغوره نه لاغر می‌کند نه چربی خون را پایین می‌آورد

غوره همان انگور کال است. طعم آن هم ترش است. در واقع میوه‌ها هر چقدر بیشتر می‌رسند، قندشان بالاتر می‌رود. در واقع قند غوره کمتر از انگور رسیده است. البته این مساله دلیل بر آن نیست که بگوییم غوره هیچ قندی ندارد و نمی‌تواند سبب نوسان‌های قندخون شود. مصرف هرازگاه غوره مشکلی ایجاد نمی‌کند. غوره معمولا به شکل آبغوره مصرف می‌شود و چون جلوی آفتاب می‌ماند و حرارت می‌بیند ویتامین C نداشته و تنها طعم‌دهنده است. به عبارت دیگر آبغوره هیچ خواصی برای بدن ندارد. عده‌ای از افراد برای پایین آوردن چربی‌ خون، آبغوره می‌خورند. این تفکر به هیچ عنوان صحیح نبوده و آبغوره نمی‌تواند چربی و قندخون را پایین بیاورد. برخلاف تصور عموم که مصرف ناشتای آن سبب لاغری می‌شود باید گفت آبغوره نه تنها لاغر نمی‌کند بلکه مخاط دستگاه گوارش را هم تخریب می‌کند.

بهترین شیوه شستن انگورهای ریز بنفش

برای شستن انگور، توت و توت‌فرنگی بهتر است میوه را نیم ساعت در آب خیسانده و بعد بشویید. شاید این سوال مطرح شود که خیس کردن میوه سبب می‌شود ویتامین C آن از بین برود. واقعیت امر آن است که این موضوع آنقدر نیست که سبب خارج شدن کامل ویتامین C شود.

مارچوبه

مارچوبه گیاهی است علفی و چند ساله كه ارتفاع آن تا چند متر می‌رسد و دارای شاخه های نسبتا چوبی و صاف می‌باشد . مارچوبه بصورت وحشی در اكثر نقاط دنیا می‌روید این گیاه از قدیم الایام مورد استفاده بشر بوده است و حتی در اهرام ثلاثه مصر نقاشی‌هایی وجود دارد كه مارچوبه را نشان می‌‌دهد .

مارچوبه را می‌ توان بصورت مختلف مصرف كرد . باید مارچوبه را با كمی آب و حرارات كم در ظرف های ضد زنگ پخت و تقریبا نیمه خام آنرا برداشت . آب مارچوبه را دور نریزید و از آن برای سوپ استفاده كنید زیرا دارای ویتامین و املاح می باشد . وقتی كه مارچوبه می خرید دقت كنید تازه باشد . شاخه های مارچوبه تازه راست و نرم بوده و نوك آن نباید باز شده باشد و اگر فلسهای نوك آن باز باشد نشانه این است كه گیاه مدت زیادی مانده و كهنه شده است .

تركیبات شیمیایی:

مارچوبه دارای آسپاراژین ف كونی فرین ، اینوزیت ، تانن ، اسید گالیك ، آسپاراگوس، و اسید سوكسینیك است. دانه آن دارای 15 درصد مواد روغنی است كه این روغن زرد مایل به قرمز است . درصد مواد موجود در مارچوبه بصورت زیر است :

آب: 90 گرم

پروتئین: 2/5 گرم

چربی: 0/2 گرم

مواد نشاسته ای: 4/2 گرم

كلسیم: 22 میلی گرم

فسفر: 60 میلی گرم

آهن: 1/1 میلی گرم

سدیم: 2 میلی گرم

پتاسیم: 275 میلی گرم

ویتامین آ: 900 واحد

ویتامین ب 1: 0/2 میلی گرم

ویتامین ب 2: 0/2 میلی گرم

ویتامین ب 3: 1/5 میلی گرم

ویتامین ث: 35 میلی گرم

نگهداری و استفاده از مارچوبه:

برای نگاهدری مارچوبه آنرا در پارچه های مرطوب ببندید و در یخچال قرار دهید زیرا گرما و خشكی آنرا از بین میبرد . مارچوبه را می توان در سالاد ریخت و یا از آن سوپ تهیه كرد . مورد دیگر استفاده از مارچوبه غیر از پختن آن بصورت دم كرده آن است .دم كرده مارچوبه را به این صورت تهیه كنید :چند شاخه مارچوبه را در داخل یك لیتر آبجوش بریزید و مقدری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه كنید و بگذارید مدت پنج دقیقه دم بكشد . از این دم كرده بمقدر دو تا سه فنجان در روز برای تسكین و آرامش قلب استفاده كنید .مضرات : مارچوبه را نباید آنهایی كه مبتلا به ورم مجاری ادرار هستند و یا اشخاص عصبی مصرف كنند . مارچوبه همچنین برای مبتلایان به رماتیسم و سنگ كلیه خوب نیست .

خواص کلم بروکلی

کلروفیل موجود در کلم بروکلی همان ماده شیمیایی عامل ایجاد رنگ سبز تیره این کلم است که اتفاقا در واقع ماده ضد سرطان بسیار مهمی نیز هست. به علاوه کلم بروکلی شما را در برابر بیماریهای خونی حمایت کرده استخوانهایتان را قوی تر می سازد. بر اساس مطالعه وسیعی که در دانشگاه نیویورک انجام شده هر چه بیشتر کلم بروکلی (و حتی کلم بروکسل) خورده شود، خطر سرطان روده و رکتوم (انتهای روده ی بزرگ) در مردان کمتر می شود. بروکلی با کاهش شیوع سرطانهای حلق دهان معده پروستات معده مثانه مرتبط است. کلید ضد سرطان بودن کلم بروکلی مواد شیمیایی جنگنده علیه سرطانی است که در آن وجود دارند. کلروفیل موجود در کلم بروکلی به سرکوب سلولهای جهش یافته ای که منجر به ایجاد سرطان می شود کمک می کند. همچنین کلم بروکلی حاوی مقادیر زیادی از بتاکاروتن و ویتامین ث می باشد که از سرکوب کننده های معروف سرطان هستند.

ضد کم خونی

کلم بروکلی سرشار از مواد معدنی با ارزش است. از این میان می توان از اسید فولیک که یک ماده ضد کم خونی است نام برد. همچنین اسید فولیک بر ضد بیماریهای خونی دیگر نیز عمل می کند. کلسیم فراوان موجود در کلم بروکلی استخوانها و دندانها را قوی می سازد. این مسأله به جلوگیری از استئوپروز (پوکی استخوان) کمک می کند.

چه مقدار؟

نصف فنجان کلم بروکلی برای هر وعده میزان مناسبی است.. بخارپز کردن سریع کلم بروکلی در حدی که تنها کمی نرم شود (رنگ سبز تیره خود را حفظ کند) میزان پخت مناسبی برای حفظ ویتامین های با ارزش، مواد معدنی و کلروفیل ضدسرطان این سبزی است.

كلم دكمه ای یا بروكسل

كلم بروكسل گیاهی كند رشد و از خانواده كلم ها است . در فصل مناسب در بیشتر نقاط دنیا قابل كشت است .

ارزش غذائی و فواید كلم بروكسل :

برخلاف سایر گیاهان سبز , كلم بروكسل سرشار از پروتئین است . گرچه پروتئین كلم بروكسل كامل نیست و فاقد اسیدهای آمینه ضروری است , اما مصرف آن با حبوبات طیف پروتئینی دریافتی را كامل می كند . پژوهشهای اخیر دانشمندان نشان می‌دهد كه گیاهان خانواده كلم‌ها از تشكیل بعضی از سرطان ها در بدن جلوگیری می كند .

مواد مغذی كلم بروكسل :

نصف فنجان كلم بروكسل پخته شده حاوی :

30 كالری

200 گرم پروتئین

7 گرم كربوهیدرات

2 گرم فیبر غذائی

247 میلی گرم پتاسیم

48 میلی گرم ویتامینc

47 میگرو گرم فولیت

561 (Iu)ویتامین A

نگهداری و مصرف

بروكسل زیاد از حد پخته نشود . برگهای اطراف سر زودتر از وسط آن پخته می شوند . كلم های بزرگ را نصف كرده یا قاچ كنید . بیشتر از 7 تا 10 دقیقه پخت نشود .

بهترین روش برای نگهداری كلم فریز كردن آنست . مانند سایر كلم ها قبل از فریز كردن آنها را در ظرف آبجوش مدتی نگهدارید .

كلم های سالم و سفت را انتخاب كنید . برگهای زرد و ضعیف اطراف سر را جدا كرده و سر را در آب سرد بشوئید . سرها را به نسبت كوچكی و بزرگی به مدت 3 تا 5 دقیقه در آب جوش نگهدارید . سپس آنها را در یك ظرف آب یخ بریزید و 5 دقیقه نگهدارید .سرها را آبكشی كرده در كیسه های پلاستیكی بگذارید . به مدت یكسال در فریزر نگهدارید .

دستور تهیه غذا:

گره های كلم بروكسل را در كره خردل ابتدا سرخ كرده و بعد در كمی آب بجوشانید . این بهترین روش پختن بروكسل است .کلم ها را می توان به هر خورشتی اضافه کرد.این بستگی به ذائقه فرد دارد.

نیم كیلوگرم بروكسل كوچك , سفت و سبز رنگ.

نصف قاشق چایخوری نمك

نصف فنجان آب

2 قاشق غذاخوری كره خردل یا مارجرین

2 قاشق غذاخوری خردل Dijon

مقداری نمك وفلفل

سر كلم را به دو یا چهار قسمت تقسیم كنید و یا بصورت ضربدر با چاقو قاچ كنید . كلم ها و مقداری نمك در یک دیگچه ریخته بجوشانید . بعد از مدتی سر دیگچه را بسته , شعله را كم كنید تا به آرامی بپزد . هر از چند گاهی دیگچه را تكان بدهید . بعد از 8 تا 10 دقیقه آبكشی كنید . در یك ماهیتابه كره را گرم كنید . خردل را به آن اضافه كرده بهم بزنید تا مخلوط شود . بعد از 30 ثانیه بهم زدن كلم بروكسل را در ماهیتابه محتوی مخلوط كرده و خردل بریزید . نمك و فلفل اضافه كنید .غذا برای 3 تا 4 نفر آماده است .

آرتیشو

آرتیشو گیاه بومی مناطق مرکزی مدیترانه است كه در ایران به آن كنگر فرنگی می گویند.. رومی ها حدود 2000 سال پیش این گیاه را پرورش می دادند و بعنوان سبزی در سالاد استفاده می كردند. آرتیشو در قرن شانزدهم در انگلستان و فرانسه برده شد و سپس در قرن نوزدهم در آمریکا کشت شد .

برای خرید آرتیشو دقت کنید که برگها با نشده و سفت و سبز باشد . هنگامیکه برگهای آرتیشو قهوه ای است نشان دهنده کهنه بودن آن می باشد . فصل آرتیشو معمولا ماههای فرودرین و دریبهشت ( آپریل و می )است .

تركیبات شیمیایی: برگهای خوردنی آرتیشو درای اینولین ، اینولاز و ماده ای تلخ به نام سینارین است . سینارین خاصیت زیاد کننده ترشحات صفرارا دارد .

در صد گرم آرتیشو پخته مواد زیر موجود است :

انرژی 14 کالری

پروتئین 1/5 گرم

آب 86 گرم

مواد چرب 0/1 گرم

مواد نشاسته ای 5 گرم

کلسیم 22 میلی گرم

فسفر 40 میلی گرم

آهن 0/6 میلی گرم

سدیم 30 میلی گرم

پتاسیم 0 25 میلی گرم

ویتامین آ 40 واحد بین المللی

ویتامین ب 1 0/04 میلی گرم

ویتامین ب 2 0/02 میلی گرم

ویتامین ب 3 0/6 میلی گرم

ویتامین ث 5/2 میلی گرم

(برای ستون آشپزخانه)

سوپ مارچوبه

مواد لازم:

پنج لیوان آب گوشت

سه لیوان شیر

پنجاه گرم کره

دو قاشق سوپ خوری آرد برنج

پانصد گرم مارچوبه

دو-سه تا زرده تخم مرغ

نمک به مقدار کافی

آرد برنج و کره را با حرارت ملایم سرخ می کنیم و آب گوشت را اندک اندک به آن اضافه می کنیم تا کاملا در آب گوشت حل شود. قسمت های سفت تر مارچوبه را در یک قابلمه جدا می گذاریم با آب و نمک بپزد، چرخ می کنیم می گذاریم با شیر خوب مخلوط شود و به آب گوشت اضافه می کنیم و می گذاریم غلیظ شود. زرده های تخم مرغ را حسابی هم می زنیم و به سوپ اضافه می کنیم و مرتب هم می زنیم تا سوپ یکنواخت شود. نوک مارچوبه ها که لطیف ترند را توی یک قابلمه جدا می گذاریم با آب و نمک بپزد و به سوپ اضافه می کنیم. بعد سوپ را می ریزیم توی سوپ خوری و روی میز سرو می كنیم.

این روزها و در سبزی تازه بهار این میوه فصل با قرمزی تند و اشتها برانگیزش هر خریداری را به خود جلب می كند .بله درست حدس زدید. توت فرنگی اعجاب انگیز با تمام دانسته ها و تدانسته های اطرافش. حتی اگر قیمت آن زیاد است و حتی اگر درشتی آن كمی به نظر غیر طبیعی می رسداما نمی شود در مقابل خرید آن مقاومت كرد. اگر قصد شكستن این مقاومت و خرید توت فرنگی را دارید و.اگر در حساب روزانه خود جایی برای حفظ سلامت باز كرده اید باید دقت بیشتری در خرید این محصول بهاری كنید.

توت فرنگی تازه معمولا بافت محكمی دارد .توت فرنگی خریداری شده تنها چند روز قابل نگهداری است و باید طی 2 یا 3 روز پس از خرید آن را مصرف كرد. برای خرید توتفرنگی هایی را انتخاب كنید كه سفت؛ گوشتی قرمز تیره و درخشان باشد.و دنباله سبز آنها جدا نشده باشد.

توت فرنگی های كال را نخرید چون پس از چیده شدن نمی رسند.تولید كنندگان توت فرنگی مایلند كه توت ها هر چه بزرگتر باشند زیرا در این صورت صرفه اقتصادی بهتری دارند. اما واقعیت این است كه توت فرنگی های درشت از مقدار اب بیشتری تشكیل شده اند. برای خرید اندازه های متوسط توت فرنگی را انتخاب كنید زیرا به علت داشتن آب كمتر طعم و مزه بهتری دارند.

اگر توت فرنگی را به صورت بسته ای می خرید دقت كنید كه آنها در كنار هم فشرده شده نباشند. هر چه فشردگی توت فرنگی ها بیشتر باشد بافت آنها بیشتر دچار آسیب شده و برای فساد مستعد تر می شوند.معمولا فصل توت فرنگی اواخر بهار و اوایل تابستان است به همین دلیل سعی كنید با اینكه در سایر فصول هم توت فرنگی در بازار موجود است بیشتر آن را به صورت تازه و در همین فصل بخرید و مصرف كنید.

اگر به دلیل مواد مغذی توت فرنگی مایل هستید از آن در تغذیه خانوار استفاده كنید به خاطر داشته باشید كه مهمترین ماده مغذی این میوه بهاری یعنی آنتوسیانین ها در صورت فرآوری یا بسته بندی از بین می رود. شما باید توت فرنگی تازه را بخرید. پس از شستشو به صورت غوطه ور كردن آن در آب و جدا كردن برگها آن را مصرف كنید.تا ارزش غذایی آن حفظ شود.

فساد پذیری توت فرنگی بسیار بالاست.به همین دلیل مراقبت از آن هنگام برداشت و حمل محصول به بازار مهم است.معمولا برای نگهداری توت فرنگی به مدت طولانی از فریز كردن آن استفاده می شود.حفظ قسمت برگی از له شدن توت فرنگی جلوگیری می كند . بهتر است تمام توت فرنگی های له شده یا اسیب دیده را جدا كنید زیرا باعث سرایت فساد به دانه های تازه می شود.

پاشیدن مقداری آب لیمو بر توت فرنگی های بدون لك ضمن اینكه رنگ قرمز آنها را براقتر وآن را زیباتر می كند با خاصیت نگهدارندگی ویتامین ث طول مدت نگهداری توت فرنگی را افزایش می دهد.

اگر می خواهید توت فرنگی را در یخچال برای چند روز نگهداری كنید بهتر است آنها را در یك بشقاب تخت كنار هم بچینید و روی آن را با سرپوش بپوشانید.البته باید قبل از انجام این كار آنها را شسته باشید و توت فرنگی های خراب را جدا كرده باشید.

.یك نكته باریكتر از مو

استفاده از سموم دفع آفات گیاهی از جمله قارچ كش ها از مواردی است كه در پرورش محصولات كشاورزی كاربرد دارد. توت فرنگی هعم از این قاعده مستثنا نیست. متاسفنه در سالهای گذشته با مواردی از مصرف بی رویه سموم آفت كش مواجع بوده ایم. اگر چه این سموم با گذشت مدت زمان خاص از بین می روند اما از آنجا كه مدت نگهداری توت فرنگی زیاد نیست نمی توان از تجزیه كامل این مواد مطمئن شد. به همین دلیل در سال های گذشته توصیه شده است كه این محصولات را از فروشگاه ها و یا مناطقی تهیه كنیم كه در مورد رعایت این موازین در آنها اطمینان بیشتری داریم.البته این مشكلی است كه در سایر كشورها هم وجود دارد اما متخصصین توصیه می كنند كه در صورت دسترسی از انواع ارگانیك و طبیعی( یعنی پرورش بدون كود شیمیایی و استفاده از آفت كش های بیولوژیك مانند كفشدوزك ها) از این مواد غذایی استفاده كنیم. عده ای از متخصصین با اشاره به ارزش وجود مقادیر زیاد آنتی اكسیدانها در این میوه ها امیدوارند كه فایده مصرف آنها بر مضرات ناشی از مصرف بی رویه سموم پیشی بگیرد. با این همه توجه به ارزش تغذیه ای اثبات شده این میوه و وجود مواد مغذی مناسب آن ، توصیه كنیم این میوه بهاری را درحد متعادل استفاده كنید.

آیا می دانید:

توت فرنگی از زمانهای بسیار دور مصارف درمانی داشته و برای مثال رومی از آن برای معالجه سنگ كلیه، سرفه، دفع حمله نقرس و... استفاده می كرده اند.

یكی از زنان در بار ناپلئون حمام توت فرنگی می كرفته و هر بار برای حمام كردن در حدود 11 كیلو توت فرنگی استفاده می شده است

در بعضی از نقاط تاجیكستان فعلی در ایام خاص سبدهای توت فرنگی وحشی را به گردن گاوها می آویزند و معتقدند فرشتگانی كه توت فرنگی دوست دارند با دریافت این هدیه ها خوشحال می شوند و باعث بركت محصول و زیاد شدن شیر گاوهایشان می شوند.

مصرف ماهی بسار سودمند است. ماهی دارای پروتئین بالا و چربی پایینی است، اما مانند بسیاری از مواد غذایی مفید، ماهی نیز می‌تواند برای مصرف كننده مضراتی داشته باشد.

تقریبا" تمامی گونه‌های ماهیان در بدن خود انواعی از مواد آلوده كننده را دارند و وجود مواد آلوده كننده باعث اثراتی بر مصرف كننده‌گان می گذارد. یكی از این نوع مواد آلوده كننده متیل‌جیوه است.

متیل‌جیوه شكل سمی جیوه است كه در اثر آلودگی‌های صنایع ابتدا به‌صورت جیوه آزاد شده و پس از ورود به منابع آبی به‌صورت متیل‌جیوه در می‌آید.

در محیط آبی، متیل جیوه وارد بدن آبزیان از جمله ماهیان می‌شود. تقریبا" تمامی ماهیان دارای مقدار كمی جیوه در بدن خود می‌باشند. مقدار بسیار كم متیل‌جیوه، تاثیری بر انسان ندارد اما در صورتی كه مقدار آن در بدن افزایش یابد، باعث اثرات بسیار بدی بر انسان و بخصوص كودكان خواهد بود.

خوردن مقدار زیادی ماهی حاوی جیوه می‌تواند اثرات بسیار بدی بر سلامت مادران باردار و فرزند آنها داشته باشد. متاسفانه وجود مواد آلوده‌كننده، دارای اثرات كوتاه مدت قابل مشاهد‌ه‌ای نیست و اثر خود را در دراز مدت بر فرد می‌گذارد.

مقدار كم جیوه، بر سیستم مغزی نوزادانی كه در رحم مادر در حال شكل‌گیری هستند اثر منفی می‌گذارد. مقدار زیادتری از جیوه باعث اثرات شدیدی در رفتار كودكان می‌گردد و باعث اختلال در یادگیری آنها در سالهای بعد خواهد شد.

وزارت دارو و تغذیه ایالات متحده‌ آمریكا توصیه كرده كه مادرانی كه در یك سال آینده قصد بچه‌دار شدن را دارند، مادران حامله، مادرانی كه در حال شیر دهی می‌باشند و كودكان زیر شش سال از مصرف ماهیان دارای مقدار زیادی متیل‌جیوه پرهیز كنند.

چگونه می‌توان خود را در برابر اثرات منفی خورد ماهی آلوده حفاظت كرد:

1. از ماهیان كوچكتر و جوانتر استفاده كنید. زیرا ماهیان جوانتر و كوچكتر احتمال وجود جیوه درآنها كمتر است.

2. از ماهیان لاغرتری استفاده نمایید. ماهیان چاق‌تر و با دارا بودن بافت چربی بیشتر امكان ذخیره جیوه در بدن آنها بیشتر است.

3. از ماهیان گوشتخوار نظیر كوسه‌ماهیان استفاده نكنید. این ماهیان در مقایسه با ماهیانی كه از منابع گیاهی تغذیه می‌كنند، دارای منابع بیشتری جیوه می‌باشند.

منابع:

www.michigan.gov/mdch-toxic

www.OTISpregnancy.org

www.dhfs.state.wi.us

85% عصاره انار را آب و 10 % ان را قندهای ساده تشکیل می دهد همچنین , 1.5 % پکتین دارد که یکی از انواع فیبرها است ودر حفظ سلامت روده ها نقش دارد

انار منبع خوبی از ویتامین های B1 , B2 , ویتامین K و C می باشد . دانه های انار منبع خوبی از فیبر می باشند و حاوی چند نوع فیتواستروژن هستند.

انار منبع غنی ازانواع آنتی اکسیدانهای قوی می باشد . تمام بخشهای انار دارای مواد آنتی اکسیدانی هستند. نتایج حاصل از مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می دهند که مصرف میوه ها و سبزی هایی که حاوی ترکیبات پلی فنولیک هستند، به میزان قابل توجهی از میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، سکته های مغزی و سرطان های مختلف می کاهند. مواد آنتی اکسیدانی از طریق تخریب رادیکال های آزاد حاصل از متابولیسم در بدن, تاثیرات مفید خود را اعمال می کنند. در سال های اخیر مطالعات فراوانی در زمینه تاثیرات بالقوه آنتی اکسیدان های پلی فنولیک در مجامع علمی مختلف انجام شده است که نتایج این مطالعات مزایای فراوان مصرف میوه هایی که دارای رنگدانه قرمز هستند را نشان می دهد . انار، انگور قرمز و توت های مختلف قرمز رنگ , از جمله این میوه ها بشمار می روند. انار در این میان به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی از این ترکیبات بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. خاصیت آنتی اکسیدانی انار و همچنین خواص ضدتوموری پوست آن از جمله فواید این میوه بشمار می روند که توجه محققان در سراسر دنیا را به خود جلب کرده اند. ظرفیت آنتی اکسیدانی این میوه بیشتر به دلیل وجود تانن های قابل هیدرولیز شدن مانند "پانی کالاجین" در ترکیب آن است. این ماده که خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد، بیشتر در پوست و قسمت های سفید داخل آن یافت می شود.. ترکیبات پلی فنولیک انار ، 15 تا 30 برابر در از بین بردن و خنثی کردن رادیکال های آزاد موفق تر عمل می کند و از این رو خاصیت آنتی اکسیدانی انار در مقایسه با انگور قرمز و چای سبز تا سه برابر بیشتر گزارش شده است.

انار در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی موثر است

تحقیقات بسیار زیادی انجام شده است و نتایج نشان داده است که انار با مکانیسم های مختلف در پیشگیری از اترواسکروزیز یا تصلب شرائین مفید است.

مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها از اکسیداسیون کلسترول بد یا LDL در جدار عروق جلوگیری می کند. تجمع غیر طبیعی پلاکت ها ( سلولهای خونی که در انعقاد خون نقش دارند) نیز یکی دیگر از فاکتورهای ایجاد کننده اترواسکروزیز می باشد که انار از تجمع انها جلوگیری کرده و بدین ترتیب خطر تشکیل لخته خون و سکته و تصلب شرائین را کاهش می دهد.

همچنین برخی میوه جات مانند انار حاوی فرم طبیعی داروی اسپرین ,به نام سالیسیلات هستند که در کاهش حملات قلبی مفیدند.

وجود ترکیبات ضد التهابی در میو ها به ویژه انار سبب می شود که با عوامل التهاب ز ا در بدن که منشاء بسیاری از بیماریها می شوند مقابله شود. به طور مثال خاصیت ضد التهای انار از ایجاد اسیب به سلولها در نتیجه رادیکالهای ازاد جلوگیری می کند.

محققان حدس می زنند که این همه اثرات مفید تنها وابسته به وجود یک ترکیب خاص در انار نیست بلکه ترکیبی از مواد این خواص را ایجاد کره است.

انار نه تنها پیشگیری کننده حتی درمان کننده!!!

نه تنها انار در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی موثر است بلکه می توان گفت در درمان بیماریهای قلبی نیز نقش دارد.

در مطالعه ای که در سال 2004 میلادی انجام شد نتایج نشان داد که مصرف روزانه انار در افراد با درجاتی از تنگی و گرفتگی شریان کاروتید در طول مدت زمان 3 سال باعث کاهش در ضخامت چربی درجدار رگ کاروتید در گردن شد. ضخامت چربی در برخی مناطق عروق در گردن با میزان گرفتگی عروق کرونر قلبی مرتبط هستند. مصرف مرتب انار با 30 % کاهش در ضخامت چربی در این مطالعه همراه بود.

انار به علت خواص ضد التهابی , در کاهش فشار خون مفید است. و در مطالعه حاضر مصرف انار به 20 % کاهش در فشار خون منجر شد. محققان با مشاهده چنین نتایجی بسیار امیدوار شده اند که بتوان از خواص درمانی طبیعی در درمان بسیاری از بیماریها استفاده کرد

نتایج دلگرم کننده ای از اثرات انار در درمان سرطان ها

به علت وجود مقادیر بالای انتی اکسیدانهای مختلف در انار محققان علاقمند شدند تا دریابند انار بر روی روند پیشرفت سرطان و پیشگیری از سرطانها چه تاثیری خواهد داشت؟ در مطالعه ای که در ژورنال تحقیقات بالینی سرطان به چاپ رسید محققان به نتایج مفیدی دست یافتند.

در این مطالعه که بر روی مردان مبتلا به سرطان پروستات انجام گرفت روزانه 1 لیوان اب انار به مردان مبتلا به سرطان پروستات داده شد. نتیجه آنکه روند پیشرفت سرطان کند شد و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن شاخص انتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) به 3 برابر زمان معمول و استاندارد افزایش پیدا کرد. جالب این که این افراد در این مطالعه از هیچ روش درمانی دیگری استفاده نمی کردند و تنها اب انار روی انها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این بررسی چنان دلگرم کننده است که محققین را بر آن داشته تا با تحقیقات بیشتر به نتایج قطعی دست یابند. دکتر الن پن توک اورولوژیست و رئیس تیم تحقیقاتی اظهار امیدواری کرد که شاید در اینده میزان نیاز به دیگر داروها و شیمی درمانی که با خود عوارض جانبی جدی به همراه می اورد کاهش یابد او در ادامه عنوان کرد که احتمالا وجود ترکیبات انتی اکسیدانی که در عصاره انار موجود است بدن را در مقابل رادیکالهای ازاد محافظت کند و از اسیب سلولها جلوگیری کند. در گام بعد دکتر پن توک و همکارانش قصد دارند با مطالعات سلولی مکانیسمی را که در ان ترکیبات موجود در انار روی سلولهای سرطانی تاثیر می گذارند را کشف کنند. و شاید روزی در طی همین مطالعات راهی برای درمان سرطان پیدا شود. وجود الاجیک اسید در انار از راه های مختلف با سرطانی شدن سلولها مقابله می کند از جمله با اتصال به DNA از ایجاد تغییرات سرطانی در ان جلوگیری می کنند.و یا باعث افزایش تولید انزیم های تجزیه کننده ترکیبات سمی ایجاد شده در بدن می شود. مواردی وجود دارد که اثبات می کنند الاجیک اسید می تواند با تومورهای سرطانی مقابله کند

مصرف انار در بیماران دیابتی نه تنها بلا مانع است بلکه مفید نیز هست .

در افراد مبتلا به دیابت احتمال بروز بیماریهای قلبی عروقی و تصلب شرائین بسیار بالا می باشد. قند خون در مقادیر بالاتر از محدوده نرمال عامل بسیاری از مشکلات جدی می باشد.

بیشتر افراد مبتلا به دیابت یا با بی توجهی به دستورات دارویی و غذایی خود نسبت به عوارض دیابت بی توجهند و یا به علت ترس از عوارض دیابت و عدم اگاهی های کافی , خود را از مصرف اکثر مواد غذایی محروم می کنند. غافل از این که بسیاری از این مواد غذایی برای انها لازم و مفید است.

تحقیقاتی در زمینه مصرف انار بر روی وضعیت دیابت افراد مبتلا انجام شد. نتایج این تحقیقات نشان داد که انار با وجود 10 % محتوای قند نه تنها باعث افزایش قند خون در بیماران دیابتی نمی شود . بلکه در بهبود وضعیت قلبی عروقی انها , پیشگیری از وارد شدن صدمات ناشی از بالا بودن قند خون به قلب و عروق و اکسیداسون چربی ها در جدار عروق مفید است. و این مسئله انار را از بین دیگر میوه ها با اهمیت تر کرده است. افراد دیابتی میتوانند روزانه یک سروینگ از سهم میوه مصرفی خود را به انار اختصاص دهند . 2/1 انار متوسط معادل یک سروینگ میوه می باشد و بهتر است که به صورت میوه انار و همراه با دانه های آن مصرف شود تا اب میوه .

ماهی ها كلا جزء دسته غذاهای پر خاصیت به حساب می آیند و به خصوص در سالهای اخیرو با افزایش نتایج مثبت حاصل از تحقیقات جایگاه مناسبی هم در برنامه غذاییروزانه افراد باز كرده اند.ماهی تن از آن غذا هایی است كه به دلیل سادگی تهییه،در فهرست غذاهای اغلب خانواده جای دارد ، اما ماهی تن چه خواص ویژه ای دارد؟

انواع ماهی های تن Tuna Fish كه گاهی به غلط تن ماهی نامیده می شوند ، زیر مجموعه ای از خانواده بزرگ ماهی های اقیانوسی به نام Scombridae هستند و در زیر شاخه Thunnus دسته بندی می شوند . بعضی از انواع تن خون گرم هستند. بر خلاف انواع دیگر ماهی كه گوشت سفید دارند ،ماهی تن گوشت صورتی یا قرمز تیره دارند. علت قرمزی گوشت این نوع از ماهی ، میزان زیاد میوگلوبین (پروتئین محتوی آهن در عضله )است از این رو گوشت سفید ماهی تن دارای پروتئین و ویتامین های بسیاری است.ماهی تن منبع بسیار خوبی برای پروتئین ، مواد معدنی نظیر سلنیوم ،منیزیم و پتاسیم و همچنین ویتامین های

ب 1 ، ب6 ، ب3 است.

مهمتر از همه این كه گوشت ماهی تن هم مانند گوشت بیشتر انواع ماهی ها ، سر شار از اسید های چرب ضروری مانند امگا 3 است كه مصرف آن ضایعات پوستی و التهابات را كاهش داده و سرعت بهبود در بیماران قلبی را بالا میبرد. اسیهای چرب امگا 3 به طور كلی از مواد مغذی به شمار می آیند كه حكم پیشگیری كننده از بیماری های مزمنی نظیر بیماری های قلبی- عروقی ،دیابت نوع دوم و برخی از انواع سرطان را دارند.

خوردن ماهی های حاوی امگا 3 برای كاهش بیماری های قلبی- عروقی بسیار مفید است جرا كه این ماده مغذی میزان چربی خون (چربی هایی مانند كلسترول و تری گلیسیریدها) را كاهش می دهد؛میزان كلسترول خوب یا HDL را افزایش میدهد؛تجمع پلاكت را پائین می آورد و از لخته شدن خون جلوگیری می كند،با كاهش سلول های اندو تلیال و تولید مشتقات پلاكت عامل رشد ، از ضخیم شدن رگ ها جلوگیری می كند؛ فعالیت دیگر مشتقات شیمیائی سلولهای دیواره رگها كه باعث آرامش و باز شدن رگها می شود را افزایش می دهد؛ تولید مواد پیام آورنده های شیمیائی بنام سیتوكسین ها را نیز كم می كند،موادی كه در واكنش التهاب مربوط به سختی رگ ها نقش دارند.

ماهی تن از جهت دیگری هم برای بیمارین قلب مفید است چرا كه با دارا بودن ویتامین ب 6 ،سطح همو سیستئین خون را پائین می آورد و از آسیب به دیواره رگ پیشگیری می كند .انجمن قلب آمریكا برای بیماران مبتلا به تری گلسیرید بالا و فشار خون بالا ، مصرف دو بار در هفته ماهی های حاوی امگا 3 نظیر ماهی تن را توصیه می كند .چرا كه در تحقیقات این انجمن در سال 2005 ،به میزان 6/6 درصد كاهش تری گلسیرید در گروه مصرف كننده ماهی های امگا 3 اتفاق افتاده.مصرف ماهی تن برای مبتلایان به دیابت نوع دوم هم سودمند است البته بهتر است كه این بیماران از انواع تازه یا قوطی شده در اب به جای روغن دار استفاده كنند. همچنین خوردن ماهی غنی از امگا3 مانند ماهی تن ، حداقل هفته ای دوباراز پیشرفت گرفتگی رگ ها در زنان دیابتی پس از یائسگی آنان جلوگیری می كند مصرف ماهی تن برای دانش آموزان به خصوص در ایام امتحانات هم بسیار توصیه می شود ؛ چرا كه عملكرد مغز را افزایش می دهد .

مضرات :

ماهی تن از جمله ماهی هایی است كه علاوه بر مواد مفید مانند فسفر و ید از میزان جیوه قابل توجهی هم برخوردار است و چنانچه به مقدار زیاد مصرف شود احتمال بروز برخی بیماری ها از جمله بیماری خای عصبی را افزایش میدهد.

جیوه از عناصر سنگین به شمار می رود و استفاده زیاد آن برای بدن حكم مواد سمی را دارد.این عنصر با آنزیم های درونی بدن تركیب و مانع از عمل آنها می شود.تجمع جیوه در بدن منجر به اختلالات شنوائی ،لرزش عضلات ،بروز بی حسی عمومی و برهم خوردن متابولیسم درونی می شودو از همه مهم تر اینكه جیوه عملكرد سیستم عصبی را مختل می كند و به رشد بافت مغزی آسیب جدی می رساند. به همین دلیل مصرف زیاد تن ماهی برای مبتلایان به بیماری های مغزی و عصبی و همچنین كودكان و مادران باردار توصیه نمی شود؛ زیرا سیستم مركزی و عصبی جنین را كه به سرعت در حال رشد است تحت تاثیر قرار می دهد.

در همین راستا سازمان استاندارد غذایی انگلیس از سال 2003 قانون محدودیت مصرف ماهی تن برای زنان باردارو شیرده وضع كرده است كه بر اساس آن زنان باردار و شیرده نباید بیشتر از دوقوطی متوسط در هفته ماهی تن مصر كنند.

جالب است بدانید كه با وجود نقش پیشگیری كننده ای كه مصرف به اندازه ماهی تن در برابر سرطان دارد، نتیجه تحقیقی كه در سال 2003 در آمریكا منتشر شده نشان می دهد :مصرف زیاد وبیش از اندازه ماهی تن ، به دلیل همراه داشتن جیوه ،احتمال بروز برخی از بیماری ها مانند سرطان را افزایش می دهد.

روش استفاده:

با توجه به انچه گفته شد بهتراست برای استفاده مناسب از مواد غذایی بیشتر از دوتا سه بار در هفته از انواع ماهی استفاده نشود و همچنین برنامه غذایی مان فقط شامل یك نوع ماهی نباشد ،بلكه در مصرف ماهی ها هم تعادل و تنوع را در نظر بگیریم.

ماهی های رودخانه ای و دریایی به طور طبیعی بسیار مفیدتر از ماهی های كنسرو شده با مواد نگهدارنده هستند،اما باز هم در مقایسه با مصرف غذاهای آماده و فست فودها ،كنسرو ماهی الویت دارد؛به شرط آنكه سلامت آن تضمین شده باشد و در كنار آن سبزی های تازه هم استفاده شود.

از سوی دیگر تاریخ مصرف كنسرو ماهی تن نكته مهمی است كه نباید آن را نادیده گرفت.كنسرو تن ماهی در صورت نگهداری در شرایط نامناسب یا سپری شدن تاریخ مصرف به سرعت فاید می شود و این نكته می تواند ناراحتی های گوارشی بسیار جدی در بدن ایجاد كند یا در مواردی شدیدتر سبب مرگ شود.طبق توصیه كارشناسان حتما باید كنسرو را با قوطی ،20 دقیقه در آب جوشاند و سپس مصرف كرد تا احتمال مسمومیت با آن به حداقل برسد.همچنین اگر كنسرو تن متورم یا ضربه خورده باشد باید از مصرف آن خودداری كرد.

توصیه همه متخصصین تغذیه مصرف سبزی به صورت خام ، بخار پز یا لااقل آبپز است.البته برای پخت برخی از سبزی ها مانند بروكلی استفاده از مایكرویو به عنوان اولین انتخاب توصیه شده است.

هدف از انتخاب روش پخت صحیح سبزی ها؛ حفظ آنتی اكسیدانها، ویتامینها و مواد مغذی موجود آنهاست كه مزیت آنها برای توصیه برای مصرف روزانه 7 تا 11 واحد میوه و سبزی توسط است. اما اگر شما به دلیل آنچه گفته شد ناچار هستید سبزی را به صورت سرخ شده استفاده كنید پیشنهاد های زیر درسالمتر شدن غذا به شما كمك می كند:

بعضی از سبزیها اصولا نیازی به سرخ شدن ندارندو می شود بدون سرخ كردن از آنها استفاده كرد. لوبیا سبز از جمله این سبزی هاست.

انواعی از سبزی ها به صورت آب پز خوشمزه ترند. مثلا اسفناج آب پز شده بسیار خوشمزه تر از اسفناج سرخ شده است. می توانید امتحان كنید .با آب كم آن را بپزید و از آب آن در پخت انواع سوپ استفاده كنید.

بعضی از سبزی ها نیاز به سرخ شدن زیاد ندارند و شما می توانید فقط آنها را كمی تفت دهید و سپس به غذا اضافه كنید.در این صورت شما از روش پخت مدیترانه ای استفاده كرده اید. پیاز از جمله سبزی هایی است كه با كمی تفت دادن قابل مصرف است.برای تفت دادن پیاز با حرارت كم می توانید درب ظرف را ببندید تا قطره های ابی كه به صورت بخار به وجود می آید دوباره به ظرف بازگشته و از افزایش دما كه یكی از علت های تخریب روغن و به وجود آمدن تركیبات سمی و سرطان زا در آن است ؛ كاهش یابد.

در بعضی از غذاها با استفاده از ترفندهای ویژه ای می توانید كمتر از مواد سرخ شده استفاده كنید. مثلا خاله شهلا سبزی قورمه سبزی را اصلا سرخ نمی كند .او برای پخت قورمه سبزی مقداری پیاز را تفت می دهد و پس از اضافه كردن سبزی غذا را با حرارت كم می پزد تا به اصطلاح جابیفتد و روغن بیاندازد.طعم این قورمه سبزی هم خیلی خوب است. برای امتحان این روش باید تجربه طولانی تری داشته باشید.

برای سرخ كردن بعضی از سبزی ها مثلا سیب زمینی شما باید اول حرارت روغن را به دمای بالایی مثلا 190 در جه برسانید .سپس سیب زمینی را به ان اضافه كنید . با این روش با به وجود آمئن یك لایه محافظ بر سطوح سیب زمینی از جذب بیشتر روغن به لایه های داخلی جلوگیری می شود و لااقل چربی كمتری مصرف می كنید.این روش برای سرخ كردن بادمجان هم كه مقدار زیادی روغن مصرف می كند مناسب است. البته كنترل دما در این روش سرخ كردن مسئله مهمی است.

بهتر است سبزی هایی را كه قصد فریز كردن آنها را دارید قبلا سرخ نكنید همچنین سبزی هایی را که فریز شده اند وقتی هنوز یخشان آب نشده، سرخ کنید تا جذب روغن در آن ها به حداقل برسد.

شاید خوشحال شوید از اینكه بالاخره متخصصان سرخ كردن بعضی از سبزی ها را برای جذب بهتر مواد مغذی آن توصیه كرده اند. هویج از جمله این سبزی ها است. بتاكاروتن موجود در هویج در صورت تفت دادن در كمی روغن قابلیت جذب بهتری پیدا می كند زیرا ویتامین آ از جمله ویتامین های محلول در چربی است.

روغن، خط سرخ سرخ كردنی ها

از آنجا كه روغن جزء اصلی فرآیند سرخ كردن است باید به نوع و نحوه استفاده از آن توجه ویژه شود.برای سرخ كردن مواد غذایی حتما از روغن مایع مخصوص سرخ كردنی استفاده كنید.این روغن ها در برابر حرارت مقاومند و ضررهای مصرف روغن های جامد را ندارند.

سعی كنید از حرارت دادن زیاد روغن به علت عجله در اشپزی خودداری كنید. با افزایش درجه حرارت؛ روغن به سرعت به نقطه دود خود میرسد. در این دما كه برای روغن های مختلف با هم فرق دارد روغن به اصطلاح شروع به سوختن می كند و در آن تركیبی خطرناك به نام آكرولئین به وجود می اید.. بعد از هر بار استفاده از روغن، نقطه ی دود آن پایین می آید.بنابر این توصیه بعدی این است كه روغن استفاده شده برای سرخ كردن را بارها مورد استفاده قرار ندهید.

ظروف مورد استفاده سرخ كردن

سرخ كنهای خانگی مشكلات استفاده از روغن را بیشتر می كند چون علاوه بر اینكه با غوطه ور شدن ماده غذایی روغن بیشتری جذب آن شده ومقدار انرژی آن را افزایش می دهد به دلیل مقدار زیاد مورد نیاز روغن، معمولا خانمها برای صرفه جویی پس از یك یا دوبار استفاده روغن را عوض نمی كنند و یا روغن تازه را به روغن قبلی اضافه می كنند كه در این صورت وضعیت بدتری به وجود می اید.سرد و داغ شدن مكرر روغن به علاوه ذرات باقیمانده از ماده غذایی معجون خطرناكی در این وسیله آشپزخانه ای ایجاد می كند كه نتیجه ای جز بیماری های خطرنك ندارد.

استفاده ازظروفی كه با روغن یا سایر تركیبات غذا هنگام سرخ كردن واكنش نشان می دهند و ممكن ذرات نا خواسته ای را به غذا اضافه كنند نیز توصیه نمی شود. ظروف آلومینیم، مسی و آهنی از جمله این ظروف هستند. مناسبترین وسیله برای سرخ كردن مواد غذایی ظروف تفلون است با این شرط كه پوشش آنها كاملا سالم بوده و در ضمن بازسازی نشده باشد.

براساس مطالعات گسترده انجام شده در سطح جهان امروزه بیماری های قلب و عروق عمده ترین علل مرگ و میر محسوب می شوند. بر طبق برآوردهای سازمان جهانی بهداشت تا سال 2020 بیماری کرونر قلب وسکته مغزی به ترتیب اولین و چهارمین علل ناتوانی در سراسر جهان خواهند بود. همه گیری بیماری های قلبی در حال گسترش بوده و امروزه پرفشاری خون و کلسترول خون بالا به عنوان 2 عامل مستقل در ایجاد بیماری های قلبی مطرح شده اند .

اگرچه ممکن است برخی افراد جامعه بطور ژنتیکی مستعد بیماری های قلبی باشند ولی تعدادی ازاین بیماری ها  از جمله CHD (بیماری كرونر قلب ) زمینه اکتسابی دارند .این بدان معنی است كه تظاهرات بالینی این بیماری که در سنین بالا بروز میکنند قابل پیشگیری بوده و در این زمینه تغذیه و رژیم درمانی وپیگیری شیوه زندگی سالم می تواند کمک کننده باشد.

غربالگری بیماران قلبی عروقی :

برای غربالگری این بیماران از بررسی پروفایل کامل لیپیدهای خون شامل :کلسترول توتال-HDL-تری گلیسرید ناشتا استفاده می شود.

عوامل خطر:

کم تحرکی – چاقی و اضافه وزن – دیابت – استرس روانی – مصرف الکل - استعمال دخانیات – مصرف غذاهای فراوری شده.

اساس رژیم غذایی بیماران قلبی مشابه افراد سالم بوده تنها کنترل مقدار چربی –نمک و شیرینی مصرفی بسیار ضروری است.

توصیه هایی در مورد رژیم غذایی مبتلایان به بیماری های قلبی- عروقی:

1-رسیدن به وزن نرمال:بر اساس مطالعات افراد دارای چربی اضافه(بخصوص در ناحیه شکم) بیش از دیگران به بیماری قلبی دچار می شوند .افزایش وزن منجر به بالا رفتن بار قلب ،افزایش کلسترول و بالا رفتن فشار خون و کاهش HDL خواهد شد . هم چنین چاقی خطر بروز دیابت را نیز افزایش می دهد.

2-مصرف نان سبوس دار و غلات کامل:

بر اساس کالری مورد نیاز از انواع نان سبوس دار (بربری ،سنگک،نان جو)وغلات کامل(عدس ،لوبیا،نخود،...)استفاده کنید و از مصرف چیپس،پفک،بیسکویت های چرب و نان خامه ایی پرهیز کنید.

3- مصرف سبزی ها:مصرف انواع سبزیجات برگ سبز وتیره (انواع کلم ها،کاهو،فلفل دلمه ایی،هویج)در برنامه روزانه خود بگنجانید.

4- مصرف میوه ها: مصرف روزانه منابع فیبر محلول (پکتین)همچون سیب،مرکبات،توت فرنگی در کاهش کلسترول خون بسیار مفید خواهد بود.

5- مصرف فراورده های لبنی : باید از لبنیات کم چرب استفاده کنید ،و ممصرف فرآورده هایی همچون کره،سرشیر،خامه را از لیست غذایی خود حذف نمایید.

6- مصرف سفیده محدودیتی ندارد اما زرده بدلیل کلسترول بالا نباید بیش از 2عدد در هفته مصرف گردد.

7-گوشت ها: حتی الامکان از گوشت های سفید(مرغ-ماهی)استفاده نمایید.پنیر مصرفی نیز باید از نوع کم نمک وکم چرب باشد.

8- روغن ها : مصرف روغن جامد (به دلیل رسوب در دیواره شریان) ،سس‌های چرب وکره گیاهی (به دلیل اسیدهای چرب ترانس) اکیدا ممنوع می باشد.بهترین روغن مصرفی برای این گروه سویا،افتابگردان،زیتون و کانولا می باشد .

9- نمک : مصرف بی رویه نمک موجب افزایش فشار خون و بالا رفتن فشار وارده بر قلب ،کلیه ها و تمام اعضای بدن خواهد شد.

10- ورزش : به منظور بهبود وضعیت قلبی و کاهش وزن مطلوب علاوه بر برنامه غذایی متعادل ،داشتن برنامه ورزشی منظم(30دقیقه در روز)مفید میباشد.

11-مصرف قند و شکر ،عسل،خرما و تمام موا شیرین و نشاسته ایی باید کنترل شود چرا که شیرینی زیا موجب چاقی و افزایش تری گلیسرید خون و بیماری دیابت خواهد شد.

12 مصرف ادویه جات تند مثل فلفل تند،مواد کافیین دار مثل قهوه و شکلات و چای غلیظ می توانند تعداد ضربان قلب را افزایش دهند ،بنابراین در مصرف انها باید اعتدال را رعایت کرد.

13- بهتر است روش پخت تمام مواد غذایی به صورت آبپز و کبابی باشد.