تبیان، دستیار زندگی

در هر يك از چهار سوره "والنجم ، إقرأ، الم تنزيل و حم سجده " يك آيه سجده است كه اگر انسان بخواند يا گوش به آن دهد بعد از تمام شدن آن آيه بايد فورا سجده كند و اگر فراموش كرد هر وقت يادش آمد بايد سجده نمايد. آیت الله گلپایگانی: و در استماع فرق نيست بين اين كه از خود گوينده بشنود يا به وسيله بلندگو و راديو. و همچنين است حكم در سماع بنابر احتياط مستحب . (توضيح : نظرآيةالله گلپايگاني طبق رساله هداية العباد، مسأله 812 نوشته شده است .)

اگر انسان موقعي كه آيه سجده را مي خواند از ديگري هم بشنود چنانچه گوش داده آیت الله گلپایگانی: بنابر احتياط واجب بايد... (توضيح : نظر آيةالله گلپايگاني طبق رساله هداية العباد، مسأله 812 و 813 نوشته شده است .) دو سجده نمايد و اگر به گوشش خورده يك سجده كافي است .

در غير نماز اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش بدهد بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند. آیت الله گلپایگانی: نظر آيةالله گلپايگاني با توجه به رساله هداية العباد، مسأله 812بررسي شده است و مانند متن مي باشد.

اگر آيه سجده را از كسي كه قصد خواندن قرآن ندارد آیت الله گلپایگانی: يا از بچه غير مميز كه خوب و بد را نمي فهمد آيه سجده را گوش بدهد،احتياط واجب آن است كه سجده كند. و همچنين است اگر از مثل نوار آيه سجده راگوش بدهد. (توضيح : نظر آيةالله گلپايگاني طبق رساله هداية العباد، مسأله 812نوشته شده است .) بشنود، يااز مثل گرامافون آيه سجده را بشنود، لازم نيست سجده نمايد. ولي اگر ازآلتي كه صداي خود انسان را مي رساند بشنود، واجب است سجده كند.

آیت الله گلپایگانی: در سجده واجب قرآن بايد جاي انسان غصبي نباشد ولي لازم نيست با وضويا غسل و رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند و بدن و جاي پيشاني او پاك باشد و نيز چيزهايي كه در لباس نمازگزار شرط مي باشد، در لباس او شرط نيست .اما اگر لباس او غصبي است چنانچه سجده كردن ، تصرف در آن لباس باشد، سجده باطل است . در سجده واجب قرآن نمي شود بر چيزهاي خوراكي و پوشاكي سجده كرد ولي ساير شرايط سجده را كه در نماز است لازم نيست مراعات كنند.

آیت الله گلپایگانی: احتياط واجب آن است كه در سجده واجب قرآن ، پيشاني را بر مهر يا چيزديگري كه سجده بر آن صحيح است بگذارد و بنابر احتياط مستحب جاهاي ديگر بدن رابه دستوري كه در سجده نماز گفته شد بر زمين بگذارد. در سجده واجب قرآن بايد طوري عمل كند كه بگويند سجده كرد.

هرگاه در سجده واجب قرآن پيشاني را به قصد سجده به زمين بگذارد،اگر چه ذكر نگويد كافي است ، و گفتن ذكر مستحب آیت الله گلپایگانی: و مطابق با احتياط است و بهتر است بگويد... است . و بهتر است بگويد: "لااله الا الله حقا حقا لا اله الا الله ايمانا و تصديقا لا اله الا الله عبودية و رقاسجدت لك يا رب تعبدا و رقا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير".