پرسش

با سلام
میخواستم معنی کاملی از حرمت نفس ، عزت نفس و اعتماد به نفس را بفرمایید .
با کمال تشکر
داوری

پاسخ

باسلام
کاربر گرامی حرمت نفس و عزت نفس دو کلمه معادل بوده و تفاوتی با هم ندارند و تنها تفاوت آنها، اختلاف در انتخاب کلمات است. امابین عزت نفس و اعتماد به نفس تفاوتهایی وجود دارد که برای درک آن به این مطالب توجه کنید:

تحقیقات اخیر در مورد عزت نفس آن را به عنوان داشتن احساس ارزشمندی یا احساس خوبی در مورد خود و یا احساس كارایی یا شایستگی تعریف كرده اند .
بندورا (1969) معتقد است كه هر دو تعریف درست است و عزت نفس را به عنوان "اعتماد به به توانایی هایمان برای فكر كردن ، اعتماد به توانایی هایمان در مقابله با چالش های بنیادی و اساسی زندگی و اعتقاد به حق مان برای موفقیت و شادكامی همچنین احساس شایستگی ، استحقاق دفاع از نیاز ها و خواسته ها و دستیابی به ارزش می داند ." او این دو عامل را "خود كارآمدی" و "احترام به خود" می نامد .
مراك (1999) عزت نفس را به عنوان یك پدیده رشدی می دانست . تجارب كودكی و تربیت از عوامل اساسی هستند كه عزت نفس را می سازند . با این حال تجارب بزرگسالی و چگونگی دست یابی به این تجارب نیز بر سطوح عزت نفس ما تاثیر گذار است . احتیاجات زندگی ثابت نیستند؛ بنابراین سطوح عزت نفس بسته به آنچه كه در زندگی یك فرد اتفاق می افتد و اینكه چگونه فرد می تواند بر آنچه كه اتفاق افتاده فائق بیاید ، نوسان دارد . خطاها ، داغدیدگی ، مریضی ، تحصیلات ، كسب مهارت ، وظایف والدینی ، قربانی شدن یا ارتكاب جرم ، طلاق و ارتقای شغلی همگی سطوح عزت نفس ما را تحت فشار و تاثیر قرار می دهد . روبرو شدن با این حوادث هم به وسیله عوامل درونی مانند عزت نفس و هم عوامل خارجی مانند خانواده قدرتمند و شبكه های اجتماعی ، پول ، حمایت عاطفی ، دسترسی به تسهیلات ، نقل و انتقال و هر منبع دیگری كه اغلب به طور روزانه دریافت می شود؛ ما را تحت تاثیر قرار می دهد.
همچنین ما می دانیم كه مردم در موقعیت های مختلف رفتارهای متفاوتی دارند و این همان حیطه ای است كه ما تمایل داریم درباره اعتماد به نفس صحبت كنیم . تعریف اعتماد محدود است ، اما به طور كل به عقیده یك فرد درباره توانایی ها و اسنادهای او در توجه به ابعاد خاص خودش یا موقعیت های خاصی كه با آن مواجه می شود ، برمی گردد كه به اعتماد به نفس وابسته به موقعیت اشاره دارد (الدرد ، 2002). مثلا یك فرد ممكن است به طور كلی یك سطح ثابت از عزت نفس را دارا باشد ؛ اما وقتی در مقابل یك گروه بزرگ از تماشاگران قرار می گیرد اعتماد به نفسی نداشته باشد .
نورمن و هایلند (2003) اظهار كردند كه سه عنصر برای اعتماد به نفس وجود دارد :
• شناخت : دانش فرد درباره توانایی هایش .
• عملكرد : توانایی انجام كاری .
• هیجانات : احساس راحتی در شكل دادن به دو حالت یا وضع به طور همزمان .
رشد و پرورش اعتماد به نفس نیاز به تطبیق و همساز نمودن همه جنبه ها دارد . یادگیری بزرگسالان می تواند به رشد اعتماد به نفس موقعیتی آنها كمك نماید . تحقیقات همچنین نشان دادند كه افزایش اعتماد به نفس موقعیتی با یادگیری در دوره بزرگسالی می تواند به سایر حیطه های زندگی فردی نیز قابل انتقال بوده و از این رو بر سطوح كلی اعتماد به نفس تاثیر گذار باشد .
اعتماد به نفس و عزت نفس مفاهیم پیچیده ای هستند و با وجود اینكه با یكدیگر مرتبط هستند اما دقیقا شبیه به هم نیستند. این درحالی است كه این دو عبارت به جای یكدیگر به كار برده می شوند .
در حالی كه توافق كلی در مورد ماهیت دقیق اعتماد به نفس و عزت نفس وجود ندارد ، این دو عبارت تركیبی دوری ( یا جایگزین شونده) دارند . تحقیق "جاذبه اعتماد " یكی از معدود قطعات تحقیقی بود كه تلاش كرد تا اعتماد به نفس ، عزت نفس و ارتباط بین این دو را توصیف و تعریف كند. تحقیقات در این مورد در حیطه مرتبط با یادگیری بزرگسالان در حال افزایش است . اگر چه هنوز هم به طور كلی كمیاب تر از آن است كه بتواند به وسیله محدویت ادبیات تحقیق در دسترس در این زمینه مورد اثبات یا اظهار نظر قرار گیرد .
جستجو برای فهم عزت نفس و اعتماد به نفس و تعریف آنها در ارتباط با زمینه های یادگیری می تواند به ما كمك كند روشن كنیم كه وقتی ما عزت نفس و اعتماد به نفس مثبت مان را ارتقاء می دهیم، تلاش می كنیم به چیزی برسیم؛ و وقتی بدانیم چه چیزی را می خواهیم بدست بیاوریم، فكر كردن به اینكه چگونه می توان آن را انجام داد و چگونه می توان به بهترین وجه آن را بدست آورد و ثبت و ضبط كرد آسانتر می شود .