پرسش

با سلام .1- برای بیرون كردن فكر گناه از فكر چه كار باید كرد.
2-برای قوی كردن اراده در برابر گناهان چه كار باید كرد.باتشكر

پاسخ

با سلام فراوان.
دوست عزیز!
1) برای كنترل مشكلی كه فرموده اید(وسوسه و فكر گناه)، باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
1ـ‌ محیط اجتماعی: شرایط اجتماعی را می توان عاملی تأثیرگذار دانست. برای كنترل عوارض آن باید حتی المقدور مراقب فضای رفت و آمد و معاشرت خود بود و از تماسهای غیرضروری و گشت و گذار در محیط های ناسالم و اغواگر پرهیز كرد.
"بدیدم عابدی در كوهساری
قناعت كرده از دنیا به غاری"
"چرا گفتم به شهر اندر نیائی
كه باری بند از دل برگشائی"
"بگفت آنجا پریرویان نغزند
چو گل بسیار شد پیلان بلغزند"
2ـ شرایط فیزیكی و روانی: برای مبارزه با خواطر ناخواسته می توان به ابزار زیر توجه كرد: پركردن وقت(بیكار نبودن)، ایجاد علاقه و سرگرمی های مفید ـ مانند مطالعه، ورزش، گفتگو و مصاحبت با دوستان و آشنایان واجد شرایط، مسافرت و تغییر وضعیت(هجرت) ـ ازدواج و ارتباط سالم و مشروع، كنترل در مصرف مواد خوراكی (استفاده حداقل و در حد ضرورت از مواد غذائی بالاخص مواد پروتئینی و ویتامین دار)
3ـ ذكر و عبادت ـ اهمیت دادن به نماز و شرایط آن ـ به خصوص خواندن نماز اول وقت ـ و استمرار در ذكر و یاد خدا و خواندن اوراد مخصوص ـ مانند آیةالكرسی، سوره های فلق و ناس كه به آنها معوذتین هم می گویند، بالاخص در بین نماز مغرب و عشاء.
در پایان بخشی از كتاب "معراج السعادة" را كه در مورد وسوسه و پایان شیرین مبارزه و علاج آن است، می آوریم.
"بدان كه سد ابواب خواطر و دفع وساوس، اگر چه صعب و مشكل است، ولیكن مرتبه ای است بس عظیم، و موهبتی است بس كبری؛ و كلید گنج سعادات و مفتاح ابواب مرادات است؛ زیرا كه دل مانند ظرفی است كه خالی بودن آن از محالات است. پس ناچار بعد از آنكه از افكار بی فایده تهی گردید، محل ذكر خدا و نزول ملائكه خواهد شد، و از دوام یاد خدا انس به او، و از انس به او مرتبه شوق لقای او و محبت او ـ كه اعظم مراتب و اسنای مواهب است ـ حاصل، و ابواب معارف از عالم فیض نزول گشوده می شود؛ و به آن سبب از ظلمات شكوك و اوهام بیرون می آید و در این هنگام نفس به مرتبه اطمینان و ثبات در عقاید و معارف می رسد؛ چنانكه خدای تعالی فرموده «ألا بذكرالله تطمئن القلوب» ولیكن همچنانكه دانستی، خلاصی از چنگ خواطر و وساوس، موقوف است بر تخلیه نفس از رذائل صفات و تخلیه آن به شرائف ملكات و مواظبت بر ذكر خدا...".
2) راه حلی كه بزرگان دین برای اصلاح و بازسازی اخلاق فرموده اند، می تواند برای تقویت مقاومت شما در برابر رذائل اخلاقی مفید باشد.
علاّمه‎ طباطبایی(ره) می‎فرمایند:
اصلاح اخلاق و هوا‎ی نفس و تحصیل ملكات فاضله، تنها و تنها یك راه دارد، آن هم عبارت است از: تكرار عمل صالح و مداومت بر آن.
باید عمل نیك را آن قدر تكرار كرد و در موارد جزئی كه پیش می‎آید آن را انجام داد تا رفته رفته اثرش در نفس پایدار شود و در صفحه‎ی دل نقش بندد و تبدیل به ملكه اخلاقی گردد. وقتی امری ملكه نفسانی شد، دیگر وسوسه شیطان نمی تواند او را از آن عمل مشروع دور سازد.
فردی كه می‎خواهد در مقام تقویت اراده خود و استمرار در عمل صالح برآید، توجه به آثار و نتایج اخروی اعمال می‎تواند تأثیر به سزایی در او داشته باشد.
وقتی كه خداوند اخلاق زشت را مذمت می‎كند و دارندگان چنین اخلاقی را تهدید به آتش دوزخ می‎نماید، قطعاً هر عاقلی عزم بر ترك و دوری آن را اختیار می‎كند. و یا وقتی كه ذات حق، اخلاق پسندیده و نیكو را می‎ستاید، شخص بر انجام آن تحریص و تشویق می‎شود.
علمای علم اخلاق، رعایت سه اصل كلی را در این زمینه توصیه می‎نمایند و هرگاه كسی بخواهد متخلّق به اخلاق الهی گردد و آن را در خویشتن خویش دوام و قوام بخشد، لازمه‎اش مراعات این سه اصل است:
1. مشارطه: در هنگام صبح، وقت برخاستن از خواب و شروع به كار، با نفس خویش شرط كند كه از حدود و احكام الهی تخطّی نكند و گناه و معصیتی را مرتكب نشود و در حد توان خود خدمت به خلق نماید.
2. مراقبه: یعنی از شرطی كه در ابتدای صبح با نفس خود بسته، محافظت و مراقبت نماید. او باید در طول روز با همان شرط ابتدایی زندگی كند؛ چون هر عقل سلیمی حكم می‎كند كه تخلّف از شرط حرام است. پس همواره باید كشیك نفس را بكشد و مراقب باشد كه از مسیر حق منحرف نشود.
3. محاسبه: در وقت خواب باید آنچه را كه در روز انجام داده، محاسبه‎ی كامل نماید و اگر خیانتی از نفس او سر زده، فوراً توبه نمود، و نفس را تأدیب نماید كه اصطلاحاً به این اصل، معاقبه و معاتبه هم گفته می‎شود؛ یعنی تعقیب نمودن و مورد عتاب قرار دادن نفس. همچنین اگر خطایی از او سر نزده است خدای تعالی را شكر كند و مواظب باشد كه شاید در این خواب به او موهبت و عنایتی از جانب حق بشود. برای بسیاری از انبیا و اولیا، اولین بار در عالم خواب مكاشفاتی دست داده است.
[میرزا جواد ملكی تبریزی، رساله‎ی لقاء الله، ص 65 به بعد]
ضمنا شما را توصیه می كنیم با انسانهای نیك و متدین ارتباطات خود را بیشتر كنید. در محیط هایی مثل مسجد بیشتر رفت و آمد و توقف داشته باشید، و با مطالعه شرح حال عارفان دلسوخته و متشرع روح خود را تقویت كنید و استقامت ببخشید.
ضمنا در هیچ امری انتظار معجزه نداشته باشید. فكر نكنید اگر فورا نتوانستید بر خود غلبه كنید به این معنا است كه پیشرفتی نداشته اید. با هر دعا و تضرعی شما قدمی به خدا نزدیك شده اید، و چه بسا گذشته خود را پاك كرده اید، و این امر كم اهمیتی نیست. صبر داشته باشید.
در هر حال بر خدا توكل داشته باشید و همه چیز را تنها از او بخواهید. حتما دستگیر شما خواهد بود. قدر خود را بدانید و به همه مؤمنین، از جمله ما، دعا كنید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی_ قم.