پرسش

سلام. خسته نباشید.
رشته ی "حقوق" ، "علوم قضایی" و "فقه و حقوق اسلامی" چه تفاوت هایی با هم دارند؟

پاسخ

دوست عزیز:
سلام.
این سه رشته تقریبا" در یک مجموعه هستند و ارتباط نزدیکی با هم دارند چه در رشته ی تحصیلی و چه در زمینه های شغلی.

معرفی رشته ی حقوق:
رشته حقوق یكی از محبوب ترین رشته‏های داوطلبان گروه علوم انسانی است . دامنه گرایش‏های رشته حقوق گسترده و در كلیه روابط زندگی امروز قابل ملاحظه است . این روابط می‏تواند مربوط به روابط دولت و مردم باشدكه به حقوق عمومی معروف است و یا روابط خصوصی مردم را در برمی‏گیرد كه حقوق خصوصی نامیده می‏شود . حقوق عمومی شامل حقوق قوای سه‏گانه كشور، حاكمیت و آنچه كه مربوط به اداه كشور است ، می‏شود و حقوق خصوصی به روابط بین خود مردم می‏پردازد كه مهمترین آنها روابط تجاری است كه عامل ایجاد رشته حقوق تجارت شده است و یا مسائل مربوط به حقوق مدنی است كه از آن جمله می‏توان به اموال ، مالكیت ، قراردادها، مسؤولیت‏هایی كه اشخاص در خطاهایی كه مرتكب می‏شوند برایشان به وجود می‏آید مثل مسؤولیت ناشی از حوادث ، قواعد مربوط به ارث ، وصیت ، ولادت ، اقامتگاه اشخاص و دهها مورد دیگر اشاره كرد . همچنین شاخه ای از حقوق به روابط بین المللی می‏پردازد كه خود به دو بخش حقوق روابط بین الملل عمومی و خصوصی تقسیم می‏شود كه حقوق روابط بین الملل عمومی به روابط بین دولتها و سازمانهای بین‏المللی می‏پردازد. دانش آموختگان این رشته باید از جسارت ، قدرت استدلال ، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب كافی برخوردار باشند. علم حقوق با جامعه شناسی ، روانشنانسی و علوم فلسفی آمیخته است و یك حقوقدان مطلع باید از این علوم آگاهی‏كافی داشته باشد . همچنین یك دانشجوی حقوق برای این كه در رشته خود موفق گردد لازم است كه به زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد ، چون منطق حقوق در ضمن این كه شباهت‏های زیادی به منطق ریاضی دارد ، یك منطق اقناعی و خطایی است . یعنی یك حقوقدان باید بتواند كسانی را كه مورد خطاب اوقرار می‏گیرند و یا دادگاهی را كه مأمور رسیدگی به دعوا است ، با زبان سلیس و بلیغ قانع كند ، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد . در ضمن باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد، همچنین دانشجویان حقوق با مفاهیم اساسی فقه و اصول در اسلام ، جامعه‏شناسی ، روان‏شناسی ، امور مالی و پزشكی قانونی و ... آشنا می‏شوند. دانشجویان این رشته دروس مقدمه علم حقوق ، حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی ، حقوق مدنی ، مبانی علم اقتصاد ، عربی ، مالیه عمومی ، مبانی جامعه شناسی را در قالب دروس پایه می‏گذارند. دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از : آئین دادرسی مدنی ، متون حقوقی ، آئین دادرسی كیفری ، حقوق اساسی ، حقوق جزای عمومی ، حقوق بین المللی عمومی ، حقوق سازمانهای بین المللی ، حقوق اداری، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت، قواعد فقه، حقوق تطبیقی، ادله ثبات دعوی ، حقوق كار، پزشكی قانونی، كار تحقیقی، حقوق بین المللی خصوصی .تسلط بر زبان عرب و فرانسه هم به اغلب دانشجویان حقوق توصیه می‏شود . امكان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دكتری تخصصی برای تمام گرایشهای حقوق وجود دارد. در حال حاضر به دلیل توسعه این رشته و تعداد زیاد فارغ التحصیلان آن، كه از دانشگاههای دولتی و غیردولتی وارد بازاركار می‏شوند، یافتن كار مناسب برای فارغ التحصیل لیسانس با دشواری هایی توام است و بویژه متقاضیانی كه علاقه مند به كار خاصی در این رشته هستند، مثل متقاضیان وكالت، با محدودیت‏هایی مواجه می‏شوند . اما در كل یك دانشجوی خوب و علاقه‏مند می‏تواند پس از گواهی لیسانس و با تكیه بر معلومات خود در شغل‏های متنوعی مثل وكالت دعاوی دادگستری ، مشاور حقوقی بانك‏ها ، شهرداری‏ها، شركت‏ها و وزارتخانه‏ها و سردفتری دفاتر اسناد رسمی مشغل فعالیت شوند..

معرفی رشته فقه و حقوق اسلامی:
پس از انقلاب اسلامی و متناسب با تغییر نگرش ها و رفتارها قوانین متعددی دچار تغییر و تحول گردید حتی قانون اساسی . ریشه بسیاری از مبانی قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران فقه شیعه و قواعدی بود كه ما آن را در چارچوب قواعد فقه می شناسیم مدرسه عالی شهید مطهری با عنایت به اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و نیازهای علمی و فرهنگی کشور در زمینه های آموزشی ، پژوهشی و اجرایی به اساتید ، محققان و کارشناس ، به تنظیم و تدوین برنامه درسی مناسب برای دوره کارشناسی فقه و حقوق اسلامی اقدام نموده است . مشخصات کلی ، برنامه و سرفصل دروس به شرح زیر است :
کارشناس فقه و حقوق اسلامی یکی از دوره های آموزشی در نظام آموزش عالی است و هدف از تشکیل آن :
1) تربیت اساتید مورد نیاز دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در رشته های الهیات و حقوق از طریق دوره های کارشناسی ارشد و دکتری .
2) تربیت محققان و پژوهشگران مورد نیاز مراکز علمی و تحقیقاتی از طریق دوره های کارشناسی ارشد و دکتری .
3) تربیت کارشناسان مورد نیاز دستگاه قضایی کشور.
4) تربیت کارشناسان توانا جهت خدمت در قسمتهای کارشناسی مراکز دولتی و غیره .
دانشجویان طی دوره کارشناسی علاوه بر آشنایی با مباحث بنیادی و اساسی در زمینه های مختلف علوم اسلامی ، بطور نسبی درباره حقوق اسلامی و عرفی به کسب دانش و تخصص می پردازند بگونه ای که در پایان این دوره زمینه لازم برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری فقه و حقوق خصوصی و فقه و حقوق جزا در مدرسه عالی و سایر رشته های مرتبط در دیگر مراکز آموزش عالی بمنظور ادامه تحصیلات و پژوهشهای تخصصی و اجتهادی فراهم می شود و خواهند توانست در جهت تحقق اهداف مذکور در این برنامه و پیشبرد فرهنگ جامعه نقش موثری را ایفاء نمایند .

معرفی رشته علوم قضایی:
در فرهنگ پربار اسلامی و از جمله در قرآن مجید بر لزوم حکم بر اساس ما انزل ا... به کرات تاکید شده است رعایت این دستور که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد اشاره قرار گرفته است ایجاب می کند که کسانی که تصدی امر قضا را در محاکم کشور بر عهده می گیرند ضمن آشنایی با آخرین تحولاتی که در عالم علم حقوق رخ می دهد، تسلط کافی بر منابع فقه اسلامی داشته باشند، به طوری که مستقیماً بتوانند با مراجعه به کتب فقهی مرجع احکام مربوطه را استخراج نمایند.
برنامه درسی دوره کارشناسی رشته علوم قضائی
دانشکده علوم فضائی و خدمات اداری در جهت دسترسی به این هدف مهم تنظیم شده و در آن تلاش شده است که در عین رعایت دروس عمومی و دروس تخصصی مصوب رشته حقوق به طور کامل، با افزودن تعدادی واحد فقهی در برنامه درسی و تعدادی واحد عربی به عنوان دروس پیش نیاز تسلط نسبی دانش آموختگان دانشکده بر موازین فقهی تأمین گردد.
هدف اولیه از تشکیل دوره کارشناسی علوم فضائی تربیت نیروی کارآمد جهت تصدی مشاغل قضائی در قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران می باشد.
حداقل و حداکثر تحصیل در دوره کارشناسی علوم قضائی مطابق آئین نامه آموزش مصوب شورای عالی برنامه ریزی است، کلیه دروس حداکثر در (8) ترم ارائه می گردد. طول هر ترم 17 هفته است و زمان آموزش هر واحد درس از نوع نظری هفته ای یک ساعت و عملی 2 ساعت است.
تعداد کل واحد های درس دوره کارشناسی رشته علوم قضائی 135 واحد به شرح زیر است:
• دروس عمومی 20 واحد (همان واحد های مصوب شورای عالی برنامه ریزی برای دوره کارشناسی حقوق)
• دروس پایه
با توجه به هدف اصلی از تشکیل این دانشکده، فارغ التحصیلان آن توانائی های لازم را برای تصدی امر قضا در محاکم جمهوری اسلامی ایران پیدا خواهند کرد، علاوه بر این با توجه به اینکه دانشجویان دانشکده کلیه دروس تخصصی رشته حقوق را همانند دانشجویان دانشکده های حقوق سراسر کشور مطالعه می کنند، برای مشاغل زیر نیز درست مثل دانش آموختگان حقوق توانایی خواهند داشت:
• در مسائل تحریر دعاوی که شامل بازپرسی و دادیاری است.
• در مسائل تحریر ادله مانند معاینه محل و استماع گواهان محلی و استماع اظهارات متداعیین معذور از حضور در دادگاهها به دلایل مختلف از قبیل مرض و غیره.
• در ادارات تسویه ورشکستگی و سرپرستی محجورین فنی و حقوقی.
• در ادارات اجرای احکام (مدنی و کیفری)
• در ادارات ثبت اسناد و املاک
• در دفاتر اسناد رسمی به صورت سردفتر و دفتریار
• در وکالت دعاوی خصوصی و دولتی (داخلی و خارجی)
• در تنظیم قراردادهای اقتصادی و بازرگانی داخلی و خارجی که تخصص لازم دارد.
• مشاوران حقوقی (کارشناسان حقوقی) در وزارتخانه ها و موسسات دیگر دولتی

موفق باشید