تبیان، دستیار زندگی

امام سجاد (ع) : بار خدايا اين روز ( بر اثر بسياري ثواب و پاداش و روا شدن خواسته ها روز ) ي است با بركت و نيكويي و با يمن و شگون ، و مسلمانان در اطراف زمين تو در آن ( براي عبادت و بندگي ) اجتماع نموده اند ، درخواست كننده ( آمرزش ) و طلب كننده ( نعمت ) و خواهنده ( پاداش ) و ترسنده ايشان ( از عذاب ، در مساجد و معابد و جايگاههاي پرستش تو ) حاضر مي شوند ، و بيناي در حاجتها و خواسته هاي آنان تويي ، پس به سبب بخشش و نيكيت و آسان بودن بر تو آنچه را كه مي خواهم ، از تو درخواست مي كنم كه بر محمد و آل او درود فرستي

اللهم هذا يوم مبارك ميمون ، و المسلمون فيه مجتمعون في اقطار ارضك ، يشهد السائل منهم و الطالب و الراغب و الراهب و أنت الناظر في حوائجهم ، فأسالك بجودك و كرمك و هوان ما سألتك عليك أن تصلي علي محمد و آله .

امام سجاد (ع) : و بار خدايا پروردگار ما تو را است تسلط و پادشاهي ( حقيقي ، چون مبدا و پديدآورنده هر چيز تويي ، و پادشاهي ديگري از جانب توست ) و مر تو را است حمد و سپاس ( زيرا هر نعمتي را تو عطا فرموده اي ، و حمد ديگري از جهت آن است كه نعمت تو بر دست او روان گشته ) خدايي جز تو نيست ، خداي بردبار ( در كيفر گناهكاران شتاب نمي كني ) بزرگوار مهربان بسيار نعمت دهنده داراي عظمت و احسان ، پديدآورنده آسمانها و زمين ، از تو درخواست مي نمايم كه هرگاه ميان بندگان خود كه با ايمانند خير و نيكي يا تندرستي يا بركت و فراواني يا هدايت و رستگاري يا عمل به طاعت و فرمانبري از خويش ، يا خيري را كه به سبب آن برايشان منت مي نهي و آنان را به سويت راهنمايي مي كني ، يا براي آنها در درگاهت درجه و پايه اي بلند مي گرداني ، يا به وسيله آن نيكي اي از نيكي دنيا و آخرت به اينان عطا مي نمايي ، قسمت كني نصيب و بهره من را از آن بسيار گردان ( جمله ان توفر حظي و نصيبي منه در بيشتر نسخ خطي و چاپي نيست ، بنابراين از قرينه كلام و آنچه بيان دلالت بر آن دارد دانسته مي شود كه مضمون اين جمله يا مانند آن در نظر گرفته شده است )

و أسالك اللهم ربنا بأن لك الملك ، و لك الحمد لا إله إلا أنت ، الحليم الكريم الحنان المنان ذو الجلال و الاكرام ، بديع السموات و الارض ، مهما قسمت بين عبادك المؤمنين : من خير أو عافية أو بركة أو هدي أو عمل بطاعتك ، أو خير تمن به عليهم تهديهم به اليك ، أو ترفع لهم عندك درجة ، أو تعطيهم به خيرا من خير الدنيا و الاخرة أن توفر حظي و نصيبي منه .

امام سجاد (ع) : بار خدايا مر تو را است پادشاهي و سپاس ، پرستش شده اي جز تو نيست ، از تو درخواست مي كنم كه درود فرستي بر محمد بنده و فرستاده و دوست و اختيار شده و برگزيده خود از آفريدگانت ، و بر آل محمد كه نيكوكاران و ( از گناهان ) پاكان و ( به پيروانشان ) سود رسانند ، درودي كه كسي جز تو بر شمردن آن توانايي نداشته باشد ، و اين كه ما را در دعا و درخواست شايسته هر كه از بندگان با ايمانت كه در اين روز تو را مي خواند شريك گرداني ، اي پروردگار جهانيان ، و ما و ايشان را بيامرزي ، زيرا تو بر هر چيز توانايي ( قدير كسي است كه هر چه را بخواهد انجام مي دهد ، از اين رو جز خداي تعالي به آن وصف نمي شود )

و أسالك اللهم بأن لك الملك و الحمد ، لا إله إلا أنت ، أن تصلي علي محمد عبدك و رسولك و جيبك و صفوتك ، و خيرتك من خلقك ، و علي آل محمد الابرار الطاهرين الاخيار ، صلوة لا يقوي علي احصائها إلا أنت ، و إن تشركنا في صالح من دعاك في هذا اليوم من عبادك المؤمنين ، يا رب العالمين ، و أن تغفر لنا و لهم ، إنك علي كل شي قدير .

امام سجاد (ع) : بار خدايا حاجت و خواسته ام را به سوي تو قصد نمودم ( براي روا ساختن آن كسي را جز تو در نظر نگرفتم ) و درويشي و نيازمندي و بي چيزيم را به درگاهت فروآوردم ( چون مي دانم جز تو من را بي نياز نمي گرداند ) در حالي كه اطمينانم به آمرزش و رحمت و مهربانيت از عمل و كردارم بيشتر است ، و همانا آمرزش و رحمتت از گناهانم فراختر است ، پس بر محمد و آل محمد درود فرست ، و روا كردن هر حاجت و درخواستي را كه دارم به سبب تواناييت بر آن ، و آسان بودنش بر تو ، و نيازمندي من به تو ، و بي نيازي تو از من ، تو خود متكفل شو و بپذير ، زيرا من هرگز جز از جانب تو به خير و نيكي نرسيده ام و هرگز جز تو كسي بدي را از من برنگردانده است ، و براي كار ( رهايي از عذاب و كيفر در ) آخرت و ( اصلاح گرفتاريهاي در ) دنيايم جز تو را اميدوار نيستم

اللهم اليك تعمدت بحاجتي ، و بك انزلت اليوم فقري و فاقتي و مسكنتي ، و إني بمغفرتك و رحمتك اوثق مني بعملي ، و لمغفرتك و رحمتك اوسع من ذنوبي ، فصل علي محمد و آل محمد ، و تول قضاء كل حاجة هي لي بقدرتك عليها ، و تيسير ذلك عليك ، و بفقري اليك ، و غناك عني ، فإني لم اصب خيرا قط إلا منك ، و لم يصرف عني سوء قط احد غيرك و لا ارجو لامر اخرتي و دنياي سواك .

امام سجاد (ع) : بار خدايا هر كس براي رفتن به سوي مخلوق و آفريده اي به اميد صله و عطاها و درخواست احسان و بخشش او مهيا و آماده شود ، پس اي مولي و آقاي من مهيا و آماده شدن من امروز به اميد عفو و گذشت و درخواست احسان و بخششت به سوي توست

اللهم من تهيأ و تعبا و اعد و استعد لوفادة الي مخلوق رجاء رفده و نوافله و طلب نيله و جائزته ، فاليك يا مولاي كانت اليوم تهيئتي و تعبئتي و اعدادي و استعدادي رجاء عفوك و رفدك و طلب نيلك و جائزتك .

امام سجاد (ع) : بار خدايا پس بر محمد و آل محمد درود فرست ، و امروز آن اميد من را نوميد مگردان ، اي كسي كه ( درخواست ) درخواست كننده اي او را به رنج نمي اندازد ، و عطا و بخششي ( توانگري ) او را كم نمي گرداند ، زيرا من از روي اعتماد داشتنم به كردار شايسته اي كه آن را پيش فرستاده ( بجا آورده ) و به شفاعت و ميانجيگري مخلوق و آفريده اي كه به او اميد داشته باشم جز شفاعت محمد و اهل بيت و خويشان او ( حضرت زهرا و ائمه معصومين - عليهم السلام - ) كه بر او و ايشان درود تو باد ، به سوي تو نيامده ام

اللهم فصل علي محمد و آل محمد ، و لا تخيب اليوم ذلك من رجائي ، يا من لا يحفيه سائل و لا ينقصه نائل ، فإني لم اتك ثقة مني بعمل صالح قدمته ، و لا شفاعة مخلوق رجوته إلا شفاعة محمد و اهل بيته عليه و عليهم سلامك .

امام سجاد (ع) : به درگاه تو آمده ام در حالي كه به گناه و بد كردن به خود اعتراف دارم ، به درگاه تو آمده ام در حالي كه آن عفو و گذشت بزرگت را اميدوارم كه به سبب آن از گناهكاران گذشتي ، سپس طول و بسياري ايستادگيشان بر گناه بزرگ تو را بازنداشته از اين كه برايشان رحمت و آمرزش احسان نمايي

اتيتك مقرا بالجرم و الاساءة الي نفسي ، اتيتك ، ارجو عظيم عفوك الذي عفوت به عن الخاطئين ، ثم لم يمنعك طول عكوفهم علي عظيم الجرم أن عدت عليهم بالرحمة و المغفرة .

امام سجاد (ع) : پس اي كسي كه رحمت و مهرباني او فراخ ( مؤمن و كافر را فراگيرد ) و عفو و گذشتش بزرگ ( بسيار ) است ، اي عظيم و بزرگوار ( كه عقول به كنه ذات مقدسه ات پي نبرد ) اي كريم و بخشنده ، بر محمد و آل محمد درود فرست ، و به رحمت و مهربانيت بر من احسان فرما ، و به فضل و نيكيت بر من مهربان باش ، و به آمرزشت بر من گشايش ده

فيا من رحمته واسعة ، و عفوه عظيم ، يا عظيم يا عظيم ، يا كريم يا كريم ، صل علي محمد و آل محمد و عد علي برحمتك ، و تعطف علي بفضلك ، و توسع علي بمغفرتك .

امام سجاد (ع) : بار خدايا اين مقام و جايگاه ( نماز عيد و جمعه بجا آوردن ، يا مقام امامت و خلافت ) براي خلفا و جانشينان و برگزيدن تو ( ائمه معصومين - عليهم السلام - ) است ، و ( دشمنان دين مانند خلفاي بني اميه ) جاهاي امنا و درستكاران تو را در درجه و پايه بلندي كه ايشان را به آن اختصاص و برتري داده اي ربودند ( غصب كرده به ظلم و ستم گرفتند ، عبدالله ابن دينار گفته : حضرت باقر - عليه السلام - فرمود : اي عبدالله در هر عيد اضحي و فطر كه مخصوص مسلمانان است و حزن و اندوه آل محمد تازه مي گردد ، گفتم چرا چنين است ؟ فرمود : براي آن كه مي بينند حق خودشان " " امامت و خلافت " در دست ديگران است ) و ( براي امتحان و آزمايش بندگانت ) تويي تقديركننده براي آن ( غصب خلافت ) در حالي كه امر و فرمان تو مغلوب نمي شود ( هر طور مقدر كرده اي واقع مي گردد ) و از تدبير ( قضا و قدر ) قطعي تو هرگونه خواسته باشي و هر زمان و روزگار كه بخواهي درنمي گذرد ، و تويي تقديركننده براي آنچه ( حكمت اقتضا مي كند و ) تو به آن ( از ديگران ) داناتري ، در آفرينش ( يا در قضا و قدر ) و اراده خواسته ات متهم نيستي ( گمان ظلم و ستم و ناداني به تو برده نمي شود ، ناگفته نماند : از جمله وانت المقدر لذلك معني جبر توهم نشود ، زيرا مقصود از اين كه خداي تعالي آن را تقدير نموده آن است كه صفات و حدود و كيفيات و زمان و مكان و ساير خصوصيات آن را به طوري كه كم و زياد نمي شود تعيين فرموده ، نه آن كه آن را ايجاد نموده تا غصب خلافت بر اثر تقدير او بوده و غصب كنندگان ناچار گشته نتوانند خلاف آن رفتار نمايند ، و شايد گفتار امام - عليه السلام - و پس از آن : غير متهم علي خلقك ولا لارادتك اشاره به اين نكته باشد ، والله اعلم ) تا اين كه ( بر اثر غصب خلافت ) برگزيدگان و جانشينان تو شكست خوردند و حقشان از دست رفت ، حكم تو را تبديل گشته ، و كتاب تو ( قرآن مجيد ) را دور افتاده ، و واجبات را از مقاصد راههاي روشن تو تغيير يافته ، و روشهاي پيغمبرت ( مستحبات ) را ترك شده مي بينند

اللهم إن هذا المقام لخلفائك ، و اصفيائك و مواضع امنائك في الدرجة الرفيعة التي اختصصتهم بها قد ابتزوها ، و أنت المقدر لذلك لا يغالب امرك ، و لا يجاوز المحتوم من تدبيرك كيف شئت و أني شئت و لما انت اعلم به غيرمتهم علي خلقك و لا لارادتك حتي عاد صفوتك و خلفاؤك مغلوبين مقهورين مبتزين يرون حكمك مبدلا ، و كتابك منبوذا ، و فرائضك محرفة عن جهات اشراعك ، و سنن نبيك ، متروكة .

امام سجاد (ع) : بار خدايا دشمنان ايشان را از پيشينيان و آيندگان ( تا روز قيامت ) و هر كه را به اعمال و كردار آنان راضي و خشنود مي شود و دوستان و پيروانشان را لعنت كن ( از رحمت خود نوميد و عذاب و كيفر فرما . تصريح امام - عليه السلام - به لعن بر دشمنان جانشينان و برگزيدگان خدا بر مشروعيت و روا بودن لعن بر كسي كه سزاوار است ، بلكه بر مستحب بودن آن و اين كه لعن كننده را ثواب و پاداش است دلالت دارد ، زيرا اگر چنين نبود آن حضرت در اين روز شريف تصريح به آن نمي نمود و آن را از جمله دعايي كه به وسيله آن به درگاه خداوند سبحان تقرب مي جويند قرار نمي داد ، و طريقه و روش ، اماميه " شيعه دوازده امامي " هم همين است ، و گاهي لعن به كسي كه مستحق و سزاوار آن است عبادت است مانند صلوة و درود بر كسي كه شايسته آن مي باشد ، و چنان كه درود گوينده را ثواب و پاداش است همچنين لعن كننده را پاداش مي دهند هرگاه لعن او به جا و براي به دست آوردن خشنودي خدا باشد ، و لعن كردن خداي عز وجل در آيات بسيار از قرآن كريم و امر به لعن در بعض آنها بر اين مطلب دلالت دارد " سوره 2 ، آيه 159 " : اولئك يلعنهم الله ويلعنهم اللاعنون ( آيه 161 ) : اولئك عليهم لعنة الله والملائكة والناس اجمعين يعني آنها را " كه حق پنهان گردانند " خدا و لعنت كنندگان " از انس و جن و فرشتگان " لعنت مي كنند " خدا آنان را از رحمت خود دور ساخته و به كيفر رساند و ديگران ايشان را نفرين مي نمايند " آنانند كه لعنت خدا و همه فرشتگان و مردم بر ايشان است . پس مراد از ويلعنهم اللاعنون و از والملائكه والناس اجمعين امر به فرشتگان و مردم است به لعن كساني كه خدا آنها را لعن فرموده ، و از پيغمبر - صلي الله عليه وآله - روايت شده كه گروهي از معصيت كاران را لعن نموده مانند فرمايش آن حضرت : خدا لعنت كند كسي را كه پدر و مادر خود را لعن مي نمايد ، و فرمايش آن بزرگوار : خدا لعنت كند رباخوار را . و گاهي لعن واجب و جزء ايمان است هرگاه قصد لعن كننده بيزاري جستن باشد ، زيرا خداوند سبحان چنان كه دوست داشتن دوستانش را واجب كرده دشمن داشتن دشمنانش و بيزاري از آنان را هم واجب نموده ، در قرآن مجيد " سوره 58 ، آيه 22 " فرموده : لا تجد قوما يؤمنون بالله واليوم الاخر يوادون من حاد الله ورسوله ولو كانوا اباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشيرتهم يعني " اي پيغمبر " مردمي را كه به خدا و روز قيامت ايمان مي آورند " چنين " نخواهي يافت كه با دشمنان خدا و رسول او دوستي كنند و اگر چه آن دشمنان پدران يا فرزندان يا برادران يا خويشان ايشان باشند . و گفته اند : هر گفتار و كرداري كه موجب عقاب و كيفر گردد جايز است گوينده و بجا آورنده را لعن نمود ، زيرا لعن از خداي تعالي همان دور ساختن از رحمت و به كيفر رساندن است )

اللهم العن اعداءهم من الاولين و الاخرين ، و من رضي بفعالهم و اشياعهم و اتباعهم .