تبیان، دستیار زندگی

اگر از معدن طلا، نقره ، سرب ، مس ، آهن ، نفت ، ذغال سنگ ، فيروزه ،عقيق ، زاج ، نمك و معدنهاي ديگر چيزي به دست آورد، در صورتي كه به مقدارنصاب باشد، بايد خمس آن را بدهد.

نصاب معدن بنابر احتياط 105 مثقال معمولي نقره يا 15 مثقال معمولي طلاست ، يعني اگر قيمت چيزي را كه از معدن بيرون آورده ، بعد از كم كردن مخارجي كه براي آن كرده به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلا برسد، بنابر احتياطواجب بايد خمس آن را بدهد.

استفاده اي را كه از معدن برده ، اگر قيمت آن به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلا نرسد، خمس آن در صورتي لازم است كه به تنهايي يا با منفعتهاي ديگر كسب او از مخارج سالش زياد بيايد.

گچ و آهك و گل سرشور و گل سرخ بنابر احتياط واجب از معدن محسوب است و خمس دارد.

كسي كه از معدن چيزي به دست مي آورد بايد خمس آن را بدهد، چه معدن روي زمين باشد يا زير آن ، در زميني باشد كه ملك است يا در جايي باشد كه مالك ندارد.

اگر نداند چيزي را كه از معدن بيرون آورده به 105 مثقال نقره يا15 مثقال طلا مي رسد يا نه ، بنابر احتياط واجب بايد به وزن كردن يا از راه ديگر،قيمت آن را معلوم كند.

اگر چند نفر چيزي از معدن بيرون آورند چنانچه بعد از كم كردن مخارجي كه براي آن كرده اند اگر سهم هر كدام آنها به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلابرسد بايد خمس آن را بدهند.

اگر معدني را كه در ملك ديگري است بيرون آورد آنچه از آن به دست مي آيد مال صاحب ملك است و چون صاحب ملك براي بيرون آوردن آن خرجي نكرده بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده بدهد.