پرسش

سلام!
من خیلی مغرور هستم.
ولی نمیخواهم این گونه باشم.
باید چه كار كنم.ایا دوستان مغرور در این امر تاثیر دارند.من باید چه بكنم.
خواهش می كنم جواب این نامه را سریعا بفرستید.
با سپاس فراوان

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
غرور، فریفته شدن انسان است به سبب بزرگنمایی كاری كه شخص انجام داده است و یا امكاناتی كه در اختیار دارد. غرور سرخوشی بی جهت به آن چیزی است كه انسان گمان كرده كه صاحب آن است. غرور شبهه و نیرنگ شیطان است كه ریشه در جهل دارد.
ابوحامد غزالی در این باره گفته است: "كل ما ورد فی فضل العلم و ذم الجهل فهو دلیل علی ذم الغرور، لأنّ الغرور عبارة عن بعض انواع الجهل" یعنی آن چه در فضیلت علم و ناپسندی جهل وارد شده، دلیل بر مذمت غرور است، زیرا غرور نوعی از جهل است.(المحجةالبیضاء، ج6، ص292)
در روایات نیز این نكته بسیار به چشم می خورد؛ چنان كه از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است: "الشقی من اغتر بحاله" یعنی شقی و بدبخت است آن كه به خویش مغرور شود.(غررالحكم و دررالكلم)
شما به سخن شیطان، كه علت سجده نكردن به آدم را بیان می دارد، توجه كنید: "أنا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین" یعنی من از او بهتر هستم، زیرا مرا از آتش آفریدی و او را از گل ـ (اعراف/12) ـ كه این استدلالی است ناشی از غرور نفسانی كه به بدبختی او انجامید.
در آخر به ذكر حدیثی از امام صادق(ع) كه درباره مذمت غرور و راه خلاصی از آن است بسنده می كنیم.
از امام صادق(ع) روایت است كه فرمودند: شخص مغرور در دنیا بیچاره، و در آخرت مغبون است، چرا كه برترین را به پست ترین(آخرت را به دنیا) فروخته است. به خود عجب مكن! بسا كه به عمر دراز و فرزندان و یارانت فریفته شوی كه شاید به وسیله آنان نجات یابی؛ و بسا كه به زیبایی آرزو و رسیدن به آرزو و خواهش های نفسانیت فریفته شوی، و بپنداری كه صادق و بر حق هستی؛ و بسا كه خود را به عبادت وادار كنی در حالی كه خدا اخلاص می خواهد؛ و بسا خیال كنی خدا را می خوانی در حالی كه دیگری را می خوانی؛ و بسا كه پنداری مردم را نصیحت می كنی در حالی كه برای خودت و این كه به تو متمایل شوند قصد آنان كرده ای؛ و بسا كه خود را نكوهش كنی در حالی كه در حقیقت خود را می ستایی و باید بدانی كه از تاریكی های غرور و آرزو بیرون نخواهی شد، جز با رجوع راستین به خدا و اطمینان به او و شناختن غیب های احوال خود از جایی كه با عقل و علم موافقت ندارد و دین و شریعت و سنت هایی كه به آن تأسی می شود و پیشوایان دین آنان را تحمل نمی كنند، اگر چه به حالی كه داری راضی باشی، پس هیچ كس از علم تو مانند خودت بدبخت تر نشده و عمر هیچ كس مانند عمر خودت تباه نگردیده و پس در روز قیامت جز حسرت بهره ای ندارد.(مصباح الشریعة، باب سی و ششم)
دوست گرامی!
زیره به كرمان بردیم؛ چرا كه خود شما به حول و قوه الهی پی به زشتی غرور برده اید؛ و این نیمی از راه كمال شما است.
اگر من و شما بزرگی عالم و كوچكی خود را درك كنیم، هرگز مغرور نخواهیم شد. اگر بلندیها و پستی های عالم و فراز و نشیب آن را ببینیم، هرگز وضع موجود ما را نمی فریبد؛ چون خواهیم دانست كه اینها عاریتی است كه دیر یا زود از ما گرفته خواهد شد.
بهترین راه درمان این حالت رفت و شد با انسانهای متواضع ـ و به اصطلاح خاكی ـ است. مردم عادی و بی تكلف . نشست و برخاست با آنان و پی بردن به كمالات مخفی و بی زرق و برق وجود انان گاه انسان را از خود بی زار می كند. با مراوده با مردم عادی كوچه و بازار است كه انسان می یابد همه از كمال و حسنی برخوردارند كه گاه باید به حال دیگران غبطه خورد. احساس تواضع نسبت به مخلوقات، و به خصوص بندگان خدا بهترین راه درمان دردهای ما است.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.