پرسش

منظور از ترس از خدا چیست؟

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!

بی تردید خدائی كه رحمت او بر غضبش سبقت دارد، و مهربانی او هزاران بار از مهر مادر بیشتر، و "ارحم الرحمین" است، به خودی خود هیچ ترسی ندارد، بلكه تنها جایگاه امید و رجاء است.

لكن ترس از خدا در واقع ترس از نسبت بین خودمان با خداست؛ ترس از عدل است چون نسبت بیشتر مردم با او نسبت ظلم و گناه ـ و در دیگران قصور و احیانا غفلت ـ است، از اینرو از عدل او باید ترسید و طلب فضل از او كرد، تا نكند از بركتی از بركات او و از فیضی از فیوضات او محروم باشیم.
بنده در حال بندگی و تواضع با خدا، به طور قطع مشمول رحمت الهی است، و در این حال جایی برای ترس نیست.
كما این كه بنده با تكبر و پشت كردن و گردن كشی و نافرمانی از تكالیف الهی، استحقاق این فیض را ندارد. اینجا موضع غضب الهی و انتقام اوست ـ چنانچه در ابتدای دعای افتتاح در مفاتیح الجنان هم بدان اشاره رفته است ـ البته عفو خدا به خود او مربوط است، ما در باره آن قضاوتی نمی توانیم بكنیم.

از سوی دیگر هر چه بنده معرفتش نسبت به خدای متعال و مقام بندگی بالاتر رود سكنات حال و گذشته خویش را بیشتر بیرون از حد بندگی و از مصادیق عصیان و غفلت و ظلم ـ ولو ناشی از قصور و كوتاهی ذاتی خود ـ می بیند. پس باز خود را مستحق نمی بیند و از حال خود خوف دارد.

حاصل سخن آن كه ذات باری تعالی همیشه و در همه حال اقتضای امید دارد ـ كما این كه ما از یأس نسبت به رحمتش منع شده ایم. در روایت است كه یأس از رحمت الهی از همه گناهان دیگر بزرگتر است.
اما تقصیرات انسان، و همچنین قصورات او ـ ولو آنها كه ذاتی انسانند ـ او را از این باز می دارد كه طلبكار درگاه خدا باشد.
اینها همه، با توجه به اهمیت امر سعادت و زندگی جاوید، باعث می شود كه انسانها ـ ولو اولیای الهی ـ همیشه در حال خوف و رجا باشند.

در این باره مطالعه مقاله "تقوا" از شهید مطهری را توصیخ می كنیم.

با التماس دعا