پرسش

با سلام
لطف كرده و به سئوال من با استفاده از ایات و روایات و احادیث وسخنان علمائ بزرگ جواب دهید
21 درهنگام سعی صفا و مروه چه دعا یا ذكری را باید بخانیم و از خدا چه بخواهیم چه دنیوی و چه اخروی ؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
سعی بین صفا و مروه، مستحبات و اذكاری دارد كه مشروح آن را می توانید در كتب ذیل مطالعه نمایید:
1. مناسك حج همراه با حواشی مراجع معظم تقلید، چاپ دوم، 1382.
2. مناسك حج بانوان، تهیه و تنظیم محمد حسین فلاح زاده.
در اینجا به بعضی از موارد اشاره می شود:
مستحب است بعد از فراغ از نماز طواف و پیش از سعى به نزد چاه زمزم رفته یك یا دو دلو آب بكشد و آن را بیاشامد و به سر و پشت و شكم خود بریزد و بگوید:



«اللهُمّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَرِزْقاً واسِعاً وَشِفاءً مِنْ كُلّ داءٍ وَسُقْمٍ».



پس از آن بنزد حجر الأسود بیاید، و مستحب است از درى كه محاذى حجر الأسود است بسوى صفا متوجه شود و با آرامى دل و بدن بالاى صفا رفته و به خانه كعبه نظر كند و به ركنى كه حجر الأسود در او است رو نماید و حمد و ثناى الهى را بجا آورد و نعمتهاى الهى را بخاطر بیاورد آنگاه این اذكار را بگوید:

«اللّهُ أكْبَرُ» هفت مرتبه.

«ألحَمدُ للّهِ» هفت مرتبه.

«لا إلهَ إلّا اللّهُ» هفت مرتبه.



«لا إلهَ إلّا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَیُمِیْتُ وَهُوَ حَیّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى‏ كُلّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ» سه مرتبه.



پس صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد، پس بگوید:



«اللّهُ أكْبَرُ عَلى‏ ما هَدانا وَالْحَمْدُ للّهِ عَلى‏ ما أبْلانا وَالْحَمْدُ للّهِ الْحَیّ الْقَیّومِ وَالْحَمْدُ للّهِ الْحَیّ الدّائِمِ» سه مرتبه.



پس بگوید:

«أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلّا اللّهُ وَأشْهَدُ أنّ مُحَمّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ لا نَعْبُدُ إلّا إیّاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدّینَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ». سه مرتبه.

پس بگوید:



«اللهُمّ إنّی أسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعافِیَةَ وَالْیَقینَ فی الدّنْیا وَالآخِرَةِ» سه مرتبه.



پس بگوید:



«اللهُمّ آتِنا فی الدّنْیا حَسَنَةً وَفی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ» سه مرتبه.



پس بگوید:

«اللّهُ أكْبَرُ» صد مرتبه.

«لا إلهَ إلّا اللّه» صد مرتبه.

«ألْحَمْدُ للّهِ» صد مرتبه.

«سُبحانَ اللّهِ» صد مرتبه.

پس بگوید:



«لا إلهَ إلّا اللّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ أنْجَزَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَغَلَبَ الأحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَحْدَهُ، اللهُمّ بارِكْ لِی فی الْمَوْتِ وَفِیما بَعْدَ الْمَوْتِ، اللهُمّ إنّی أعُوذُ بِكَ مِنْ ظُلْمَةِ الْقَبْرِ وَوَحْشَتِهِ اللهُمّ أظِلّنی فی ظِلّ عَرْشِكَ یَوْمَ لا ظِلّ إلّا ظِلّكَ».



و بسیار تكرار كند سپردن دین و نفس و اهل و مال خود را به خداوند عالم.

پس بگوید:



«أسْتَوْدِعُ اللّهَ الرّحْمنَ الرّحِیمَ الّذی لا تَضِیعُ وَدائِعُهُ دِینی وَنَفْسی وَأهْلی، أللّهُمّ اسْتَعْمِلْنی عَلى‏ كتابِكَ وَسُنّةِ نَبِیّكَ وَتَوَفّنی عَلى‏ مِلّتِهِ وَأعِذْنی مِنَ الْفِتْنَةِ».



پس بگوید:

«اللّهُ أكْبَرُ» سه مرتبه.

پس دعاى سابق را دو مرتبه تكرار كند، پس یكبار تكبیر بگوید و باز دعا را اعاده نماید و اگر تمام این عمل را نتواند انجام دهد هر قدر كه مى‏تواند بخواند.

و مستحب است كه رو به كعبه نماید و این دعا را بخواند:



«اللهُمّ اغْفِرْ لِی كُلّ ذَنْبٍ أذْنَبْتُهُ قَطّ فَاِنْ عُدْتُ فَعُدْ عَلَیّ بِالْمَغْفِرَةِ فَاِنّكَ أنْتَ الْغَفُورُ الرّحِیمُ، اللهُمّ افْعَلْ بی ما أنْتَ أهْلُهُ فَاِنّكَ اِنْ تَفْعَلْ بِی ما أنْتَ أهْلُهُ تَرْحَمْنی وَإنْ تُعَذّبنی فَأَنْتَ غَنیّ عَنْ عَذابی وَأنَا مُحْتاجٌ إلى‏ رَحْمَتِكَ. فَیامَنْ أنَا مُحْتاجٌ إلى‏ رَحْمَتِهِ ارْحَمْنی اللهُمّ لا تَفْعَلْ بی ما أنَا أهْلُهُ فَاِنّكَ إنْ تَفْعَلْ بی ما أنا أهْلُهُ تُغَذّبْنی وَلَمْ تَظْلِمْنی أصْبَحْتُ أتّقی عَدْلَكَ وَلا أخافُ جَوْرَكَ فَیامَنْ هُوَ عَدْلٌ لا یَجُورُ اِرْحَمْنی».



پس بگوید:



«یا مَنْ لا یَخیبُ سائِلُهُ وَلا یَنْفَدُ نائِلُهُ صَلّ عَلى‏ مُحَمّدٍ وَآلِ‏مُحَمّدٍ، وَأجرْنی مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِكَ».

و در حدیث شریف وارد شده است هركس كه بخواهد مال او زیاد شود ایستادن بر صفا را طول دهد و هنگامى كه از صفا پائین مى‏آید بر پله چهارم بایستد و متوجه خانه كعبه شود و بگوید:



«أللّهُمّ إنّی أعُوذُ بِكَ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ وَفِتْنَتِهِ وَغُرْبَتِهِ وَوَحْشَتِهِ وَظُلْمَتِهِ وَضِیقِهِ وَضَنْكِهِ، اللهُمّ أظِلّنی فی ظِلّ عَرْشِكَ یَوْمَ لا ظِلّ إلّا ظِلّكَ».



پس از پله چهارم پائین رود و احرام را از روى كمر خود بردارد و بگوید:



«یا رَبّ الْعَفْوِ یا مَنْ أمَرَ بِالْعَفْوِ یا مَنْ هُوَ أوْلى‏ بِالْعَفْوِ، یا مَنْ یُثِیبُ عَلىَ الْعَفْوِ، الْعَفْوَ الْعَفْوَ الْعَفْوَ یا جَوادُ یا كَریمُ یا قَریبُ یا بَعیدُ، اُرْدُدْ عَلَیّ نِعْمَتَكَ وَاسْتَعْمِلْنی بِطاعَتِكَ وَمَرْضاتِكَ».



و مستحب است پیاده سعى نماید و از صفا تا به مناره میانه راه رود و از آنجا تا جایى كه محل بازار عطاران است مانند شتر تند رود و اگر سوار باشد این حدّ را فى الجمله تند نماید و از آنجا تا به مروه نیز میانه رود و در وقت برگشتن نیز به همان ترتیب مراجعت نماید و از براى زنها هروله نیست و مستحب است در هنگامى كه مى‏رسد به مناره میانه بگوید:



«بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ، وَاللّهُ أكْبَرُ، وَصَلّىَ اللّهُ عَلى‏ مُحَمّدٍ وَأهْلِ بَیْتِهِ، اللهُمّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوُزْ عَمّا تَعْلَمْ إنّكَ أنْتَ الأعَزّ الأجَلّ الأكْرَمُ، وَاهْدِنی لِلّتی هِیَ أقْوَمُ اللّهُمّ إنّ عَمَلی ضَعیفٌ، فَضاعِفْهُ لی وَتَقَبّلْهُ مِنّی، اللهُمّ لَكَ سَعْیی، وَبِكَ حَوْلی وَقُوّتی تَقَبّلْ مِنّی عَمَلی یا مَنْ یَقْبَلُ عَمَلَ الْمُتّقینَ».



و همین كه از محل بازار عطاران گذشت بگوید:



«یا ذَاالْمَنّ وَالْفَضْلِ وَالْكَرَمِ وَالنّعْماءِ وَالْجُودِ اغْفِرْ لی ذنُوبی، اِنّهُ لا یَغْفِرُ الذّنُوبَ الّا أنْتَ».



و هنگامى كه به مروه رسید برود بالاى آن و بجا آورد آنچه را كه در صفا بجا آورد و بخواند دعاهاى آنجا را به ترتیبى كه ذكر شد.

و پس از آن بگوید:



«اللهُمّ یا مَنْ أمَرَ بِالْعَفْوِ یا مَنْ یُحِبّ الْعَفْوَ یا مَنْ یُعْطی عَلَى الْعَفْوِ، یا مَنْ یَعْفُو عَلَى الْعَفْوِ یا رَبّ الْعَفْوِ، الْعَفْوَ الْعَفْوَ الْعَفْوَ».



و مستحب است در گریه كردن كوشش كند و خود را به گریه وادارد و در حال سعى دعا بسیار كند و بخواند این دعا را:



«اللهُمّ إنّی أسْأَلُكَ حُسْنَ الظّنّ بِكَ عَلى‏ كُلّ حالٍ وَصِدْقِ النّیّةِ فی التّوَكّلِ عَلَیْكَ».


موفق باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.