پرسش

بازی با پاسور وشطرنج چه حكمی دارد.
نظر علمای قدیم ومعاصر را مرقوم فرمایید. با تشكر

پاسخ

بیننده گرامی!
در ابتدا به این مطالب توجه نمایید:

1) از لحاظ فقهی هر آنچه با برد و باخت (شرط بندی) باشد، حرام است.

2) اگر چیزی از آلات قمار باشد، بازی با آن، حتی اگر بدون برد و باخت باشد، اشكال دارد.

3) تنها هنگامی بازی كردن با وسائل قمار مجاز می شود كه آنها، عرفا، از ابزار قمار بودن خارج گردد. در این صورت، بازی بدون برد و باخت با آن بی اشكال است.

با توجه به آنچه گذشت، هر گاه شما مطمئن شوید كه وسیله ای از حالت قمار خارج شده (یعنی در هیچ مجتمعی معمولا با آن قمار بازی نمی شود) بازی با آن بدون اشكال خواهد بود.

شایان ذكر است كه به نظر می رسد، پاسور در زمان ما وسیله قمار باشد. ولی شاید بتوان گفت كه شطرنج از حالت قماری خارج شده باشد.

شاید كسی بپرسد: چرا بازی با آلات قمار بدون شرط بندی حرام است؟

در پاسخ گفته می شود: درست است كه شما با برد و باخت بازی نمی كنید، ولی نفس بازی شما ترویج آن بازی خواهد بود، و این در كل جامعه موجب فساد خواهد بود. در چنین مواردی قانونگذار مصالح فرهنگی جامعه را در نظر گرفته است.



و اما فتوای مراجع عظام در رابطه با شطرنج بدین قرار است:
قدمای از فقهای شیعه(منظور فقهای صدر اول و تا حدود 50 سال پیش است)، بالاتفاق شطرنج را حرام می دانسته اند، چرا كه در زمانهای سابق به طور قطع آلت قمار محسوب بوده است. ضمنا در میان فقها هستند كسانی كه، به موجب اطلاق روایات، شطرنج را به طور كلی حرام می دانند، چه آلت قمار باشد و چه نباشد.


و اما فقهای معاصر ما:
حضرت آیت الله تبریزی می فرمایند: بازی با آلات قمار چه با برد و باخت مالی باشد یا بدون آن جایز نیست. شطرنج نیز تا وقتی كه محرز نشود از آلات قمار بودن خارج شده بطوری كه در هیچ مجتمعی قمار با آن متعارف نباشد بازی با آن چه با برد و باخت مالی باشد یا بدون آن جایز نیست.

حضرت آیت الله سیستانی می فرمایند: شطرنج مطلقا حرام است.

مقام معظم رهبری می فرمایند: بازی با آلات قمار بدون برد و باخت هم حرام است و بازی شطرنج اگر آلت قمار نباشد، بدون برد و باخت اشكال ندارد.

حضرت آیت الله فاضل لنكرانی می فرمایند: بازی با آلات قمار مطلقا حرام است.

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی می فرمایند: مطلقا حرام است.

حضرت آیت الله مكارم شیرازی می فرمایند: اگر شطرنج در عرف عام از صورت قمار خارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود مانعی ندارد.

حضرت آیت الله بهجت می فرمایند: با برد و باخت حرام قطعی است، و بدون برد و باخت بنا به احتیاط شدید ترك شود.

پیروز باشید.