پرسش

مادر من در سن 48 سالگی میباشد كه از ناراحتی های زیر برخوردار است میخواستم ببینم چه چیزهائی اگر بخورد برایش مفید است
1- روماتیسم 2 پوكی استخوان 3 كم خونی شدید4 چربی
مخصوصا در شبها شدیدا بی خواب است
با تشكر از شما و مطالب ارزشمند شما كه صمیمانه به سوالات پاسخگو هستید .

پاسخ

با سلام ،دوست محترم از اینكه پاسختان دیر ارسال شد معذرت می خواهم. زیرا بیماری های زیادی را مطرح كرده بودید و من به برای تمامی آنها توصیه های غذایی را گفتم.
در مورد بیماری روماتیسم باید بگویم میوه ها و سبزی ها از منابع خوب ویتامین های C,E هستند و دریافت بالای این آنتی اكسیدان ها سبب كاهش روند پیشرفت و درد روماتیسم می شود. حفظ ذخایر كافی یتامین D از طریق غذاها و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، می تواند خطر بیماری را كاهش دهد و پیشرفت آن را آهسته كند. منابع غذایی ویتامین D بیشتر منابع حیوانی است و روغن كبد ماهی غنی ترین منبع آن است .
ویتامین D به میزانهای متفاوت در كره ، زرده تخم مرغ ، خامه و جگر موجود است . ویتامین E تنها توسط گیاهان تولید می شود. در برگها و دانه ها ، خصوصا" روغنهای گیاهی موجود است و میزان مورد نیاز روزانه آن در بدن 7 تا 9 میلی گرم می باشد. با مصرف روزانه آجیل ( البته در صورت تازه بودن ) ، روغن سبوس گندم، آفتابگردان، بادام، ذرت و زیتون می توانید میزان زیادی ویتامین E دریافت كنید. میزان مصرف از این مواد غذایی باید در حد نیاز باشد. مثلا" مصرف روزانه 2 قاشق غذاخوری روغن آفتابگردان بدون اینكه حرارت ببیند نیاز شما را برآورده می سازد. از اینرو توصیه می شود برای تأمین ویتامین Eمورد نیاز در هر وعده غذایی سالادهای پر سبزی را همراه روغنهای آفتابگردان و زیتون مصرف كنید.
اضافه وزن باعث فشار بیشتر بر روی مفاصل شده و می تواند درد استخوانی را ا فزایش دهد.

در مورد پوكی استخوان مصرف مكملهای كلسیم برای تقویت استخوان مفید است. جذب یون كلسیم به همراه ویتامین D راحتر صورت می گیرد از اینرو خوردن مكمل های كلسیم دی بهتر از قرصهای جوشان كلسیم است . مكمل كلسیم حتماً باید بر اساس دستور موجود در بروشور قرص مصرف شود در صورتی كه مكمل بیش از آن میزان مصرف شود(بیش از 1500 میلی گرم در روز) موجب رسوب كلسیم در كلیه ها می شود . كسانی كه مشكلات كلیوی دارند بایستی احتیاط كافی در مصرف مكمل كلسیم داشته باشند منابع غذایی غنی كلسیم؛ لبنیات( شیر، ماست، پنیر، كشك و...) است. مصرف حداقل روزی 3 لیوان شیر و ماست كم چربی توصیه می شود.مصرف گوشتهای كم چربی و ماهی بسیار مفید است . مغزها مثل گردو، فندق و بادام كلسیم خوبی دارد و دربعضی گیاهان هم كلسیم وجود دارد.

كمبود آهن در بدن و كم خونی ناشی از آن یكی از مشكلاتی است كه بسیاری از خانمهای ایرانی بدان مبتلا هستند ولی این عارضه كمتر در آقایان بروز می كند . خانمها به دلیل خونریزی های مكرر و محتوی پائین آهن و مصرف كمتر به كم خونی ناشی از فقر آهن مبتلا می شوند. مصرف مكمل آهن و قرصهای های هماتینیك و فروسولفات و شربت فروگلوبین و فیفول مفید است ( طبق دستور پزشك). مصرف غذاهای محتوی آهن هم می تواند به افزایش آهن بدن فرد كم خون كمك كند. بسیاری از مواد غذایی حیوانی و گیاهی محتوی آهن هستند ولی آهن موجود درمواد غذایی حیوانی براحتی جذب بدن می شود.
جگر، دل، قلوه و گوشت ماكیان و گوشت گاو و گوسفند كم چربی، منابع حیوانی و حبوبات ، لوبیا، اسفناج و مغزها و آجیل و انواع برگه مثل برگه آلو و هلو و خصوصاً كشمش ، منابع گیاهی آهن هستند.
هر روز حداقل 150 گرم گوشت، نصف لیوان حبوبات بخورید. بعد از غذای گوشتی اصلاً چای نخورید چون جذب آهن را كاهش می دهد. میوه های تازه ، آبمیوه مركبات مثل آب پرتقال یا آبلیمو، سبزیجات و سالاد به همراه غذاهای گوشتی حتماً میل كنید تا آهن موجود در غذا راحت تر جذب شود.
در مورد چربی خون نگفته بودید كلسترول خونشان بالاست یا تری گلیسیرید . من در مورد هر دو نوع چربی توصیه های خاصی را می كنم.
در مورد كلسترول باید ذكر كنم كه منابع محتوی فیبر موجب كاهش كلسترول خون می شوند ، انواع مختلف فیبرها ( مواد غیر قابل هضم ) درمواد غذایی گیاهی موجوداند . ولی نوعی از فیبر كه بیشترین اثر را بر كاهش كلسترول خون دارد ، پكتین نام دارد . منابع غنی از پكتین عبارتند از : سیب ، مركبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت ، توت فرنگی و هویج بعلاوه غلات سبوس دار .

آنچه شما باید انجام بدهید بدین ترتیب است :
1 ) هر روز حتماً 2 عدد سیب یا پرتقال ، چند عدد توت فرنگی خصوصاً پس از غذا میل كنید ( كاهش جذب كلسترول مصرف شده با غذا ).
2 ) حتماً در كنار غذا سبزی خوردن و یا سالاد تهیه شده با هویج زیاد و روغن زیتون ( یك قاشق غذاخوری) میل كنید .
3 ) مصرف تخم مرغ را به هفته ای 3 عدد كاهش دهید .
4 ) امعاء و احشاء گوسفند مثل دل و قلوه ، كله پاچه و مغز و میگو را اصلاً مصرف نكنید .
5 ) كره و نارگیل ممنوع است ( افزایش تولید كلسترول در بدن ). به علاوه ازروغن های حیوانی و روغن های جامد پرهیز كنید .
6 ) از نان سبوس دار استفاده كنید . در مصرف گوشت آزاد هستید كه رساننده پروتئین به بدن شماست و به افزایش وزن شما كمك خواهد كرد .
7 ) در كنار غذا حتماً ماست و قبل از خواب یا با صبحانه حتماً یك لیوان شیر معمولی (5/2 در صد ) مصرف كنید . اجرای كامل این برنامه در عرض 3 الی 4 هفته منجر به كاهش 25 تا 30 در صد از كلسترول خون شما می شود .
دوست عزیز برای كاهش تری گلسیرید خون چند توصیه بسیار مفید خدمتتان عرض می كنیم :
1- كاهش مصرف چربی اشباع شده (روغن جامد حیوانی، دنبه ، چربی های متصل به گوشت، كله پاچه، كره ، روغن نباتی جامد از برنامه غذایی حذف شود) كه بجای آن می توانید از روغن نباتی مایع به میزان متوسط استفاده كنید.
2- مصرف سبزی خوردن محتوی شاهی و جعفری با هر غذا (كاهش جذب تری گلسیرید).
3- كاهش مصرف نان سفید و برنج (در بدن تبدیل به تری گلسیرید می شوند)
4- كاهش مصرف چربی های اشباع با زنجیر متوسط (عدم مصرف لبنیات پر چربی ، روغن درخت خرما و نارگیل ، عدم مصرف كره و مارگارین).
5- مصرف روزانه 10 لیوان آب و آب میوه.

در مورد بی خوابی باید بگویم :سروتونین در بدن یك ناقل عصبی است و باعث خواب می شود.سروتونین از اسید آمینه تریپتوفان ساخته می شود. خوردن غذاهای غنی از تویپتوفان نیم ساعت قبل از خواب به همراه مقدار كمی كربوهیدرات باعث خواب را حت می شود. بهترین نوشیدنی قبل از خواب، یك لیوان شیرگرم است كه غنی از كلسیم و تویپتوفان می باشد.
از مصرف چای، قهوه یا نوشیدنی های كولادار از حدود 6 ساعت قبل از خواب پرهیز كنید و مصرف این مواد را در طول روز به حداقل برسانید.
پایین بودن قند خون نیز در شب باعث بیداری های مكرر و زود هنگام می شود. مصرف مواد كربوهیدراتی مثل خرما، تكه ای بیسكویت به همراه شیر گرم مفید است.
مواد غذایی غنی از تریپتوفان شامل : گردو - سویا- شیر و لبنیات – ماهی – موز – تخم مرغ و لویبا – تخمه آفتابگردان.
مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین B6 وB2 برای سنتز سروتونین از تریپتوفان لازم است.منابع غذایی این ویتامین ها در بخش (اجتماعی/تغذیه/مواد مغذی مورد نیاز بدن/ویتامین ها )در همین سایت موجود است.منابع غذایی 6 B : مخمر ( ماء الشعیر) – گوشت گاو – دانه آفتابگردان – جوانه گندم – شیر سویا – لوبیا پخته – سیب زمینی پخته و منابع غذایی غنی B2 :شیر و لبنیات، جگر ، مخمر، گوشت و تخم مرغ، سبوس گندم، سبزیجات مثل اسفناج می باشد.
مصرف شكلات و قند به مقدار زیاد قبل از خواب، باعث تحریك ترشح انسولین و افت قند خون می شود پس قبل از خواب از مصرف اینگونه مواد پرهیز كنید.
كارشناس تغذیه تبیان