پرسش

با عرض سلام و تشكر فراوان از مشاوران عزیز
انشاء الله خداوند جزای خیر به شما مرحمت كند.
بنده سؤالی را در كد 64968 مطرح كرده بودم و جواب را دریافت كردم. از محتوای جواب چنین احساس كردم كه نتوانسته ام منظورم را به خوبی در سؤالم برسانم. منظور من تحصیل همزمان دو علم نیست و كاری هم ندارم كه هر كدام چقدر زمان می خواهد. بحث من بر سر انتخاب یكی از دو راه است ما هر چه انسان عارف سراغ داریم
علوم دینی آموخته است آیا این قابل تأمل نیست؟ من خودم دانشجوی فوق لیسانس مهندسی مكانیك هستم و مدتی است ذهنم مشوش است و بر سر دو راهی مانده ام و به خود می گویم آیا این علمی كه می آموزم به درد آخرتم خواهد خورد؟ آیا بهتر نیست كه درسم را رها كنم و راه دیگری را انتخاب كنم. جناب آیت الله فاطمی نیا معتقدند كه مجتهد بودن مقدمه عارف شدن است و استثنا بسیار كم است. از ایشان شنیده ام كه آیت الله قاضی ، آیت الله انصاری همدانی، آیت الله شهابادی و ...
(قدس سرهم) اول مجتهد بوده اند ثم عارف بوده اند. ببخشید كه طولانی شد.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
ما هرگز تأثیر تحصیلات حوزوی را در تشویق و هموار كردن راه عرفان انكار نكرده و نمی كنیم. بله، همانطور كه جناب فاطمی نیا فرموده اند، عرفای از مجتهدین در كمیت و كیفیت و فائده اجتماعی ای كه دارند، ولو در تعلیم اخلاق و ترویج تفكر اهل بیت در تصحیح نگرش به دنیا و آخرت، قابل قیاس با غیر آنان نیست. آنچه ما گفتیم این است كه حركت در این راه ملازمه با ترك تحصیل دانشگاهی و مشغول شدن به تحصیلات حوزوی ندارد. می توان در دانشگاه هم خود را در این مسیر قرار داد.
البته نمی دانیم منظور شما از عرفان چیست!؟ اگر منظورتان همان عرفان كلاسیك است، آری؛ تا شخصی آموخته های وسیعی نداشته باشد، نمی تواند بسیاری از متون و عبارت های عرفانی را بفهمد و یا زبان گویای منویات خود باشد؛ ولی اگر منظورتان شناخت خویشتن و راه رسیدن به سعادت، و احیانا شهود حق است، باید بگوییم می توان با تحصیلات حوزوی ـ و البته با ارتباط با اهل علم و اجتهاد در درسهای اخلاق و تعالیم دینی آنان ـ در این راه، حتی قدم های بزرگ برداشت.
زندگانی مرحوم شیخ رجبعلی خیاط و یا مرحوم دولابی كه اخیراً به رحمت ایزدی پیوسته است را بنگرید، آیا این دو تن مجتهد بوده اند!؟
نمونه هایی مانند مرحوم دولابی در گوشه و كنار زیسته اند و زندگی می كنند، و ما از آنان بی خبر هستیم.
بله، معمولا تذكرات اخلاقی ای كه معمولا توسط اساتید حوزوی به طلاب جوان حوزه می شود، و همچنین جلسات مذاكره اخلاقی در حوزه های علمیه، بسیار بیش از آن است كه در دانشگاهها انجام می شود؛ و همین در التفات و توجه مضاعف طلاب به مسیر اخلاق مؤثر است؛ ولی جوان برومندی مثل شما می توان با حضور خود در جلسات اخلاقی كه حتما توسط اهل علم و تقوا در شهرتان هست این نقیصه را جبران كند. مرحوم دولابی و مثل او خود از همین جلسات اخلاقی مجتهدین و بزرگان اخلاق به این مسیر كشانده شده اند.
آموختن علوم دانشگاهی نیز هیچ منافاتی با پیمودن راه سعادت ندارد؛ شما یقین داشته باشید كه اگر در همین رشته به خاطر رضای الهی تحصیل نمایید و قصدی جز رضای پروردگار و خدمت به خلق او(در این مورد بیشتر دقت كنید!) نداشته باشید، یكی از بهترین بندگان الهی خواهید بود و مدد الهی شامل حال شما می شود، چرا كه «ومن یّتق الله یجعل له مخرجاً»
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.