پرسش

اگر در نماز سجده ای فراموش شود حكم آن چیست (اگر در نماز یك سجده فراموش شود باید چه كار كرد.) ؟

پاسخ

دوست عزیز!
به فتوای مراجع معظم تقلید، در صورت فراموش كردن یك سجده در نماز، باید پس از پایان نماز دو سجده سهو بجا آورد.
مطالب مختصری در مورد سجده سهو تقدیم شما می شود.
در ابتدا شایان ذكر است كه در بعضی موارد سجده سهو، بین مراجع تقلید در فتوا یا احتیاط واجب یا مستحب بودن سجده سهو اختلاف هست.
آنچه در ذیل می آید فتوای حضرت امام است. شما با مراجعه به مرجع تقلید خود تفاوت احتمالی نظر ایشان را جویا شوید.
برای سه چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به دستوری كه بعدا گفته می شود بجا آورد.
اول: آنكه در بین نماز، سهوا حرف بزند.
دوم: آنكه یك سجده را فراموش كند.
سوم: آنكه در نماز چهار ركعتی بعد از سجده دوم شك كند كه چهار ركعت خوانده یا پنج ركعت.
و در دو مورد هم احتیاط واجب آن است كه سجده سهو بنماید.
اول: در جایی كه نباید نماز را سلام دهد. مثلا در ركعت اول سهوا سلام بدهد.
دوم : آنكه تشهد را فراموش كند.

در مورد احكام سجده سهو به نكات زیر توجه كنید:
اگر انسان اشتباها یا به خیال این كه نمازش تمام شده حرف بزند باید دو سجده سهو بجا آورد. برای حرفی كه از آه كشیدن و سرفه پیدا می شود، سجده سهو
واجب نیست، ولی اگر مثلا سهوا آخ یا آه بگوید، باید سجده سهو نماید.
اگر چیزی را كه غلط خوانده، دوباره صحیح بخواند، برای دوباره خواندن آن سجده سهو واجب نیست.
اگر در نماز سهوا مدتی حرف بزند و تمام آنها یك مرتبه حساب می شود و دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافی است.
اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید یا بیشتر یا كمتر از سه مرتبه بگوید، احتیاط مستحب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد.
اگر در جایی كه نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید: "السلام علینا و علی عباد الله الصالحین"، یا بگوید: "السلام علیكم و رحمة الله و بركاته" باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید، یا بگوید: "السلام علیك
ایها النبی و رحمة الله و بركاته" احتیاط مستحب آن است كه دو سجده سهو بجا آورد.
اگر در جایی كه نباید سلام دهد اشتباها هر سه سلام را بگوید دو سجده سهو كافی است.
اگر یك سجده یا تشهد را فراموش كند و پیش از ركوع ركعت بعد یادش بیاید، باید برگردد و بجا آورد.
اگر در ركوع یا بعد از آن یادش بیاید كه یك سجده یا تشهد را از ركعت پیش فراموش كرده باید بعد از سلام نماز سجده یا تشهد را قضا نماید و بعد ازآن دو سجده سهو بجا آورد.
اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمدا بجا نیاورد معصیت كرده، و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد، همچنین است اگر سجده را سهوا بجا نیاورد و لازم نیست نماز رادوباره بخواند.
اگر شك دارد كه سجده سهو بر او واجب شده یا نه لازم نیست بجا آورد.
كسی كه شك دارد مثلا دو سجده سهو بر او واجب شده یا چهار تا، اگر دو سجده بنماید كافی است.
اگر بداند یكی از دو سجده سهو را بجا نیاورده باید دو سجده سهو بجا آورد و اگر بداند سهوا سه سجده كرده، باید دوباره دو سجده سهو بنماید.

دستور سجده سهو این است كه بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو كند و پیشانی را به چیزی كه سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: "بسم الله و بالله و صلی الله علی محمد و آله" یا "بسم الله و بالله اللهم صلی علی محمد و آل محمد"
ولی بهتر است بگوید: "بسم الله و بالله السلام علیك ایها النبی و رحمة الله و بركاته". بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یكی از ذكرهایی را كه كه گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
موفق و موید باشید.