پرسش

با سلام
همان طور كه می دانید ذكر گفتن یا همان مانترا در عرفان هندی یكی از مهم ترین مراقبه ها است ایا در ذكر معنا مهم است یا آوا و صوت ذاكر اگر معنا پس آیا برای رسیدن به مقصودی خاص میتوان آن ذكر را به فارسی بیان كرد ؟ من شخصی را میشناسم كه حتی نماز را هم فارسی می خواند لطفا از آقای آیت ا... بهجت در این دو مورد سوال بفرمایید
متشكرم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
در ابتدا یادآوری این نكته خالی از فایده نیست كه منتره در عرفان هندو بیشتر از سحر و جادو منشأ می گیرد، و بر اوراد جادویی چنین اسمی اطلاق می شود، در حالی كه ذكر در عرف ما معنای گسترده تری دارد. با این حال با صرف نظر از تفاوت این دو واژه(ذكر و منتره)، در پاسخ به سؤال شما می توان گفت البته معنا دخالت بیشتری دارد، ولی الفاظ و حروف هم بی تأثیر نیست.
كلمات با توجه به تركیب حروف آنان دارای خواص گوناگونی هستند؛ و حروف با توجه به خاصیت آن ها(حاریه، مائیه و...) آثار متفاوت دارند. از این رو خود كلمات به لفظ خاص و مشخص آن در ذكر گفتن نقش مهمی دارد؛ و لذا اهل بیت گاه تغییر جزئی در متن یك دعا را نهی كرده اند. البته معمولا این نهی به این معنا نیست كه ذكر كاملا بی اثر باشد.
اگر در بعضی از طلسمات دقت كرده باشید می بینید كه آن ها مجموعه ای از حروف هستند كه تركیب آن ها لفظ معناداری را پدید نمی آورد، ولی آنچه در اینجا مهم است خاصیت این حروف است؛ حتی در منتره ها نیز برای امور خاص، اوراد خاصی مطرح است.
اما در مورد نماز مسئله به گونه دیگری مطرح است، و سخن از تأثیرگذاری حروف و نقش آن ها نیست، بلكه آنچه در نماز مهم است به جاآوردن تكلیف بر اساس دستور شارع مقدس است، و دستور شارع این است كه نماز باید به عربی، و به این صورت خاص خوانده شود؛ والا هر چه غیر از آن باشد، نماز نیست.
علت این كه خداوند تنها نماز به عربی را تجویز كرده است نكات دیگری هم می تواند داشته باشد، كه در جای خود بدان پرداخته شده است. ما هم در سؤالات دیگری بدان پاسخ داده ایم.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.