پرسش

چرا در قران تحدی به آیه نشده است

پاسخ

برادر گرامی!
برای روشن شدن زوایای بحث، چند نكته به استحضار می رسد:
1- قرآن كریم در پنج سوره، منكران رسالت و حقانیت قرآن را به آوردن مانندی برای این كتاب وحیانی، تحدی كرده است.
آیات تحدی عبارتند از:
اسراء/88 (تحدی به همه قرآن)، هود/13 (تحدی به ده سوره)، یونس/38 و بقره/23 (تحدی به یك سوره)، طور /32-33 (تحدی به گفتاری چون قرآن).
2- نصاب تحدی قرآن چه مقداری است ؟
از مجموع پنج آیه فوق، فهمیده می شود آنچه قرآن به آن تحدی كرده است، مقدار معتنابهی از كلام مشابه آنچه در قرآن آمده است می باشد.
باید در نظر گرفت كه، اعجاز قرآن از نظر محتوا و قالب، به نظم خاص حاكم بر مجموعه ای از جملات كه دارای هدف و آغاز و انجام مشخصی است، بستگی تام دارد. و لذا تقطیع و مثله كردن یك مجموعه از آیات، نظم خاص، مزایا و برجستگی های آن را از بین می برد.
نكته دیگری كه قابل بررسی است اینكه معنای "سوره" كه خداوند در قرآن فرموده "ده" یا حتی "یك" سوره همانند قرآن بیاورید چیست؟
دو معنا برای لفظ "سوره" متصور است:
الف) معنای اصطلاحی آن مورد نظر باشد، یعنی هر یك از سوره های صد و چهارده گانه قرآن كه اصطلاحا بر آن سوره اطلاق می شود، حتی سوره های یك سطری آخر قرآن. بنا بر این تحدی شامل كوچكترین سوره قرآن نیز می گردد.
ب) معنای لغوی "سوره" منظور باشد.
سوره بدین معنا به بخشی از آیات به هم پیوسته و دارای نظم خاص گفته می شود. سوره به این معنا می تواند شامل حتی یك آیه، نظیر «آیه دین» شود، زیرا مجموعه ای بهم پیوسته و دارای نظم خاص است.
معنای "حدیث" در آیه 33 سوره طور، به معنای گفتار و فراز و پاراگراف است. یعنی اینكه یك قطعه (پاراگراف) همچون قرآن بیاورید.
به طور خلاصه، با توجه به معنای "حدیث" و معنای لغوی "سوره"، از دیدگاه اندیشمندان اسلامی حتی قسمتی از سوره های بزرگ و نه یك سوره كامل مورد تحدی در قرآن است. قابل توجه است كه مرحوم علامه طباطبایی فرموده اند كه با توجه به مطالب فوق به طور قطع تحدی شامل كمتر از سوره نیز خواهد شد.
اما آنچه مهم است این كه باید آن قطعه و پاراگراف به طوری باشد كه از همانندی با قرآن بهره ای داشته باشد و دست كم یكی از وجوه ویژه و امتیازات قرآن مانند نظم، فصاحت، معنی و … را دارا باشد. این قطعه می توند یك آیه هم باشد؛ البته آیه ای كه شرائط فوق را دارد.
3- چرا در قرآن به طور واضح تحدی به آیه نشده است ؟
با توجه به مطالب فوق روشن شد كه تحدی به چند آیه كه نظم خاص اعجازی را دارا باشند و حتی یك آیه كه چنین خصوصیتی را دارا باشد، شده است.
اما اگر تحدی به آیه در قرآن ذكر می شد، آیه شامل یك آیه دو حرفی مانند "یس"، "حم" و … نیز می گردید. (هر چند ما قبول داریم كه همین آیات چند حرفی نیز از معجزات قرآن است و اعجازی عظیم در آن نهفته است، ولی شاید به تنهایی قابل تقلید صوری باشد.
روشن است كه همین آیات دو حرفی با ارتباط با آیات بعدی دارای نظم خاص می گردد و آنگاه است كه می توان با نمونه های مشابه به معارضه برخیزد. قرآن با حروف بیست و هشت گانه عربی تشكیل شده است و اگر تحدی آیه بماهی آیه، در قرآن ذكر می شد، شاید فردی ادعا می كرد كه من نیز آیه ای آورده ام به نام دال، باء، و … آنگاه آیا ما می توانستیم اثبات كنیم كه آیه "دال" شما با آیة مباركة "یس" برابر نیست .
در پایان بار دیگر یاد آوری می شود كه حداقل تحدی به یك گفتار (پاراگراف) به هم پیوسته دارای نظم خاص قرآن می باشد و شامل یك آیه و یا حتی شاید بتوان ادعا كرد كمتر از یك آیه با در نظر گرفتن شرائط فوق می باشد.
موفق و موید باشید.