پرسش

سلام
1)اسم منقوص
2)اسم مقصور
3)اسم ممدود
4)اسم صحیح الآخر
5)اسم منسوب
چه هستند؟
برای درك بهتر مثلا از هركدام چند مثال بزنید
و اگر استثنایی یا قوائدی دارند بگویید
با تشكر
محمد حسین توفیقی

پاسخ

دوست عزیز سلام:
1) اسم مقصور اسمى است كه به الف ختم شود و این الف یا بلند است(طویله),مانند:عصا و دنیا؛ و یا كوتاه است(مقصوره),مانند:فتى و كبرى.اسم مقصور در هر سه حالت,اعراب تقدیرى دارد و اصلآاعراب ظاهرى ندارد.یعنى تقدیراً مرفوع یا منصوب یا مجرور است و در صورت نكره بودن,در هر سه حالت تنوین فتح دارد؛ مانند:جاء فتىً ـ رأیتُ فتىً ـ مَرَرتُ بِفتىً .
2)اسم ممدود اسمى است كه به همزه اى ختم شود كه قبل از آن الف باشد؛مانند:سماء و حمراء.
3) اسم منقوص اسمى است كه به یاء ما قبل مكسورختم شود؛مانند:الرامی یا الحاجی. اسم منقوص در دو حالت رفع و جر,اعراب تقدیرى دارد؛مانند: حَضَرَ القاضی , مَرَرتُ بالقاضی.و در صورت نكره بودن هم همینطور,با این فرق كه بعد از حذف یاء تنوین كسر به آن میدهیم؛ مانند: جاء قاضٍ و مَرَرتُ بقاضٍ .
اما در حالت نصب, اعرابشان ظاهرى است؛مانند: شاهدتُ القاضیَ و در صورت نكره بودن هم مانند بقیه اسمها تنوین نصب دارد؛مثل:رأیتُ قاضیاً.
دوست خوبم فعلاً تمرینات این سه بخش را انجام بده تا بعداً بقیه را برایت توضیح دهم.موفق باشید.