پرسش

با عرض سلام .من تصمیم ازدواج دارم.و چون معتقدم اگر قرار باشد زندگی خوشی داشته باشم باید ابتدا هدف خودم را از زندگی مشخص كنم تا یك هم هدفی را به همسری یا بهتر بگویم همسفری برگزینم. حال چند روزی است با خودم كلنجار می روم كه هدفم از زندگی چیست؟ حقیقتا مانده ام كه در زندگی دنبال چه هستم و باید دنبال چه باشم. لطفا راهنماییم كنید.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
بیایید نگاهی كلی به سؤال شما داشته باشیم.
پرسش شما در حقیقت اصلی ترین درد بشر است كه به اندازه عمر خلقت قدمت دارد؛ از انسان های نخستین تا ابر انسانها، از انسان های ساده تا فرهیختگان و روشنفكران همواره در جستجوی پاسخی برای این سؤال بوده اند.
حضرت علی(ع) می فرمایند: «رحم الله إمرءً علم من أین وفی أین وإلی أین؟" یعنی رحمت خدا شامل حال كسی كه بداند از كجاست؟ در كجاست؟ و به كجا می رود؟
من از كجا می آیم و جهانی كه در آن و با آن زندگی می كنم، از كجا پدید آمده؟ من به كجا خواهم رفت؟ معنی و مقصد این ها چیست؟
انسان عمدتاً وقتی كه از تلاش معاش، در حد رفع ضرورات، فارغ شد دنبال چنین پرسش هایی می رود؛ به خصوص وقتی كه به مرگ التفات پیدا می كند.
آیات الهی قرآن كریم و سخنان رسیده از معصومین(ع) به پاسخ این سؤال پرداخته اند.
قرآن كریم به اهدافی از زندگی بشر اشاره می كند: «وهو الذی خلق السموات والأرض فی ستة أیام وكان عرشه علی الماء لیبلوكم أیّكم أحسن عملاً» یعنی اوست خدایی كه آسمان و زمین را در شش روز آفرید و عرش او بر آب قرار یافت كه شما انسان ها را بیازماید كه عمل كدام یك از شما نیكوتر است.(هود/7)
در آیه ای دیگر تصریح می كند كه: «وما خلقت الجن والإنس إلا لیعبدون» یعنی نیافریدم جن و انسان را جز این كه مرا به یكتایی پرستش كنند.(الذاریات/56)
از رسول گرامی اسلام(ص) نیز روایت است كه: "ما خلقتم للفناء بل خلقتم للبقاء" یعنی شما برای نابودی و نیستی آفریده نشده اید، بلكه هدف از آفرینش، جاودانگی شما است.(بحارالانوار، ج6، ص249)
توجه كنیم كه هدف زندگی انسان از نظر قرآن جاودانگی و همیشگی است و می خواهد بر همه نگرانی ها و ناامیدی هایی كه باعث این پرسش شده است پاسخ دهد.
قرآن می فرماید: انسان برای سعادت و تكامل آفریده شده است، خداوند هم از خلقت انسان سودی نمی برد، و او را آزاد گذاشته تا با "علم" و "اراده" راه خود را انتخاب كند.
شما می توانید سعادت را هر طور خواستید تعریف كنید، چه به معنای خوش تر و مرفه تر زندگی كردن و بهره مندی از نعمت ها و لذت های جهان و به عبارتی حداكثر لذت و حداقل رنج و چه به معنای غرق شدن در طلب و درك خدا، چه با رنج چه با لذت؛ اما باید توجه كرد كه عنصر جاودانگی در تعریف وجود داشته باشد تا انسان در میانه كار دچار بیهودگی و پوچی نشود.
از نظر قرآن كریم انسان آفریده شده كه خدا را پرستش كند، و پرستش خدا هدف خلقت است؛ دانایی و توانایی انسان نیز در مسیر پرستش معنی می دهد.
مفسرین گفته اند كه "لیعبدون" در آیه 56 سوره ذاریات یعنی "لیعرفون" یعنی تا خدا را بشناسند؛ بنابراین عبادت با معرفت كامل می شود، و این معرفت مرجع همه اعمال انسان از قبیل دانش اندوزی، كار، تولید، محبت و عشق و خلاصه هر چیزی است كه می تواند انگیزه انسان باشد.
احتمالاً بسیار از انسان ها از این مشغولیتها در زندگی خود بسیار دارند، اما همچنان احساس ناامیدی می كنند، چون جاودانگی در این اهداف وجود ندارد.
شما نیز در تعریف و بازشناخت ارزش ها و اهداف كوتاه و بلند زندگی خود، علاوه بر در نظر داشتن خداوند و عبادت او به عنوان مرجع كل اعمال، شكست های احتمالی و چالش های پیش رو در زندگی را فراموش كنید. مال اندوختن، علم آموختن، هنر آفریدن و اخلاقی بودن در پرتو عنایت الهی معنای جاودانه پیدا می كند. مهم تر از همه این كه درباره آن چه به آن اندیشیده اید و هدف خود قرار داده اید، بیشتر مطالعه و فكر كنید.
كتب ذیل می تواند به شما در این زمینه كمك كند:
1."مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی"، شهید مطهری.
2."درد جاودانگی"، میگل د.اونامونو، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، نشر ناهید.
3."نگرانی ها و ناامیدی ها"، محمدجعفر امامی، نشر نسل جوان.
از این دید كلی كه بگذریم، نگارنده به عنوان یك مسلمان معتقد است دنیا ارزش آن را ندارد كه بر آخرت بچربد. در تصمیم خود برای ازدواج دنبال همسفری بگردید كه او هم آخرت را بر دنیا ترجیح دهد.
در پناه حق.
مشاوره مذهبی ـ قم.