جدل(32)

ضرورت فراگيرى جدل

علل و اسبابى چند موجب مى شوند كه انسان گاهى در مقام مناظره ، جانب برهان رافرو گذارد و به جدل روى آورد . برخى از اين عوامل عبارتند از :

1 . درست نبودن مدعاى شخص و در نتيجه عدم امكان اقامه برهان بر آن ؛

2 . دشوار بودن فهم برهان براى توده مردم ؛

3 . عجز و ناتوانى مستَدِلّ براى اقامه برهان و يا درك صحيح آن ؛

4 . تناسب نداشتن فهم برهان با نوآموزان يك رشته علمى .

بنابراين، فراگيرى اين فن براى هر انسانى كه داراى عقايد و آراى دينى ، سياسى و اجتماعى است و در زندگى اجتماعى خود ، خواه ناخواه ، درگير مباحثه و مناظره مى شود امرى ضرورى است .

تعريف جدل

جدل در لغت به معناى ستيزه جويى و لجاجت ورزيدن در خصومت هاى گفتارى است كه غالباً با كيد و نيرنگ همراه است و در پاره اى موارد از حدود عدل و انصاف خارج مى شود ؛ اما در اصطلاح عبارت است از : صناعتى(33) كه آدمى با آن مى تواند از مقدمات مسلّم و مورد قبول طرف مقابل و يا از مقدمات مشهور استفاده كرده و مطلب مورد نظر خويش را اثبات يا رد كند .